Wieloznaczność pojęcia PEDAGOGIKA

*refleksja filozoficzna
*samodzielna część nauk

humanistycznych

*przedmiot kształcenia

akademickiego

i zawodowego
*subiektywna teoria wychowania
*wspólnotowa formacja

intelektualna

PEDAGOGIKA JAKO REFLEKSJA FILOZOFICZNA

-myślenie o procesie wychowania

-badanie wychowania i kształcenia

człowieka jako procesu

historycznego, społecznego,

psychicznego i kulturowego.

 

Z a d a n i a

filozofii wychowania :

 
* ukazanie filozoficznych przesłanek teorii i praktyk pedagogicznych;
 
*uświadomienie warunków generujących wiedzę i doświadczenie

pedagogiczne;

 
*opracowanie metateorii edukacji;
 
*zdefiniowanie miejsca pedagogiki pośród innych nauk;
 
*sformułowanie fundamentalnej bazy pojęciowej związanej z wychowaniem;
 
*dialog interdyscyplinarny o istocie procesów wychowania.
 
 
 
 

Formy myślenia o

wychowaniu:

 

• Myślenie typu rozumiejącego

zorientowane na ustalanie ogólnych

prawidłowości procesów

wychowawczych i

edukacyjnych, ujawnianie ich sensu,

określenie związków między nimi.

• Myślenie typu poznawczego

będące wynikiem aktywności

intelektualnej w oświacie,

zorientowane na poszukiwanie

przyczyn warunkujących skuteczność

procesów edukacyjnych,

wprowadzanie zmian czy zarządzanie

edukacją.

• Myślenie typu praktycznego,

pragmatycznego czy

terapeutycznego,

zorientowane na rozpoznawanie i

rozwiązywanie określonych

problemów praktycznych na różnych

poziomach i w różnych dziedzinach

edukacji(za R. Schulzem).

Jan Fryderyk Herbart

– symbol początku pedagogiki naukowej

„Jak pewną jest rzeczą, że filozofia ma mówić

o przeznaczeniu i naturze
człowieka, tak samo jest pewnikiem, że
pedagogika chce być nauką filozoficzną, a
nawet być nią musi. Powinna nią być,
ponieważ człowieka należy w pełnym tego
słowa znaczeniu wychować do cnoty; musi
nią być, ponieważ bez znajomości natury
człowieka błądzi się w mroku, jeśli chodzi o
zdanie sobie sprawy z możliwości jego
wykształcenia i
zniekształcenia”(za :J. F. Herbart).

Polscy wybrani filozofowie wychowania:

* Józef Maria Hojne- Wroński
*Sergiusz Hessen
*Karol Kotłowski
*Bogdan Nawroczyński
*Bogdan Suchodolski
*Stefan Kunowski
*Lech Witkowski

Bogdan Suchodolski

Potrzeba integracji pedagogiki z filozofią:

– badania metateoretyczne i metahistoryczne

M e t a p e d a o g i k a

 

-teoria teorii pedagogicznych, pedagogika teoretyczna,

poddająca analizie rożne teorie procesów pedagogicznych

oraz rożne odmiany pedagogiki, prądów i kierunków

pedagogicznych; dyscyplina odkrywająca i systematyzująca

prawidłowości i niezmienniki wychowania,

kształcenia i samokształcenia człowieka – względnie

nieograniczone czasowo i względnie nieograniczone

przestrzennie oraz dyscyplina analizująca i

porządkująca dorobek naukowy pedagogik praktycznie

zorientowanych, projektująca kierunki głównych badań

pedagogicznych i wyrażająca stanowisko pedagogów

w ważnych kwestiach społecznych(za: S. Palka ).

