MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Małgorzata Kapusta
Kształtowanie architektury krajobrazu 321[07].Z1.01
Poradnik dla nauczyciela
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż . Beata Figarska-Wysocka
mgr inż. Sylwester Karbowiak
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Małgorzata Kapusta
Konsultacja:
mgr inż. Lidia Staniszewska
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 321[07].Z1.01,
"Kształtowanie architektury krajobrazu", zawartego w modułowym programie nauczania
dla zawodu technik architektury krajobrazu.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Przykładowe scenariusze zająć 7
5. Zestawy ćwiczeń 11
5.1. Krajobraz jako wynik działalności człowieka 11
5.1.1. Ćwiczenia 11
5.2. Typy, struktura i jednostki przestrzenne krajobrazu 13
5.2.1. Ćwiczenia 13
5.3. Różnorodność biologiczna w krajobrazie 15
5.3.1. Ćwiczenia 15
5.4. Klasyfikacja terenów zieleni i zadrzewień 17
5.4.1. Ćwiczenia 17
5.5. Zasady kompozycji w architekturze krajobrazu 19
5.5.1. Ćwiczenia 19
5.6. Historia architektury ogrodowej 22
5.6.1. Ćwiczenia 22
5.7. Współczesna architektura krajobrazu 25
5.7.1. Ćwiczenia 25
5.8. Elementy architektury ogrodowej 27
5.8.1. Ćwiczenia 27
5.9. Rewaloryzacja krajobrazu 29
5.9.1. Ćwiczenia 29
5.10. Rewaloryzacja i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych 31
5.10.1. Ćwiczenia 31
5.11. Zasady ochrony i rekultywacji krajobrazu 34
5.11.1. Ćwiczenia 34
5.12. Parki narodowe, parki krajobrazowe i inne obszary prawnie chronione 37
5.12.1. Ćwiczenia 37
5.13. Instytucje, których działalność związana jest z architekturą krajobrazu 39
5.13.1. Ćwiczenia 39
5.14. Podstawy prawne ochrony i kształtowania architektury krajobrazu 41
5.14.1. Ćwiczenia 41
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia 42
7. Literatura 57
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela  Kształtowanie architektury
krajobrazu , który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie technik architektury krajobrazu 321[07].
W poradniku zamieszczono:
- wymagania wstępne,
- wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,
- przykładowe scenariusze zajęć,
- propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,
- ewaluację osiągnięć edukacyjnych,
- wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze
szczególnym uwzględnieniem:
- pokazu z objaśnieniem,
- tekstu przewodniego,
- metody projektów,
- ćwiczeń praktycznych.
Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel
może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.
W tym rozdziale podano również:
- plan testu w formie tabelarycznej,
- punktację zadań,
- propozycje norm wymagań,
- instrukcję dla nauczyciela,
- instrukcję dla ucznia,
- kartę odpowiedzi,
- zestaw zadań testowych.
Jednostka modułowa: kształtowanie architektury krajobrazu zawarta jest w module
 Podstawy projektowania architektury krajobrazu i zaznaczona na schemacie na stronie 4.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
321[07].Z1
Podstawy projektowania
architektury krajobrazu
321[07].Z1.02
321[07].Z1.01
Stosowanie technik plastycznych
Kształtowanie
w projektowaniu architektury krajobrazu
architektury krajobrazu
321[07].Z1.03
Sporządzanie dokumentacji
inwentaryzacyjnej terenu
321[07].Z1.04
Wykonywanie projektów
architektury krajobrazu
Schemat układu jednostki modułowej
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska,
- określać stan i zasoby środowiska,
- rozpoznawać obiekty architektury krajobrazu,
- klasyfikować materiały budowlane i grunty,
- prowadzić prace miernicze,
- posługiwać się dokumentacją techniczną,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:
- zastosować kryteria klasyfikacji terenów zieleni i krajobrazu,
- ocenić wartość estetyczną, przyrodniczą i kulturową krajobrazu rolniczego, ogrodniczego
i leśnego,
- scharakteryzować różnorodność biologiczną krajobrazów,
- rozróżnić style sztuki ogrodowej występujące w różnych okresach historycznych,
- scharakteryzować zasady ochrony, rewitalizacji, rekultywacji i rewaloryzacji krajobrazu,
- określić rodzaje krajobrazów chronionych, wskazać ich przykłady w Polsce i na świecie,
- określić zasady kształtowania krajobrazu w różnych epokach historycznych oraz wskazać
ich typowe elementy przestrzenne,
- rozpoznać roślinność charakterystyczną dla architektury krajobrazu
w poszczególnych epokach historycznych,
- wskazać i scharakteryzować czynniki kompozycji ogrodowej,
- scharakteryzować kompozycje oraz wskazać przykłady ogrodów historycznych
i współczesnych,
- określić zasady kształtowania krajobrazu z uwzględnieniem historycznych aspektów
rozwoju miast i wsi,
- określić zasady konserwacji i rewaloryzacji zabytkowych założeń ogrodowych,
- określić sposoby zapobiegania niekorzystnym zmianom w krajobrazie, spowodowanym
ingerencją człowieka,
- określić zasady tworzenia i ochrony parków narodowych, parków krajobrazowych
i innych obszarów prawnie chronionych,
- wyjaśnić rolę planowania przestrzennego w projektowaniu terenów zieleni,
- scharakteryzować działalność organizacji i instytucji związanych z architekturą
krajobrazu,
- zinterpretować przepisy prawa polskiego i międzynarodowego dotyczące odnowy
i konserwacji ogrodów zabytkowych oraz ochrony krajobrazu,
- określić zakres kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody, Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków i Miejskiego Architekta Krajobrazu.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. PRZYKA
ADOWE SCENARIUSZE ZAJ
Ć
Scenariusz zajęć 1
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & &
Modułowy program nauczania: Technik architektury krajobrazu 321[07]
Moduł: Podstawy projektowania architektury krajobrazu
321[07].Z1
Jednostka modułowa: Kształtowanie architektury krajobrazu 321[07].Z1.01
Temat: Architektura i sztuka ogrodowa w epokach renesansu i baroku .
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania elementów architektury i sztuki
ogrodowej, charakterystycznych dla baroku i renesansu.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- scharakteryzować architekturę i sztukę ogrodową epoki baroku,
- scharakteryzować architekturę i sztukę ogrodową epoki renesansu,
- rozpoznać na rysunkach, zdjęciach elementy architektury i sztuki ogrodowej
charakterystyczne dla epoki baroku,
- rozpoznać na rysunkach, zdjęciach elementy architektury i sztuki ogrodowej
charakterystyczne dla epoki renesansu,
- na podstawie opisów rozpoznać ogrody renesansowe,
- na podstawie opisów rozpoznać ogrody barokowe,
- podać przykłady ogrodów barokowych i renesansowych w Polsce i innych krajach
Europy,
- zaprezentować wykonaną pracę.
Metody nauczania uczenia się:
- ćwiczenia praktyczne,
- metoda przewodniego tekstu.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- praca uczniów indywidualna i grupowa.
Czas: 180 min.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik architektury krajobrazu.
Środki dydaktyczne:
- film dydaktyczny:  Historia architektury i sztuki ogrodowej ,
- literatura dotycząca architektury i sztuki ogrodowej epoki baroku i renesansu,
- teksty z
ródłowe dotyczące architektury i sztuki ogrodowej epoki baroku i renesansu,
- rysunki elementów architektury i sztuki ogrodowej epoki baroku i renesansu,
- zdjęcia elementów architektury i sztuki ogrodowej epoki baroku i renesansu,
- notatnik,
- papier kancelaryjny,
- przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Przypomnienie wiadomości dotyczących architektury i sztuki ogrodowej epoki
średniowiecza.
