1

sprawozdawczości

Nowe

 standardy

 

Rzetelne księgi rachunkowe i bezbłędne sprawozdania zgodne z UOR oraz MSR/MSSF

16–30 września 2014

issn 1895-2844

AKTUALNOŚCI

Wybór rewidenta do badania  
bilansu za 2014 r. 

1–2

Wpływ uproszczonych rozliczeń  
na inwentaryzację 

3

ZAPASY, REZERWY I ZOBOWIĄZANIA

Tworzenie rezerw  
na niewykorzystane urlopy 

1–4

ŚRODKI TRWAŁE

Wartość początkowa firmowego 
samochodu 

6

PRZYCHODY I KOSZTY

Odliczenie kosztów paliwa  
do służbowego auta 

8

LEASING

Wykup samochodu z leasingu  
przez korzystającego 

10

RACHUNKOWOŚĆ W BRANŻY

Ewidencja księgowa zakupów  
grupowych przez internet 

13

PORÓWNANIE REGULACJI  
UOR I MSR/MSSF

Przepisy UOR I MSR 18,  
MSR 7 oraz MSR 17 

16

w   n u m e r z e

ciąg dalszy na stronie 4

ciąg dalszy na stronie 2

T y l k o   d l a   s t a ł y c h   C z y t e l n i k ó w

BEZPŁATNY E-BOOK zawierający porównanie regulacji UoR i MSR/MSSF do pobrania w zakładce  

„Twój e-book” na www.emsr.pl
RAZ W MIESIĄCU mozliwość pobrania bezpłatnego e-booka o tematyce podatkowo-rachunkowej
E-LETTER „E-doradca podatki i rachunkowość”
BEZPŁATNE ELEKTRONICZNE ARCHIWUM czasopisma na stronie www.emsr.pl
MOŻLIWOŚĆ ZADAWANIA PYTAŃ EKSPERTOM za pośrednictwem redakcji nd@wip.pl
TELEFONICZNY DYŻUR EKSPERTA z zakresu podatków i rachunkowości w każdą środę

Wskazówki dotyczące wyboru biegłego rewidenta 

do badania sprawozdania za 2014 rok

Wyboru podmiotu uprawnionego do zbadania sprawozdania finansowego za 

2014 rok należy dokonać w takim czasie, aby biegły rewident przeprowadzający 

to badanie mógł wziąć udział w rocznej inwentaryzacji znaczących składników 

majątkowych. Wiąże się to z koniecznością poinformowania biegłego rewidenta 

o terminach jej przeprowadzenia.

Jednostki, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o rachunkowości (dalej: uor), są 

zobligowane do poddania swego sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego 

rewidenta. Obowiązek ten dotyczy jednostek dominujących sporządzających skon-

solidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych kontynuujących działalność: 

1)  banków, zakładów ubezpieczeń oraz zakładów reasekuracji; 

2)  jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi 

oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych; 

3) jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu 

funduszy emerytalnych;

4)  spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji; 

5) pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który spo-

rządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących 

warunków:

Na niewykorzystane urlopy tworzy się rezerwy

Najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego należy pracow-

nikowi udzielić urlopu za rok ubiegły. Jeśli koszty z tytułu zaległych urlopów są 

istotne, kierownik jednostki podejmuje decyzję o utworzeniu na nie rezerwy. 

Warto o tym pamiętać już teraz, ponieważ rezerwy te należy wykazać w spra-

wozdaniu finansowym. 

Wynagrodzenie za urlop nie jest dodatkowym wynagrodzeniem pracownika. Zgodnie 

z art. 172 ustawy z 26czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (dalej: kp) za czas urlopu pracow-

nikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. 

2

Aktualności

Szanowny Czytelniku

Niewykorzystane urlopy to problem 
nie tylko z punktu widzenia prawa 
pracy, ale także dotykający pra-
widłowości prowadzenia ksiąg 
rachunkowych. Trzeba bowiem 

rozważyć, czy w związku z niewykorzystanymi dniami 
urlopu jednostka powinna tworzyć rezerwę na nie-
wykorzystane urlopy, czy też nie.

