Psychoterapia
humanistyczno -
egzystencjalna

Spis treści

1.

Podejście humanistyczno egzystencjalne

2.

Cele psychoterapii humanistyczno – egzystencjalnej

3.

Techniki psychoterapii humanistycznej

4.

Techniki psychoterapii egzystencjalnej

5.

Psychoterapia skoncentrowana na kliencie

6.

Psychoterapia Gestalt

7.

Psychoterapia Langa

8.

Rozładowanie napięć emocjonalnych, ekspresja „JA”

9.

TERAPIA GESTALT – czynnik leczący

10.

7 warstw Ego (nerwicy) wg Perlsa

11.

5 kategorii wypowiedzi psychoterapeuty

12.

6kategorii niepożądanych, dyrektywnych zachowań

13.

Cechy charakterystyczne postawy przyjmowanej przez
terapeutę

14.

Studium przypadku – przykład z książki

Podejście
humanistyczno -
egzystencjalne



Psychologia humanistyczna zwana jest „ trzecią
siłą w psychologii”, przełomem w
psychologicznym myśleniu o człowieku, nurt ten
rozwinął się w latach 40 XX wieku. W nurcie
humanistyczno- egzystencjalnym zaburzenia
traktowane są w kategoriach deficytów rozwoju
osobowości, powstałych na skutek
niezaspokojenia ważnych potrzeb
psychologicznych takich jak miłość, akceptacja,
autonomia.

Cele psychoterapii
humanistyczno -
egzystencjalnej



Celem psych humanistyczno – egzystencjalnej jest zmiana
osobowości. Ma ona polegać na uwolnieniu posiadanej przez
pacjenta do tendencji samo aktualizacji przez zlikwidowanie
rozbieżności w zakresie własnego JA. Ma ona polegać na
zwiększeniu się świadomości pacjenta i na odzyskaniu kierowania
się w wyborze celów i sposobów działania własnymi
doświadczeniami. Pacjenci mają stać się bardziej otwarci na nowe
przeżycia, mieć więcej zaufania do siebie, kierować się własnymi
ocenami i mieć więcej woli własnego rozwoju.



Celem psych humanistyczno – egzystencjalnej Yalom (1980) Jest
konfrontacja pacjentów z ich egzystencjonalnymi problemami i
włączenie ich do własnego planu życiowego. Zmiana dotyczy
przyszłości przez skonfrontowanie się z faktem, że życie jednostki
zależy od jej wyborów, nadających sens ich istnieniu i że zawsze
tym wyborom będzie towarzyszyła niepewność, a nawet i lęk.



Celem psychoterapii jest tu stworzenie warunków
do przeżycia korektywnych doświadczeń
emocjonalnych oraz pobudzanie do refleksji nad
ważnymi wartościami i wyborami życiowymi.
Terapia ukierunkowana jest na teraźniejszość i
przyszłość – nie rozważa się w niej przeszłych
doświadczeń ani historii życia pacjenta. Odbywa
się z poszanowaniem autonomii pacjenta, czego
wyrazem są nie dyrektywne zachowania
terapeuty, zamiana pojęcia „pacjent” na „klient”,
co ma podkreślać równorzędne relacje między
terapeutą a osobą zgłaszającą się po pomoc.

Techniki psychoterapii
humanistycznej:



1)Podstawową techniką jest odzwierciedlenie, czyli
pokazanie uczuć przeżywanych przez pacjenta, dzięki
temu pacjenci stają się bardziej świadomi własnych
doświadczeń, które wcześniej zniekształcali,



2)Pomoc pacjentowi w wyborze optymalnego dla
niego sposobu organizowania informacji o własnych
doświadczeniach emocjonalnych i włączanie ich do
świadomości, przez poszukiwanie odpowiednich słów
czy symboli opisujących te doświadczenia w sposób
mniej zagrażający.