4. Zorganizowanie stanowiska z pozycjami literatury, tekstami z
ródłowymi, rysunkami
i fotografiami dotyczącymi tematu lekcji.
5. Oglądanie fragmentu filmu dydaktycznego:  Historia architektury i sztuki ogrodowej
dotyczącego epoki baroku i renesansu.
6. Realizacja tematu:
- uczniowie dzielą się na dwie grupy w sposób losowy, np. wyciągając z torby cukierki
w papierkach koloru zielonego,
- uczniowie każdej grupy wybierają lidera,
- lider losuje karteczkę z nazwą epoki,
- każda z grup dostaje od nauczyciela zadania do wykonania,
- lider danej grupy dzieli zadania pomiędzy uczniów danej grupy,
- uczniowie, w oparciu o obejrzany film oraz literaturę, zdjęcia, rysunki, itp.;
opracowują zadania.
7. Po wykonaniu pracy uczniowie próbują dokonać analizy wykonanego ćwiczenia.
8. Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony.
9. Lider grupy wskazuje trudności wynikające z pełnionej funkcji.
10. Nauczyciel analizuje pracę uczniów i stwierdza czy została poprawnie wykonana.
11. Lider oraz wskazani przez niego uczniowie prezentują wykonaną pracę.
12. Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Korzystając z wiadomości zdobytych podczas lekcji oraz na podstawie wiadomości
zawartych w podręczniku, wypisz w notatniku podobieństwa i różnice architekturze i sztuce
ogrodowej baroku i renesansu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Scenariusz zajęć 2
Osoba prowadząca & & & & & & & & & & & & & & & & & & .............
Modułowy program nauczania: Technik architektury krajobrazu 321[07]
Moduł: Podstawy projektowania architektury krajobrazu
321[07].Z1
Jednostka modułowa: Kształtowanie architektury krajobrazu 321[07].Z1.01
Temat: Wykonywanie prac konserwatorskich i modernizacyjnych w miejskim parku.
Cel ogólny: kształtowanie umiejętności nazywania i wskazywania prac konserwatorskich
i modernizacyjnych niezbędnych do utrzymania obiektu zarówno
pod względem technicznym, jak i estetycznym.
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:
- zdefiniować pojęcie konserwacji,
- zdefiniować pojęcie modernizacji,
- określić zakres i cel prac konserwacyjnych w ogrodach zabytkowych,
- określić zakres i cel prac modernizacyjnych w ogrodach zabytkowych,
- wskazać prace modernizacyjne i konserwacyjne prowadzone w parku,
- wskazać elementy parku wymagające konserwacji i modernizacji,
- zaprezentować wykonaną pracę.
Metody nauczania uczenia się:
- wykład,
- pokaz,
- ćwiczenia praktyczne.
Formy organizacyjne pracy uczniów:
- indywidualna.
Czas: 180 min.
Uczestnicy: uczniowie kształcący się w zawodzie technik architektury krajobrazu.
Środki dydaktyczne:
- aparat fotograficzny,
- notatnik,
- notes,
- przybory do pisania.
Przebieg zajęć:
1. Sprawy organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celu zajęć.
3. Wycieczka do parku miejskiego.
4. Wyszukiwanie elementów na terenie parku ulegających modernizacji i zanotowanie tego
faktu w notatniku.
5. Wyszukiwanie elementów na terenie parku, które powinny zostać zmodernizowane
w najbliższym czasie, wykonanie dokumentacji fotograficznej i wykonanie notatek.
6. Wyszukiwanie elementów na terenie parku podlegających konserwacji i zanotowanie
tego faktu w notatniku.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
7. Wyszukiwanie elementów na terenie parku, które powinny zostać poddane modernizacji,
wykonanie dokumentacji fotograficznej i wykonanie notatek.
8. Uczniowie dzielą się spostrzeżeniami z przeprowadzonych obserwacji.
9. Powrót z wycieczki do szkoły.
10. Zanotowanie w notatniku spostrzeżeń dotyczących tematu lekcji.
11. Uczeń wskazuje swoje mocne i słabe strony podczas analizowania tematu lekcji.
12. Nauczyciel wskazuje kilku uczniów, aby odczytali swoje notatki, analizuje prace
uczniów.
13. Nauczyciel dokonuje oceny prac.
Zakończenie zajęć
Praca domowa
Oddaj do wywołania wykonane zdjęcia elementów parku podlegające modernizacji
i konserwacji, a następnie wklej je do notatnika jako uzupełnienie notatki. Odszukaj
w literaturze informacje dotyczące innych działań, które mają miejsce w procesie
rewaloryzacji. Przygotuj na ten temat notatkę w formie referatu.
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:
 anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
5. ĆWICZENIA
5.1. Krajobraz jako wynik działalności człowieka
5.1.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przestawionego opisu, podającego krótką charakterystykę krajobrazu,
określ czynniki jakie wpłynęły na jego ukształtowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przedstawione elementy krajobrazu,
2) określić czynniki, jakie wpłynęły na ukształtowanie się danego krajobrazu,
3) zapisać w notatniku, jakie czynniki wpłynęły na ukształtowanie krajobrazu,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 charakterystyki krajobrazów.
Ćwiczenie 2
Na podstawie zdjęć różnych krajobrazów, scharakteryzuj jaki wpływ miał człowiek
na ich ukształtowanie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przedstawione na zdjęciach krajobrazy,
2) określić wpływ człowieka na ukształtowanie poszczególnych krajobrazów,
3) zapisać w notesie spostrzeżenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 fotografie różnych typów krajobrazu.
Ćwiczenie 3
Wybierz samoprzylepne kartki z nazwami zagrożeń jakie niesie człowiek
dla otaczającego go krajobrazu i przypnij na planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zagrożenia dla krajobrazu wynikające ze strony człowieka,
2) wybrać samoprzylepne kartki zgodnie z poleceniem ćwiczenia,
3) nakleić karteczki na planszy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 samoprzylepne kartki z nazwami zagrożeń jakie niesie człowiek dla otaczającego
go krajobrazu,
 plansza.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
5.2. Typy, struktura i jednostki przestrzenne krajobrazu
5.2.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na zdjęciach przedstawiono różne typy krajobrazu. Wybierz kartki z nazwami typów
krajobrazów i dopasuj je do odpowiednich zdjęć.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przedstawione zdjęcia,
2) przeczytać nazwy typów krajobrazów,
3) dopasować i dokleić karteczkę z podpisem do odpowiedniego zdjęcia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zdjęcia przedstawiające różne typy krajobrazu,
 samoprzylepne karteczki z nazwami typów krajobrazu.
Ćwiczenie 2
Z przedstawionej grupy kartek z napisami cech charakterystycznych różnych typów
krajobrazów wybierz te, które cechują poszczególne krajobrazy i przyklej na planszy
w odpowiednich polach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować cechy charakterystyczne różnych typów krajobrazu zapisane na kartkach,
2) przeanalizować układ planszy,
3) pogrupować karteczki z charakterystycznymi dla danego typu cechami krajobrazu,
4) dopasować karteczki do danego typu krajobrazu,
5) przykleić pogrupowane kartki w odpowiednich polach na planszy,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
 Środki dydaktyczne:
 samoprzylepne karteczki zawierające cechy charakterystyczne różnych typów krajobrazu,
 plansza z zaznaczonymi polami, które odpowiadają określonym typom krajobrazu.
Ćwiczenie 3
Na planszy wypisane są różne typy krajobrazów. Wypisz pod każdą nazwą cechy
charakteryzujące dany krajobraz.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wpisać pod każdą nazwą zamieszczoną na planszy, kilka określeń charakterystycznych
dla danego typu krajobrazu,
2) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plansza z nazwami typów krajobrazu,
 flamastry.
