STANISŁAW TREMBECKI

WIERSZE WYBRANE

• KĄPIEL
  - wielokropek na początku i na końcu, sprawia wrażenie jakiegoś wyrwanego z całości fragmentu
  - ujawnienie się dążenia do zdrabniania form, wymuskana poetycka miniatura
  - rymy parzyste, ostatni wers nie posiada party rymowej
  - podmiot nie ujawnia się bezpośrednio w tekście
  - mamy do czynienia z podglądaniem (voyeur- podglądacz seksu)
  - wielokropek w środku APOZJOPEZA (umilknięcie, nieoczekiwane przerwanie wypowiedzi)
  - utwór przesycony zmysłowym tonem
  - daleki od dosłowności
  - podmiot chciałby być jak woda (zazdrości wodzie), że może ona być tak blisko ciała kochanki
  

• DO PANNY TEKLI
  - podmiot pyta, kto zdoła godnie ocenić skarby jej przymiotów, ale on teraz będzie się starał pokazać ich kilka
  - dodaje słodyczy nudnym zabawom
  - tam jest miło, gdzie ona jest
  - jest zawsze rozsądna, szlachetna
  - ma pogodne myśli, na twarzy ma dziecinne kolory (wypieki)
  - piękne oczy, niewinne, ale wiele mówiące
  - kochają ją młodzi i starsi
  - inne damy śmieją się, z podmiotu, że choć jest stary kocha Teklę
  - ma młodą duszę
  

• LEW I MUCHA
  - koło lwa latała mucha, którą ten chciał odgonić „Idźże precz, ty śmierdziucho, urodzona z kału”
  - mucha mu wydała wojnę
  - mucha wygarnęła mu, że mimo, że jest królewską osobą nie ma prawa chodzić każdemu po głowie. Mówi mu, że choć żubr jest silniejszy od lwa, to mucha nim kieruje
  - mucha między grzywę lwu wleciała i go kąsała
  - lew zaczął się rzucać, ryczy przeraźliwie
  - mucha weszła mu nawet do nosa, czym jeszcze bardziej rozwścieczyła lwa
  - lew w efekcie się przewrócił
  - mucha zwyciężyła, odleciała i nie zauważyła, że wpadła w pajęczynę
  - czasem nieprzyjaciel, który się wydaje słabym może nam wiele dokuczyć
  - komu się zdarzyło przepłynąć ocean, może zginąć jednak na Dunaju
  

• JAROSŁAWOWI POTOCKIEMU
  - siedziba pana Daszowskiego nie zabrania nikomu rozrywek, uciech i igrzyska
  - sam pan jest godny czci i kochania
  - żeby ta osada, była podobna do raju, trzeba do niej przywieść anioła z prawego brzegu Dunaju
  

• EPITALAME DORANTOWI I KLIMENIE, CZYLI MIŁOŚĆ STATECZNA
  - podmiot chce odrzucić od siebie frasunki, troski i mozoły
  - dzień jest wesoły, Dorant liczy pilnie godziny tego dnia, a wieczór zgotuje mu najwięcej wesołości
  - Klimenia jest smutna i bardzo się boi - jest ciekawa nowych rzeczy, ale jednocześnie się obawia (jest jak prawdziwa kobieta, chciałaby, ale się boi)
  - nadsłuchuje, serce jej puka
  - Dorant wleciał do sypialni niczym strzała, podziwia jej ciało („z róży kolanka, z alabastru uda”)
  - „sześć razy konał i sześć razy ożył”
  - para jest szczęśliwa
  - podmiot życzy im szczęścia, żeby nikt ich nie pobił w szczerości kochania
  - kochankowie mają dziękować niebu za swoje przymioty, ponieważ nawet Anieli nie znają równej pieszczoty

• DO N.N.
  - Szczygieł został zamknięty z kanarkami, słabo śpiewał
  - słowik zostawił pole do popisu innym
  - zwrot do poety, sławnego dowcipem powinien gustem, który powinien się urodzić przed Augustem
  - fortuna jednak przeniosła go w czasu Stanisława
  - jest następcą Horacego
  - wielu stara się go naśladować, ale im się nie udaje
  - podmiot też chciałby iść ścieżkami poety, ale prosi go o pomoc
  - życzy mu, aby wybił się bardzo wysoko
  - chciałby, aby doszedł jak najwyżej na Parnasie, a on będzie powoli dreptał niskimi ścieżkami