3) technika dialogu w sytuacji podwójnego krzesła,
dialog w sytuacji pustego krzesła

Techniki psychologii
egzystencjalnej



1)Zachęcanie pacjenta do wejścia w autentyczny
związek z terapeutą po to, aby stać się
świadomym siebie samego i poczuć swoja
odrębność od terapeuty



2) Metoda fenomenologiczna polega ona na
koncentrowaniu pacjenta na jego,
doświadczeniach, na percepcji doświadczeń i
rozumieniu ich znaczenia



3) Stymulowanie pacjenta do dokonywania
wyborów, korzystania z własnej wyobraźni,
intelektu racjonalnych alternatyw dla swoich
nieracjonalnych sposobów istnienia.

PSYCHOTERAPIA SKONCENTROWANA
NA KLIENCIE



Twórcą psychoterapii skoncentrowanej
na kliencie jest Rogers, oryginalne
koncepcje osobowości, zaburzeń i
psychoterapii zawarł on w swoich
pracach: Counseling and
psychotherapy, Client- centered
therapy, On becoming a person.



W koncepcji osobowości centralnym
konstruktorem teoretycznym, wyjaśniającym
rozwój zdrowia psychicznego i patologii Rogers
uczynił pojęcie „ja”. Struktura „ja” kształtuje
się w dzieciństwie na podstawie postrzeganych
doświadczeń, które są reprezentowane w
świadomości człowieka. Wraz z wyłonieniem
się świadomego „ja”, u każdego człowieka
rozwija się potrzeba samoakceptacji, ma ona
charakter uniwersalny i cechuje wszystkich
ludzi. Jest ona bezwarunkowa(człowiek pragnie
doświadczać siebie w sposób

pozytywny bez

względu na to, jakie dostaje na swój temat
komunikaty od innych ludzi).



Dlatego w strukturze „ja” od
dzieciństwa zapisywany jest wyłącznie
taki rodzaj doświadczeń, które wartość
tę i pozytywny obraz własnej osoby
budują, podtrzymują i rozwijają.
Natomiast doświadczenia pozostałe są
zepchnięte do nieświadomości-
niestrukturalizowane w „ja” lub
zniekształcone.



Formy obrony organizmu są rezultatem ukształtowanego w
kontaktach społecznych warunkowego akceptowania własnej
osoby. Warunki te są narzucone przez innych ludzi- rodziców,
nauczycieli- którzy oceniają, koncentrują się na wskazywaniu
błędów w postępowaniu, braku kompetencji. Zamiast w pełni
doświadczać własnego „ja”, człowiek uczy się utrzymywać
fasadę, odgrywać role. Zachowania jednostki zdeterminowane
są przez postrzegane oczekiwania innych ludzi. W postępowaniu
jednostka kieruje się wiec opinią społeczną, nie zaś własnymi
potrzebami, pragnieniami i uczuciami. Scharakteryzowane
mechanizmy selekcji i zniekształcenia doświadczeń stanowią
źródło rozwoju patologii- tradycyjnie klasyfikowanej jako
zaburzenia nerwicowe i psychotyczne(Rogers odrzuca te
klasyfikacje, uznając je za zbędne i mylące). Mechanizmy te
prowadza do dezintegracji osobowości- cześć doświadczanych
na poziomie organizmalnym zdarzeń włączona jest do „ja”,
cześć zaś zostaje wyłączona spoza świadomej kontroli. Ten
wewnętrzny mechanizm pobudzający do działań jest przez
Rogersa zwany tendencja do samo aktualizacji. Tylko osobowość
zintegrowana umożliwia pełną aktualizacje „ja”, jest to warunek
zdrowia psychicznego.



Brak integracji osobowości- fakt, iż
cześć doświadczeń nie jest
symbolizowana w świadomości- blokuje
tendencje człowieka do
samoaktualizacji. Organizm zamiast w
pełni realizować doświadczenia
nastawiony jest na obronę „ja”, którego
pozytywny obraz jest zagrożony, co
stanowi źródło leku. Główna
konsekwencja obrony organizmu jest
sztywność percepcji, intensjonalność
zachowań oraz ich niespójność.