Ćwiczenie 4
Obejrzyj film dydaktyczny dotyczący różnych typów krajobrazu. Spostrzeżenia
dotyczące walorów poszczególnych krajobrazów zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego:  Typy krajobrazów w Polsce ,
2) zapisać spostrzeżenia w notatniku,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 film dydaktyczny:  Typy krajobrazów w Polsce ,
 notatnik,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
5.3. Różnorodność biologiczna w krajobrazie
5.3.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na wyświetlonych przez
roczach znajdują się widoki torfowisk, bagien, lasów, itp.
Dopasuj nazwy obszarów zapisane na kartkach do odpowiednich przez
roczy
oraz scharakteryzuj dane tereny.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przez
rocza:  Różnorodność biologiczna krajobrazu Polski ,
2) dopasować nazwy obszarów do odpowiednich przez
roczy,
3) scharakteryzować rozpoznane tereny,
4) zapisać w notatniku spostrzeżenia z wykonanego ćwiczenia,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 przez
rocza:  Różnorodność biologiczna krajobrazu Polski ,
 kartki z nazwami obszarów,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Obejrzeć film edukacyjny dotyczący różnorodności biologicznej krajobrazu Polski.
Sporządzić notatkę w formie referatu na temat różnorodności biologicznej w krajobrazie
Polski.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu dydaktycznego:  Różnorodność biologiczna w krajobrazie
Polski ,
2) sporządzić notatkę w formie referatu na temat różnorodności biologicznej w krajobrazie
Polski,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 film dydaktyczny:  Różnorodność biologiczna w krajobrazie Polski ,
 notatnik,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
5.4. Klasyfikacja terenów zieleni i zadrzewień
5.4.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na planszy zaznaczono różne rodzaje terenów zieleni. Na karteczkach samoprzylepnych
zapisane zostały różne przeznaczenia terenów zieleni. Dopasuj karteczki z nazwami
do rodzajów terenów zieleni.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rodzaje terenów zieleni zaznaczone na planszy,
2) przeanalizować przeznaczenie terenów zieleni zapisane na karteczkach samoprzylepnych,
3) przyporządkować karteczki do rodzajów terenów zieleni na planszy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plansza,
 samoprzylepne karteczki z nazwami przeznaczenia terenów zieleni.
Ćwiczenie 2
Teren przy przedszkolu powinien odpowiadać obowiązującym normom. Na jedno
dziecko przypada 30 m2 powierzchni terenu. Oblicz, jaką powierzchnię zajmie teren przy
przedszkolu, do którego będzie uczęszczać 50 dzieci.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować wytyczne normowe dotyczące powierzchni zieleni przy obiektach
oświatowych,
2) obliczyć w notatniku powierzchnię terenu zieleni dla 50 przedszkolaków,
3) zamienić jednostki z m2 na ha,
4) przedstawić wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Środki dydaktyczne:
 normy dotyczące powierzchni zieleni przy obiektach oświatowych,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Na planszy zaznaczono różne rodzaje siedlisk. Na karteczkach samoprzylepnych
zapisane zostały nazwy krzewów i drzew. Dopasuj karteczki z nazwami drzew i krzewów
do rodzajów siedlisk.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rodzaje siedlisk zaznaczone na planszy,
2) przeanalizować nazwy drzew i krzewów zapisane na karteczkach samoprzylepnych,
3) dopasować karteczki do rodzajów siedlisk umieszczonych na planszy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plansza z rodzajami siedlisk,
 samoprzylepne karteczki z nazwami drzew i krzewów.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
5.5. Zasady kompozycji w architekturze krajobrazu
5.5.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wybierz się na spacer do parku z aparatem fotograficznym. Zrób zdjęcia jednego obiektu
(np. altany, pawilonu) z wielu różnych miejsc w parku. Dokonaj analizy kompozycji danego
miejsca. Spostrzeżenia zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału podręcznika:  Zasady kompozycji w architekturze
krajobrazu ,
2) wybrać się do parku,
3) wykonać szereg zdjęć tego samego obiektu znajdującego się w parku,
4) przeanalizować kompozycję danego obiektu w zależności od otoczenia,
5) sporządzić notatkę z przeprowadzonego ćwiczenia,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 aparat fotograficzny,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 2
Na podstawie zdjęć (np. wykonanych w ćwiczeniu 1) wpisz do notatnika widniejące
na zdjęciach elementy kompozycji ogrodowych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału podręcznika:  Zasady kompozycji w architekturze
krajobrazu ,
2) obejrzeć uważnie zdjęcia,
3) sporządzić notatkę stosowną do wydanego polecenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zdjęcia z ćwiczenia 1,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 3
Na podstawie zdjęć (np. wykonanych w ćwiczeniu 1) wypisz w notatniku czynniki
kompozycji ogrodowych, które wpłynęły na ukształtowanie się takiego krajobrazu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału podręcznika:  Zasady kompozycji w architekturze
krajobrazu ,
2) obejrzeć uważnie zdjęcia,
3) sporządzić notatkę stosowną do wydanego polecenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zdjęcia z ćwiczenia 1,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 4
Z zestawu 10 klocków jednakowego koloru i wielkości (mogą być pudełka po zapałkach)
ułóż kolejno kompozycje statyczną, dynamiczną, symetryczną, zrównoważoną. Spostrzeżenia
zapisz w notatniku.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału podręcznika:  Zasady kompozycji w architekturze
krajobrazu ,
2) z zestawu klocków (pudełek po zapałkach) ułożyć kolejno rodzaje kompozycji zapisane
w poleceniu ćwiczenia,
3) sporządzić notatkę dotyczącą zaobserwowanych kompozycji,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 10 klocków jednakowej wielkości i koloru,
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
5.6. Historia architektury ogrodowej
5.6.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przygotowanych tekstów dotyczących ogrodów krajobrazowych w różnych
epokach historycznych, wypisz zasady kształtowania krajobrazu charakterystyczne dla danej
epoki. Dokonaj analizy różnic i podobieństw w zasadach kształtowania się krajobrazów
na przestrzeni wieków.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść przygotowanych tekstów dotyczących ogrodów krajobrazowych
w różnych epokach,
2) wypisać na kartkach zasady kształtowania krajobrazu charakterystyczne dla danej epoki,
3) przeanalizować różnice i podobieństwa w zasadach kształtowania się krajobrazów
na przestrzeni wieków,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 2 lub 3 teksty dotyczące opisów ogrodów krajobrazowych w różnych epokach,
 kartki papieru,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Dobierz nazwy roślin wykorzystywanych w kształtowaniu architektury krajobrazu
do odpowiedniej epoki historycznej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować nazwy roślin umieszczone na samoprzylepnych kartkach,
2) przeanalizować fragmenty rozdziału podręcznika:  Historia architektury i sztuki
ogrodowej dotyczące roślinności,
3) dobrać nazwy roślin, którymi kształtowano architekturę krajobrazu, do odpowiedniej
epoki historycznej,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
4) przykleić samoprzylepne kartki z nazwami roślin do odpowiedniej epoki historycznej,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 samoprzylepne kartki z nazwami roślin,
 plansze z zaznaczonymi epokami historycznymi,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 3
Przeanalizuj przygotowane teksty mówiące o założeniach ogrodowych w Polsce
i na świecie. Zapisz w notatniku różnice i cechy wspólne założeń w poszczególnych epokach
historycznych.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować teksty mówiące o założeniach historycznych w poszczególnych epokach
w Polsce i na świecie,
2) wskazać oraz wynotować różnice i cechy wspólne założeń ogrodowych dla każdej z epok
w Polsce i na świecie,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 2 lub 3 teksty mówiące o założeniach ogrodowych w różnych epokach historycznych,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 4
Na podstawie przedstawionych detali architektonicznych i ogrodowych (w postaci
modeli, zdjęć, przez
roczy) rozpoznaj style w architekturze krajobrazu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zaprezentowane detale,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
2) zapisane nazwy stylów występujących w architekturze krajobrazu zapisanymi
na karteczkach,
3) ustawić odpowiednią karteczkę z nazwą stylu przy grupie przedstawionych detali,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 detale architektoniczne i ogrodowe w postaci modeli, fotografii, itp.,
 karteczki z nazwami stylów występujących w architekturze.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
5.7. Współczesna architektura krajobrazu
5.7.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie przygotowanych opisów współczesnych terenów zieleni wypisz,
w notatniku, słowa i zwroty charakterystyczne dla poszczególnych terenów. Podkreśl te słowa
i zwroty, które powtarzają się w poszczególnych opisach.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przygotowane teksty opisujące współczesne tereny zieleni,
2) podkreślić ołówkiem w tekście słowa i zwroty charakterystyczne dla współczesnych
terenów zieleni,
3) sporządzić notatkę zgodnie z poleceniem ćwiczenia,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 teksty opisujące współczesne tereny zieleni,
 ołówek,
 gumka,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Z zestawu wielu kartek, na których kryją się nazwy roślin, elementów architektury
oraz elementów kompozycji ogrodów wybierz te, które charakteryzują ogrody współczesne
i naklej je na przygotowanej planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować nazwy roślin zapisane na kartkach,
2) podzielić kartki na trzy kategorie: rośliny, elementy architektury, elementy kompozycji
ogrodów,
3) wybrać z każdej kategorii te kartki, które odpowiadają założeniom ogrodów XX wieku,
4) przykleić na planszy na odpowiednim polu wybrane kartki,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 zestaw samoprzylepnych kartek z wyrazami zawierającymi: nazwy roślin, elementów
architektury, elementów kompozycji ogrodów,
 plansza z zaznaczonymi polami odpowiadającymi poszczególnym kategoriom.
