Podstawy ZarzÄ…dzania
Wykłady
7.10.09
Zagadnienia:
" Pojęcia i definicje zarządzania
" Proces zarzÄ…dzania
" Menedżer w procesie zarządzania
" Historia i teorie zarzÄ…dzania
" Współczesne podejście do problematyki zarządzania
Definicje zarzÄ…dzania:
" Dokładne poznanie tego, czego oczekuje się od ludzi, a następnie dopilnowanie,
by wykonali to w najtańszy i najlepszy sposób (W.F. Taylor) - racjonalna
gospodarka ludz
mi i zasobami;
" (ang. Management) proces doprowadzania do wykonania określonych rzeczy
sprawnie i skutecznie, wspólnie z innymi ludz
mi i poprzez nich;
" zestaw działań obejmujących planowanie , podejmowanie decyzji, organizowanie,
przewodzenie tj. kierowanie ludz
mi, kontrolowanie zapotrzebowania na zasoby
rzeczowe, finansowe, kadrowe, wykorzystywanie z zamiarem osiągnięcia celów
organizacji.
Istota zarzÄ…dzania:
" Zestaw działań (obejmujący planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie
przewodzenie tj. kierowanie ludz
mi i kontrolowanie) skierowanych na zasoby
organizacji (ludzkie, finansowe, rzeczowe, informacyjne) i wykorzystanych z
zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.
Podstawowe cele zarzÄ…dzanie:
" Sprawnie - wykorzystanie zasobów mądrze i bez marnotrawstwa
" Skutecznie - podejmowanie właściwych decyzji i uzyskanie powodzenia w ich
wdrażaniu
1. Zarządzanie to powzięcie decyzji rozpoczęcia lub zaprzestania prowadzenia
działalności na podstawie znajomości celów i środków.
Definicje:
" F.W. Taylor (1856-1915): zarzÄ…dzanie biznesem jest jedynie pochodnÄ… teorii
zarządzania nieróżniącą się od zarządzania jakąkolwiek inną organizacją
" M. Parker-Follet (1868-1933): te same założenia dotyczące zarządzania odnoszą
siÄ™ do wszystkich organizacji
" O. Sheldon: Cele przedsiębiorstwa nie powinny być wyrażone wyłącznie w
kategoriach zysku. Przedsiębiorstwo nie jest bowiem tylko siatką powiązań
między stanowiskami, a przede wszystkim wspólnotą moralną
1. Zarządzanie jest pojęciem szerszym od kierowania. Kieruje się ludz
mi,
zarzÄ…dzanie polega na planowaniu, kierowaniu i kontrolowaniu)
2. Przy kierowaniu ludz
mi dużą rolę odgrywa motywacja: bodz
cowa (materialna),
niebodz
cowa (niematerialna: nagrody, awanse)
3. Zarządzanie: makro (całą organizacją), mikro (pionami, obszarem, wydziałem,
sekcjÄ…, pracownikami)
Proces zarzÄ…dzania: 1 -> 2 -> 3 -> 4 -> 1 -> ...
1. Planowanie i podejmowanie decyzji (określenie celów i efektów jakie chcemy
osiągnąć; badanie popytu, podaży, konkurencji, potrzeb konsumentów i ich
"portfeli", jakości, plan sprzedaży)
2. Organizowanie (zapewnienie zasobów niezbędnych dla osiągnięcia celów)
3. Przewodzenie, czyli kierowanie (motywowanie, mobilizowanie)
4. Kontrolowanie: wstępne, bieżące, wynikowe (bieżące monitorowanie,
koordynowanie, modyfikowanie; )
" Planowanie
o
definiowanie celów
o
ustalenie strategii
o
opracowanie planów cząstkowych do koordynacji
" Organizowanie (ustalanie):
o
co należy robić
o
jak to robić
o
kto ma to robić
" Kierowanie
o
kierowanie wszystkimi zainteresowanymi
o
motywowanie ich
o
rozstrzyganie konfliktow
" Kontrola
o
monitorowanie czynności, aby upewnić się, że są one wykonywanie
zgodnie z planem
Wnioski: Zarządzanie jest specyficzną i wyróżniającą się cecha każdej organizacji!
Menadżer - osoba, której podstawowym zadaniem jest realizowanie procesu
zarzÄ…dzania - podejmowanie decyzji, planowanie, organizowanie i kontrolowanie
Cechy menadżera:
" inteligencja
" odpowiedzialność
" umiejętność współpracy
" trafny osÄ…d
" aktywność
" szybkość podejmowania decyzji
14.10.2009
Produkcja to użytkowanie różnego rodzaju materiałów, śr. Technicznych i usług w celu
wytworzenia nowych wyrobów (=produkt lub usługa) wymaganych przez klienta. Aby
usatysfakcjonować klienta proces produkcyjny powinien uwzględniać m.in.: marketing,
prognozowanie, planowanie, zaopatrzenie, sterowanie przekształcania surowców i
półwyrobów

