WZR
OST
I
CYK
LICZ
NY
ROZ
WÓJ
GOS
POD
ARK
I
Wzrost, a rozwój
gospodarczy
:
Wzrost gospodarczy: zwiększenie się rocznej
produkcji dóbr i usług w kraju. Jeśli w kolejnym roku w
całej gospodarce uda się sprzedać więcej towarów i
usług niż w roku ubiegłym – to mamy do czynienia ze
wzrostem gospodarczym.
Rozwój gospodarczy: długofalowy proces przemian
dokonujących się w gospodarce. Obejmuje zarówno
zmiany ilościowe, dotyczące wzrost produkcji,
zatrudnienia,inwestycji,rozmiarów funkcjonującego
kapitału,dochodów i innych wielkości ekonomicznych
charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej.
Różnice między wzrostem a
rozwojem gospodarczym
:
Wzrost gospodarczy to
zwiększenie gospodarki – więcej
„materiałów” jest
produkowanych.
Rozwój gospodarczy to jakby
nowa technologia – gospodarka
się rozwija np. nowy sposób
orania pola.
Rozwój gospodarczy
rozpatruje się w trzech
obszarach
:
Rozwój gospodarczy w aspekcie rzeczowym – wyraża się np.
w szybszym wzroście przemysłu przetwórczego niż
wydobywczego.
Rozwój gospodarczy w aspekcie instytucjonalnym – wiąże
się z rosnącą rolą instytucji panśtwowych, budżetu państwa
raz systemu bakowego i rynku kapitałowego w funkcjonowaniu
gospodarki narodowej.
Rozwój gospodarczy strukturze własności – wyraża się w
powstawaniu własności państwowej i komunalnej, w rosnącym
udziale korporacji w ogólnym zasobie kapitału.
Czynniki wzrostu
gospodarczego
:
Problematyka czynników wzrostu i
rozwoju gospodarczego stanowi jedna
z wielu dyskusyjnych kwestii
ekonomicznych. Wzrost gospodarczy
wyraża się przede wszystkim w
dynamice dochodu narodowego czyli
czynniki wzrostu gospodarczego są
czynnikami wzrostu narodowego.
Wytwarzanie dochodu narodowego traktuje się w teorii ekonomii jako proces
tworzenia użyteczności. W procesie tym biorą udział 3 zasadnicze czynniki
produkcji:
Praca ( siła robocza )
Kapitał ( środki produkcji )
Ziemia ( zasoby przyrodnicze )
Funkcja Cobba-
Douglasa:
Wyraża ona zależności między dochodem
narodowym, a czynnikami produkcji w skali
całej gospodarki narodowej.
Zazwyczaj funkcja ta uwzględnia 2 czynniki:
- Kapitał
- Zatrudnienie
Czynnik ziemi jest traktowany jako wielkość
stała dlatego pomija się go w dalszej
analizie.
DN=f(K,L)
Dochód narodowy
Majątek trwały Zatrudnienia
Czynników wzrostu gospodarczego jest
wiele.
Podstawowe z nich to:
→ Inwestycje
→ Postęp techniczny
→ Alokacja nakładów
→ Zasoby naturalne
→ Wzrost wydajności pracy
Na przyrost dochodu narodowego wpływają także
czynniki istniejącego już majątku produkcyjnego.
Jeden z nich to zużycie się, czyli amortyzacja,
starego majątku produkcyjnego.
Czynniki ekonomiczne rozwoju
gospodarczego dzielą się na:
- bezpośrednie
- pośrednie
- wewnętrzne
- zewnętrzne
- inwestycyjne
- pozainwestycyjne
- ekstensywne
- intensywne
O procesie rozwoju danego społeczeństwa
decyduje splot wzajemnie powiązanych
uwarunkowań.
Dzielimy je na:
-obiektywne np. czynniki związane z rozwojem
nauki.
-subiektywne np. polityka państwa.
Miernik Wzrostu
Gospodarczego
:
Wzrost gospodarczy określa wymierne skutki
procesu powiększania zdolności wytwórczych kraju
w danym okresie.