Mimo że posługujemy się określeniem rezerwa na 
niewykorzystane urlopy, to jest to, w świetle art. 39 
ust. 2 ustawy o rachunkowości, rozliczenie mię-
dzyokresowe bierne. Dotyczy ono bowiem podsta-
wowej działalności operacyjnej jednostki, a powołany 
przepis wskazuje między innymi, że jednostki two-
rzą rozliczenia międzyokresowe bierne w związku 
z obowiązkiem wykonania w przyszłości świadczeń 
związanych z bieżącą działalnością na rzecz pra-
cowników, w tym świadczeń emerytalnych. Zobo-

wiązania te wykazujemy w bilansie jako rezerwy na 
zobowiązania.

Lidia Pogodzińska

redaktor prowadząca

PS 
Co miesiąc na stronie archiwum pod adresem  
www.emsr.pl znajdziesz e-book przygotowany tylko 
dla stałych Czytelników. Już w kolejnym numerze 
zamieścimy link do pobrania elektronicznej wersji 
książki “Podatki 2014”.

Wskazówki dotyczące wyboru rewidenta do badania sprawozdania za 2014 rok

za rok obrotowy stanowiły równowar-

tość w walucie polskiej co najmniej 

5.000.000 euro.

Kiedy dokonać wyboru biegłego 

Wyboru podmiotu uprawnionego do 

zbadania sprawozdania finansowego za 

2014 rok należy dokonać w takim czasie, 

aby biegły rewident przeprowadzający 

to badanie mógł wziąć udział w rocznej 

inwentaryzacji znaczących składników 

majątkowych (art. 66 ust. 5). Wiąże się to 

z koniecznością poinformowania biegłego 

rewidenta o terminach jej przeprowadzenia. 

Warto dodać, że w przepisie tym wskazano 

także, iż umowę o badanie sprawozdania 

zawiera kierownik jednostki. Przypomnijmy, 

że zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 6 uor kierowni-

kiem jednostki jest osoba lub organ jedno- 

lub wieloosobowy (zarząd), który – zgodnie 

z obowiązującymi jednostkę przepisami 

prawa, statutem, umową lub na mocy prawa 

własności – uprawniony jest do zarządzania 

jednostką, z wyłączeniem pełnomocników 

ustanowionych przez jednostkę.

Kto wybiera biegłego

Wyboru podmiotu uprawnionego do 

badania sprawozdania finansowego 

dokonuje organ zatwierdzający spra-

wozdanie finansowe jednostki, chyba że 

statut, umowa lub inne wiążące jednostkę 

przepisy prawa stanowią inaczej (art. 66 

ust. 4 uor). Absolutnie wyboru nie może 

dokonać zarząd.

Organem zatwierdzającym sprawozdanie 

jest: 

 

y

w przypadku osoby fizycznej prowadzą-

cej działalność gospodarczą – właściciel,

 

y

w spółkach cywilnych, jawnych part-

nerskich, komandytowych – wspólnicy,

 

y

w spółce komandytowo-akcyjnej – wal-

ne zgromadzenie,

 

y

w spółce akcyjnej – zwyczajne walne 

zgromadzenie akcjonariuszy,

ciąg dalszy ze strony 1

a)  średnioroczne zatrudnienie w prze-

liczeniu na pełne etaty wyniosło co 

najmniej 50 osób, 

b) suma aktywów bilansu na koniec 

roku obrotowego stanowiła rów-

nowartość w walucie polskiej co 

najmniej 2.500.000 euro,

c)  przychody netto ze sprzedaży towa-

rów i produktów oraz operacji finan-

sowych za rok obrotowy stanowiły 

równowartość w walucie polskiej co 

najmniej 5.000.000 euro.

