Ciało a stres
Jak uniknąć kosztów
ukrytego stresu
Gabor Mate
Przygotowanie
Grupa 1B
Książka ,,Ciało a stres,, opisuje wpływ stresu i
jego kluczowe znaczenie na zdrowie fizyczne. W
książce opisane są konkretne przypadki wpływu
wychowania i otoczenia na stan zdrowia
włączając poważne schorzenia takie jak
nowotwory, stwardnienie rozsiane czy
stwardnienie zanikowo boczne.
Gabor Mate opisuje też siedem zasad zdrowienia
przez wpływ umysłu na nasze zdrowie fizyczne:
akceptacja, świadomość, gniew, autonomia,
więź, asertywność i afirmacja.
Opis ogólny książki
1) Stresor- wydarzenie psychiczne lub
emocjonalne potraktowane przez organizm
jako zagrożenie
Emocje- najbardziej wpływowy stresor
2) System interpretujący znaczenie stresora
czyli układ nerwowy (zwłaszcza mózg)
3) Odpowiedź nas stresor – czyli różnorodne
przystosowania w odpowiedzi na zagrożenie .
Elementy stresu
Stres- obszerny zespół zjawisk biologicznych
zachodzących w naszym organizmie. Polega
on na wewnętrznych zmianach (widocznych
lub nie) pojawiających się gdy organizm
odbiera jakieś zagrożenie dla swojego
istnienia lub dobrego stanu. Stresowi można
ulegać bez odczuwania napięcia!!
Nadmierny stres- kiedy wymagania w
stosunku do organizmu dalece wykraczają
ponad jego możliwości.
Definicja stresu (wg
Seleya)
Główne czynniki emocjonalne
prowadzące do stresu
Niepewność
Brak informacji
Utrata kontroli
Stres dzielimy na:
ostry- natychmiastowa reakcja na zagrożenie
Przewlekły- długotrwałą reakcja
mechanizmów stresowych na stresory
Przewlekły stres→↑poziom
kortyzolu→niszczenie tkanek
,, Chorobotwórcze działanie stresu obejmuje
głownie:
Uk hormonalny- nadnercza
Uk immunologiczny- śledziona, grasica, węzły
chłonne
Przewód pokarmowy i jego wyściółkę
Główne hormony stresu to: kortyzol i adrenalina
Stres→↑kortyzol↑kortyzol= powiększenie
nadnerczy, owrzodzenie przewodu
pokarmowego, obniżenie odporności
układu immunologicznego,
Stres a organy ciała
Gabor Mate podaje bardzo dużo przykładów pacjentów ze swoje
praktyki lekarskiej, u których na poważny stan zdrowia fizycznego
bardzo duży wpływ miał stres zwiazany z
Osobowością osoby ( potrzeba pomocy innym nawet kosztem
swojego zdrowia, poczuciem obowiązku, szukające akceptacji,
poczuciem niskiej wartości itp.
Nie panowanie nad gniewem – tłumienie gniewu sprzyja rozwojowi
chorób np. rak ( spokojni pacjenci z nowotworem żyli krócej),
wybuchy wściekłości – nadciśnienie tętnicze, choroby serca
Trudnym dzieciństwem (brak miłości rodziców, alkoholizm,
traumatycznymi przeżyciami),
Traumatycznymi doświadczenia w dorosłym życia (brak
stabilizacji, kontrola , uzależnienia drugiej osoby, agresja partnera)
Wiele innych stresorów które negatywnie wpływały na stan zdrowia
Przykłady czynników stresogennych
wpływających na stan zdrowia
Typ A (osoby gniewne, spięte, impulsywne,
agresywne) – podatne na choroby serca
Typ B- (osoby zrównoważone, umiarkowane
, potrafiące wyrazić swoje uczucia, emocje)-
w mniejszym stopniu narażone na czynniki
chorobotwórcze
Typ C- ( osoby) tłumiące uczucia, mało
asertywne, zachowujące pozory osoby silnej
i szczęśliwej)- częściej chorują na raka.
Typy osobowości a choroby
Stwardnienie boczne ( neurony nerwowe
kontrolujące ruch mięśni stopniowo obumierają co
powoduje zanik mięśni . W miejscach tych dochodzi do
powstawania blizn lub stwardnienia )
Osoby dotknięte tą chorobą często charakteryzują się
stoickim spokojem, poczuciem obowiązku wobec
innych i ciężką pracą. Nie proszą o pomoc i tłumią w
sobie emocje . Charakteryzuje ich miły sposób bycia
( badania na Uniwersytecie w Yale). Przykładem jest
65 letnia Laura, która całe życie podporządkowywała
się i pomagała innym i nawet w czasie postępującej już
choroby nie potrafiła zrezygnować z pracy w swoim
pensjonacie.
Choroby a stres
Stwardnienie rozsiane –60 % osób dotkniętych
tą chorobą to kobiety. Stres emocjonalny taki
jak: bardzo silny związek z rodzicem , duża
potrzeba miłości i przywiązana , brak wyrażania
gniewu oraz traumatyczne przeżycia mogą
mieć duży wpływ na rozwój choroby. Większość
kobiet badanych przez doktora Gabora było po
rozwodach. Połowa pacjentek była maltretowana
przez swoich partnerów przez dłuższy okres
przed wystąpieniem choroby a połowa miała
partnerów zimnych emocjonalnie.
Nowotwory i inne choroby immunologiczne to
choroby cywilizacyjne. Działanie emocji, stresu ma
duży wpływ na pracę hormonów ( które w dużej
mierze stymulują rozwój nowotworów a tym samym
układu odpornościowego i nerwowego.
Tłumienie gniewu→↑stres fizjologiczny
→↑ryzyko raka !!
