WYKA
AD 1
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
dr Marek Jabłoński
1
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Organizacja  Grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w
sposób uporządkowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.
Zarządzanie  Zestaw działań ( obejmujący planowanie i
podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie, tj.
kierowanie ludz
mi i kontrolowanie ), skierowanych na
zasoby organizacji ( ludzkie, finansowe, rzeczowe i
informacyjne) i wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów
organizacji w sposób sprawny i skuteczny).
Pojęcie   Sprawny - Wykorzystujący zasoby mądrze i bez
zbędnego marnotrawstwa.
Pojęcie -  Skuteczny  Podejmujący właściwe decyzje i z
powodzeniem wprowadzający je w życie.
2
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Menadżer - Jest to ktoś, kto odpowiada przede wszystkim za
realizację procesu zarządzania, a zwłaszcza ktoś, kto planuje i
podejmuje decyzje, organizuje, przewodzi ludziom oraz
kontroluje zasoby ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne.
Planowanie - Wytyczanie celów organizacji i określanie, jak
można najlepiej je osiągnąć.
Podejmowanie decyzji  Część procesu planowania obejmująca
wybór trybu działania spośród zestawu dostępnych możliwości.
3
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Organizowanie  Logiczne grupowanie działań i zasobów.
Przewodzenie  Zespół procesów wykorzystywanych po to, aby
skłonić członków organizacji do wzajemnej współpracy w
interesie organizacji.
Kontrolowanie- Obserwowanie postępów organizacji w
realizowaniu jej celów.
Szczeble zarządzania - Menadżerów można podzielić na trzy
kategorie w zależności od szczebla organizacji : najwyższego,
średniego lub pierwszej linii.
4
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Role menadżerskie :
Role interpersonalne  Role reprezentanta, przywódcy i
łącznika, które wymagają kontaktów z innymi ludz
mi.
Role informacyjne - Role menadżera jako obserwatora,
propagatora informacji i rzecznika, które wymagają
przetwarzania informacji.
Role decyzyjne - Są to role menadżera jako przedsiębiorcy, jako
osoby przeciwdziałającej zakłóceniom, dysponenta zasobów i
negocjatora; przede wszystkim odnoszą się one do decyzji, które
trzeba podjąć.
5
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Umiejętności menadżerskie :
Umiejętności techniczne  Umiejętności niezbędne do
wykonywania lub zrozumienia zadań związanych z daną
organizacją.
Umiejętności interpersonalne  Umiejętność nawiązywania
kontaktu zarówno z jednostkami, jak i z grupami, rozumienia
ich i motywowania.
Umiejętności koncepcyjne - Umiejętności zależne od zdolności
myślenia abstrakcyjnego.
Umiejętności diagnostyczne  Zdolność menadżera do
wyobrażenia sobie najwłaściwszej reakcji w danej sytuacji.
6
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Umiejętności komunikowania się  Zdolność menadżera
.
zarówno do skutecznego przekazywania innym pomysłów i
informacji, jak i do ich skutecznego przyjmowania od innych.
Umiejętności decyzyjne - Zdolność menadżera do poprawnego
rozpoznania i zdefiniowania problemów i możliwości, a
następnie do wyboru odpowiedniego trybu działania w celu
rozwiązywania problemów i pełnego wykorzystania możliwości.
Umiejętności gospodarowania czasem  Zdolność menadżera
do ustalania priorytetów w pracy, do sprawnej pracy i
właściwego delegowania uprawnień.
7
Dr Marek Jabłoński
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
 Dokładne poznanie tego, czego oczekuje się od ludzi,
a następnie dopilnowanie, by wykonali to w najlepszy i
najtańszy sposób .
W. F. Taylor
Zestaw działań obejmujące planowanie, podejmowanie
decyzji, organizowanie, przewodzenie tj. kierowanie
ludz
mi, kontrolowanie zapotrzebowania na zasoby rzeczowe,
finansowe, kadrowe i informacyjne wykorzystywane z zamiarem
osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny .
Zarządzanie jest specyficzną i wyróżniającą się
cechą każdej organizacji.
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
SPRAWNIE  wykorzystanie zasobów mądrze i bez zbędnego
marnotrawstwa.
SKUTECZNIE  podejmowanie właściwych decyzji i uzyskanie
powodzenia w ich wdrażaniu.
ZARZ
DZANIE jest to powzięcie decyzji rozpoczęcia lub
zaprzestania prowadzenia działalności na podstawie znajomości
celów i środków.