Otoczenie dalsze - analiza otoczenia dalszego służy poznawaniu potencjalnych trendów i
możliwych kierunków rozwoju
Otoczenie bliższe - analiza otoczenia bliższego służy analizie istotnych dla domeny
przedsiębiorstwa
5 składników (sektorów) otoczenia dalszego:
1. makroekonomiczne - analiza makroekonomiczna polega na obesrwacji
wskaz
ników i trendów makroekonomicznych oraz odnoszeniu ich do możliwych
wpływów na działalność przedsiębiorstwa (np. produkt społeczny brutto, stopa
bezrobocia, prognozy koniunktury)
2. technologiczne - należy do najbardziej burzliwego segmentu otoczenia dalszego.
Jest on głównym z
ródłem szans i zagrożeń z uwagi na fakt iż nowinki
technologiczne wcale nie są rozwijane w tych dziedzinach, w których znajdują
potem swe główne zastosowanie
3. polityczno-prawno - analiza strategiczna tego sektora polega na badaniu
wpływów politycznych na rozwój rynku. Przykładami decyzji strategicznych o
dużym znaczeniu strategicznym są: cła importowo-eksportowe, polityka w
zakresie ochrony środowiska, odpowiedzialność producentów za wyroby itd.
4. socjokulturowe - sektor ten wyznaczajÄ… procesy demograficzne, postawy
społeczne oraz panujące w społeczeństwie systemy wartości.
5. naturalne - uwzględnienie aspektów ekologicznych, a w szczególności
zorientowanej na środowisko polityki produktowej.
Składniki otoczenia bliższego:
1. nowi oferenci - stanowią oni dla dotychczasowych zawsze zagrożenie. Tworzą oni
nowe moce wytwórcze i w większości wypadków pogarszają dotychczasowym
oferentom możliwości osiągania zysków
2. odbiorcy - grupa kształtująca na rynku popyt (np. konsumenci, odbiorcy
przemysłowi, przedsiębiorstwa handlowe - hurtownicy i detaliści).
Najważniejszym czynnikiem jest siła negocjacyjna odbiorców.
3. dostawcy - siła ta jest analogiczną do odbiorców, ale z odwrotnego punktu
widzenia. Duża się negocjacyjna dostawców może obniżać atrakcyjność domeny
poprzez narzucanie wysokich cen lub redukcję obsługi
4. substytuty - to wyroby zastępcze z innych rynków, które mogą spełnić te same
funkcje, jak dany wyrób. Ograniczają potencjalne zyski w domenie, gdyż
wyznaczają górną granicę ceny i ograniczają pole manewru dla cen danego rynku
i to tym silniej im bardziej elastyczny jest popyt. Gdy możliwość substytucji
zwiększa się, atrakcyjność tej branży spada.
5. konkurencja - konkurencja miedzy istniejącymi na rynku firmami może być
szansą dla osiągnięcia lepszej pozycji, ale może być też zagrożeniem.
Konkurencja dotyczy obszaru cen, dystrybucji, promocji oraz właściwości
samego produktu i usług z nim związanych. Konkurencja na rynku rośnie, gdy
jeden z konkurentów widzi szansę poprawienia swojej pozycji rynkowej.
21.10.2009
Rola menadżera:
" formułowanie zadań organizacji,
" monitorowanie jej wewnętrznego w zewnętrznego otoczenia
" inspirowanie lub inicjowanie pożądanych zmian w organizacji,
" neutralizowanie zakłóceń (odchyleń) - sterowanie,
" pobudzanie wysiłków podwładnych i kształtowanie oczekiwanych zachowań
" przekazywanie informacji podwładnym,
" utrzymanie i rozwijanie kontaktów z otoczeniem zewn. i wewn.organizacji,
" prowadzenie ważniejszych negocjacji,
" uruchamianie przemieszczenia zasobów organizacji.
Podział ról menadżera:
" interpersonalna (reprezentacyjna, przywódcy, łącznika)
" informacyjna (obserwatora, propagatora, rzecznika)
" decyzyjna (przedsiębiorca, przeciwdziałający zakłóceniom, dysponent zasobów,
negocjator)
Najważniejsze umiejętności menadżera:
" techniczne
" interpersonalne
" koncepcyjne
" diagnostyczne
" komunikowania siÄ™
" decyzyjne
" gospodarowania czasem
Zadaniem menadżera powinno być przewodzenie ludziom (zarządzanie ludz
mi), a nie
jedynie kierowanie nimi w celu jak najlepszego wykorzystania ich potencjału dla
osiągnięcia wzrostu wydajności pracy.
HISTORIA I TEORIE ZARZ
DZANIA
1. ZarzÄ…dzanie naukowe
2. ZarzÄ…dzanie administracyjne
ZarzÄ…dzanie naukowe:
" Zrodziło się z potrzeb rozwiązywania problemów organizacji i zarządzania jakie
pojawiły się na przełomie XIX i XX wskutek rewolucji przemysłowej,
" Twórcą naukowego podejścia do zarządzania jest F.W. Taylor, którego działalność
przypada na okres między początkiem lat 80 ubiegłego wieku (& )
F.W. Taylor:
" 1878 0 robotnik w zakładach mechanicznych
" 1883  studnia inż.
" Ok. 1893  badania w Simons Rolling Company (nad czasem ludzkim, czasem
wykonywania zadań, czynności)
" 1895   System płacy od zadania
" 1899  badania nad pracÄ… Å‚adowaczy
" 1909   Zarządzanie warsztatem wytwórczym
" 4 główne zasady:
o
Naukowo opracowany każdy element pracy na danym stanowisku
o
Naukowe dobieranie pracowników
o
Naukowy sposób doskonalenia pracowników
o
Naukowa współpraca pomiędzy kierownictwem a pracownikami
H. Emerson (1853-1931)  12 zasad wydajności:
" Jasno określony cel
" Zdrowy osÄ…d
" Kompetentna rada
" Dyscyplina
" Sprawiedliwe postępowanie
" Dokładne sprawozdanie
" Wzorce i normy
" Warunki przystosowane
" Wzorcowe sposoby działania
" Instrukcje pisemne
" Nagrody za wydajność
" Wniosek: W organizowaniu działalności ludzkime można i należy posługiwać się
metodami naukowymi opartymi na obserwacji, pomiarach i eksperymentach
H. Fayol (1841-1925): Dyrektor koncernu górniczego, (& )
" 14 gł. Zasad:
o
Podział pracy
o
Autorytet
o
Dyscyplina
o
Jedność rozkazodawstwa
o
Jedność kierownictwa
o
Podporządkowanie interesu osobiste interesowi ogółu
o
Wynagrodzenie
o
Centralizacja
o
A
ad
o
Hierarchizacja
o
Sprawiedliwość
o
Stabilność personelu
o
Inicjatywa
o
Zgranie personelu
M. Weber (1864-1921)
" biurokratyczna forma organizacji jest logiczna, racjonalna i sprawna
" 5 podstawowych cech organizacji:
" Wyraz
ny podział pracy
" Spójny zestaw zasad
" Hierarchia stanowisk
" Menedżerowie powinni prowadzić przedsiębiorstwo w sposób bezosobowy
" Awansowanie oprate na technicznej wiedzy fachowej
Karol Adamiecki (1863-1933)
" Zastosowanie metody chronometraży
" Wyniki badań  gł. Powodem strat zasu w procesie jest brak uzgodnienia
poszczególnych operacji
" Zagadnienie czasu
" 3 prawa harmonii
o
Doboru
o
Działania
o
Duchowej
Wady i zalety szkoły klasycznej:
" Osiągnięcia:
" Stworzenie podst. Do rozwoju teorii zarzÄ…dania
" Podst. Procesy i funkcje
" Zadania kierownictwa
" Ograniczenia:
o
Adekwatna do prostych organizacji
o
Uniwersalne procedury
o
Małe znaczenie jednostki
Podejście behawiorystyczne: podkreśla postawy i zachowania jednostek oraz procesy
grupowe
Przedstawiciele:
" H. Munsterberg (1863-1916)
" M. P. Follett (1868-1933)
o
Bezpośredni udział kierownika w kontaktach z pracownikami
o
Osobiste towarzyszenie wcielanym w życie projektom
o
Uwzględnianie wszystkich czynników (także psychologicznych)
o
Permanentne (ciągłe) oddziaływanie
" E. Mayo (1880-1949)
" A. Maslow (1908-1970)
o
Potrzeba jest podst. Warunkiem powstania motywacji
o
Zadania
żð
Czł. Musi czegoś potrzebować
żð
Czł. Musi dostrzec, że istnieje czynnik, który może potrzebę
zaspokoić
żð
Czł. Musi mieć przeświadczenie, że w danych warunkach potrafi
osiągnać zaspokojenie potrzeby
o
Piramida Maslowa (od dołu)
żð
Potrzeby fizjologiczne
żð
P. bezpieczeństwa
żð
P. społeczne
żð
P. szacunku i uznania
żð
P. samorealizacji
" D. McGregora
o
Teoria X
żð
Ludzie nie lubią pracować
żð
Menadżerowie muszą kierować, grozić, zmuszać
żð
Ludzie wolÄ… by nimi kierowano
o
Teoria Y
żð
Praca jest czymś naturalnym dla człowieka
żð