Proces psychoterapii ukierunkowany jest na reintegracje
osobowości- wytworzenie spójności „ja” z doświadczeniem.
Cel ten jest osiągnięty w rezultacie rozbicia obrony organizmu
tak, aby doświadczenia zagrażające wartości „ja” mogły
zostać przez to „ja” zasymilowane, znajdując w strukturze
„ja” miejsce w postaci adekwatnej symbolizacji. W
psychoterapii zmierza się zatem do przesunięcia źródła
oceny własnej osoby z zewnętrznego na wewnętrzne.
Terapeuta nie poucza klienta, nie daje mu rad- skupia się na
teraźniejszości, klient sam osiąga zrozumienie własnego
działania, myśli i odczuć. Rola terapeuty jest wytworzenie
atmosfery, w której klient może czuć się bezpiecznie-
terapeuta komunikuje pacjentowi bezwarunkowe uznanie,
akceptacje, troskliwość. Tak prowadzona psychoterapia
sprawia, iż ukształtowane przez klienta warunki pozytywnego
wartościowania siebie słabną lub zanikają na rzecz
samoakceptacji bezwarunkowej, dzięki temu redukowane jest
poczucie zagrożenia. Następstwem spójności „ja” i
doświadczenia, wzrostu spójności samoakceptacji, jest
wytworzenie się akceptującego stosunku do innych ludzi.

PSYCHOTERAPIA
GESTALT



Jej autorem jest Perls, który założenia i
zasady prowadzenia psychoterapii
Gestalt przedstawił w pracach :Gestalt
therapy verbatim oraz Gestalt therapy.
Z psychologii Gestalt pochodzi
podstawowe założenie dotyczące
funkcjonowania człowieka, które mówi,
iż ludzie organizują swoje doświadczenia
w pewną całość, inaczej postać,
figurę( z niemieckiego gestalt).



Zależności występują w rozwoju życia
uczuciowego człowieka i w formułowaniu się
osobowości. Wszystkie doświadczenia jednostki
porządkowane są w pewne figury. Doświadczenie
staje się figura w określonym czasie, tzn. w
momencie kiedy człowiek świadomie skupia na
nim uwagę, kiedy czyni je przedmiotem swego
zainteresowania

.

ŚWIADOMOŚĆ



POBUDZENIE



DZIALANIE



KONTAKT



U człowieka zdrowego psychicznie proces ten przebiega w sposób
ciągły, tworzenie się i rozpadanie figur toczy się stale i bez
przeszkód. Świadomość własnych doznań i potrzeb sprawia, iż
jednostka w sposób nieskrepowany może dokonywać wyborów na
rzecz podjęcia określonych działań wynikających z
doświadczonego pobudzenia. Inaczej jest natomiast u osób
neurotycznych, występują u nich zakłócenia w tworzeniu postaci i
jej rozpadu. Źródłem tych zaburzeń jest stagnacja w rozwoju
osobowości, pewna niedojrzałość, wyrażającą się tendencja do
podejmowania działań zgodnych z oczekiwaniami społecznymi,
nie zaś realizowaniem własnych, autentycznych pragnień i
potrzeb. Osobowość neurotyczna składa się z dwóch warstw,
pierwsza zwana jest „panem”, druga- „poddanym”. „Pan” kieruje
się głownie poczuciem obowiązku i powinnościami wynikającymi z
narzuconych społecznie norm postepowania, systemu wartości,
ideałów. „Poddany” posiada natomiast impulsy biologiczne,
doznania zmysłowe, autonomiczne pragnienia i dążenia. „Pan” i
„Poddany” są w stałym konflikcie. „Pan”, w którym istnieją nakazy
i groźby sprawia, iż człowiek nie podejmuje wielu działań, aby
osiągnąć samorealizacje. Człowiek nie może osiągnąć
samorealizacji odgrywając fałszywe, bo społecznie narzucone
role, prowadzi to do systematycznej frustracji potrzeb.