PEA
NOMOCNIK DS. SYSTEMU ZARZ
DZANIA BEZPIECZEC
STWEM
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
PLANOWANIE I
PODEJMOWANIE
ORGANIZOWANIE
DECYZJI
określenie celów i
zapewnienie zasobów dla
efektów jakie chcemy
osiągnięcia celów
osiągnąć
PRZEWODZENIE
KONTROLOWANIE
(KIEROWANIE)
bieżące monitorowanie,
motywowanie,
koordynowanie,
mobilizowanie
modyfikowanie
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
PLANOWANIE:
1. definiowanie celów
2. ustalanie strategii
3. opracowanie planów cząstkowych do koordynacji czynności
ORGANIZOWANIE to ustalanie:
1. co należy robić
2. jak to zrobić
3. kto ma to robić
KIEROWANIE:
1. kierowanie wszystkimi zainteresowanymi
2. motywowanie ich
3. rozstrzyganie konfliktów
KONTROLA:
1. monitorowanie czynności aby upewnić się że są one
wykonywane zgadnie z planem
Podstawy zarządzania
Rozwój : Zachodzący w czasie proces zmian.
W przypadku przedsiębiorstwa może on dotyczyć zarówno jego części, jak i
całości, obejmować cele, struktury, technologie, zasobów ludzkich, inne.
Zmiany podczas rozwoju mają charakter JAKOŚCIOWY a nie jak to ma miejsce
przy wzroście, zmiany ILOŚCIOWE.
Charakter rozwoju :
- celowy lub przypadkowy ;
- postępowy lub wsteczny ;
- samoistny lub wymuszony ;
- ciągły lub skokowy ;
12
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Dwa podejścia do rozwoju organizacji :
1. Likwidacja tzw. luki rozwojowej ( różnica między posiadanymi
możliwościami ( potencjałem ), a rzeczywistymi osiągnięciami.
2. Proces doskonalenia miejsca jakie organizacja zajmuje w otoczeniu.
Luka rozwojowa LR = |Pd  Pw| gdzie :
LR  luka rozwojowa,
Pd  potencjał działania ( siły pasywne  kultura organizacji, umiejętności
kierownicze, posiadane zasoby),
Pw  potencjał wpływu ( siły wyzwalające działania i wywierające wpływ
na wybór zachowań  aspiracje efektywnościowe i kulturowe,
struktura władzy, przywództwo strategiczne ).
13
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Dwa rodzaje luk :
Luka
Operacyjna Strategiczna
Luka operacyjna : wynika głównie z niewystarczającego wykorzystania
posiadanych możliwości ( zasobów ) ma charakter krótkoterminowy.
Luka strategiczna : związana jest z zagadnieniem granic rozwoju. Wymaga
podejmowania działań kreatywnych i innowacyjnych. Wymaga działań
długoterminowych.
Inicjatywy organizacji odnoszą się albo do luki operacyjnej albo luki
strategicznej
14
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Macierz gotowości organizacji do rozwoju :
+
Restrukturyzacja Wzrost lub ekspansja
Odrodzenie lub schyłek Rewitalizacja
-
- +
Potencjał działania
15
Dr Marek Jabłoński
Potencjał wpływu
Podstawy zarządzania
.
Restrukturyzacja  występuje gdy przy małych możliwościach
(zasobach) występuje silna motywacja osiągnięć, czyli potencjał
wpływu.
- Sprzedaż wyodrębnionej jednostki operacyjnej jej menadżerom
lub innej firmie ;
- Przekształcenie wyodrębnionej części w odrębną firmę i
przekazanie jej udziałów lub akcji w odpowiedniej proporcji
dotychczasowym udziałowcom lub akcjonariuszom.
- Sprzedaż w częściach poszczególnych, uznanych za zbędne
aktywów.
16
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Wzrost lub ekspansja  Organizację dysponującą dużymi zasobami
i wysokim potencjałem wpływu charakteryzuje wzrostowa lub
nawet ekspansywna gotowość rozwoju.
- wzrost to przede wszystkim rozbudowywanie jej potencjału
wewnętrznego ( wzrost produkcji / sprzedaży ),
- Ekspansja to często łączenie się z innymi organizacjami
( firmami ) lub wchłanianie ich czyli fuzje i akwizycje.
17
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Rewitalizacja  Zachwiana gotowość organizacji do rozwoju może
wynikać głównie , ze słabej motywacji oraz niskich aspiracji kadry
kierowniczej.
Według. G. Grifina rewitalizacja to proces infuzji nowej energii,
witalności i mocy w zachowania organizacji. Zatem związana jest
ze zmianą kultury organizacji, i innych miękkich jej elementów.
Związana głównie z redukcją zatrudnienia i zmian i przesunięć
pionowych i poziomych pracowników.
18
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Odrodzenie lub schyłek  Małe możliwości ( zasoby ) w połączeniu
ze słabą motywacją oznaczają dla organizacji schyłek ( likwidację )
bądz
konieczność zintegrowanej reorientacji czyli  odrodzenia się
 w przypadku gdy nie zostanie podjęta decyzja o likwidacji.