Wewnętrzna motywacja
żð
Ludzie sÄ… zdolni do innowacji
żð
Ludzie sÄ… bystrzy
Kierunek na rzecz stosunków międzyludzkich: pracownicy reagują przede wszystkim na
społeczny kontekst miejsca pracy
Wady i zalety szkoły behawioralnej
" Osiągnięcia:
o
Motywacja
o
Procesy interpersonalne
o
Pracownik  cenny zasób
" Ograniczenia:
o
Złożoność osobowości
o
Niechęć menadżerów
o
Mało zrozumiała forma
Podejście ilościowe:
" Ilościowa teoria zarządzania
" ZarzÄ…dzanie operacyjne
Wady i zalety szkoły ilościowej:
" Osiągnięcia:
o
Metody ilościowe
o
Modele matematyczne
o
System informacji kierownictwa
" Ograniczenia:
o
Nie przewiduje ludzkich zachować
o
Ograniczać może rozwój innych umiejętności
o
Uzależnienie modeli od założeń
Podejście integrujące:
1. Podejście systemowe  traktuje organizację jako system, który poprzez
przetwarzanie zasobów (nakładów z otoczenia) oddaje na zewnątrz produkt
2. Podejście sytuacyjne  do organizacji nie można stosować teorii uniwersalnych
gdyż każda jest specyficzna i niepowtarzalna
3. Podejścia zintegrowane  każde z głównych podejść do zarządzania może być
użyteczne dla menadżera
Współczesne nurty
Organizacja jako gra społeczna
Organizacja --- niepewność --- gra --- władza --- gracz
Możliwości menadżera:
" Manipulowanie informacjami
" Dysponowanie kanałami informacyjnymi
" Reglamentacja wypłat-stawek
" Polityka kadrowa
" Zasada premiowania
" Rozdział zasobów
Zadanie domowe:
Jakie uwarunkowania zewn. Wpływają na funkcjonowanie organizacji/przedsiębiorstwa
(?)
28.10.2009
Koncepcje równowagi organizacyjnej (A. K. Koz
miński, K. Obłój)
Podsystemy:
" Materialny:
o
Orientacja zewnętrzna, wskaz
niki:
żð
osiąganie nadwyżki ekonomicznej
żð
udział w rynku
żð
zdolność kredytowa
żð
stabilność dostaw
o
Orientacja wewnętrzna, wskaz
niki:
żð
rytmiczność działań
żð
wydajność czynników
żð
koszty działąności
żð
stan parku maszynkowego
żð
poziom zapasów i rezerw
żð
wyniki finansowe
" Społeczny:
o
Orientacja zewnętrzna, wskaz
niki:
żð
stopień legitymizacji społeczno-politycznej
żð
stopień społecznej odpowiedzialności
żð
przestrzeganie prawa
o
Orientacja wewnętrzna, wskaz
niki:
żð
stosunki międzyludzkie, zależności, morale
żð
działanie formalnych i nieformalnych grup społecznych
żð
tradycje, doświadczenie
żð
normy, wartości
Nowa fala w zarządzaniu (T. Peters, R. Watermana), formuła 7 "s"
1. Strategia
2. Struktura
3. Procedury
4. Pracownicy
5. Styl zarzÄ…dzania
6. Umiejętności menadżerów
7. główne dominujące ideały i wartości
Zagadnienia:
" pojęcie organizacji
" otoczenie organizacji i menadżerów
" etyczne i społeczne otoczenie organizacji
" globalny kontekst zarzÄ…dzania
Pojęcie organizacji:
1. Znaczenie rzeczowe - to całość złożona z ludzi współdziałających przy realizacji
określonego celu
2. Zn. atrybutowe - struktura rzeczy złożonych i procesów (np. przedsiębiorstwo i
produkcja)
3. Zn. czynnościowe - to tworzenie i zmienianie struktur rzeczy i procesów (np.
przedsiębiorstwa i produkcji)
Czteroelementowy model organizacji:
1. Cele (misja, drzewo celów, zadania)
2. Ludzie (kwalifikacje, motywacja, podstawy)
3. Struktura (schemat organizacyjny, instrukcje, zakres czynności)
4. Technologia (wyposażenie, Know-how, wytwarzanie)
Synergia to efekt współdziałania, polegający na tym, że podmioty współdziałające
osiągają więcej niż wynosi suma efektów podmiotów działających osobno. Synergia
nazywana jest efektem organizacyjnym.
Typy organizacji:
" ze względu na wielkość (małe, średnie, duże)
" z/w na etap rozwoju (w etapie projektowania, w etapie tworzenia, nowe,
ustabilizowane, w etapie schyłkowym)
" z/w na nastawienie do zysku (nastawione na zysk, nienastawione na zysk)
" z/w na jawność (jawne, tajne)
" z/w na legalność (legalne, nielegalne)
" z/w na osobowość prawną (posiadające lub nie)
" z/w na przedmiot działania (administracyjne, gospodarcze, społeczne, polityczne,
naukowe, edukacyjne, militarne, kulturalne)
" z/w na charakter członkostwa (otwarte, zamknięte, dobrowolne, przymusowe)
" z/w na kwalifikacje członków (profesjonalne, amatorskie)
" z/w na przedmiot działalności (produkcyjne, usługowe)
" z/w na własność - sektor gospodarki (sektora publicznego, sektora prywatnego)
" z/w na sekcję gospodarki (wg klasyfikacji PKD - np. rybołówstwo i rybactwo,
przetwórstwo przemysłowe)
" z/w na formę prawną (indywidualni przedsiębiorcy, spółki prawa handlowego,
przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia
" z/w na terytorium działań (lokalne, krajowe, międzynarodowe)
Cele organizacji - to wiązki wartości (produkcyjnych, ekonomicznych, społecznych)
przez nią realizowanych i odnoszących się do jej trwania i rozwoju w kontekście
wzajemnych związków z otoczeniem
Cel - pożądany stan rzeczy
Przykładowe typy celów organizacji:
" z/w na szczebel zarządzania (cele całej organizacji, cele pionów, komórek
organizacyjnych)
" z/w na stopień trudności (łatwe, trudne)
" z/w na wymierność (mierzalne - ilościowe, niemierzalne - jakościowe)
" z/w na ważność (główne, drugorzędne, trzeciorzędne)
Funkcje celów organizacyjnych:
1. planistyczna
2. organizacyjna
3. motywacyjna
4. kontrolna
Struktura organizacyjna - obejmuje elementy składowe organizacji i powiązania
pomiędzy nimi (służbowe, technologiczne, funkconalne i informacyjne)
Konfiguracja struktury organizacyjnej - konfiguracja to stopień rozbudowy struktury
organizacyjnej w pionie i poziomie
Konfiguracja pionowa: Szczebel zarządzania: mistrz --> kierownik działu --> kierownik
wydziału "A" --> Z-ca dyrektora/C-ce Prezes --> Dyrektor generalny/Prezes
Konfiguracja pozioma - 4458019 Krzysiek
Przykłady typów struktur organizacyjnych
" struktury typu "U" (jednolite) - żaden z jej elementów nie może funkcjonować
samodzielnie bez powiÄ…zania z innymi elementami
" struktury typu "V" - ziwązki wielu zakładów wchodzących w skład jednej
struktury, ale posiadajÄ…cych znacznÄ… autonomiÄ™
Struktury dywizjonalne:
Dywizjonalizacja - proces grupowania stanowisk i komórek organizacyjnych w
większe całości według określonych kryteriów.
Typwe kryteria dywizjonalizacyji: wyrób, rynek geograficzny, etap procesu, rodzaj
klientów
Determinanty struktury organizacyjnej
Determinanty wewnętrzne:
" przedmiot działania
" etap rozwoju organizacji
" technika i technologia
" liczba i kwalifikacje ludzie
Determinanty zewnętrzne:
" pozycja na rynku (siła konkurencji)
" odległość od z
ródeł zaopatrzenia
" odległość od rynku docelowego
" przepisy prawa
03.11.2009
Otoczenie organizacji i menadżerów
Otoczenie organizacji to zestaw różnych wymiarów i sił, wśród których działa
organizacja.
Otoczenie zewnętrzne - czyli wszystko poza granicami organizacji co może na nią
oddziaływać
Elementy otoczenia:
1. Otoczenie dalsze (ogólne) - oddziaływania pośrednie:
1. ekonomiczny
2. techniczny
3. społeczno-kulturowe
4. prawno-polityczne
5. międzynarodowe
2. Otoczenie bliższe (zadaniowe) - oddziaływanie bezpośrednie
1. konkurenci
2. dostawcy
3. klienci
4. sojusznicy (partnerzy strategiczni)
5. regulatorzy
Środowisko wewnętrzne organizacji
Interesariusze wewnętrzni
" właściciele (akcjonariusze)
" pracownicy
" zarzÄ…d, rada nadzorcza
Interesariusze zewnętrzni:
" klienci
" dostawcy
" władze państwowe
" grupy szczególnych interesów
" media
" zwiÄ…zki zawodowe
" instytucje finansowe
" konkurenci
Każda organizacja ma własną "mapę" interesariuszy.

