Czynniki krzepnięcia krwi
Dominika Ambroziak
Substancje, które biorą udział w
krzepnięciu krwi nazywamy
czynnikami krzepnięcia.
Do czynników krzepnięcia
możemy zaliczyć :
o czynniki osoczowe,
o czynniki płytkowe,
o czynniki tkankowo- naczyniowe.
Czynniki krzepnięcia krwi są stale uwalniane przez
różne tkanki do krwi( protrombina, fibrynogen)
albo sporadycznie np. tromboplastyna
tkankowa) i wystepują w formie pierwotnej –
nieczynnej (np. protrombina) lub wtórnej –
czynnej (np. trombina).
Białkowe czynniki krzepliwe osocza powstają
głównie w wątrobie. Czynniki I, II, V, VII, VIII, IX, X,
a prawdopodobnie również XI i XII powstają w
rybosomach hepatocytów. Powstawanie
niektórych z nich II, VII, IX, X potrzebują do
powstania witaminy K. Prawdopodobnie czynniki I
i VII powstają także w układzie siateczkowym
wątroby, śledziony i innych miejsc w ustroju.
Osoczowe
czynniki
krzepnięcia
krwi
Osoczowe
czynniki
krzepnięcia
krwi
Krzepliwe
(Prokoagulant
y)
Krzepliwe
(Prokoagulant
y)
Przeciwkrzepli
we
Przeciwkrzepli
we
Osoczowe czynniki aktywujące
krzepnięcie
krwi
(prokoagulanty):
Czynnik
Nazwa
I
Fibrynogen
II
Protrombina
III
Tromboplastyna tkankowa
IV
Jony Ca
2+
V
Proakceleryna (czynnik labilny) globulina
(przyśpieszająca)
VII
Prokonwertyna , SPCA (czynnik stabilny)
VIII
Czynnik antyhemofilowy (AHF), czynnik
antyhemofilowy A, globulina antyhemofilowa
(AHG)
IX
Czynnik Christmasa, czynnik antyhemofilowy B
X
Czynnik Stuarta - Powera
XI
Czynnik Rosenthala , czynnik antyhemofilowy C
XII
Czynnik Hagemana, czynnik kontaktu, czynnik
szklany
XIII
Stabilizator włóknika, czynnik Laki- Lorand
Czynnik
Nazwa
Pre –Ka
Prekalikreina czynnik Fletchera
HMW – K
Kininogen wysokocząsteczkowy, czynnik
Filzgeralda,
Ka
Kalikreina
PL
Fosfolipid płytkowy
Czynniki działające hamująco na
krzepnięcie
krwi:
oAntytrombina III
oBiałko C
oBiałko S
oα2-makroglobulina
oα –antytrypsyna
oInhibitor C1
oHeparynowy kofaktor II
Większość czynników krzepnięcia
to białka o działaniu
enzymatycznym, a ich działanie
polega na hydrolizie wiązań
peptydowych.
W momencie krzepnięcia z krwi
znikają czynniki I, II, V, VIII a
pojawiają się czynniki aktywne VII,
IX-XIII oraz utrzymuje się czynnik V.
Czynniki płytkowe
krzepnięcia krwi:
Czynnik
Nazwa
1
zewnątrzpłytkowy, jest zaadsorbowanym
czynnikiem V osocza;
2
wewnątrzpłytkowy, działa proteolitycznie na
fibrynogen, uczulając go na działanie trombiny;
3
wewnątrzpłytkowy, jest fosfolipidem, , wspólnie z
czynnikiem VIII i IX, aktywuje czynnik X i razem z
nim przy udziale czynnika V, uczestniczy w
powstawaniu aktywatora protrombiny;
4
wewnątrzpłytkowy, ma działanie
przeciwheparynowe i ułatwia agregację płytek;
5
wewnątrzpłytkowy, jest identyczny z serotoniną,
wzmagającą napięcie i skurcz naczyń krwionośnych.