Potrzebna jest całościowa zmiana obejmująca aspekty
restrukturyzacji i rewitalizacji  Odrodzona organizacja powinna
być organizacją nową, przygotowaną do realizacji działań
ukierunkowanych na osiągniecie równowagi i stabilnej pozycji
rynkowej.
19
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Proces doskonalenia miejsca jakie organizacja zajmuje w otoczeniu.
Według tej koncepcji rozwój jest efektem opanowania przez
organizację procesów  uczenia się  .
W tym kontekście wyróżnić można proces składający się z trzech
funkcji :
" Selekcji.
" Kompensacji.
" Zmiany.
20
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Selekcja:
Organizacje powstają na drodze wyboru działań niezbędnych do
realizacji zamierzonych przez nie celów.
Systemy działania powinny powstawać w drodze wyboru czyli selekcji
działań.
Taki rozwój organizacji umożliwia powstanie systemu i uzyskanie przez
niego niezbędnej autonomii i swobody działania.
Związane jest to z uruchamianiem nowych przedsięwzięć opartych na
przedsiębiorczości z wykorzystaniem umiejętności zarządzania
zmianami i innowacjami. Rozwój poprzez  Project Management
21
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Kompensacja :
Firmy realizując przedsięwzięcia narażone są na duże ryzyko
biznesowe mogące skutkować zadawalającymi efektami finansowymi
ale także możliwością poniesienia strat.
Organizacje próbują zatem kompensować to ryzyko.
Przejawem działań kompensacyjnych jest takie skuteczne zarządzanie
aby zapewnić przetrwanie organizacji w turbulentnym otoczeniu gdzie
wiele koncepcji biznesu jest nietrwałych.
Miejsce jakie organizacje zajmują nie są im dane raz na zawsze.
Dlatego też muszą nauczyć się zarządzać zmianą.
22
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Zmiana :
Pojęcie to oznacza funkcję systemu, polegającą na walce z entropią
( Prawo entropii  wszystkie systemy wykazują naturalną skłonność
do upadku, z drugiej strony każdy system dąży do poprawy swego
położenia w stosunku do innych systemów ).
Zmiana to szansa a nie tylko zagrożenie.
Rozwój : TRIADA
Zaistnienie ( selekcja )  przeżycie, przetrwanie ( kompensacja) 
doskonalenie osiągniętego stanu ( zmiana ).
SELEKCJA-KOMPENSACJA-ZMIANA to trzy filary
egzystencji organizacji.
23
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Sygnały kryzysowe w przedsiębiorstwie :
Strategia :
- brak popytu na produkty ;
- Zawiązanie niewłaściwej spółki ;
- Nieprzeciwdziałanie konkurencji ;
- Uzależnienie od niewielu klientów ;
- Uzależnienie od niewielu dostawców.
Zarządzanie operacyjne:
- Nadmierne zapasy ;
- Niedostatek kapitału ;
- Złe kierowanie ludz
mi ;
- Nadmierne zadłużenie ;
- Niefachowa księgowość ;
- Brak strategicznych umiejętności ;
- Niedoszacowanie kosztów i zawyżenie dochodów.
24
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Technologia :
- Niedopracowany produkt ;
- Zastosowanie wadliwych materiałów ;
- Zastosowanie niewłaściwych urządzeń ;
- Niedostatek wiedzy i doświadczenia.
Koszty :
- Wzrost kosztów materiałowych ;
- Wzrost kosztów wytwarzania ;
- Wzrost kosztów ogólnych ;
- Wzrost kosztów stałych ;
- Wzrost płac.
25
Dr Marek Jabłoński
Podstawy zarządzania
Marketing :
- Niewłaściwe prognozy marketingowe;
- Przereklamowanie ;
- Zawyżanie cen ;
- Zaniżanie cen.
Management :
- Zbyt wysokie wynagrodzenia kadry kierowniczej ;
- Zły stan zdrowia kluczowych pracowników ;
- Waśnie miedzy wspólnikami ;
- Konflikty wewnątrz organizacji,
- Brak widocznego przywództwa.
26
Dr Marek Jabłoński
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
Osiągnięcie sukcesu,
jakim jest realizacja zamierzonych celów strategicznych
możliwa jest dzięki wypracowaniu
przez przedsiębiorstwo przewagi konkurencyjnej
skutkującej zdobyciem określonej pozycji rynkowej.
Przewaga konkurencyjna
dokonuje się w ramach trójkąta strategicznego
jaki tworzą: dane przedsiębiorstwo, jego konkurenci
i ich klienci.
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
Według J. Kaya:
Przewaga konkurencyjna
ma charakter względny i wynika z czterech
podstawowych zdolności przedsiębiorstwa 
architektury, reputacji, innowacji i zasobów
strategicznych.