5 sił konkurencji (M. Porter)
1. zagrożenie ze strony nowych, wchodzących na rynek przedsiębiorstw
2. Rywalizacja ze strony konkurentów
3. Zagrożenie substytutami
4. Siła nabywców
5. Siła dostawców
Przystosowanie organizacji w dynamicznie funkcjonujÄ…cym otoczeniu:
" zarzÄ…dzanie informacjÄ…
" strategiczna reakcja
" fuzje, przejęcia, sojusze
" projektowanie i elastyczność organizacji
" wpływ bezpośredni na otoczenie
Modele skuteczności organizacji:
1. podejście systemowo-zasobowe
2. podejście procesowe
3. podejście celowe
4. podejście uwzględniające strategicznych zwolenników\
GLOBALIZACJA A OTOCZENIE ORGANIZACJI
Globalizacja - żywiołowy proces polegający na umiędzynarodowieniu się stosunków
politycznych, społecznych i gozpodarczych
Korzyści z globalizacji
" Dla korporacji międzynarowoych: nieograniczone miżliwości ekspancji
" Dla bogatych państw:
o
przyspieszenie wzrostu gospodarczego
o
nowe rynki zbytu
o
nowe miejsca taniej produkcji
" dla biednych państw
o
podniesienie stopy życiowej
o
możliwość korzystania z najnowszych osiągnięć
o
przyspieszenie wzrostu gospodarczego
Przejawy globalizacji gospodarczej:
" umiędzynarodowienie: rynku, firm, czynników produkcji, motod organizacji i
zarzÄ…dzania
" rozwój globalnych produktów
" rozwój międzynarodowej integracji gospodarczej
" Zagrożenia wynikające z globalizacji:Dla bogatych państw:
Zagrożenia wynikające z globalizacji:
" Dla bogatych państw:
o
odpływ miejsc pracy do krajów tańszych
o
groz
ba bezrobocia
o
obniżenie wpływów budżetowych
" Dla biednych krajów:
o
uzależnienie od korporacji
o
rabunkowa eksploatacja zasobów naturalnych
o
zanieczyszczenie środowiska
Etyczne i społeczne otoczenie organizacji
Etyka - osobiste przekonania jednostki dotycznace tego co słuszne i niesłuszne lub dobre
i złe
Zachowania etyczne - zachowanie, które mieści się w ogólnie przyjętych normach
społecznych
Zachowanie nieetyczne - przeciwnie do zachowania etycznego
Etyka zarządzania - normy zachowania, którymi kierują się poszczególnie
menadżerowie w swojej pracy
Dziedziny etyki zarzÄ…dzania:
1. Jak organizacja traktuje swoich pracowników?
2. Jak pracownicy traktujÄ… organizacjÄ™?
3. Jak pracownicy i organizacja traktujÄ… inne podmioty?
Przykładowe czynniki skłaniające do zachowań nieetycznych:
" kiepskie przywództwo
" kiepska łączność wewnątrz organizacji
" nadmierne obciążenie pracą
" niewielkie uznanie dla osiągnięć
" indywidualne kłopoty finansowe
Przykładowe typy zachowań nieetycznych:
" tuszowanie wypadków
" niedbałe wykonywanie swojej pracy
" nadużywanie zwolnień lekarskich
" okłamywanie klientów
" wywieranie niewłaściwego nacisku
Odpowiedzialność społeczne - zestaw zobowiązań oragnizacji do ochrony i umacniania
społecznego kontekstu, w których funkcjonuje
Dziedziny odpowiedzialności społecznej
1. interesariusze
2. środowisko naturalne
3. ogólny dobrobyt społeczny
Argumenty:
" za odpowiedzialnością społeczną:
o
tworzą, więc powinny tez rozwiązywać problemy
o
korporacja = obywatel
o
dysponowanie zasobami koniecznymi dla rozwiÄ…zania problemu
" przeciw odpowiedzialności społecznej
o
brak umiejętności do zarządzania programami społecznymi
o
zbyt duża władza
o
możliwość konfliktu interesów
o
cel - zysk
18.11.2009
Podejście organizacji:
1. postawa obstrukcjonistyczna
2. postawa obronna
3. postawa dostosowawcza
4. postawa aktywna
Władze a odpowiedzialność społeczna:
Regulacja:
1. bezpośrednia
2. pośrednia
1, 2 --> władza --(nacisk)--> organizacja
1. Kontakty osobiste
2. Lobbing
3. Komitety wyborcze
4. Przusługi
1, 2, 3, 4 -->organizacja --(nacisk)--> władza
Kierowanie odpowiedzialnością społeczną:
" Wymiary formalne: przestrzeganie prawa, stosowanie siÄ™ do norm etycznych,
działalność filantropijna
" Wymiary nieformalne: przywództwo i kultura organizacyjna, ujawnianie
nieprawidłowości
" Ocena odpowiedzialności społecznej: rewizja społecznych działań organizacji
Globalny kontekst zarzÄ…dzania:
Poziomy działalności organizacji:
" przedsiębiorstwo krajowe
" p. międzynarodowe
" p. wielonarodowe
" p. globalne
Zarządzanie procesem umiędzynarodowienia:
" import i eksport
" licencje
" sojusze strategiczne
" inwestycje bezpośrednie
Zalety i wady różnych podejść:
Podejście Zalety Wady
cła, podatki, koszty
Import/esport małe nakłady, małe ryzyko
transportu
wzrost rentowności, brak elastyczność sprzyja
licencje
potencjał dla rozwoju konkurentom
szybkie wejście na rynek,
sojusz strategiczny wspólna własność
dostęp do zasobów
kontrola, istniejÄ…ca ryzyko polityczne,
inwestycje bezpośrednie
infrastruktura niepewność
Struktura gospodarki globalnej:
Gospodarki dojrzałe:
" gospodarka rynkowa
" system rynkowy
Gospodarka niedojrzała:
" gospodarka o dużym potencjale i wysokim tempie wzrostu
Otoczenie polityczno-prawne Otoczenie ekonomiczne Otoczenie kulturowe
" stabilność rządu
" wartości, symbole,
" zachęty dla kapitału
wierzenia
" system gospodarczy
zagranicznego
" język
" zasoby naturalne
" kontrola handlu
" zachowania
międzynarodowego
" infrastruktura
indywidualne w
" wspólnoty
różnych kulturach
gospodarcze
Zachowania indywidualne w różnych kulturach:
" nastawienie społeczne
" nastawienie do władzy
" nastawienie do niepewności
" nastawienie do celu
" nastawienie do czasu
Globalizacja a rozmiar organizacji:
" korporacje wielonarodowe
" organizacji średniej wielkości
" małe organizacje
Funkcje zarzÄ…dzania w gospodarce globalnej:
1. Planowanie w gospodarce światowej
2. organizowanie w gospodarce światowej
3. przewodzenie w gospodarce światowej
4. kontrolowanie w gospodarce światowej
Otoczenie kulturowe i wielokulturowe
Kultura organizacji - zestaw wartości, przekonań, zachowań, obyczajów i postaw, który
pomaga członkom organizacji zrozumieć za czym organizacja się opowiada, jak działa i
co uważa za ważne
Wielokulturowość - szeroki zakres problemów związanych z różnicami wartości,
prtzekonań , zachowań, obyczajów i postaw ludzi wywodzących się z różnych kultur
Normy to obowiązujące w organizacji nakazy i zakazy dot. zachowań:
Rodzaje norm:
" ze względu na kierunek:
o
nakaz - wymóg określonego zachowania się
o
zakaz - wymóg powstrzymywania się od określonego zachowania
" z/w na sposób upowszechnienia:
o
normy pisane
o
normy niepisane
" z/w na charakter sankcji:
o
normy prawne
o
normy obyczajowe
Wartości kulturowe:
1. Wartością kulturową jest wszystko to, co jest korzystne i pożądane przez ludzi.
2. System wartości - układ wartości charakterystycznych dla jednostki lub grupy
3. Hierarchia wartości - układ wartości ze względu na stopień pożądania
Rodzaje wartości:
" wartości indywidualne/grupe
" wartości akceptowane/deklarowane/przestrzegane
Przykładowe typy kultur organizacyjnych:B
" ze względu na wyrazistość: kultura silna i słaba
" z/w na stosunek do tradycji, postępu i zmian: konserwatywna i postępowa
" z/w na stosunek do otoczenia: introwertyczna (zamknięta), ekstrawertyczna
(otwarta)
" z/w na typ działalności: urzędnicza i przemysłowa
Fukncje kultury organizacji:
Funkcje wewnętrzne - wpływ kultury na funkcjonowanie organizacji: integrująca,
informacyjna, wychowawcza, produkcyjna
Funkcje zewnętrzne - wpływ kultury na relacje organizacji z otoczeniem: identyfikująca,
marketingowa, społeczna
Wymiary różnorodności i wielokulturowości:
" rozkład wg wieku
" płeć ("szklany sufit")
" czynnik etniczny
Wpływ różnorodności i wielokulturowości na konkurencyjność organizacji:
1. Obniżanie kosztów
2. Pozyskiwanie zasobów
3. Marketing
4. Kreatywność
5. Rozwiązywanie problemów
6. Elastyczność systemów
Kierowanie różnorodnością i wielokulturowością w organizacji:
Strategie indywidualne:
" zrozumienie
" empatia
" tolerancja
" chęć komunikowania się
Podejście organizacyjne:
" polityka organizacji
" praktyki organizacyjne
" szkolenie
" kultura
Organizacja wielokulturowa - organizacja, która osiągnęła wysoki poziom
różnorodności, jest zdolna do pełnego spożytkowania płynących z niej korzyści i nie ma
z tego powodu szczególnych problemów
Cechy organizacji wielokulturowej (piramida, od góry)
1. pluralizm
2. integracja strukturalna
3. integracja sieci nieformalnej
4. brak uprzedzeń i dyskryminacji
5. grupowa tożsamość kulturowa
6. niski poziom konfliktu
PLANOWANIE I PODEJMOWANIE DECYZJI
Cele organizacji:
" maksymalizacja zysku, czyli dodatnie wyniki finansowe
" pożądany stan rzeczy
Organizacje to całości realizujące te cele, przekraczające możliwości jednego człowieka.
Organizacja to zespół wielu pracowników, o różnych specjalnościach, spełniających
różnorakie funkcje.
Typy celów organizacji
1. szczebel
" cele strategiczne - tworzenie dodatnich wyników; rozwój przyszłościowy firmy,
podejmowanie inwestycji, wdrażanie technologii
" cele taktyczne - realizacja wytyczonych zadań, cel osiągnięcia podaży
" cele operacyjne - cel kosztowy, cel przychodowy, nadzór nad poziomem
ponoszonych kosztów, kontrola poziomu kształtowania się kosztów
2. dziedzina
" cele finansowe
" cele marketingowe
" cele produkcyjne
3. ramy czasowe
" cele długookresowe
" cele średniookresowe
" cele krótkookresowe
Analizuje siÄ™:
koszty zużycia materiałów
koszty robocizny
koszty wydziałowy, pośrednie koszty produkcji
całość tworzy koszty wytworzenia wyrobu
Przykładowy proces formułowania celów
Misja->Cele strategiczne > prezes, zarzÄ…d, dyrektor naczelny>cele taktyczne>z-ca
dyrektora ds.finansowych, produkcji, sprzedaży>cele operacyjne>kierownik działu
płynności, promocji, produkcji, opakowań, logistyki
Równoważenie i godzenie możliwych konfliktów między różnymi celami -
optymalizacja
Podejmowane decyzji, ktore powinny być optymalne. - proces wyboru wariantu
optymalnego, określonego kierunku prowadzącego do rozwiązania konkretnego
problemu..
Proces rozpoznawania problemów:
a)Mozliwosci wystąpienia problemów:
1. odchylenie od dotychczasowych osiągnięć
2. odchylenie od planu
3. inni ludzie
4. konkurencja
Proces podejmowania decyzji:
zbieranie informacji o problemie decyzyjnym --> opracowanie listy możliwych
rozwiązań --> ocena rozwiązania --> wybór ---> akceptacja wyboru i realizacja
Kryteria oceny wariantów w procesie podejmowania decyzji:
Finansowe:
- maksymalizacja zysku = ceny, obrotu, oszczedności
- minimalizacja straty = kosztu, nakładu
Pozafinansowe:
- minimalizacja czasu = wysiłku, ryzyka
- maksyalizacja zadowolenia = bezpieczeństwa, pewności
Sposoby podejmowania decyzji:
ze względu na stopień przewidywalności: decyzje programowane, decyzje
nieprogramowane
ze względy na liczbę osób uczestniczących w procesie: jednoosobowe, grupowe
(kolegialne, kolektywne)
Typy decyzji:
1. ze względu na podmiot: decyzje kierownictwa naczelnego, decyzje średniego szczebla
zarzÄ…dzania, decyzje kierownictwa liniowego
2. ze względu na przedmiot: decyzje dot. sprzedaży, decyzje dot. zaopatrzenia, decyzje
inwestycyjne, decyzje finansowe, decyzje personalne
3. ze względu na horyzont czasowy: decyzje strategiczne, taktyczne, operacyjne
4. ze względu na stopień pewności sytuacji: d. w warunkach pewności, w warunkach
ryzyka, w warunkach niepewności
Podejmowanie decyzji a stopień pewności
< WYSOKI ---------------------------- NISKI >
pewność ryzyko niepewność
stopień pewności mendżera w podejmowaniu decyzji
Przyczyny niepowodzenia w decydowaniu:
- bariera poznawcza
- psychologiczna
- czasowa
-zasobowa
-informacyjna
-społeczna
-biurokratyczna
np. ustawa o zachowaniu tajemnicy sluzbowej, ustawa o zachowaniu danych osobowych,
konkurencja
Podstawy zarzÄ…dzania  2.12.2009
Planowanie
Uwarunkowania budowy planu
Wewnętrzne:
o Wiedza na temat sposobów realizacji celu
o Doświadczenie
o Posiadane zasoby do realizacji celu
" Zewnętrzne:
o Uwarunkowania techniczne
o U. ekonomiczne
o U. społeczno-organizacyjne
o U. polityczne
o U. prawne
Cechy dobrego planu:
" kompletny (wszystko założone w planie możliwe do wykonania),
" zgodne wewnętrznie ,
" operacyjny (niezbędny do podejmowania działań),
" elastyczny,
" zrozumiały,
" realny,
" poufny,
" sformalizowany
Korzyści wynikające z dobrego planu:
" umożliwia realizację dalekosiężnych celów
" ułatwia decydowanie
" ułatwia przygotowanie działania
" wprowadza porzÄ…dek, ogranicza chaos
" ogranicza rozrzutność i marnotrawstwo
" ułatwia realizację działania
" ułatwia kontrolę i ocenę
KÅ‚opoty planowania:
" ciągłe zmiany w otoczeniu, niepewność
" pewność siebie (brak konkurencji, stabilność)
" brak wiary w przyszłość
" brak czasu na pracÄ™ koncepcyjnÄ…
" krótkoterminowe wynagrodzanie menedżerów
" zbyt częste zmiany na stanowiskach kierowniczych
Przykładowe typy planów:
Kryterium Typy planu
Podmiot planowania " plany całej organizacji
" plany komórek organizacyjnych
Podejście metodyczne " plany  odgórne
" plany  oddolne
Stopień szczegółowości " plany ramowe
" plany szczegółowe
Dziedzina planowania " plany produkcji
" plany inwestycyne
" plany marketingowe
" plany sprzedaży
Ranga planu " plany operacyjne
" plany strategiczne
Główne rodzaje planów:
" strategiczne  przez naczelny zarzÄ…d
" taktyczne - pięcioletnie
" operacyjne  bierzÄ…cy proces podejmowania decyzji
OdpowiedzialnoÅ› za proces planowania:
" personel planistyczny
" planistyczne zespoły zadaniowe
" zarzÄ…d
" dyrektor naczelny/prezes
" komitet dyrektorów
" kierownictwo pierwszej linii
Planowanie awaryjne: Określenie alternatywnych sposobów działania na wypadek
gdyby przyjęty plan został nieoczekiwanie zakłócony lub przestał być odpowiedni w
zmienionych warunkach.
Planowanie taktyczne: 1 Ä…ð 2
1. Opracowanie planów taktycznych:
" zrozumienie planów startegicznych i celów taktycznych
" określenie niezbędnych zasobów i terminów
" określenie dostępnych zasobów ludzkich
2. Realizacja planów taktycznych:
" Ocena każdego kierunku działania w odniesieniu do celu
" Pozyskanie i rozprowadzenie informacji i zasobów
" Obserwacja poziomego i pionowego komunikowania siÄ™
" Obserwacja podjętych bieżących działań
Rodzaje planów operacyjnych:
Plan jednorazowy:
" Program
" Projekt
Plan ciągły:
" Wytyczniki polityki
" Standardowa procedura działania
" Przepisy i reguły postępowania
Bariery w ustalaniu celów i planowaniu:
" Niewłaściwe cele
" niewłaściwy system nagrodzania
" dynamiczne zmieniajÄ…ce siÄ™ otoczenie
" niechęć do ustalania celów
" opór wobec zmian
" ograniczenia
Sposoby przezwyciężania barier:
" zrozumienie znaczenia celów i planów
" komunikowanie siÄ™ i uczestnictwo
" spoójność, przegląd i akutalizacja
" skuteczny system nagradzania
Zarządzania przez cele (ZPC)  proces wspólnego ustalania celów przez menedżera i
podwładnego, stopień osiągnięcia celów jest głównym czynnikiem w ocenie i
nagradzaniu wyników podwłądnego
Proces zarzÄ…dzania przez cele