Np. w przypadku raka piersi – kobiety, które mają
chęć walki z rakiem, są asertywne , potrafią wyrazić
swoje negatywne emocje i mają wsparcie społeczne
mają znaczne mniej rozwinięty nowotwór niż kobiety
które tego nie mają.
Zespół nadwrażliwego jelita – czynniki
stresogenne zewnętrzne i wewnętrzne mają
duży wpływ na rozwój tej choroby. Znęcanie
się w dzieciństwie czy stresory w
późniejszym życiu takie jak przemoc
rodzinna , operacje, infekcje czynią
organizm bardziej podatnym na zespół
nadwrażliwego jelita.
Choroba Alzheimera (przez niektórych
zaliczana do chorób autoimmunologicznych,
gdzie zachodzi nadmierne wydzielanie
kortyzolu) – zmiany hormonalne i zmiany w
układzie odpornościowym, które są wynikiem
przewlekłego stresu mogą być przyczyną
rozwoju Alzheimera. Przykładem jest tutaj
prezydent Ronald Reagan, u którego odkryto
tę chorobę w wieku 83 lat. Trudne dzieciństwo
(alkoholizm ojca,) , stresująca kariera polityczna
miały duży wpływ na rozwój jego choroby.
Czyli nieświadome przekonania kontrolujące
nasze zachowania bez względu na to co
myślimy. W wielu przypadkach to one
wywołują stres i są główną przyczyną choró.:
,,Muszę być silny,, – obrona, jaką często
przyjmują osoby z przewlekłymi chorobami
albo dziecko , które ,,musi sobie dać radę ze
wszystkim,, gdy nie ma wsparcia rodziców.
Biologia wiary
,, To niewłaściwe żebym był zły,,
,,Jestem odpowiedzialny za cały świat,,
,, Potrafię uporać się ze wszystkim,,
,,Nie jestem potrzebny- nie można mnie
kochać,,
,,Nie istnieję , o ile czegoś nie zrobię,,
Muszę być bardzo chora aby zasłużyć na opiekę
Aby uwolnić się od stresujących czynników i
okoliczności najpierw musimy uwolnić od naszych
stresogennych przekonań!!!
W rozdziale tym autor mówi nam, że
negatywne myślenie pozwala realistycznie
spojrzeć na pewne fakty. Mate w rozdziale tym
podaje przykład trudnych relacji rodzinnych,
które przyczyniały się do rozwoju większości
chorób wymienianych w tej książce. Celem nie
jest obwinianie naszych bliskich ale zmiana
naszej świadomości i przekonań, które stanowią
zagrożenie dla naszego zdrowia. Np. wybuch
długo skrywanego gniew może pobudzić nasz
układ odpornościowy a tym samym być
czynnikiem poprawy naszego zdrowia.
Potęga negatywnego myślenia
Akceptacja- czyli zaakceptowanie faktów
takimi jakie są. Jest to też bodziec do
działania aby też zrobić krok w
kierunku zmiany zaistniałego faktu. Dotyczy
to różnych aspektów naszego życia
włączając w to chorobę.
Autor mówi też że pełna współczucia
ciekawość samego siebie to nie nic innego
jak akceptacja kogoś cierpiącego i
potrzebującego pomocy.
Siedem zasad zdrowienia
Świadomość to uzyskanie utraconej zdolności
postrzegania rzeczywistości emocjonalnej i
gotowość do usunięcia myślenia , że nie jesteśmy
w stanie stawić czoła prawdzie o naszym życiu np.
osoby chore na afazję (utrata zdolności mówienia
lub rozumienia mowy ) uczą się zwracać uwagę
na wewnętrzne reakcje na słowa , osoby
niewidome zwracają większą uwagę na dźwięki niż
osoba, która dobrze widzi.
Świadomość to również nauczenie się
wychwytywania sygnałów stresu, jakie wysyła
nam nasz organizm.
Gniew
Zdrowy gniew charakteryzuje się tym, że w
danej sytuacji kontrolę przejmuje osoba a
nie jej emocje. Pokazanie zdrowego gniewu
to całkowite pozbycie się lęku, który
powoduje rozluźnienie organizmu (Kalpin).
Gniew w odróżnieniu od przemocy
emocjonalne nie przekracza pewnych
granic.
Autonomia jest to rozwinięcie ośrodka
kontroli na zewnątrz czyli określenie samego
siebie, naszych wartości, granic, to czego
chcemy w danym momencie, czego
pragniemy lub nie chcemy.
Więź czyli związek z naszym otoczeniem,
wsparcie ze strony innych osób i możliwość
podzielenia się z ludźmi swoimi uczuciami.
Więź to niezbędny składnik powrotu do
zdrowia.
Asertywność- zdolność pokazania sobie i
innym że . Jest to rezygnacja z potrzeby
działania .
Afirmacja – zbliżanie się do zasadniczych
wartości. W procesie zdrowienia
wartościami tymi są: nasza twórcza osoba
i wydostanie na zewnątrz talentów jakie w
nas drzemią a także współdziałanie z
otaczającym nas światem a nie izolowanie
się od niego.
Gabor Mate w prosty nienaukowy sposób
przedstawił czytelnikowi jak wielki wpływ na nasze
zdrowie ma stres. W przypadku wystąpienia
choroby warto jest spojrzeć głębiej poza
typowymi klinicznymi objawami i analizami.
Indywidualne historie opisane przez autora
pokazują nam jak bardzo wydarzenia z życia
pacjentów, skrywane emocje, traumatyczne
wydarzenia wpłynęły na stan ich zdrowia
fizycznego. W niektórych przypadkach to właśnie
przewlekły stres był głównym motorem rozwoju
choroby a czasem samego jej wystąpienia.
Podsumowanie