prof. nadzw. dr hab. Tomasz Frołowicz
METODYKA
WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Studia I stopnia
Wykład 12
Wychowanie jest to sztuka, której nikt dotąd nie umie,
jest to kurs, który jakaś dobra głowa dopiero ma ułożyć.
Jędrzej Śniadecki
Wykład 12
formy organizacyjne
LEKCJA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Co warto i co można zrobić?
Treść działania pedagogicznego
Jak należy postępować, aby cel osiągnąć?
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
W jaki sposób?
Metoda działania pedagogicznego
Jak zorganizować?
Forma działania pedagogicznego
Metody
1.
Sposoby dochodzenia do celu.
2.
Sposoby stawiania uczniów w sytuacjach zadaniowych,
dotyczących:
-
rozwijania umiejętności ruchowych,
-
kształtowania sprawności fizycznej,
-
rozwijania wiedzy na temat zdrowia, wypoczynku,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
-
rozwijania wiedzy na temat zdrowia, wypoczynku,
sportu i urody,
-
kształtowania postawa wobec zdrowia, wypoczynku,
sportu i urody.
Formy
1.
Zewnętrzny kształt
2.
Sposoby zorganizowania aktywności uczniów
dotyczące:
-
przebiegu procesu edukacji,
-
prowadzenia ćwiczeń,
-
podziału grupy uczniów,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
-
podziału grupy uczniów,
-
uporządkowania grupy uczniów.
Relacja między metodami i formami
(problemy terminologiczne)
Metoda
zabawowa
klasyczna
Forma
zabawowa
!
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Metoda
małych
obwodów
Forma
obwodowa
!
?
Specyficzna organizacja zajęć WF obok specyficznych treści
jest czynnikiem w największym stopniu decydującym
o odmienności tej dziedziny edukacji.
Skutki wadliwej organizacji zajęć WF:
- ograniczenie efektywności zajęć,
- zagrożenie bezpieczeństwa uczniów,
- obniżenie motywacji uczniów.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
- obniżenie motywacji uczniów.
Sprawna organizacja nie jest celem zajęć WF, ale jest
warunkiem efektywności i bezpieczeństwa. Ponieważ czas
przeznaczony na czynności organizacyjne jest niezbędnym
kosztem (w pewnym sensie jest stratą czasu), tylko te
czynności organizacyjne są uzasadnione, które sprzyjają
osiąganiu celów lekcji (efektywności) przy zachowaniu
odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa.
35,47
70,17
23,53
90,63
30,6
74,57
26,05
104,21
20
40
60
80
100
120
kcal
dziewczęta
chłopcy
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
0
lekcja
lekcja wf
przerwa
przerwa-suma
Suma całkowitego wydatku energetycznego w czasie wszystkich (3) przerw
w ciągu jednego dnia stanowi wartość wyższą od wydatku uzyskanego podczas
lekcji wychowania fizycznego.
Co w takiej sytuacji można powiedzieć o treści i organizacji lekcji?
Całkowity wydatek energetyczny podczas lekcji i przerw w szkole (w kcal)
dzieci w I klasie szkoły podstawowej (na przykładzie szkół śląskich)
Formy organizacyjne
Formy organizacji procesu dydaktycznego
Formy organizacji aktywności uczniów
(fizycznej, poznawczej)
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Formy podziału uczniów
Formy uporządkowania (ustawienia) uczniów
Formy organizacyjne
Formy organizacji procesu dydaktycznego
lekcja
zajęcia pozalekcyjne
zajęcia pozaszkolne
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Formy organizacji aktywności uczniów
Formy podziału uczniów
Formy uporządkowania (ustawienia) uczniów
Formy organizacyjne
Formy organizacji procesu dydaktycznego
Formy organizacji aktywności uczniów
frontalna
indywidualna
zespołowa (zastępy)
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Formy podziału uczniów
Formy uporządkowania (ustawienia) uczniów
zespołowa (zastępy)
zespołowa z zadaniem dodatkowym
strumieniowa (tor przeszkód)
obwodowa (stacyjna)
Formy organizacji aktywności uczniów
- frontalna: wszyscy w tym samym czasie wykonują to samo
zadanie (ruchowe lub poznawcze),
- indywidualna: wszyscy w tym samym czasie wykonują różne
zadanie (ruchowe lub poznawcze),
- zespołowa: klasa podzielona na zespoły (zastępy), których
członkowie wykonują zadanie (najczęściej ćwiczenie) po kolei
pojedynczo lub parami, a pozostali oczekują,
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
- zespołowa z zadaniem dodatkowym: j.w. tylko oczekujący
wykonują dodatkowe zadanie,
- strumieniowa (tor przeszkód): uczniowie po kolei wykonują
ćwiczenia ułożone w pewien uporządkowany ciąg,
- obwodowa (stacyjna): wszyscy ustawieni pojedynczo lub
w małych grupach przy stanowiskach ćwiczebnych (stacjach),
na sygnał, najczęściej przez ściśle określony czas, wykonują różne
ćwiczenia, po czym na sygnał przechodzą do kolejnej stacji.
Formy organizacyjne
Formy organizacji procesu dydaktycznego
Formy organizacji aktywności uczniów
Formy podziału uczniów
pary, trójki itd.
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Formy uporządkowania (ustawienia) uczniów
pary, trójki itd.
zastępy stałe
zastępy sprawnościowe
grupy, drużyny
Formy organizacyjne
Formy organizacji procesu dydaktycznego
Formy organizacji aktywności uczniów
(fizycznej, poznawczej)
Formy podziału uczniów
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
Formy uporządkowania (ustawienia) uczniów, np.:
szereg, dwuszereg
rząd, dwurząd (kolumna dwójkowa)
koło, półkole
rozsypka
Elementy (składowe) organizacji
- dobór i kolejność ćwiczeń: w trosce o płynność i brak zbędnych
czynności organizacyjnych,
- kierowanie zespołem uczniów: wybór odpowiednich form
organizacji aktywności, podziału i uporządkowania uczniów oraz
właściwe ustawienie nauczyciela wobec ćwiczących,
- wykorzystanie miejsca ćwiczeń: dostosowanie form
Tomasz Frołowicz
Metodyka WF
Studia I stopnia
Wykład 12
- wykorzystanie miejsca ćwiczeń: dostosowanie form
organizacyjnych do wielkości miejsca ćwiczeń, rodzaju podłoża
i stosowanych przyborów oraz przyrządów,
- posługiwanie się środkami dydaktycznymi (przyborami,
przyrządami, planszami itd.): wcześniejsze przygotowanie
i uporządkowanie rozdawania, wykorzystywania i składania,
- pokaz: z perspektywy organizacyjnej, uporządkowanie uczniów,
zapewniające efektywną obserwację.