ZarzÄ…dzanie strategiczne
Przedstawiciele i definicje.
Zarządzanie strategiczne - jest kompleksem i ciągłym procesem, którego zadaniem jest
formułowanie i wdrażanie skutecznych strategii sprzyjających nadrzędnemu priorytetowi
zgodności organizacji z jej otoczeniem i osiągnięciu celów
Strategia - przedstawiciele i definicje.
Strategia - kompleksowy plan osiągania celów organizacji
Skuteczna strategia - strategia wspierająca osiąganie celów strategicznych oraz lepsze
dopasowanie między organizacją i jej otoczeniem
Dobra strategia:
" czy dana strategia wyróżniła nas wśród innych?
" czy jest ona mobilizujÄ…ca?
" czy strategia jest istotna dla wszystkich członków organizacji?
" czy strategia jest oparta na rzeczywistości?
" czy na jej podstawie można działaś?

Składniki strategii:
" wyróżniająca się umiejętność
" zasięg
" rozmieszczenie zasobów
Typy wariantów strategii:
" strategia na poziomie autonomicznej ...
" ...
formułowanie i wdrażanie strategii:
" formułowanie
" wdrażanie
" strategia przemyślana
" strategia wyłaniająca się
Analiza SWOT - analiza mocnych i słabych stron oraz szans i zadrożeń