Ćwiczenie 3
Z przedstawionych charakterystyk kompozycji ogrodów z różnych epok historycznych
wybierz tę, która odpowiada współczesnej kompozycji ogrodowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować przedstawione charakterystyki kompozycji ogrodowych z różnych epok,
2) wybrać charakterystykę odpowiadającą kompozycji ogrodów współczesnych,
3) uzasadnić swój wybór,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 charakterystyki kompozycji ogrodowych z różnych epok.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
5.8. Elementy architektury ogrodowej
5.8.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na jednych kartkach zapisano nazwy elementów architektury ogrodowej, a na drugich
podano ich objaśnienie. Dopasuj kartki z objaśnieniami do odpowiednich nazw.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować nazwy elementów architektury ogrodowej zapisane na kartkach,
2) przeanalizować podane objaśnienia elementów architektury ogrodowej,
3) przyporządkować nazwy odpowiednim objaśnieniom,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 kartki z nazwami elementów architektury ogrodowej,
 kartki z objaśnieniami elementów architektury ogrodowej.
Ćwiczenie 2
Na planszy narysowano schemat kompozycji ogrodu z opisami poszczególnych jego
elementów. Z przygotowanych samoprzylepnych kartek zawierających nazwy
poszczególnych elementów kompozycji ogrodu wybierz te, które zaznaczono na planszy
i naklej w miejscu opisu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować rysunki i opisy zamieszczone na planszy,
2) przeanalizować treści zawarte na samoprzylepnych karteczkach,
3) dokleić karteczki z nazwami do odpowiednich napisów na planszy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Środki dydaktyczne:
 plansza,
 samoprzylepne karteczki z nazwami elementów kompozycji ogrodu.
Ćwiczenie 3
Rozwiąż krzyżówkę, w której hasłami będą elementy architektury ogrodowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść pytań do krzyżówki,
2) odgadnąć hasła i wpisać w przygotowany przez nauczyciela diagram,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 diagram krzyżówki,
 zestaw pytań do krzyżówki,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
5.9. Rewaloryzacja krajobrazu
5.9.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie1
Wybierz się na wycieczkę do pobliskiego parku miejskiego. Opisz w notatniku jakie
prace konserwatorskie są i muszą być prowadzone na terenie parku, aby zachować
dotychczasowy jego charakter.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału z podręcznika:  Rewaloryzacja krajobrazu ,
2) wybrać się na wycieczkę dydaktyczną do parku,
3) zaobserwować i zrobić notatki dotyczące prac konserwatorskich prowadzonych na terenie
parku,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 2
Wybierz się na wycieczkę do pobliskiego parku miejskiego. Opisz w notatniku, jakie
prace modernizacyjne zostały prowadzone na terenie parku. Określ, jakie według Ciebie prace
tego typu powinny być jeszcze przeprowadzone, aby park odpowiadał wymogom
cywilizacyjnym i technicznym.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału z podręcznika:  Rewaloryzacja krajobrazu ,
2) wybrać się na wycieczkę dydaktyczną do parku,
3) zaobserwować i zrobić notatki dotyczące prac modernizacyjnych przeprowadzonych
na terenie parku,
4) określić i wypisać w notatniku, w punktach, jakie prace modernizacyjne powinny być
jeszcze przeprowadzone, aby park odpowiadał wymogom cywilizacyjnym i technicznym,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania,
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia.
Ćwiczenie 3
Na podstawie opisów, podających krótkie charakterystyki różnych działań mających
na celu utrzymanie zabytków krajobrazowych, określ rodzaj działań i nazwij je.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść polecenia i podać poprawną odpowiedz
,
2) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
 charakterystyka działań mających na celu utrzymanie zabytków krajobrazowych,
 nazwy działań mających na celu utrzymanie zabytków krajobrazowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
5.10. Rewaloryzacja i konserwacja zabytkowych założeń
ogrodowych
5.10.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z rozdziału w podręczniku:  Rewaloryzacja i konserwacja zabytkowych założeń
ogrodowych zapisz w notatniku:
a) elementy dokumentacji dotyczące prac rewaloryzacyjnych,
b) czynniki wpływające na degradację zabytków sztuki ogrodowej,
c) podstawowe wartości zabytków sztuki ogrodowej.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału z podręcznika:  Rewaloryzacja i konserwacja
zabytkowych założeń ogrodowych ,
2) zapisać w notatniku elementy dokumentacji dotyczące prac rewaloryzacyjnych,
3) zapisać w notatniku czynniki wpływające na degradację zabytków sztuki ogrodowej,
4) zapisać w notatniku podstawowe wartości zabytków sztuki ogrodowej,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Na paskach papieru napisane są czynności składające się na proces odtworzenia parteru
ogrodu barokowego. Ułóż paski papieru w odpowiedniej kolejności.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść polecenia podaną w ćwiczeniu,
2) przeanalizować napisane na paskach papieru czynności składające się na proces
odtworzenia parteru ogrodu barokowego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
3) ułożyć w chronologicznej kolejności napisane na paskach papieru czynności składające
się na proces odtworzenia parteru ogrodu barokowego,
4) przyczepić ułożone paski do planszy,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 paski papieru, na których napisane są czynności składające się na proces odtworzenia
parteru ogrodu barokowego,
 papierowa plansza.