Celem terapii Gestalt jest stworzenie warunków do
rozwoju osobowości- dotarcie do autentycznego „ja”
klienta. Odbywa się to w formie terapii grupowej, lecz
ma charakter indywidualnej pracy terapeuty z
pojedynczym uczestnikiem grupy, pozostałe osoby
milcząco obserwują prace terapeutyczna, a po jej
zakończeniu udzielają informacji zwrotnych, dzielą się
własnymi doświadczeniami. Proces terapeutyczny
obejmuje odejście od odgrywanych ról na rzecz
poszerzania świadomości własnych myśli, odczuć,
pragnień, doznań płynących z ciała. Podstawowym
celem psychoterapii jest stawanie się sobą, dlatego
terapia ma charakter niedyrektywny. Proces terapii
ukierunkowany jest na zaktywizowanie autentycznych
emocji, myśli i doznań klienta, terapeucie nie wolno w
pracy z nim stosować żadnych manipulacji i nacisków.

Psychoterapia Langa



Laing zajmował się problematyka psychoz,
a zwłaszcza schizofrenią, podstawową
pracą, w której zawarł swe poglądy jest The
divided self. Laing odrzuca tradycyjne
klasyfikacje psychiatryczne, uważa je za
mało znaczące- są sposobem etykietowania
zjawisk niezrozumiałych dla społeczeństwa,
co wyzwala tendencje do izolowania ludzi o
zachowaniach w odbiorze społecznym
dziwacznych i niejasnych.



To co nazwane jest schizofrenią stanowi sposób
radzenia sobie przez człowieka z sytuacja, z
która przy użyciu innych środków nie potrafi się
on uporać. Laing źródeł schizofrenii poszukuje w
czynnikach społecznych. Oczekiwania, warunki i
normy społeczne sprawiają, iż jednostka w
pragnieniu nawiązania kontaktu z innymi ludźmi
nakłada na siebie rodzaj maski, persony,
wytwarza pewna fasadę, która musi pasować do
społecznych stereotypów ekspresji działania.
Tworzy się w ten sposób „ja-fałszywe”. Człowiek
zdrowy do pewnego stopnia jest świadom, jakie
maski i wobec jakich osób noszą inni ludzie oraz
w jakich okolicznościach on sam je zakłada. Dla
niektórych ludzi konieczność przyjmowania „ja-
fałszywego” jest bardzo bolesna



Uniemożliwia realizacje własnych,
indywidualnych, autentycznych potrzeb i
impulsów składających się na „ja- prawdziwe”.
„Ja-fałszywe” traktowane jest jako rodzaj
twierdzy chroniącej jednostkę przed atakiem z
zewnątrz. Człowiek chcąc realizować „ja-
prawdziwe” w sposób akceptowalny społecznie,
może to zrobić przez ucieczkę w szaleństwo.
Chroni się w ten sposób przed niepewnością
związaną z doświadczeniem leku przed
wchłonięciem i depersonalizacja.



Rzeczywistość jest postrzegana przez
schizofreników w kategoriach prześladowczych,
jako zagrożenie jego indywidualnego istnienia,
kontakt z rzeczywistością napawa go
przerażeniem.