Typy strategii wg Portera:
" strategia odróżniająca się
" strategia przywództwa pod względem kosztów
" strategia koncentrowania siÄ™ na niszy rynkowej
Strategia oparta na cyklu życia produktu

Cykl życia produktu poddawanego modyfikacjom

Cykl życia produktu modnego:

Cykl życia produktu "sezonowe dziwactwo":

Formułowanie strategii na szczeblu całej organizacji
Dywersyfikacja - liczba różnych rodzajów działalności (w których uczestniczy
organizacja) oraz zakres w jakim te dziedziny sÄ… ze sbÄ… powiÄ…zane
Typy dywersyfikacji:
" strategia jednego produktu
" dywersyfikacja zależna
" dywersyfikacja niezależna
Organizacja zdywersyfikowana:
" wewnętrzny rozwój nowych produktów
" zastąpienie dotychczasowych dostawców i klientów nowymi
o
integracja pionowa "wstecz"
o
integracja pionowa "w przód"
" fuzje i zakupy
Podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów
Istota podejmowania decyzji:
" Podejmowanie decyzji - akt wyboru jednej możliwości spośród ich zestawu
" Proces podejmowania decyzji - poznanie i zdefiniowanie istoty sytuacji
decyzyjnej , wyodrębnienie różnych możliwości, wybór "najlepszej" z nich i
wprowadzenie w życie
W organizacji hierarchicznej:

W organizacji funkcjonalnej:

W organizacji o strukturze dywizjonalnej:

Typy decyzji:
" decyzja zaprogramowana
" decyzja niezaprogramowana
Warunki podejmowania decyzji:
" stan pewności
" stan ryzyka
" stan niepewności
Racjonalne podejmowanie decyzji:
Kalsyczny model podejmowania decyzji - normatywne podejście do podejmowania
decyzji, określające sposób, w jaki menedżerowie powinni podejmować decyzje
Struktura procesu decyzyjnego:

Ocena alternatywnych wariantów:

Rodzaje wyborów:
wybór optymalny gdy:
" ograniczona liczba wariantów rozwiązania problemu
" ograniczona liczba informacji
" rozwiązania są wyrażone w liczbach lub wielkościach porównywalnych:
wybór zadowalający gdy:
" przynajmniej jeden z warunków wyboru optymalnego nie jest spełniony
Postęp w podejmowanie decyzji:
" postęp techniczny
o
średki komunikowania
o
środki do gromadzenie informacji, przetwarzania, obliczania, oceny i
wyboru rozwiÄ…zania
" postęp motodyczny:
o
zbieranie i przetwarzanie informacji
o
projektowanie i poszukiwanie rozwiązań
o
oceny i wyboru rozwiązań
" postęp społeczny:
o
wnioskowanie
o
opiniowanie, konsultowanie
o
przygotowania decyzji i projektowanie rozwiązań
o
wybieranie (głosowanie)
o
akceptowanie
Administracyjny model podejmowania decyzji:
" ograniczona racjonalność
" zadowalanie siÄ™ pierwszym rozwiÄ…zaniem
Inne metody podejmowania decyzji:
" metoda prób i błędów
" model koalicji
" model kosza na śmieci
" teoria gier
" teoria chaosu
Pozostałe aspekty procesu decyzyjnego:
" siły polityczne w podejmowanie decyzji
" intuicja i narastanie zaangażowania
" skłonność do ryzyka
" etyka w podejmowaniu decyzji
Zalety i wady Grupowego podejmowania decyzji:
Zalety:
" więcej informacji, więcej wiedzy
" może powstać więcej wariantów
" wyższy stopień akceptacji decyzji
" możliwa poprawa komunikowania
" na ogół pojawiają się lepsze decyzje
Wady:
" proces dłuższy i bardziej kosztowny
" możliwe kompromisy (powód-niezdecydowanie)
" grupa może zostać zdominowana przez 1
" może się pojawić myślenie grupowe
9.12.2009
PRZEDSI
BIORCZOŚĆ I PRZEDSI
BIORSTWA
Istota przedsiębiorczości - Proces planowania, organizowania, prowadzenia działalności
gospodarczej oraz podejmowania zwiÄ…zanego z niÄ… ryzyka.
Przedsiębiorca - inicjator zamierzenia gospodarczego i założyciel ...
Małe przedsiębiorstwo - przedsiębiorstwa będące własnością prywatną jednej osoby lub
małej grupy osób; jego wielkość sprzedaży i aktywa nie są wystarczająco duże, aby
mogło ono wpływać na swoje otoczenie.
Rola przedsiębiorczości w społeczeństwie.
" innowacje
" tworzenie miejsc pracy
" zasilanie sektora wielkich przedsiębiorstw
Innowacyjny wkład małej i średniej przedsiębiorczości
Strategie dla przedsiębiorczych organizacji:
" Gałęzie w których małe przedisiębiorstwa mają silną pozycję
" Gałęzie, w których małe przedsiębiorstwa radzą sobie słabo
" Akcentowanie wyróżaniających się umiejętności
" Przewaga pierwszeństwa
Efekt korzyści skali:

Biznes plan - dokument opracowany przez przedsiębiorcę w roku przygotowań do
uruchomienia nowego przedsięwzięcia, przedstawiający jego strategię i strukturę.
Struktura przedsiębiorczych organizacji:
Formy własności:
" własność jednoosobowa
" Spółka osobowa (jawna)
" Korporacja (Spółka akcyjna)
y
ródła finansowania
Metody uruchamiania nowego przedsiębiorstwa:
" zakup istniejÄ…cego
" utworzenie nowego
" koncesjonowanie
Przyczyny sukcesu przedsiębiorcy:
" cięzka praca
" popyt rynkowy
" umiejętności kierownicze
" szczęście
" silne systemy kontroli
" dostateczne wyposażenie w środki
Niespokojność a sukces:
" pozytywne myślenie o otoczeniu
" jasna wizja rozwojowa
" elastyczność myślenia i działania
" zorganizowane podejście do zarządzania
" proaktywność
Przedsiębiorczość wewnętrzna - czyli w obrębie korporacji, dzięki której organizacja
dąży do rozszerzenia działaności przez wyszukiwanie nowych możliwośc powstałych w
wyniku nowych sposobów wykorzystywania jej już istniejących zasobów
Organizowanie
Organizowanie-decydowanie o najlepszym grupowaniu działań i zasobów organizacji
Struktura organizacyjna- zestaw elementów, których można użyć do nadania kształtu
organizacji
Elementy konstrukcyjne budowy organizacji:
" Projektowanie stanowisk pracy
" grupowanie stanowisk pracy
" ustalenie hierarchicznej zależności
" rozdzielanie uprawnień decyzyjnych
" koordynacja czynności
" różnicowanie stanowisk pracy
Specjalizacja stanowisk pracy
KORZYÅšCI:
" duża wprawa
" oszczędność czasu
" łatwość organizacji narzędzi pracy
" łatwość zastępstw
OGRANICZENIA
" Monotonia, niezadowolenie
" brak wyzwań
Alternatywy specjalizacji:
" rotacja czynności, zadań lub stanowisk
" rozszerzenie zakresu pracy
" wzbogacanie pracy
" zespoły robocze
" podejście od strony cech stanowiska pracy
Podejście od strony cech stanowiska pracy:
" różnorodność kwalifikacji
" identyczność zadań
" znaczenie zadania
" sprzężenie zwrotne
Grupowanie stanowisk pracy:
" na podstawie funkcji
" wg wyrobu
" wg klientów
" wg lokalizacji
Ustalanie relacji podporzÄ…dkowanie
2 składowe hierarchii:
" jedność rozkazodawstwa
" zasada skalarna- od najniższego do najwyższego stanowiska organizaji, linia
władzy
Rozpiętość kierowania:
Struktura smukła (nie chciało nam sie rysowac)
" wiele szczebli zarzÄ…dzania
" małe komórki organizacyjne
" mała rozpiętość kierowania
" korzyści- możliwość kontroli pracy podwładnych, bezpośrednie oddziaływanie na
podwładnych, przejrzyste drogi awansu pionowego
" wadu- długi przepływ informacji, duża możliwość popełnienia błędu w procesach
informacyjno-decyzyjnych
Struktura spłaszczona
" mało szczebli zarządzania
" duża rozpiętość kierowania
" korzyści- krotki przepływ informacji w pionie, mała możliwość popełnienia
błędow w procesach informacyjno-decyzyjnych
" wady-bardzo ograniczone możliwości osobistej bieżącej kontroli i nadzoru
kierownika
"
Czynniki wywierające wpływ na rozpiętość zarządzania
" umiejętnosci
" rozproszenie
" zakres pracy menedżera
" stopień interakcji
" standaryzowane procedury
" podobieństwo zadań
" częstość nowych problemów
" preferencje
16.12.2009
(...)
Działania koordynujące:
" współzależność na zasadzie sumowania
" współzależność sekwencyjna
" współzależność wzajemna
Metody koordynacji strukturalnej:
" hierarchia kierownicza
" reguły i procedury
" role Å‚Ä…cznikowe
" zespoły zadaniowe
" wydział integrujący
Rozróżnienia pomiędzy stanowiskami:
" liniowe
" sztabowe
" nasilenie administracji
PROJEKTOWANIE STRUKTURY I SCHEMATU ORGANIZACJI
Schemat organizacyjny - ogólny układ elementów struktury organizacyjnej i wzajemnych
zależności między tymi elementami, służący do zarządzania całą organizacją.
Cztery podstawowe elementy budowania organizacji:
" podział pracy
" departamentalizacja
" tworzenie hierarchii
" koordynowanie
Model biurokratyczny - M. Weber - Model struktury organizacyjnej oparty na
zalegalizowanym i formalnym systemie uprawnień władczych.
5 zasad idealnej biurokracji:b
" wyraz
ny podział pracy
" spójny zestaw zasad
" hierarchia stanowisk
" bezosobowe zarzÄ…dzanie
" awans - efekt technicznej wiedzy
Model behawioralny - model schematu organizacyjnego zgodny z poglądami szkoły
stosunków międzyludzkich w zarządzaniu, kładzie nacisk na rozwijanie grup roboczych
i procesy interpersonalne
Organizacje wg systemu 1 i systemu 4:
System 1 System 2
" przywództwo nie uwzględnia
zaufania
"
Sytuacyjne podejście do projektowania struktury organizacyjnej - oparte na
założeniu, że optymalny projekt dla danej organizacji zależy od zestawu odpowiednich
czynników sytuacyjnych
Czynniki determinujÄ…ce projektowanie organizacji:
" technika
o
jednostkowa
o
masowa
o
produkcji ciągłej
" otoczenie
o
organizacja mechanistyczna
o
organizacja organiczna
" rozmiar organizacji
" cykl życia organizacji
Strategia a schemat organizacyjny:
" strategia na poziomie całej organizacji
" strategia na poziomie jednostek operacyjnych
" funkcje organizacji
Struktura funkcjonalna - typu "U"
Struktura konglomeratowa - typu "H"
Struktura wydziałowa-typu "M"
Struktura macierzowa
Nowe formy w tworzeniu struktury organizacji
-organizacja zespołowa
-organizacja wirtualna
-organizacja uczÄ…ca siÄ™
Rozwój koncepcji struktur organizacyjnych:
Funkcje efektywnej struktury organizacyjnej:
" Stanowi ramy działań organizacyjnych (wykonawczych i zarządczych)
" reguluje działania poszczególnych pracowników i zespołów
" umożliwia osiągnięcie danego poziomu realizacji potyrzeb pracowników
" wynika ze stratregii i jest do niej dopasowana
" uwzględnia specyfikę procesów wykonawczych
" zapewnia efektywne realizowanie celów organizacji
KIEROWANIE ZMIANAMI ORGANIZACYJNYMI I INNOWACJAMI
Typy zmian:
" Planowana
" Dostosowawcza
ZarzÄ…dzanie zmianami:
" Model Lewina
" Wszechstronne podejscie do zmian
Kroki w procesie zmian:
" Uznanie potrzeby zmian
" ustalenie celów zmian
" diagnoza istotnych zmian
" wybór odpowiedniej metody zmian
" planowanie wprowadzenia zmian
" faktyczne wprowadzanie zmian
" ocena i kontynuacja
Przyczyny oporu wobec zminan:
" niepewnosc
" zagrożenie osobistych interesów
" odmienność spostrzegania
" uczucie straty
Przezyciężanie oporu wobec zmian:
" rozmrożenie
" uczestnictwo
" edukacja i komunikowanie siÄ™
" ułatwianie
" agent zmiany
" analiza pola sił
Obszary zmian organizacji:
" Struktura i schemat organizacyjny
" Technika i operacje
" Ludzie
Przeporojektowanie w organizacjach
1. Opracowanie celówi strategii przeprojektowania
2. zaangażowanie najwyższego kierownictwa
3. poczucie pilności zadania
4. oczyszczenie przedpola
5. optymalizacja sposobów podejścia
doskonalenie organizacji: planowany wysiłek, obejmujący całą organizajcę i kierowany z
najwyższego szczebla, który ma zwiększyć skuteczność organizacji i poprawić jej
kondycjÄ™ przez planowÄ… ingerencjÄ™ w proces funkcjonowania organizacji, z
wykorzystaniem nauk behawiorystycznych
Metody doskonalenia organizacji:
" działania diagnostyczne
" sprzężenie zwrotne poprzez ankietę
" kształcenie
" działalność międzygrupowa
" postępowanie rozjemcze
" działania techniczno-strukturalne
" konsultacja procesów
" planowanie kariery
" tworzenie zespołów
8 zadań zespołu kierowania zmianami:
" Określić kontekst zamian i opracować wytyczne
" zachęcać do rozmów
" zapewnić odpowiednie zasoby
" koordynować i wzajemnie dostosować projekty
" doprowadfzić do zgodności informacji, działań, zasad polityki i zachowań
" stworzyć możliwości wspólnych, twórczych rozwiązań
" przewidzieć i rozpoznać problemy ludzkie i zająć się nimi
