Transport Śródlądowy

Rys historyczny

• Drogi wodne aż do połowy XIX wieku były w Polsce najważniejszymi,

naturalnymi szlakami transportowymi, nie wymagającymi żadnych
nakładów ze strony człowieka. Użyteczność ich była szczególnie duża
dla przewozów w dół rzeki, gdyż prąd wody stanowił siłę napędową
statków lub tratew. Niewielkie rozmiary statków sprawiały, że sieć
dróg wodnych była dawniej bardziej rozgałęziona, niż obecnie.
W średniowieczu oraz w wiekach XVI i XVII drogi wodne Polski
wykorzystywano głównie do spławu drewna i zboża, które były
ważnymi towarami eksportowymi.

.

Budowa i modernizacja kanałów

w XIX wieku.

• Pierwszym kanałem zbudowanym dla potrzeb przemysłu,

pełniącym ważną funkcję transportową, aż do czasów
współczesnych był Kanał Kłodnicki, poprowadzony wzdłuż
biegu rzeki Kłodnicy od Zabrza przez Gliwice do Koźla.
Powstał on w latach 1792-1812 i był pierwszą arterią
transportową, która umożliwiała masowy wywóz węgla z
Zagłębia Górnośląskiego

Budowa i modernizacja kanałów

w XIX wieku cd.

• W drugiej połowie XIX wieku na skutek

konkurencji kolei drogi wodne straciły częściowo na
znaczeniu. Ruch statków i tratew na rzekach zmniejszył
się, a budownictwo kanałów ograniczało się do uzupełnień
istniejących już wcześniej systemów.

• Tuż przed I wojną światową, w latach 1908-1914,

zbudowano nowy Kanał Odra-Hawela, najważniejsze
połączenie dróg wodnych Polski z siecią
zachodnioeuropejską. Była to nowoczesna droga wodna,
dostępna dla barek 750-tonowych, stanowiła ona
najkrótsze połączenie Berlina z portem morskim
w Szczecinie. 

Najważniejsze drogi wodne w

Polsce.

• Biebrza od ujścia Kanału Augustowskiego do ujścia do rzeki Narwi;
• Brda od połączenia z Kanałem Bydgoskim w miejscowości Bydgoszcz do

ujścia do rzeki Wisły;

• Bug od ujścia rzeki Muchawiec do ujścia do rzeki Narwi;
• Jezioro Dąbie do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi;
• Kanał Augustowski od połączenia z rzeką Biebrza do granicy Państwa,

wraz z jeziorami znajdującymi się na trasie tego kanału;

• Kanał Bartnicki od jeziora Ruda Woda do jeziora Bartężek, wraz z jeziorem

Bartężek;

• Kanał Bydgoski;
• Kanał Elbląski od jeziora Druzno do jeziora Jeziorak i jeziora Szeląg Wielki,

wraz z tymi jeziorami i jeziorami na trasie kanału, oraz szlak boczny w
kierunku miejscowości Zalewo od jeziora Jeziorak do
jeziora Ewingi włącznie;

• Kanał Gliwicki wraz z Kanałem Kedzierzyńskim;
• Kanał Jagielloński od połączenia z rzeką Elbląg do rzeki Nogat;

Najważniejsze międzynarodowe

drogi wodne w Polsce.

• E30 – droga wodna łącząca Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie.

W Polsce przebiega Odrzańską Drogą Wodną od Świnoujścia
poprzez Szczecin i Wrocław do granicy z Czechami.

• E40 – droga wodna łącząca Morze Bałtyckie z Morzem Czarnym.

Prowadzi z Gdańska w górę Wisły do Warszawy, a
dalej Narwią i Bugiem do Brześcia, gdzie łączy się z drogą wodną
prowadzącą przez Polesie do Dniepru.

• E70 – europejski szlak komunikacyjny wschód-zachód

łączący Antwerpię (Belgia, wybrzeże Atlantyku) z Kłajpedą (Litwa,
wybrzeże Bałtyku). Prowadzi
poprzez Holandię, Niemcy, Polskę, Rosję do Litwy. W Polsce droga E70
przebiega od śluzy w Hohensaaten

 przez Odrę do Kostrzyna, gdzie

następuje połączenie z drogą wodną Odra-Wisła. Szlak prowadzi 294
km Wartą, Notecią, Kanałem Bydgoskim i Brdą, aż do styku
z Wisłą w Bydgoskim Węźle Wodnym. Następnie szlak biegnie 114
km Wisłą, Nogatem i Zalewem Wiślanym do granicy z Rosją.

Najważniejsze międzynarodowe

drogi wodne w Polsce.

W 1996 r. w porozumieniu AGN (European Agreement on
Main Inland Waterways of International Importance)

ustalono sieć europejskiego systemu dróg wodnych w
ramach transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T).
Trzy drogi wodne o
znaczeniu międzynarodowym znajdują się na terenie
Polski

Klasy dróg wodnych w

polsce

• Śródlądowe drogi wodne dzielą się na klasy, określa się je w

zależności od maksymalnych parametrów statków, jakie mogą
być dopuszczone do żeglugi, wielkości minimalnego prześwitu
pod mostami, rurociągami i innymi urządzeniami krzyżującymi
się z drogą wodną. Śródlądowe drogi wodne w zależności od
klasy dzielą się na drogi wodne o znaczeniu regionalnym i
międzynarodowym. Zostały one podzielone na siedem klas:

• I klasa – < 400 t
• II klasa – 400-650 t
• III klasa – 650-1000 t
• IV klasa – 1000-1500 t
• Va klasa – 1500-3000 t
• Vb klasa – > 3000 t

Stan dróg wodnych w

Polsce

• W przeciągu ostatnich dziesięcioleci następuje

systematyczna redukcja długości szlaków żeglownych
posiadających odpowiednie dla żeglugi parametry. Drogi
wodne podlegają ciągłej i systematycznej deklasacji.
Degradacja dróg wodnych objawia się przede wszystkim
poprzez zmianę ich parametrów, to jest głębokości,
szerokości, promieni zakoli, co w konsekwencji prowadzi do
utraty ich znaczenia dla żeglugi i odebrania statusu drogi
wodnej.

• Łączna długość dróg wodnych w Polsce to ok. 3800

kilometrów

• W polskich warunkach dla optymalnego zanurzenia barki

wymagana głębokość wynosi 170cm, zaś poniżej 130 cm
uchodzi za głębokość nieekonomiczną

Dziękuje za uwagę