Proces terapii w ujęciu Langa zmierza w kierunku
przywrócenia osobie schizofrenicznej ontologicznej
pewności. Chory może pozbyć się lęków związanych z
własnym bytem tylko w warunkach zapewniających
możliwość ich pełnej ekspresji. Jest to możliwe tylko w
stałym, bliskim kontakcie z terapeuta, w kontakcie
opartym na rozumieniu pacjenta, współprzeżywaniu
psychozy. Stad proces psychoterapii odbywa się nie w
wielkich szpitalach psychiatrycznych, ale np. w
hostelach. Polega na wspólnym zamieszkaniu
psychoterapeuty z grupa pacjentów i towarzyszeniu im
przez cala dobę w ich psychotycznych przeżyciach.
Tylko wtedy pacjent może bezpiecznie ujawnić i
doświadczyć „ja-prawdziwego”, co wiąże się z
identyfikacja własnych uczuć i potrzeb. Człowiek staje
się jednostka autonomiczna, wolna i odpowiedzialna
za siebie, autentyczna i bardziej kochająca.

ROZŁADOWANIE NAPIĘĆ
EMOCJONALNYCH, EKSPRESJA „JA”



Terminy „rozładowanie napiec emocjonalnych”,
„odreagowanie”, „wentylacja, „katharsis” nie są
jednoznaczne. Odreagowanie bywa rozumiane jako
ujawnianie napiec, wyrażanie w słowach odczuć,
traumatycznych doświadczeń, które są pierwotnym źródłem
napiec, w obecności terapeuty. Określenie to jest rozumiane
jako synonim „katharsis”, zaś pierwsze ma charakter
techniczny, drugie potoczny. Rozładowanie, odreagowanie i
wentylację odnosimy do ekspresji odczuć, zaś katharsis
traktuje się jako rezultat uwolnienia się od emocji. Wiązanie
tych zjawisk z działaniem leczniczym w psychoterapii
występuje w nurcie humanistyczno- egzystencjalnym, a
zwłaszcza w terapii Gestalt. Zjawisko odreagowania napięć,
ekspresja własnego „ja” jest traktowane jako jeden z
podstawowych czynników leczących w psychoterapii.



Rozładowanie emocji może stanowić dla
pacjenta dowód realności nieświadomych
procesów. Po rozładowaniu napięć
emocjonalnych pacjent czuje ulgę,
rozluźnienie. Odreagowanie napięć jest
istotne zwłaszcza u pacjentów, którzy
przezywają lęk przed ekspresją emocji.
Narasta napięcie o charakterze
somatycznym i w efekcie kształtuje się
trwała utrata zdolności do przeżywania
emocji. Rozładowanie napiec sprzyja
wglądowi, daje możliwość rozwiązania
problemu, doprowadza do zmian
osobowości, stwarza szanse rozwoju „ja”
pacjenta.

TERAPIA GESTALT – czynnik
leczący



W terapii Gestalt za jeden z czynników leczących uznaje się
ekspresję „ja”, terapia jest skoncentrowana na
doświadczeniach emocjonalnych, zachęca do przeżywania
tych doświadczeń i ich ekspresji. To pozwala na odzyskanie
energii, nadaje znaczenie egzystencji jednostki, dostarcza
jej satysfakcji. Terapeuta przypisuje większą wartość
działaniom niż słowom, doświadczeniu, przezywaniu niż
myśleniu, procesowi interakcji terapeutycznej niż
przekonaniom na ten temat.



Terapia pozwala na ujawnienie „ja” w sytuacji
interpersonalnej, na komunikacje pomiędzy częściami „ja”,
nastawienie jednostki, sprzecznymi rolami, jakie pełni. W
psychoterapii kładzie się akcent na skoncentrowanie się na
tym, co dzieje się tu i teraz.

7 WARSTW EGO (NERWICY) WG
PERLSA :



Warstwa frazesowa- związana jest z najbardziej zewnętrznymi przejawami „ja”
jednostki, ze stereotypami grzecznościowymi.



Warstwa fałszywa „ja”- odnosi się do tego obszaru funkcjonowania jednostki, gdy
odgrywa ona pewne role, zachowuje się tak, jakby była np. zona, matka. Wówczas
odbywa się w jednostce dialog wewnętrzny pomiędzy jej sumieniem,
superego(prześladowcą) a poddanym.