Jednostki, o których mowa w art. 64 ust. 1 

uor, są zobligowane do poddania swe-

go sprawozdania finansowego badaniu 

przez biegłego rewidenta. Obowiązek ten 

dotyczy jednostek dominujących sporzą-

dzających skonsolidowane sprawozdania 

finansowe grup kapitałowych kontynu-

ujących działalność:

 

y

banków, zakładów ubezpieczeń oraz 

zakładów reasekuracji;

 

y

jednostek działających na podstawie 

przepisów o obrocie papierami warto-

ściowymi oraz przepisów o funduszach 

inwestycyjnych;

 

y

jednostek działających na podstawie 

przepisów o organizacji i funkcjonowa-

niu funduszy emerytalnych;

 

y

spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek 

będących na dzień bilansowy w orga-

nizacji;

pozostałych jednostek, które w poprze-

dzającym roku obrotowym, za który 

sporządzono sprawozdania finansowe, 

spełniły co najmniej dwa z następujących 

warunków:

a) średnioroczne zatrudnienie w prze-

liczeniu na pełne etaty wyniosło co 

najmniej 50 osób,

b) suma aktywów bilansu na koniec roku 

obrotowego stanowiła równowar-

tość w walucie polskiej co najmniej 

2.500.000 euro,

c) przychody netto ze sprzedaży towarów 

i produktów oraz operacji finansowych 

 

y

w spółce z o.o. – zwyczajne zgromadze-

nie wspólników,

 

y

w spółdzielni – walne zgromadzenie,

 

y

w przedsiębiorstwie – rada pracownicza.

Ważne

W praktyce – w spółkach kapitałowych 

– najczęściej wyboru biegłego rewidenta 

dokonuje rada nadzorcza (komisja rewizyjna). 

Wybór biegłego rewidenta przez organ do tego 

nieuprawniony powoduje nieważność podjętej 

uchwały w tej sprawie.

Uchwała o wyborze rewidenta

Nie ma określonej odrębnymi przepisami 

treści uchwały o wyborze biegłego rewi-

denta. W praktyce warto jednak zwrócić 

uwagę, aby zawierała ona co najmniej:

 

y

Wskazanie numeru uchwały i organu, 

który jej dokonuje (rada nadzorcza, 

zgromadzenie udziałowców).

 

y

Datę jej podjęcia.

 

y

Wskazanie podmiotu uprawnionego 

do badania sprawozdania finansowe-

go, który został wybrany (np. Kancela-

ria Porad Finansowo-Księgowych XYZ  

Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach).

 

y

Wskazanie sprawozdania finansowe-

go lub sprawozdań finansowych, które 

będzie podlegało/będą podlegały zba-

daniu (sprawozdanie finansowe spółki 

za 2013 rok); można tu określić np., że 

badaniu będą podlegały sprawozdania 

roczne za lata 2013, 2014 i 2015.

 

y

Wskazanie, iż uchwała wchodzi w życie 

z dniem powzięcia.

Podstawa prawna: 

Art. 47 ustawy z 7 maja 2009 r. o biegłych 

rewidentach i ich samorządzie, podmiotach 

uprawnionych do badania sprawozdań finan-

sowych oraz o nadzorze publicznym (Dz.U. 

z 2009 r. nr 77, poz. 649).

„

„

dr Katarzyna Trzpioła

Wydział Zarządzania  

Uniwersytetu Warszawskiego

Kup książkę

3

Aktualności

gotowych tylko na dzień bilansowy wydat-

ki na ich nabycie/wytworzenie są w trak-

cie roku zaliczane w całości do kosztów 

w dacie zakupu/wytworzenia.

Takie ujmowanie kosztów jest jednak 

niezgodne z art. 15 ust. 4 ustawy o CIT 

i art. 22 ust. 5 ustawy o PIT, z których wyni-

ka, że warunkiem koniecznym potrącenia 

kosztów bezpośrednich jest wystąpienie 

przychodu.