PEDAGOGIKA JAKO DYSCYPLINA WIEDZY O

KSZTAŁCENIU I WYCHOWANIU

 

*

Pedagogika – wyłoniła się z filozofii (J. F. Herbart)

 
*Pedagogika – część humanistyki
 
*Współpraca z innymi naukami ( socjologia, psychologia, biologia…)
 
*Nauka opisowa , wyjaśniająca, normatywna prakseologiczna i

prognostyczna dotycząca

praktyki wychowawczej
 
*Probabilistyczny charakter pedagogiki.
 
 
 

 
 

 

Podstawowe dyscypliny wiedzy pedagogicznej

( kryterium – przedmiot badań):

 

*Historia wychowania i myśli pedagogicznej
*Pedagogika ogólna
*Dydaktyka
*Teoria wychowania
*Pedagogika społeczna
*Pedagogika porównawcza
*Pedagogika opiekuńcza
*Pedagogika specjalna
*Pedagogika resocjalizacyjna
*Pedagogika pracy
*Pedagogika dorosłych
*Pedagogika medialna
*Pedagogika zdrowia
*Pedeutologia
*Diagnostyka pedagogiczna
*Polityka oświatowa (za:B.Śliwerski)
 
 

PEDAGOGIKA JAKO PRZEDMIOT KSZTALCENIA

AKADEMICKIEGO I ZAWODOWEGO

 
*Jan Henryk Pestalozzi ( 1746 –

1827)

- pierwszy humanista głoszący

potrzebę akademickiego kształcenia
nauczycieli

 

Jan Henryk Pestalozzi

*Zadanie pedagogiki jako przedmiotu

kształcenia :

• dostarczanie studiującym kompetencji i wiedzy na

temat:

• stymulowania procesów socjalizacyjnych,

kształcenia i wychowania,

• zasad, metod, form, technik i środków

oddziaływania

• formacyjnego na osoby,
• procedur badawczych,
• formułowaniu pytań,
• konceptualizacji własnego doświadczenia i zawodu,
• rewidowania profesjonalnej tożsamości.
 

Zadania pedagogiki jako nauki praktycznej

(Wolfgang Brzezinka):

•

proponuje wychowawcom wartościującą
interpretację sytuacji społeczno –
kulturowej,

•

wytycza i uzasadnia cele wychowania

•

dostarcza praktycznych ocen, reguł lub
propozycji dotyczących działań
wychowawczych oraz form instytucji
wychowawczych,

•

promuje cnoty zawodowe wychowawców ,
udziela im intelektualnego i emocjonalnego
wsparcia.

• Typy szkół wyższych:
 
1)uczelnie akademickie
( uniwersytety, akademie,

politechniki)

2)uczelnie magisterskie
3)uczelnie licencjackie
4)zakłady kształcenia nauczycieli

 

• PEDAGOGIKA JAKO SUBIEKTYWNA
I POTOCZNA TEORIA WYCHOWANIA
-charakter prywatny, osobisty; wynika z

doświadczeń i własnej praktyki

-system poznawczy pedagoga:

umiejętności, wzory postrzegania,
oczekiwania, oceny i strategie
osobistego działania pedagogicznego
( za: J.L. Party).

• Potoczna teoria pedagogiczna

jest zbiorem wiedzy
zdroworozsądkowej o
wychowaniu, jako zbiór
wewnętrznie ze sobą
powiązanych przekonań, idei na
temat istoty, celów, uzasadnień i
sposobów oddziaływania ped. na
innych.

<przeciwieństwo wiedzy naukowej
<jest b silnie związana z praktyką wychowania
<powstała na drodze przednaukowego poznania
<w sposób naturalny, biograficzny jest traktowana jako prawdy

oczywiste

<zawiera elementy wiedzy proceduralnej i deklaratywnej
<dominują w niej informacje epizodyczne, zaś o wiedza o

wychowaniu jest artykułowana językiem codziennym, potocznym

( za: T. Hejnicka – Bezwińska).

!!!Uwaga na treść „poradników „nt. wychowania Np. jak

wychować szczęśliwe dziecko ?

Jak nie zwariować w szkole?....................
 

Jedna z książek pt: Jak wychować szczęśliwe
dzieci….