Warstwa fobijna „ja”- wyraża się w lęku przed autentycznym obrazem samego
siebie. Lęk pojawia się na skutek tego, ze pacjent zaczyna sobie zdawać sprawę z
fałszywości własnych zachowań. Pojawiają się u niego katastroficzne fantazje,
które pełnią funkcję obronną w stosunku do nowych doświadczeń i sytuacji.



Warstwa impasu- wyraża się poczuciem pustki, braku energii, bezsilności, cala
energia skierowana jest na utrzymanie status quo.



Warstwa implozji- jednostka zaczyna doświadczać emocji, potrzeb, energii, lecz jej
emocje nie są wyrażane, potrzeby nie zaspokajane, a energia nie jest zużywana.



Warstwa eksplozji- oswobodzona, skumulowana energia wybucha, emocje
zaczynają być wyrażane, potrzeby realizowane.



Autentyczność „ja”, z którym jednostka uzyskuje kontakt na zakończenie terapii,
zaczyna dla niej stanowić punkt oparcia, potrafi przeżywać emocje, podejmować
próby nowych zachowań.

Wyróżnia się 5 kategorii wypowiedzi
psychoterapeuty :



Klaryfikację- jest wyrazem emocji pacjenta, terapeuta nie bierze
pod uwagę treści wypowiedzi pacjenta, lecz wyrażane w niej
uczucia. Klaryfikacja nie powinna dotyczyć tego, co jest głęboko
nieświadome.



Powtarzanie- nie wyjaśnia uczuć zawartych w wypowiedzi
pacjenta, ale koncentruje się na stronie intelektualnej.



Akceptację- wyraża prostą zgodę z tym, co powiedział pacjent, są
to wypowiedzi terapeuty, które informują o zrozumieniu pacjenta,
ale nie implikują potępienia czy uznania.



Strukturalizacje- odnoszą się do objaśniania pacjentowi procesów
psychoterapii, opisuje oczekiwane rezultaty, granice czasowe,
obowiązki psychoterapeuty i pacjenta.



niedyrektywne wprowadzanie- zachęca pacjenta do dalszego
opisywania własnych problemów, bez ograniczania tematu czy
treści jego wypowiedzi.

6 KATEGORII NIEPORZĄDANYCH,
DYREKTYWNYCH ZACHOWAŃ :



Zadawanie pytań



Zmuszanie pacjenta do
odpowiedzialności



Interpretacja



Wyrażanie uznania



Udzielanie wsparcia



Informowanie

W terapii Gestalt Stosuje się dyrektywny

styl pracy w tym sensie, ze :



Przestrzega się w grupie norm
wprowadzanych przez terapeutę



Prowadzona jest praca indywidualna na tle
grupy, minimalizowane są spontaniczne
interakcje miedzy członkami grupy.

Stosuje się ćwiczenia, które nastawione

są na :



Różnicowanie własnych myśli czy fantazji od
doznań płynących ze świata zewnętrznego
oraz z wnętrza własnego organizmu.



Komunikowanie się niewerbalne.

Przestrzeganie norm wprowadzonych do grupy terapeutycznej

przez psychoterapeutę przejawia się w tym, ze :



Wymaga on, aby wszelkie wypowiedzi pacjentów były prowadzone
w czasie teraźniejszym



Nie dopuszcza do używania formy bezosobowej



Domaga się, aby pacjenci zamiast zadawania pytań podawali wprost
zawarte w nich stwierdzenia



Zadaje pytania o to, czego i w jaki sposób pacjent doświadcza,
pomija zaś interpretacje odpowiadające na pytanie dlaczego
pojawiają się określone doświadczenia



Zachęca do bezpośredniej komunikacji pomiędzy uczestnikami
grupy



Pacjenci nie są zmuszani do zwierzania się wbrew własnej woli



Terapeuta dba o to, aby wyrażać wszelkie zastrzeżenia

W terapii Gestalt większą wartość przypisuje się działaniom niż

słowom, propozycje przedstawione pacjentowi, który zgłosił się do
pracy nad własnym problemem przyjmują postać ćwiczeń.