Ćwiczenie 3
W ogrodzie Branickich w Białymstoku założono etapowanie prac podczas procesu
odtwarzania boskietów. Na papierowych paskach przygotowano opisy czynności
składających się na odtworzenie boskietów ogrodu barokowego. Na planszy zaznaczono
kolejne etapy odtworzenia boskietów. Dopasuj poszczególne czynności do odpowiednich
etapów odtworzenia boskietów w barokowym ogrodzie.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść polecenia podaną w ćwiczeniu,
2) przeanalizować napisane na paskach papieru czynności składające się na proces
odtworzenia boskietów w ogrodzie barokowym,
3) ułożyć w chronologicznej kolejności napisane na paskach papieru czynności składające
się na proces odtworzenia boskietów w ogrodzie barokowym,
4) przyczepić paski do planszy w odpowiednich miejscach,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 paski papieru, na których napisane są czynności składające się na proces odtworzenia
boskietów w ogrodzie barokowym,
 papierowa plansza.
Ćwiczenie 4
Z rozdziału w podręczniku:  Rewaloryzacja i konserwacja zabytkowych założeń
ogrodowych zapisz w notatniku, następujące informacje dotyczące ogrodów
krajobrazowych:
jakie rośliny kwiatowe introdrukowane były sadzone w pierwszej i drugiej połowie
XIX wieku?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
 jakie drzewa i krzewy introdrukowane były sadzone w polskich ogrodach
krajobrazowych na początku XX wieku?
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść rozdziału z podręcznika:  Rewaloryzacja i konserwacja
zabytkowych założeń ogrodowych ,
2) zapisać w notatniku nazwy roślin kwiatowych introdrukowanych sadzonych w pierwszej
i drugiej połowie XIX wieku?
3) zapisać w notatniku nazwy drzew i krzewów introdrukowanych sadzonych w pierwszej
i drugiej połowie XIX wieku?
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 literatura z rozdziału 7 dotycząca ćwiczenia,
 notatnik,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
5.11. Zasady ochrony i rekultywacji krajobrazu
5.11.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Zapisz w notatniku działania na rzecz ochrony środowiska podejmowane przez Twoich
rówieśników i Twoją rodzinę. Jakie działania podejmowane są na rzecz ochrony środowiska
w Twoim województwie i kraju.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść polecenia,
2) zapisać w notatniku działania na rzecz ochrony środowiska podejmowane przez swoich
rówieśników i swoją rodzinę,
3) zapisać w notatniku działania podejmowane na rzecz ochrony środowiska w jego
województwie i kraju,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Napisz referat dotyczący rekultywacji terenu w Twojej okolicy. W oparciu o literaturę
opisującą rekultywację terenów w Polsce lub na świecie, porównaj sposoby rekultywacji
pomiędzy wybranymi obszarami.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) zebrać materiały dotyczące rekultywacji terenu w swojej okolicy,
2) napisać referat dotyczący rekultywacji terenu w swojej okolicy,
3) przeanalizować literaturę opisującą rekultywację terenów w Polsce lub na świecie,
4) porównać sposoby rekultywacji pomiędzy wybranymi obszarami,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu.
Środki dydaktyczne:
 literatura opisująca rekultywację terenów w Polsce lub na świecie,
 kartka papieru,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Na kartkach zapisane zostały nazwy organizacji działających w Polsce i na świecie.
Wybierz z nich te, które zajmują się ochroną środowiska i przyklej je do planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować nazwy organizacji zapisanych na kartkach,
2) wybrać te, które zajmują się ochroną środowiska,
3) przykleić wybrane kartki z nazwami do planszy,
4) zaprezentować wykonane doświadczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 samoprzylepne kartki z nazwami organizacji działających w Polsce i na świecie,
 plansza papierowa.
Ćwiczenie 4
Na kartkach zapisane zostały nazwy roślin. Wybierz z nich te, które przydatne są
w rekultywacji terenów zdegradowanych i przyklej je do planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować nazwy roślin zapisane na kartkach,
2) wybrać te kartki, na których znajdują się rośliny przydatne w rekultywacji terenów
zdegradowanych,
3) przykleić wybrane kartki z nazwami do planszy,
4) zaprezentować wykonane doświadczenie.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 samoprzylepne kartki z nazwami roślin,
 plansza papierowa.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
5.12. Parki narodowe, parki krajobrazowe i inne obszary
prawnie chronione
5.12.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Na podstawie mapy Polski zapisz w notatniku parki narodowe w Polsce.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przypomnieć sobie informacje dotyczące parków narodowych w Polsce,
2) otworzyć atlas na stronie z aktualną mapą Polski,
3) wyszukać tereny parków narodowych,
4) wpisać nazwy parków narodowych do notatnika,
5) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 mapa Polski,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Do opisów różnych obszarów prawnie chronionych znajdujących się w Polsce, dobierz
odpowiednie ich nazwy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować zaprezentowane nazwy obszarów prawnie chronionych w Polsce,
2) przeanalizować przedstawione opisy obszarów prawnie chronionych w Polsce,
3) dopasować do siebie odpowiednie nazwy,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
Środki dydaktyczne:
 kartki z nazwami obszarów prawnie chronionych w Polsce,
 kartki z opisami obszarów prawnie chronionych w Polsce.
Ćwiczenie 3
Po obejrzeniu filmu dydaktycznego dotyczącego parków narodowych, parków
krajobrazowych i innych obszarów prawnie chronionych, odpowiedz pisemnie na następujące
pytania:
jakie parki narodowe występują na terenie Polski i w jakim celu zostały założone?
co to są rezerwaty przyrody i w jakim celu powstają?
co to są pomniki przyrody? Podaj przykłady pomników przyrody.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść filmu:  Parki narodowe, parki krajobrazowe i inne obszary prawnie
chronione ,
2) odpowiedzieć w notatniku na pytania zawarte w ćwiczeniu,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 pokaz z objaśnieniem,
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 film dydaktyczny:  Parki narodowe, parki krajobrazowe i inne obszary prawnie
chronione ,
 notatnik,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
5.13. Instytucje, których działalność związana jest z architekturą
krajobrazu
5.13.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Porównaj zakres kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
i Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody oraz Miejskiego Architekta Krajobrazu.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) wybrać z przedstawionej dokumentacji zakres kompetencji Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków,
2) wybrać z przedstawionej dokumentacji zakres kompetencji Wojewódzkiego
Konserwatora Przyrody,
3) wybrać z przedstawionej dokumentacji zakres kompetencji Miejskiego Architekta
Krajobrazu,
4) porównać zakres kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
i Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody oraz Miejskiego Architekta Krajobrazu,
5) zapisać w notatniku wnioski z ćwiczenia,
6) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 dokumentacja zawierająca zakres kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
 dokumentacja zawierająca zakres kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody,
 dokumentacja zawierająca zakres kompetencji Miejskiego Architekta Krajobrazu,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Po zapoznaniu się z rozdziałem podręcznika dotyczącego planów zagospodarowania
przestrzennego, określ rolę tego planu w projektowaniu terenów zieleni.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować wiadomości dotyczące planów zagospodarowania przestrzennego,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39
2) przeanalizować wytyczne dotyczące projektowania terenów zieleni,
3) zapisać w notatniku, jaką rolę spełniają plany zagospodarowania przestrzennego
w projektowaniu terenów zieleni,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne,
 metoda projektu .
