Sylwetka

współczesnego nauczyciela

Nauczyciel to nazwa zawodu oznaczająca
kogoś kto uczy innych, przekazując im
wiadomości i umiejętności, bądź naucza
kogoś, jak ma żyć.

W. Okoń

Współczesny nauczyciel staje się tym,

kto kształci, wychowuje i rozwija

znajdujących się pod jego opieką uczniów –

wychowanków. Powinien być wzorem

mądrego postępowania, wskazywać i

uwrażliwiać na wartości, które są

niezmienne, uczyć praktycznego

wykorzystywania zdobytej wiedzy,

rozbudzać wiarę każdego ucznia we własne

siły. Musi też pamiętać, że obrana przez

niego droga jest wynikiem świadomego

wyboru, a nie chwilową niesprecyzowaną

chęcią bycia przewodnikiem.

Jednym z praw dziecka jest jego rozwój,

a zadaniem nauczyciela jest wspierać

rozwój każdej młodej osoby. Niektórzy

twierdzą, że najbardziej wspiera rozwój ten,

kto sam rozwija swoją osobowość, a kiedy

przerywa pracę nad sobą staje się

czynnikiem hamującym i przeszkodą w

procesie kształtowania osobowości innych

w tym dziecka.

Mówiąc o osobowości przytoczymy czym

ona jest. Według L. Stankiewicza

„osobowość oznacza zespół stałych

właściwości i procesów psychofizycznych,

odróżniających daną jednostkę od innych,

wpływających na organizację jej

zachowania. Osobowość to głęboko

zakorzenione wzorce zachowań, myślenia i

reakcji uczuciowych, ujawniające się u

danej osoby w różnych sytuacjach przez

dłuższy czas.”

Na układ własności osobowych nauczyciela

składają się następujące czynniki:

 jego światopogląd

 zainteresowania

 motywacje

 zdolności

 inteligencja

 mechanizmy temperamentalne,

charakterologiczne i samoregulujące

CECHY DYDAKTYCZNE NAUCZYCIELA :

•mający aktualną wiedzę merytoryczną

•dobrze przygotowany metodycznie

•stosujący różne metody i środki dydaktyczne

•znający podstawy pedagogiki i psychologii

•pracowity

•znający potrzeby i możliwości dzieci

•lubiący dzieci

•odpowiedzialny za uczniów przed uczniami, rodzicami i

władzami

•wymagający od siebie i innych

•obiektywny, bezstronny i sprawiedliwy

•systematycznie utrzymujący kontakty z rodzicami

•twórczy, poszukujący nowych metod i środków

•odważny

•postępowy

•przestrzegający przepisów i dyrektyw

CECHY WYCHOWAWCZE

NAUCZYCIELA :

•otwarty na problemy młodzieży – traktujący

ją

podmiotowo

•zajmujący się chętnie pracą z młodzieżą

•przychylny i potrafiący sobie zjednoczyć

uczniów

swą postawą

•nie obrażający się i nie ośmieszający się

•wyrozumiały i opiekuńczy

•nie tylko uczący, ale i wychowujący

•posiadający autorytet osobisty

•dążący do odnoszenia przez uczniów

sukcesów

•dotrzymujący słowa i obietnic

CECHY – WŁAŚCIWOŚCI

ZEWNĘTRZNE:

•schludny wygląd

•dobra prezentacja ogólna

•dbający o zdrowie fizyczne i

psychiczne

•odporny na trudności w pracy,

ekspresyjnie przekazujący informacje

•kulturalny w sposobie bycia

•właściwie układający sobie stosunki

międzyludzkie

•interesujący się sukcesami

Z pewnym uproszczeniem i uogólnieniem można

przyjąć jako cechy pożądane, ułożone hierarchicznie w

następujący sposób:

1.otwartość i umiejętność kontaktu z młodzieżą,

empatia

2.kompetencja merytoryczna i metodyczna

3.poszanowanie godności ludzkiej, podmiotowość

4.sprawiedliwość i obiektywizm w ocenianiu uczniów

5.dialogowość, negocjacyjność, demokratyczny styl

kierowania

6.dyscyplina i wymagalność, konsekwencja w

postępowaniu, wspomaganie w kłopotach

7.tolerancja, kultura ogólna i pedagogiczna

8.umiejętność planowania pracy własnej i zbiorowej

9.motywacja i umiejętność samokształcenia oraz

doskonalenia swojego warsztatu pracy (rozwój

zawodowy)

10.poczucie humoru.