Cechami charakterystycznymi postawy
przyjmowanej przez terapeutę są :



Niezaspokajanie potrzeb pacjenta



Niespełnienie jego oczekiwań



Udzielanie pacjentowi pomocy w tym,
aby brał odpowiedzialność za siebie
samego



Niemanipulowanie pacjentem



Szacunek dla jego integralności.

Studium przypadku –
przykład z książki

Przykładem przeżywania wewnętrznej sprzeczności mogą być doświadczenia

pacjentki Weroniki, która leczyła się już dłuższy czas z powodu schizofrenii.
Przebieg choroby miał u niej powtarzający się rytm. Gdy trafiła doi szpitala, z
jednej strony czuła się bardzo źle – towarzyszyły jej urojenia i omamy. Z
drugiej, mówiła o tym, że jest swobodniejsza, chętniej niż zazwyczaj
wypowiada się w grupie, łatwiej jej wyrazić swoje zdanie. W miarę
ustępowania objawów i powrotu do zdrowia stawała się spokojniejsza, ale
znowu bardziej skrępowana, zablokowana. W trakcie psychoterapii
opowiadała o tym, że jej marzeniem jest być osobą spontaniczną, ale od
dziecka czuła się skrepowana. Uświadomiła sobie, ze jej rodzice zawsze
surowo karali jej spontaniczne „dziecięce” zachowania. Matka niechętnie się z
nią bawiła. Główne wspomnienia Weroniki z dzieciństwa to surowe spojrzenia
rodziców i zdania typu: „ tak nie można”, „ to nie wypada”, „ dziewczynki
powinny być ciche i spokojne” , „nie można się złościć i krzyczeć”. Była
przekonana, że rodzice kochają ją tylko jako spokojną, grzeczną, cichą
dziewczynkę i taką powinna być. Schizofrenia była dla niej cierpieniem, ale
także jedyną możliwością ujawnienia nieakceptowanych (pierwotnie przez
rodziców, potem przez samą Weronikę) impulsów – złości, sprzeciwu, ale
także chęci swobodnej zabawy czy potrzeby płaczu.

Niektóre szkoły psychoterapii humanistyczno-

egzystencjalnej skoncentrowały się na osobach takich jak
Weronika – z doświadczeniem psychozy, w tym
schizofrenii. Zgodnie z założeniami tych szkół, pacjenci
chorujący na schizofrenie to osoby, które z powodu
nieakceptacji własnego prawdziwego Ja ( a wiec tego, kim
w rzeczywistości są) tworzą Ja fałszywe po to, by spełnić
oczekiwania społeczeństwa. Ja prawdziwe chowane jest
wówczas głęboko we wnętrzu człowieka, natomiast w
kontaktach z innymi ludźmi człowiek gra, udaje kogoś
innego. Stopniowo jednak traci rozeznanie, kim jest w
rzeczywistości, a stworzone przez niego Ja fałszywe
przejmuje kontrole nad całym jego życiem. Wybuch
choroby, jaka jest psychoza, rozumiany jest jako
ujawnienie się nieakceptowanego Ja prawdziwego, które
straciło kontakt ze światem zewnętrznym. Wydaje się ze w
ten sposób – jako ujawnienie się prawdziwego Ja – można
rozumieć swobodne, spontaniczne zachowanie Weroniki w
czasie kryzysów psychotycznych.

Bibliografia:

1.

Czynniki leczące w psychoterapii, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa 2010

2.

Psychoterapia, szkoły, zjawiska, techniki i
specyficzne problemy; Lidia Grzesiuk;
wydawnictwo PWN 1995

3.

Psychoterapia bez tajemnic podstawowa wiedza
i praktyczne wskazówki Lidia Grzesiuk, Rafał
Styła wyd. Difin , Warszawa 2009