Środki dydaktyczne:
 plan zagospodarowania przestrzennego,
 wytyczne dotyczące projektowania terenów zieleni,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 3
Z planu zagospodarowania przestrzennego danej miejscowości odczytaj te jego elementy,
które są niezbędne podczas projektowania terenów zieleni.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować plan zagospodarowania przestrzennego danej miejscowości,
2) przeanalizować wytyczne dotyczące projektowania terenów zieleni,
3) odczytać i zapisać w notatniku, jakie elementy planu zagospodarowania przestrzennego
można wykorzystać w projektowaniu terenów zieleni,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 plan zagospodarowania przestrzennego danej miejscowości,
 wytyczne dotyczące projektowania terenów zieleni,
 notatnik,
 przybory do pisania.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
40
5.14. Podstawy prawne ochrony i kształtowania architektury
krajobrazu
5.14.1. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Z ustawy: Prawo ochrony środowiska z 2001 roku, zapisz w notatniku, jakich elementów
środowiska dotyczy przede wszystkim ta ustawa.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować treść ustawy: Prawo ochrony środowiska z 2001 roku,
2) sporządzić notatkę zgodnie z poleceniem ćwiczenia,
3) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 ustawa: Prawo ochrony środowiska z 2001 roku,
 notatnik,
 przybory do pisania.
Ćwiczenie 2
Na kartkach zapisano tytuły ustaw dotyczących różnych dziedzin. Wybierz te kartki,
na których zapisane są tytuły ustaw dotyczące ochrony krajobrazu i przypnij je do planszy.
Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Sposób wykonania ćwiczenia
Uczeń powinien:
1) przeanalizować tytuły ustaw zapisane na kartkach,
2) wybrać tytuły tych ustaw, które dotyczą ochrony krajobrazu,
3) przypiąć do planszy wybrane kartki,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie.
Zalecane metody nauczania uczenia się:
 ćwiczenia praktyczne.
Środki dydaktyczne:
 kartki z zapisanymi tytułami ustaw,
 plansza.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
41
6. EWALUACJA OSI
GNI
Ć UCZNIA
Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Kształtowanie architektury
krajobrazu
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, są z poziomu
podstawowego,
 zadania 18, 19, 20, 21, 22, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  z a rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. d, 3. b, 4. c, 5. d, 6. d, 7. d, 8. b, 9. c, 10. b, 11. c,
12. d, 13. b, 14. a, 15. d, 16. c, 17. d, 18. a, 19. c, 20. b, 21. d, 22. a
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań odpowiedz

Rozróżnić krajobraz ze względu na
1. B P c
ukształtowanie terenu
Wyjaśnić, co ma wpływ na ukształtowanie
2. B P d
krajobrazu pierwotnego
Wymienić przykład drzewa iglastego odpornego
3. A P b
na zanieczyszczenia środowiska
Wymienić liczbę gatunków grzybów
4. A P c
występujących na terenie Polski
Określić powierzchnię normową parków
5. A P d
centralnych
6. Wyjaśnić, jakie gleby są siedliskiem borowym B P d
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
42
7. Wyjaśnić pojęcie gimnazjonu A P d
Wskazać, jakim słowem można zastąpić
8. B P b
określenie podane w poleceniu
9. Wyjaśnić pojęcie perystylu B P c
Wyjaśnić pojęcie konserwacji zabytkowego
10. B P b
ogrodu
11. Wyjaśnić pojęcie atrium A P c
12. Wyjaśnić pojęcie eksedry A P d
Wskazać epokę, w której charakterystyczne
13. były elementy małej architektury wymienione B P b
w poleceniu
Wskazać określenie działań, dzięki którym
14. ogrody zabytkowe ukazują swoje walory B P a
artystyczne i historyczne
Określić, z jakich okresów historycznych
15. ogrody rzadko podlegają działaniom B P d
rewaloryzacyjnym
Wyjaśnić, jakich funkcji nie pełni roślinność
16. B P c
w rekultywacji terenów zdegradowanych
Określić minimalną powierzchnię parków
17. A P d
narodowych
Wskazać, w jakim okresie historycznym
18. C PP a
powstały wymienione w pytaniu ogrody
Określić normową wysokość stopni
19. C PP c
ogrodowych
20. Wskazać rodzaj rytmu elementu kompozycji C PP b
Obliczyć w oparciu o warunki zadania, jaką
21. powierzchnię zajmuje zieleń na terenie D PP d
przyszkolnym
Obliczyć powierzchnię terenu zieleni przy
22. D PP a
przedszkolu, zgodnie z warunkami zadania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych  niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.
7. Staraj się wyraz
nie zaznaczyć odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 18 do 22).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdz
czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
44
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. Ze względu na ukształtowanie powierzchni terenu wyróżniamy krajobraz:
a) pofalowany, nizinny, morski, górski.
b) nizinny, pustynny, rolniczy, przemysłowy.
c) nizinny, pofalowany, pagórkowaty, górski.
d) naturalny, nizinny, rolniczy, przemysłowy.
2. Krajobraz pierwotny jest wynikiem
a) działalności człowieka.
b) przekształceń historycznych.
c) działalności czynników atmosferycznych.
d) działalności czynników wyłącznie przyrodniczych.
3. Do drzew iglastych najbardziej odpornych na zanieczyszczenia należy
a) jodła.
b) sosna.
c) Świerk.
d) modrzew.
4. Na terenie Polski stwierdzono występowanie około
a) 1 tysiąca gatunków grzybów.
b) 3 tysięcy gatunków grzybów.
c) 5 tysięcy gatunków grzybów.
d) 7 tysięcy gatunków grzybów.
5. Tereny zieleni otwartej w formie parków centralnych mają na ogół powierzchnię
a) 5  8 ha.
b) 8  10 ha.
c) 10  15 ha.
d) 15  20 ha.
6. Siedliskiem borowym nazywamy gleby
a) świeże i żyzne.
b) wilgotne, ale bardzo żyzne.
c) suche do świeżych i ubogie.
d) mokre i średnio żyzne do ubogich.
7. Gimnazjon w starożytnej Grecji był
a) prostokątnym dziedzińcem.
b) elementem małej architektury ogrodowej.
c) miejscem poświęconym praktykom religijnym.
d) miejscem służącym wychowaniu i rozwijaniu kultury fizycznej.
8. Dziedziniec lub ogród otoczony dookoła portykiem kolumnowym to
a) atrium.
b) perystyl.
c) krużganek.
d) kolumnada.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
45
9. Rewaloryzacja krajobrazu nie polega na jego
a) adaptacji.
b) restauracji.
c) dewastacji.
d) konserwacji.
10. Działanie mające na celu utrzymanie zabytkowego ogrodu w należytym stanie, a także
zahamowanie jego destrukcji to
a) adaptacja.
b) konserwacja.
c) rekonstrukcja.
d) modernizacja.
11. Atrium jest to
a) zamaskowana w terenie granica ogrodu.
b) ścianka, balustrada wieńcząca elewacje budowli.
c) nieduży prostokątny dziedziniec z centralnie umieszczonym basenem.
d) specjalnie urządzony punkt widokowy przed dziedzińcem honorowym.
12. Eksedra jest to
a) nieduży prostokątny dziedziniec z centralnie umieszczonym basenem.
b) specjalnie urządzony punkt widokowy przed dziedzińcem honorowym.
c) położona na uboczu budowla ogrodowa w formie małego domku, przeznaczona
do rozmyślań.
d) przestrzeń ograniczona kolumnadą rozmieszczoną na planie półkola, nie przykryta,
z miejscami do siedzenia.
13. Elementy małej architektury takie jak loggie, eksedry, schody, otwarte galerie, mury
oporowe i balustrady, były elementami ogrodów
a) starożytnych.
b) renesansowych.
c) krajobrazowych.
d) średniowiecznych.
14. Doprowadzenie zabytkowego ogrodu do postaci ukazującej jego walory artystyczne
i zarazem historyczne nazywa się
a) restauracją.
b) konserwacją.
c) rekonstrukcją.
d) modernizacją.