" wskazać punkt krytyczny
Innowacje organizacyjne:
1. opracowanie innowacji
2. zastosowanie
3. uruchomienie
4. wzrost
5. dojrzałość
6. schyłek
ZARZ
DZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI - 21.12.2009
Otoczenie prawne:
" równe szanse zatrudnienia
" wynagrodzenie i świadczenia
" stosunki pracy
" zdrowie i bezpieczeństwo
Kodeks pracy a dyskryminacja:
" art 11.3 (jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu jest niedopuszczalna)
" art. 94 (pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać w dyskryminacji w
zatrudnieniu)
Kodeks pracy a wynagrodzenie:
" art. 13 (pracownik ma prawo do godziwego wynagrodzenia za pracÄ™)
" art 18.3b (na naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu uważa się...
niekorzystne ukształtowanie wynagrodzenia za pracę
" art 18.3c (pracownicy majÄ… prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakowÄ…
pracÄ™)
" art 22 (przez nawiÄ…zanie stosunku pracy zobowiÄ…zuje siÄ™ pracownika do
zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem)
Odpowiedzialność za naruszenie zasad równego traktowania w zatrudnieniu:
" art. 18.3d (osoba ma prawo do odszkodowania)
Kodeks pracy a stosunki pracy:
" art. 22
Rodzaje stosunków pracy:
" umowa o pracę (na okres próbny, czas określony, czas nieokreślony, na
zastępstwo)
" powołanie (np. Kierownik/ Dyrektor Finansowy Sądu)
" Wybór (np. poseł, członek RN spółki Skarbu Państwa)
" mianowanie (np. sędzia)
" spółdzielcza umowa o pracę
Kodeks pracy a BHP
" art. 94 (pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki
pracy)
Kodeks pracy a obowiÄ…zki pracownika:
" art 100 (pracownik musi przestrzegać przepisy i zasady BHP)
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów BHP
" art 18.2 (Państwowa Inspekcja Pracy)
" art 18.5 (społeczna inspekcja pracy)
Odpowiedzialność za przestrzeganie BHP
" art 207
" art 211
Co grozi pracownikowi za nieprzestrzeganie zasad BHP
Proces zarzÄ…dzania zasobami ludzkimi
Planowanie zasobów ludzkich:
" analiza stanowisk pracy
" prognozowanie popytu i podaży zasobów ludzkich (tablica rotacji, system
informacji o pracownikach)
" dostosowanie podaży i popytu na zasoby ludzkie
" rekrutacja (wewnętrzna, zewnętrzna)
Rekrutacja jest tym, gdzie siÄ™ wszystko zaczyna. Jest to z
ródło rzeki i jeśli się je
zanieczyści, stoponiowo zanieczyści się jej cały bieg"
Klasyczna procdeura selekcyjna - CV -> wywiad wstępny -> formularz aplikacyjny ->
wywiad właściwy -> testy -> sprawdzanie referencji i danych osobowych -> decyzja
Podstawowe techniki selekcji: CV, formularz aplikacyjny, referencje, wywiad, testy
psychologiczne, ankieta
Referencje: technika charakteryzująca się niską wiarygodnością a jednocześnie często
wykorzystywana do: pozyskiwania nowych informacji o kandydacie, potwierdzenia
informacji już otrzymanych od kandydata
O czym powinien pamiętać wystawiający referencje:
" pamiętajmy, że wypowiadane przez nas opinie świadczą nie tylko o tyc, których
dotyczą, ale również o nas, a więc dbaj o swój autorytet i własną wiarygodność
" najlepszym rodzajem opinii jest taka, która zawiera jak najwięcej faktów, a jak
najmniej elementów wartościujących
" można nie wyrazuć zgodny na wydanie opinii (...)
Wywiad - akt komunikowania się ludzi zazwyczaj pomiędzy dwiema osobami, mający
na celu uzyskanie określonych informacji od strony udzielającej wywiadu przez stronę
poszukujÄ…cÄ… tychinformacji
06.01.2009
Niedostatki wywiadu
" znaczna możliwość zniekształcenia faktów i powstanie uprzedzeń
" włączanie spraw mogących naruszyć prywatność lub dobra osobiste
" możliwość niekonsekwencji a czasem sprzeczności
" tendencja do poszukiwania cech preferowanych i podejmowanie decyzji
personalnych na tej podstawie
" pobłażliwość dla niektórych zachowań
" niechęć do ekstremalnych ocen
" posługiwanie się stereotypamia
Testy selekcyjne: Instrument mierzący określone cechy badanego, na podstawie
udzielanych odpowiedzi lub ćwiczeń symulacyjnych
cechy testu:
" dobór elementów zapewniający reprezentatywną próbkę mierzonego zachowania
" porównywalność wyników
" wiarygodność i stwierdzona zdolność przewidywalności przyszłych efektów
pracy i zachowań
Rodzaje testów wg zakresu:
" testy zdolności
" testy medyczne
" próbki i symulacje pracy
" testy psychologiczne
Zalety testów:
" rożnorodność
" wysoka wartość (przewidywalność i wiarygodność) testów zdolności, próbek i
symulacji pracy oraz testów wydajnośći organizmu
Wady testów:
" wysokie koszty
" nieska wartość (wiarygodność, przewidywalność) testów psychologicznych
Warunki dobrego testu:
" Czuły instrument pomiarowy
" standaryzowany
" niezawodny
" trafny
Doskonalenie i szkolenie zasobów ludzkich:
" ocena potrzeb
" metody
" ocena wyników
 Metody analizy potrzeb szkoleniowych:
" ocena wyników
" analiza potrzeb stanowiska pracy...
Metody doskonalenia na stanowisku pracy
" wychowanie (ternowanie)
" rotacja stanowisk
" staże szkoleniowe
" planowe zadania
Cele polityki wynagrodzeń
1. przyciągnięcie dobrych kandydatów:
1. badanie rynku pracu, ustalanie aktualnej płacy rynkowej
2. system oceniany przez pracowników jako rzetelny i sprawiedliwy
2. Utrzymanie dobrych pracowników:
1. system oceniany przez pracowników jako rzetelny i sprawiedliwy
2. nagradzać dobrą pracę
3. Motywowanie pracowników
1. nagradzać dobrą pracę
4. Zgodność z prawem:
1. Dokumentacja płacowa (wg przepisów)
Ustalanie wynagrodzenia:
" decyzja o poziomie płac
" decyzja o strukturze płac
" decyzja o płacach jednostkowych
Podstawowe elementy zachowania jednostek w organizacjach
kontrakt określający wzajemne zachowania:
wkład jednostki
" wysiłek
" zdolności
" lojalność
" kwalifikacje
" czas
" kompetencje
Zachety ze stony organizacji:
" połaca
" pewnośc zatrudnienia
" świadczenia
" mozliwość kariery
" status
" możliwość awansu
Osobowość a zachowanie jednostek:
1. ugodowość
2. sumienność
3. negatywna emocjonalność
4. ekstrawersja
5. otwartość
Istotne cechy osobowości:
" poczucie umiejscowienia kontroli
" poczucie własnej wartości
" autorytaryzm
" Makiawelizm
" Poczucie własnej skuteczności
" skłonność do ryzyka
Postawy a zachowanie jednostek:
Postawy zwiazane z pracÄ…:
" zadowolenie lub niezadowolenie z pracy
" zaangażowanie w sprawy organizacji
Emocje i nastrój
" afektywnośc pozytywna
" afektywność negatywna
Przyczyny stresu:
" WYMAGANIA ZADANIA
" WYMAGANIA FIZYCZNE
" WYMAGANIA ROLI
" WYMAGANIA INTERPERSONALNE
Kreatywność w organizacjach
" przygotowanie
" dojrzewanie
" olśnienie
" weryfikacja
Typy zachowani w miejscu pracy:
" zachowanie produktywne
" zachowanie polegajÄ…ce na wycofaniu siÄ™
" poczucie więzi obywatelskiej pracownika z organizacją
ISTOTA MOTYWOWANIA:
Potrzeby->sposoby zaspokojenia potrzeby-> wybór zachowanie pozwalającego
zaspokoic potrzebe->ocena stopnia zaspokojenia potrzeby->określenie przyszłych
potrzeb
Czynniki wpływające na motywację
" cechy indywidualne człowieka(siła potrzeb, wys. kwalifikacji)
" cechy pracy (treść pracy)
" cechy środowiska pracy
Dawne podejście do motywacji:
" podejście tradycyjne
" podejście od stron stosunków miedzyludzkich
" podejscie od strony zasobow ludzkich
Podejscie od strony treści:
" podejście od strony teorii hierarchii potrzeb
" podejście od strony teorii dwuczynnikowej
Jednostkowe potrzeby ludzkie:
" Potrzeba osiągnięć
" potrzeba afiliacji
" potrzeba władzy
Podejście od strony procesu:
" Teoria oczekiwań
" teoria sprawiedliwości
" teoria ustalania celów
Model motywowania oparty na oczekiwaniach
Motywacja-> otoczenie, wysiłek, możliwości->działanie-> wynik/wartościowośc