Podstawową miarą przewagi konkurencyjnej jest
stosunek wartości dodanej do sprzedaży netto lub brutto.
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
Według J.- J. Lambina:
Przewaga konkurencyjna
ma charakter względny
i jest określona w stosunku do konkurenta,
posiadającego najlepszą pozycję na danym rynku
lub w segmencie.
Przewaga konkurencyjna może przybrać postać przewagi
zewnętrznej lub wewnętrznej
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
Według H. Ma:
Przewaga konkurencyjna
to asymetria lub zróżnicowanie każdej z cech
lub czynników, pozwalające przedsiębiorstwu zaspokajać
potrzeby klientów
w wyższym stopniu niż konkurenci,
osiągając w ten sposób wyższą wartość dodaną
oraz mistrzostwo działania.
Podstawy zarządzania
Według K. Obłója:
Przewaga konkurencyjna
jest podstawą procesu trwałego tworzenia
i zawłaszczania wartości w większym stopniu
niż udaje się konkurentom.
Efektem tego procesu jest potencjał wzrostu
i większa wartość firmy w oczach inwestorów.
Podstawy zarządzania
Według M. E. Portera:
Przewaga konkurencyjna
wyrasta wprost z wartości tworzonej przez firmę klienta,
przekraczającej koszt jej wytworzenia.
PODSTAWY ZARZ
DZANIA
Według C. K. Prahalada, G. Hamela:
Trwała przewaga konkurencyjna
wypływa ze zdolności firmy do generowania
po niższym koszcie i szybciej niż konkurenci, kluczowych
kompetencji,
które dają początek nowym produktom.
Podstawy zarządzania
Według H. Simona:
Przewagę konkurencyjną
można zdefiniować jako wyższy poziom osiągnięć
w relacji do konkurencji,
zdefiniowany na podstawie trzech kryteriów:
osiągnięcie musi mieć znaczenie dla klienta,
musi być przez klienta dostrzegane
oraz musi mieć charakter trwały.
Podstawy zarządzania
Przewaga zasobowa,
czyli przewaga konkurencyjna
w zasobach i umiejętnościach.
Przewaga rynkowa (pozycyjna)
czyli przewaga konkurencyjna
zrealizowana na rynku.
Podstawy zarządzania
Według podejścia pozycyjnego
strategia konkurowania przedsiębiorstwa powstaje w oparciu
o szczegółową analizę otoczenia konkurencyjnego
(w tym rynku - analizę potrzeb i preferencji klientów),
która z kolei determinuje decyzje operacyjne
i powinna prowadzić do koniecznych kompromisów
w rozwoju zasobów i operacyjnych umiejętności.
Przedsiębiorstwo zdobywa przewagę konkurencyjną na
rynku, czego wynikiem jest uzyskana pozycja rynkowa.
Ofertę przedsiębiorstwa stanowi odpowiednia konfiguracja
instrumentów konkurowania zawarta w realizowanej
strategii.
PRZEWAGA POZYCYJNA
Nacisk na rynki ponad zasoby
Orientacja na rynek/sektor
Punkt wyjścia - struktura rynku/sektora
Dopasowanie przez adaptację do otoczenia
Strategiczne wycelowanie - osiągnięcie korzystnej pozycji
Strategiczne ruchy - pozycjonowanie rynkowe/sektorowe
Taktyczne ruchy - zdobycie niezbędnych zasobów
Broń konkurencyjna - siła przetargowa i bariery mobilności
zasobów
PRZEWAGA ZASOBOWA
Według szkoły zasobowej
przedsiębiorstwo jest zrzeszeniem produktywnych zasobów, w
tym usług świadczonych przez właścicieli kapitału,
menedżerów i pracowników produkcyjnych gromadzących się
dobrowolnie w celu stworzenia ekonomicznej nadwyżki
poprzez prowadzoną działalność uwzględniającą pewne
ryzyko.
Przedsiębiorstwo osiąga normalną efektywność działania,
kiedy wartość, jaką generuje dzięki zatrudnianym zasobom
jest równa wartości oczekiwanej przez właścicieli zasobów.
Wartość dodaną generują dla przedsiębiorstwa zasoby
poprzez rozwijaną na ich podstawie strategię konkurowania,
która realizowana na rynku za pomocą unikatowej
konfiguracji.
PRZEWAGA ZASOBOWA
Nacisk na zasoby ponad rynki
Orientacja na zasoby
Punkt wyjścia - struktura zasobów przedsiębiorstwa
Dopasowanie przez adaptację do otoczenia
Strategiczne wycelowanie - osiągnięcie korzystnej pozycji
Strategiczne ruchy - rozwój bazy zasobowej
Taktyczne ruchy - wchodzenie w rynki/sektory
i pozycjonowanie
Broń konkurencyjna - lepsze zasoby i bariery imitacji
zasobów