15. Działaniom rewaloryzacyjnym najrzadziej podlegają ogrody
a) barokowe.
b) renesansowe.
c) krajobrazowe.
d) średniowieczne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
46
16. Ważną rolę w rekultywacji terenów odgrywa roślinność, która nie pełni funkcji
a) inicjującej i stymulującej procesy glebotwórcze.
b) ochronnej, dla terenów, przed zanieczyszczeniami takimi jak pyły i gazy.
c) estetycznej i widokowej dla terenów poddanych zabiegom rekultywacyjnym.
d) stabilizacyjnej dla utworów gruntowych i zabezpieczającej je przed erozją wodną
i wietrzną.
17. Parki narodowe są to obszary prawnie chronione o powierzchni nie mniejszej niż
a) 100 ha.
b) 200 ha.
c) 500 ha.
d) 1000 ha.
18. Ogród Wilanowski, Ogród Branickich w Białymstoku oraz Ogród w Nieborowie należą
do ogrodów
a) barokowych.
b) renesansowych.
c) krajobrazowych.
d) średniowiecznych.
19. Wysokość stopni schodów ogrodowych nie powinna być większa niż
a) 8  10 cm.
b) 10  12 cm.
c) 12  15 cm.
d) 15  20 cm.
20. Przedstawiony na rysunku element kompozycji, to rytm
a) poziomy.
b) pojedynczy.
c) postępujący.
d) powtarzalny.
21. Na terenach przyszkolnych zieleń powinna zajmować nie mniej niż 50% powierzchni.
Jeżeli teren przyszkolny zajmuje 5000 m2, to zieleń zajmuje na nim ninimum
a) 500 m2.
b) 1000 m2.
c) 2000 m2.
d) 2500 m2.
22. Teren zieleni przy przedszkolu powinien mieć taką wielkość, aby na jedno dziecko
przypadało 30  40 m2. Jaką powierzchnię powinien mieć teren wokół tej placówki,
jeżeli do przedszkola będzie uczęszczało 80 dzieci?
a) 0,24  0.32 ha.
b) 0,30  0.40 ha.
c) 2,40  3,20 ha.
d) 24,0  32,0 ha.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
47
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ........................................................................
Kształtowanie architektury krajobrazu
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
48
TEST II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej  Kształtowanie architektury
krajobrazu
Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:
 zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, są z poziomu
podstawowego,
 zadania 19, 20, 21, 22, są z poziomu ponadpodstawowego.
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt
Za każdą prawidłową odpowiedz
uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedz
lub jej brak
uczeń otrzymuje 0 punktów.
Proponuje się następujące normy wymagań  uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:
 dopuszczający  za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,
 dostateczny  za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,
 dobry  za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,
 bardzo dobry  za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.
Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. d, 4. d, 5. b, 6. b, 7. b, 8. a, 9. b, 10. a, 11. c,
12. b, 13. c, 14. a, 15. d, 16. a, 17. c, 18. b, 19. a, 20. c, 21. b, 22. b.
Plan testu
Nr Cel operacyjny Kategoria Poziom Poprawna
zad. (mierzone osiągnięcia ucznia) celu wymagań Odpowiedz

Określić rodzaj krajobrazu w zależności od
1. stopnia udziału różnych czynników i ich B P a
charakteru
Wskazać, jakie krajobrazy można zaliczyć
2. A P b
do krajobrazów kulturowych
Określić normową powierzchnię parków
3. A P d
dzielnicowych na terenach miejskich
4. Wyjaśnić pojęcie wirydarza A P d
5. Dobrać opis ogrodu do epoki historycznej C P b
6. Wyjaśnić pojęcie krużganka A P b
7. Wyjaśnić pojęcie holenderni A P b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
49
Określić cechy charakterystyczne dla
8. B P a
ogrodów barokowych
9. Wyjaśnić pojęcie rekultywacji C P b
10. Wyjaśnić pojęcie pergoli C P a
Określić, kto wydaje zalecenia
11. konserwatorskie dotyczące rewaloryzacji B P c
krajobrazu
Wskazać, czego nie uwzględnia plan
12. zarządzania dotyczący rewaloryzacji B P b
ogrodów zabytkowych
Określić, w jakiej skali wykonuje się
13. A P c
koncepcję rewaloryzacji
Wyeliminować rośliny, które nie są
14. przydatne w rekultywacji terenów C P a
zdegradowanych
Wskazać, kto wydaje akty prawne dotyczące
15. A P d
ochrony środowiska
Określić, jakie obszary chronione są
16. tworzone na podstawie rozporządzenia Rady B P a
Ministrów
Określić, jakie obszary chronione są
17. tworzone na podstawie rozporządzenia B P c
wojewody
Wskazać cechy charakterystyczne ogrodu
18. B P b
barokowego
Określić liczbę gatunków roślin nasiennych
19. C PP a
występujących na terenie Polski
20. Wyjaśnij pojęcie rekultywacji biologicznej C PP c
Obliczyć powierzchnię terenu zgodnie z
21. D PP b
poleceniem zawartym w zadaniu
Obliczyć powierzchnię terenu zieleni wokół
22. D PP b
przedszkola zgodnie z treścią zadania
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
50
Przebieg testowania
Instrukcja dla nauczyciela
1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.
2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań zawartych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
5. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
6. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.
7. Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).
8. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.
9. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
10. Sprawdz
wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
11. Przeprowadz
analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.
12. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
13. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych niskich wyników przeprowadzonego sprawdzianu.
Instrukcja dla ucznia
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 22 zadania o różnym stopniu trudności. Są to zadania wielokrotnego wyboru.
5. Za każdą poprawną odpowiedz
możesz uzyskać 1 punkt.
6. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi. Dla każdego zadania podane
są cztery możliwe odpowiedzi: a, b, c, d. Tylko jedna odpowiedz
jest poprawna; zaznacz
ją znakiem X.
7. Staraj się wyraz
nie zaznaczyć odpowiedzi. Jeżeli się pomylisz i błędnie zaznaczysz
odpowiedz
, otocz ją kółkiem i zaznacz ponownie odpowiedz
, którą uważasz za poprawną.
8. Test składa się z dwóch części. Część I zawiera zadania z poziomu podstawowego,
natomiast w części II są zadania z poziomu ponadpodstawowego i te mogą przysporzyć
Ci trudności, gdyż są one na poziomie wyższym niż pozostałe (dotyczy to zadań
o numerach od 19 do 22).
9. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
10. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego
rozwiązanie na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
11. Po rozwiązaniu testu sprawdz
, czy zaznaczyłeś wszystkie odpowiedzi na KARCIE
ODPOWIEDZI.
12. Na rozwiązanie testu masz 45 min.
Powodzenia
Materiały dla ucznia:
 instrukcja,
 zestaw zadań testowych,
 karta odpowiedzi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
51
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
1. W zależności od stopnia udziału różnych czynników i ich charakteru, nie można
wyróżnić krajobrazu
a) wtórnego.
b) pierwotnego.
c) kulturowego.
d) historycznego.
2. Do grupy krajobrazów kulturowych możemy zaliczyć krajobraz
a) rolniczy i osiedlowy.
b) rolniczy i osiedleńczy.
c) naturalny i osiedlowy.
d) naturalny i osiedleńczy.
3. Parki dzielnicowe na terenach miejskich zajmują powierzchnię nie większą niż
a) 1  2 ha.
b) 2  4 ha.
c) 4  5 ha.
d) 5  8 ha.
4. W zespołach klasztornych elementem ich wyposażenia był wirydaż, czyli
a) teren przeznaczony do pochówku zakonników.
b) ogród użytkowy, który dostarczał warzyw i owoców.
c) teren przeznaczony do uprawy roślin leczniczych i ziół.
d) kwadratowy dziedziniec w zespole budynków kościoła i klasztoru otoczony
krużgankami.