• POLANKA CZYLI POEMA WIEJSKIE
  - motto z Cycerona: Agricultura proxima sapientiae
  - tam, gdzie łączy się Wisła i Narew jest miejsce, do którego się uśmiecha fortuna
  - ziemia daje obfite plony, zwierzęta są dorodne
  - nie zawsze było jednak tak dobrze, lecz uczynił to nowy właściciel
  - wzniósł on do ludzkiej godności zwierzęta, mają one w panu przyjaciela
  - osłania słabych od ucisku mocnych
  - zwrot do wspaniałej swobody, która wiele daje- powiększa siłę pracujących
  - jeden z sędziwych ojców mówi, że pracuje z własnej woli, każdy działa dla siebie, robi to, co lubi
  - obcy sąd rozstrzyga spory
  - kary dla dziewcząt za utratę wianka
  - wnuczka człowieka, który opowiadał historię była ładna, wpadła w sidła pasterza, który chciał ją pozbawić wianka, namówił ją z pozytywnym skutkiem a potem zostawił
  - pan ją strofował, dał pieniądze na dziecko
  - rządność, dostatek, pogoda ducha dodaje mieszkańcom skrzydeł
  - nie rozmawiają o rzeczach niepojętych, pomagają sobie nawzajem
  - wszyscy się za siebie modlą
  - ludzie modlą się za dobroczyńcę, aby żył jak najdłużej

• DO IGNACEGO KRASICKIEGO BISKUPA WARMIŃSKIEGO NA PRZYJAZD JEGO DO WARSZAWY
  - na tytuł księcia złożył się rozum, słuszność, urodzenie
  - pyta go, czy nic nie zetrze wrodzonego piętna
  - pyta, czy będąc w obcym kraju przestaje być w nim ludzkość
  - jego przyjaciele nie widzą w nim żadnej zmiany
  - tak, jak wyjechał kochany, tak samo wraca
  - podmiot, mimo że pisał liche wiersze teraz ciągnie do niego, czuje odmianę pióra
  - biskup miał dosyć wiele sławy
  - sława za nim goni, a nie on za sławą
  - gdziekolwiek biskup nie pojedzie tam zobaczy strapioną Polskę
  - w niemoc Polskę wprawiła gnuśność, zbytek, niepokój, przemoc
  - mimo, że król się stara, to naród z tego nie korzysta
  - Polacy cieszą się, że Ignacy przybył na ostatni dzień lipca, bo to jego imieniny
  - podmiot poleca jego duszy wiele wierszy
  - on ożywił jego twórczość
  - jest i będzie mu wdzięczny na zawsze
  

• MYSZKA, KOT I KOGUT
  - przypadek zbawił myszkę od śmierci
  - podmiot przytacza historię, którą myszka opowiadała matce
  - myszka wyszła na równinę, zobaczyła dwa zwierzątka: jedno było spokojne, drugie napuszone, z ogonem zadartym do góry,
  - myszka uciekła do jamy
  - ten z ogonem jej się spodobał, szła do niego, ale jej zabronił ten drugi
  - matka powiedziała myszce, że ten, co siedział to był kot, a drugi to kogut
  - matka ostrzegła ją, żeby nie sądziła nikogo po minie, bo może się pomylić
  
  

• ODA NA RUINĘ ZAKONU JEZUITÓW
  - fortuna się ciągle zmienia
  - kiedy Neronowi świat sprzyjał było wszystko dobrze, kiedy przestał było fatalnie
  - zwrot do Ottona, po którego śmierci, wiele osób popełniało samobójstwo
  - każdy się lituje nad niecnotą, a pamięć utrwala cnotę
  - ginie sławna społeczność w niedoli
  - wszyscy żałują straty, odczuwają ją
  - jezuici oświecali umysły
  - ludzie, którzy nauczyli się od jezuitów, kochali Boga
  - tysiące męczenników wyszło z tego zakonu i żaden nie był katem
  - na ich barkach stoi cały Boży świat
  - aby wywrócić gmach, trzeba było przewrócić filary
  - zwrot do potomnych czasów, które czytają tę odę- autor przekonuje, że pochwały są skromne, nie mają cienia pochlebstwa, słuszność szeptała, co napisać
  - zakon ten był grzeczny, ludzki
  - podmiot chciałby, żeby ludzkość mu podziękowała