Bycie nauczycielem to wymaganie, konieczność

nieustannego, trzeźwego patrzenia na

rzeczywistość. Podstawowym zadaniem

nauczyciela jest przygotowanie dorastających

pokoleń do pracy i życia w społeczeństwie.

Wraz ze zmianami w szkolnictwie przeobrażeniu

uległa również rola nauczyciela oraz jego

zadania w procesie kształcenia dzieci i

młodzieży. Obecnie nauczyciel stara się bardziej

kształcić zdolności, umiejętności i zamiłowania

uczniów, niż dostarczać im tylko szczegółowych

wiadomości. Uczy ich wykorzystywać nabywaną

wiedzę w życiu oraz czerpać informacje z

różnych dostępnych źródeł. Na tle poszerzanych

zadań szkoły powstają nowe obowiązki i zadania

nauczycieli, którzy mają odgrywać role w

działalności pozaszkolnej i ukierunkowywaniu

organizacji czasu wolnego uczniów.

Rolę, zadania i pozycję

nauczyciela wyznaczają jego

zawodowe kompetencje, jego

akceptacja dziecka jako

głównego podmiotu edukacji

oraz nastawienie na realizacje

projektu osobowości ucznia,

wyznaczonego przez jego

możliwości i prawo do godnego

i wszechstronnego rozwoju.

Wychodząc z założenia, że o profesjonalnym i

skutecznym działaniu nauczyciela decydują

różnorodne kompetencje, które powinny mieć

charakter dynamiczny , a więc być ciągle

rozwijane i doskonalone, Wacław Strykowski

wyróżnia:

kompetencje merytoryczne (rzeczowe), które

wiążą się z dobrym opanowaniem

i zrozumieniem przez nauczyciela materiału,

który stanowi treść nauczania

kompetencje psychologiczno – pedagogiczne

pozwalające nauczycielowi na podejmowanie

zróżnicowanych działań diagnostycznych i

wychowawczych

w relacjach z uczniami na przesłankach

teoretycznych

kompetencje diagnostyczne, związane z

poznawaniem uczniów i ich środowiska

kompetencje w dziedzinie planowania i

projektowania działań dydaktycznych

i wychowawczych, które są ważne dla tzw.

technologicznego podejścia do procesu

kształcenia i wychowania, gdzie podstawą

podejmowanych czynności jest

prakseologia oraz teoria organizacji i

zarządzania

kompetencje dydaktyczno-metodyczne, a więc

wiedza na temat metod i zasad realizacji procesu

kształcenia

kompetencje komunikacyjne, których istota

zawiera się w umiejętności efektywnego

nadawania i odbierania komunikatów

kompetencje medialne i techniczne związane z

nowoczesną techniką informatyczną

i jej zastosowaniem w procesie kształcenia

kompetencje związane z kontrolą i oceną

osiągnięć uczniów oraz jakościowym pomiarem

pracy szkoły

kompetencje dotyczące projektowania i oceny

programów oraz podręczników szkolnych

kompetencje autoedukacyjne związane z

rozwojem zawodowym i samodoskonaleniem

Każdy nauczyciel powinien posiadać

dostateczną wiedzę specjalistyczną,

znajomość współczesnych technik

nauczania, ale także posiadać

wiadomości o rozwoju psychofizycznym

dziecka, o środowisku z którego uczeń się

wywodzi. Powinien wykazywać wysoki

stopień zaangażowania w pracę

społeczną szkoły i środowiska. Nie można
zapomnieć o tym, iż proces wychowania i

uczenia się obejmuje na równi

nauczyciela i dziecko, gdyż wszyscy uczą

się od wszystkich.

Współcześnie poszukuje się

najlepszych rozwiązań w zakresie

kształcenia, dokształcania i

doskonalenia nauczycieli. Jednak

nauczyciele nie są do siebie podobni,

wykazują ogromną różnorodność

osobowości. Jest to korzystne dla

młodzieży, gdyż spotykając w gronie

swoich nauczycieli różne typy i

odmiany osobowości może się lepiej

przygotować do życia, w którym

będzie miała do czynienia z bardzo

różnorodnym otoczeniem ludzkim.

Dziękuję ! 