5. Opis:  w ogrodzie efekty malowniczości można uzyskać przez występowanie ruin wśród
bujnej roślinności lub skalistych urwisk w połączeniu z łąkami, albo przez zestawienie
np. ściany lasu z łąką lub taflą jeziora , jest charakterystyczny dla ogrodów
a) starożytnych.
b) z XIX wieku.
c) renesansowych.
d) średniowiecznych.
6. Krużganek jest to
a) jeden lub kilka rzędów kolumn połączonych ze sobą belkowaniem lub łukami
arkadowymi.
b) ciąg komunikacyjny, biegnący wzdłuż zewnętrznych ścian budynku najczęściej
od strony dziedzińca.
c) element architektoniczny w formie czworokątnego słupa zwężającego się ku dołowi,
zwieńczony głową lub popiersiem.
d) pomieszczenie otwarte na zewnątrz arkadami, zwykle przesklepione, usytuowane
zazwyczaj w elewacji budynku na całej jej szerokości lub części.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
52
7. Holendernia to nazwa
a) świątyni buddyjskiej zbudowanej najczęściej w formie wieży.
b) ozdobnej obory dla bydła pasącego się na polanach i łąkach ogrodowych.
c) ozdobnej budowli ogrodowej nawiązującej do tradycji antycznego miejsca kultu
nimf.
d) terenu w ogrodzie, gdzie gromadzono fragmenty rzez
b, posągów pochodzących
z odległych epok.
8. Żywopłoty bukszpanowe i tło z barwionych kruszyw charakterystyczne są dla ogrodów
a) barokowych.
b) renesansowych.
c) krajobrazowych.
d) średniowiecznych.
9. Zespół zabiegów technicznych i biologicznych mających na celu przywrócenie terenom
zdegradowanym zdolności produkcyjnych lub użytkowych, umożliwiających póz
niejsze
ich zagospodarowanie, nazywa się
a) renowacją.
b) rekultywacją.
c) rekonstrukcją.
d) rewaloryzacją.
10. Budowla ogrodowa składająca się z dwóch słupów podtrzymujących poziomą
konstrukcję kratową, na której rozpinane są rośliny pnące, nazywana jest
a) pergolą.
b) trejażem.
c) sztafażem.
d) portykiem.
11. Zalecenia konserwatorskie dotyczące rewaloryzacji krajobrazu uzyskuje się od
a) Miejskiego Architekta Krajobrazu.
b) Ministerstwa Ochrony Środowiska.
c) Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
d) Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO.
12. Proces rewaloryzacji ogrodów zabytkowych rozpoczyna się od opracowania planu
zarządzania, który nie uwzględnia
a) z
ródła finansowania prac.
b) rodzaju użytych materiałów.
c) zakresu póz
niejszej bieżącej konserwacji.
d) zakresu i harmonogramu prac rewaloryzacyjnych.
13. Zasadniczym elementem dokumentacji konserwatorskiej jest koncepcja rewaloryzacji
wykonana na aktualnym podkładzie geodezyjnym, najczęściej w skali
a) 1:100.
b) 1:200.
c) 1:500.
d) 1:1000.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
53
14. Do roślin nie przydatnych w rekultywacji terenów zdegradowanych należą
a) modrzew i jodła.
b) olsza czarna i dzika róża.
c) bez czarny i dąb czerwony.
d) wiśnia ptasia i bez koralowy.
15. Akty prawne dotyczące ochrony środowiska wydawane są przez
a) Państwową Inspekcję Ochrony Środowiska.
b) Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej.
c) Instytut Ochrony Przyrody i Zasobów Naturalnych.
d) Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa.
16. Obszary chronione utworzone na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów,
wyróżniające się wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturowymi,
wychowawczymi i społecznymi, na których ochronie podlega nie tylko całość przyrody,
ale i swoiste cechy krajobrazu to
a) parki narodowe.
b) parki krajobrazowe.
c) rezerwaty przyrody.
d) obszary chronionego krajobrazu.
17. Obszary chronione powołane na podstawie rozporządzenia wojewody, na których
zachowane są ekosystemy w stanie naturalnym lub mało zmienionym, siedliska
przyrodnicze, określone gatunki roślin i zwierząt, noszą nazwę:
a) pomniki przyrody.
b) parki krajobrazowe.
c) rezerwaty przyrody.
d) obszary Natura 2000.
18. Ogrody barokowe charakteryzowały się
a) formą geometryczną o jasnej i prostej kompozycji, ze wszystkich stron otoczonej
zabudową.
b) układem geometrycznym komponowanym w ścisłym powiązaniu z budowlą
mieszkalną.
c) tym, że powstawały przy klasztorach i zamkach, a ich elementami były między
innymi:, wirydarz, herbularius, itp.
d) tym, że przestrzeń ogrodu zorganizowana była wg osi kompozycyjnych a dominantą
układu był budynek mieszkalny, któremu cały ogród był podporządkowany.
19. Na terenie Polski stwierdzono istnienie roślin nasiennych około
a) 2300 gatunków.
b) 2500 gatunków.
c) 2700 gatunków.
d) 2900 gatunków.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
54
20. Wstępne wprowadzenie roślinności w celu zabezpieczenia stateczności zboczy,
przeciwdziałania erozji zagrażającej formowanym zboczom, zagospodarowania
biologicznego projektowanych na danym obszarze zbiorników wodnych, nazywane jest
etapem
a) przygotowań.
b) rekultywacji technicznej.
c) rekultywacji biologicznej.
d) zagospodarowania biologicznego.
21. Wiadomo, że zieleń na terenach przyszkolnych zajmuje 50% powierzchni całego terenu.
Jaką powierzchnię ma cały teren, jeżeli wiadomo, że wokół szkoły zieleń zajmuje
3750 m2?
a) 0,075 ha.
b) 0,750 ha.
c) 7,50 ha.
d) 75,0 ha.
22. Teren zieleni przy przedszkolu powinien mieć taką wielkość, aby na jedno dziecko
przypadało 30  40 m2. Jaką powierzchnię powinien mieć teren wokół tej placówki,
jeżeli do przedszkola będzie uczęszczało 120 dzieci?
a) 0,30  0.40 ha.
b) 0,36  0.48 ha.
c) 3,60  4,80 ha.
d) 36,0  48,0 ha.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
55
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko.........................................................................................
Kształtowanie architektury krajobrazu
Zakreśl poprawną odpowiedz

Nr
Odpowiedz
Punkty
zadania
1 a b c d
2 a b c d
3 a b c d
4 a b c d
5 a b c d
6 a b c d
7 a b c d
8 a b c d
9 a b c d
10 a b c d
11 a b c d
12 a b c d
13 a b c d
14 a b c d
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20 a b c d
21 a b c d
22 a b c d
Razem:
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
56
7. LITERATURA
1. Bogdanowski J.: Architektura krajobrazu. PWN, Warszawa - Kraków 1979
2. Cichy-Pazder E.: Humanistyczne podstawy kompozycji miast. PK, Kraków 1998
3. Gadomska E.: Podstawy architektury krajobrazu. HORTPRESS Sp. z o.o., Warszawa
2005
4. Maj T.: Obiekty w środowisku, cz.II. WSiP, Warszawa 2004
5. Różańska A., Krogulec T., Rylke J.: Ogrody. Historia architektury i sztuki ogrodowej.
SGGW, Warszawa 2002
6. Walczak M., Lubelska T., Radziejowski J., Smogorzewska M.: Obszary chronione
w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1993
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
57