Mierniki wzrostu gospodarczego:
- PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB)
- PRODUKT NARODOWY BRUTTO (PNB)
- DOCHÓD NARODOWY (DN)
Wzrost gospodarczy mierzy się stopą dochodu
narodowego. Oznacza ona stosunek przyrostu
dochodu narodowego w badanym okresie do
wielkości dochodu narodowego w okresie bazowym.
r= * 100
r – stopa wzrostu DN
ΔDN – przyrost dochodu narodowego
DNt – dochód narodowy w roku bazowym
•
Wskaźniki genewskie :
Polegają na wytypowaniu i określonej agregacji
statycznej, czyli odzwierciedleniu stopnia zaspokojenia
potrzeb ludności według siedmiu następujących grup:
- Wyżywienie
- Zdrowie
- Mieszkanie
- Rekreacja
- Wykształcenie
- Zabezpieczenie społeczne
- Zagospodarowanie materialne.
Granice wzrostu
gospodarczego:
Są to różnego typu ograniczenia i
przeszkody występujące w
procesach wzrostu gospodarczego
w jakimś okresie czasu, które mają
charakter obiektywny, są dość
trwałe i trudne do
przezwyciężenia, tym samym
hamują wzrost gospodarczy.
Bariery wzrostu
gospodarczego:
Bariery polityczno-ekonomiczne
Bariery społeczno-ekonomiczne
Bariery techniczno-ekonomiczne
Bariery przyrodniczo-ekonomiczne
Pojęcie cyklu
koniunkturalnego:
Koniunktura gospodarcza – to wszelkie zmiany
aktywności ekonomicznej występujące w gospodarce.
Zmiany aktywności ekonomicznej wywołują określone
czasowo wahania gospodarcze, które dzieli się na:
-trendy
-wahania sezonowe
-wahania przypadkowe
-wahania koniukturalne
Cyklem koniunkturalnym
określa się regularnie
powtarzające się zmiany
aktywności ekonomicznej w
całej gospodarce. Ich
sekwencje następują kolejno
po sobie układający się w
określoną serię.
Klasyczny cykl
koniunkturalny
Składa się on z 4 faz: kryzysu, depresji,
ożywienia i rozkwitu.
Współczesny cykl
koniunkturalny
Składa się on z 2 faz: recesją i ekspansją
Przyczyny cykliczności
rozwoju:
o Koncepcja egzogeniczna
o Koncepcja endogeniczna
o Teoria Schumpetera
Schumpeter dowiódł, że główną przyczyną rozwoju
gospodarczego są siły wewnętrzne, a nie czynniki
zewnętrzne.
Zasada
akceleracji(przyśpieszenia):
Jest potężnym czynnikiem
przyczyniającym się do
niestabilności gospodarki:
zmiany w produkcji mogą
zostać przeniesione w
zwielokrotnionej skali na
zmiany w inwestycjach.
Wzrost popytu inwestycyjnego, zgodnie z
zasadą mnożnika inwestycyjnego
powoduje zwielokrotniony wzrost dochodu
narodowego. Działaniem mnożnika
inwestycyjnego związane jest z tym, że
gospodarka rynkowa uwarunkowana jest
popytowo. Oznacza to że zagregowany
popyt, czyli suma popytu inwestycyjnego i
konsumpcyjnego, określa stopień
wykorzystania możliwości wzrostu
gospodarczego stwarzanych przez czynniki
podażowe.
Efekt podażowy- inwestycje powiększające
moce produkcyjne w gospodarce.
PO
LIT
YKA
AN
TYC
YKL
ICZ
NA
PAŃ
STW
A
Ingerencję państwa w sprawy gospodarcze określa się
powszechnie mianem interwencjonalizmu
państwowego. Celem interwencjonalizmu jest przede
wszystkim przeciwdziałanie załamaniom koniuktury
gospodarczej, czyli kryzysom gospodarczym, bądź
łagodzenie ich skutków.
Ekspansywna polityka fiskalna polega na zwiększeniu
wydatków rządowych lub obniżaniu podatków, albo też
zwiększaniu transferów w celu doprowadzenia do wzrostu
zagregowanego popytu.
Restrykcyjna polityka fiskalna polega na zmniejszeniu
wydatków rządowych lub podwyższeniu podatków, albo
też zmniejszeniu transferów w celu doprowadzania do
ograniczenia nadwyżki zagregowanego popytu.
Restrykcyjna polityka monetarna polega na
takim wykorzystaniu narzędzi polityki monetarnej,
które prowadzi do zmniejszenia podaży kredytów, a
więc do zmniejszenia podaży pieniądza w
gospodarce.
Ekspansywna polityka monetarna polega na
takim wykorzystaniu narzędzi polityki monetarnej,
które prowadzi do zwiększenia podaży kredytów, a
więc do zwiększenia podaży pieniądza w gospoarce.