Cewniki centralne i kaniule zwiększają ryzyko zakrzepów i zatorów, jednak nie zawsze w taki sam sposób
Piotr Krawczyk, 27.05.13; http://www.kardiolog.pl/doniesienia/32853
Cewniki centralne zakładane do żył obwodowych (ang. Peripherally Inserted Central Catheter, PICC) zwiększają ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Jednakże, nie znamy skali ryzyka związanego z innymi rodzajami centralnych cewników. Autorzy badania, które ukazało się na łamach czasopisma The Lancet, przeprowadzili metaanalizę oraz przegląd systematyczny dostępnych badań, by porównać ryzyko wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej występującej z przyczyn związanych z cewnikiem centralnym założonym obwodowo (PICC) w porównaniu z tymi związanymi z każdym innym cewnikiem centralnym.
Autorzy przeszukali kilka baz medycznych, włączając w to Medline, Embase, Biosos, Cochrane central Register of Controlled Trials, Conference Papers Index oraz Scopus. Dodatkowo ręcznie wyszukiwano dodatkowe badania w rozmaitych bibliografiach i wyszukiwarkach internetowych. W przypadku braku dostępności wszelkich danych kontaktowano się z autorami badania. Wszystkie badania dotyczące ludzi, które były opublikowane w formie pełnych tekstów, abstraktów czy plakatów były brane pod uwagę przy włączaniu do analizy. Badania zawsze dotyczyły osób w wieku co najmniej 18 lat, które miały zakładany cewnik centralny przez naczynie obwodowe (PICC). W badaniach bez grup porównawczych częstość występowania żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej szacowano dla pacjentów z założonym PICC. W badaniach, które porównywały grupy z PICC oraz innymi cewnikami centralnymi oszacowano sumaryczny iloraz szans.
Spośród 533 znalezionych cytowań do analizy włączono 64 badania (12 z grupami kontrolnymi oraz 52 baz takich grup) w których brało udział łącznie 29 503 pacjentów. W badaniach bez grup porównawczych częstość występowania ŻChZZ związanej z PICC była wyższa u pacjentów będących w ciężkim stanie (13,91proc., 95 proc. CI = 7,68—20,14) oraz u chorych z nowotworem (6,67 proc.; 4,69-8,64). Metaanaliza 11 badań posiadających grupy kontrolne, w których porównywano ryzyko wystąpienia ŻChZZ związanej z PICC lub związanej z innym rodzajem cewnika centralnego pokazała, że PICC wiązało się z wystąpieniem zakrzepicy żył głębokich (OR 2,55, 1,54—4,23, p<0,0001) ale nie zatorowości płucnej (brak przypadków). Z początkowym odsetkiem przypadków zakrzepicy żył głębokich związanej z PICC na poziomie 2,7 i ilorazem szans 2,55 czynnik NNT związany z jakimkolwiek innym cewnikiem centralnym wynosił 26.
Cewniki centralne zakładane do żył obwodowych (PICC) generują wyższe ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich w porównaniu z innymi cewnikami centralnymi, szczególnie w przypadku pacjentów w stanie krytycznym i chorych na nowotwór złośliwy. Z tego powodu decyzja o zastosowaniu PICC powinna być poprzedzona rachunkiem zysków i strat w sposób zindywidualizowany dla każdego chorego.
Bibliografia
Chopra V, Anand S, Hickner A, Buist M, Rogers MA, Saint S, Flanders SA.; Risk of venous thromboembolism associated with peripherally inserted central catheters: a systematic review and meta-analysis; Lancet. 2013 May 17. pii: S0140-6736(13)60592-9;