W celu poprawnego rozliczenia się z podat-

ku dochodowego podatnicy prowadzący 

uproszczone ewidencje powinni sporzą-

dzać inwentaryzację materiałów, towarów 

i wyrobów gotowych na koniec każdego 

okresu sprawozdawczego, za który następu-

je rozliczenie z budżetem z tytułu podatku 

dochodowego (miesiąca bądź kwartału, 

jeśli wpłaca zaliczki kwartalnie). Wyjątkiem 

są ci, którzy wybrali wpłaty zaliczek na 

podatek w formie uproszczonej, ustalone 

na podstawie dochodu deklarowanego 

w latach ubiegłych. Taki pogląd potwierdza-

ją też ostatnie interpretacje indywidualne 

(np. o nr ILPB3/423-48/14-2/EK).

Jest jednak wiele interpretacji, z których 

wynika, że sporządzanie spisu z natury raz 

w roku i korygowanie kosztów o wartość 

niezużytych materiałów, niesprzedanych 

towarów na koniec roku podatkowego 

(kalendarzowego) jest wystarczające do 

prawidłowego ustalania miesięcznych 

zaliczek na podatek. Z interpretacji tych 

wynika, że art. 24 ust. 1 ustawy o PIT 

i art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachun-

kowości ustanawiają zasadę ustalania 

dochodu podatników, do których mają 

zastosowanie zasady rachunkowości na 

podstawie poprawnie prowadzonych ksiąg 

rachunkowych. Zatem w celu prawidłowe-

go i zgodnego z przepisami ustawy o PIT 

ustalenia dochodu do opodatkowania 

konieczne jest również prawidłowe, zgod-

ne z przepisami uor sporządzanie zapisów 

w księgach (np. interpretacja indywidualna 

o nr. ILPB1/415-832/13-2/TW).

Interpretacja indywidualna dyrektora 

Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 2 czerw-

ca 2014 r., nr ITPB3/423-114/14/PST

dr Katarzyna Trzpioła

specjalista prawa podatkowego 

i bilansowego

Katedra Finansów i Rachunkowości 

Wydział Zarządzania UW

Uproszczenia nie są przeszkodą do sporządzania inwentaryzacji rocznej

Spółka z o.o. prowadzi księgi rachunko-

we na podstawie ustawy o rachunko-

wości (dalej: uor). Firma podjęła decyzję 

o uproszczeniu w postaci ewidencji kosz-

tów zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 4 uor. 

Ustalono, że spis z natury będzie sporzą-

dzany nie rzadziej niż na dzień bilansowy. 

Wątpliwości dotyczyły tego, czy w takiej 

sytuacji wystarczy sporządzić spis z natury 

raz w roku i korygować koszty o wartość 

niezużytych materiałów na koniec roku 

podatkowego.

Przedsiębiorstwo uważało, że tak.

Odpowiedź ministra

Gdy księgi rachunkowe prowadzone są 

prawidłowo i na ich podstawie będzie 

można wykazać roczny dochód uzyskany 

z prowadzonej działalności w należytej 

wysokości, to z uwagi na wybraną formę 

uiszczania zaliczek na podatek brak jest 

przeszkód do przeprowadzania inwentary-

zacji rocznej na koniec roku podatkowego.

Pytanie do eksperta: 

O jakich zasadach 

przy ustalaniu dochodu do opodatko-

wania powinni pamiętać podatnicy, 

do których ma zastosowanie ustawa 

o rachunkowości?

rachunkowych zgodnie z uor, to kwestio-

nowana jest w takim wypadku prawidło-

wość zaliczki na podatek dochodowy, 

jeśli inwentaryzacja spisywanych w koszty 

w chwili zakupu towarów i materiałów jest 

sporządzana wyłącznie na koniec roku 

obrotowego.

W wielu interpretacjach podatkowych 

podkreślane jest, że zasady ustalania 

wyniku finansowego na podstawie pra-

wa bilansowego znacząco różnią się od 

zasad ustalania podstawy opodatkowa-

nia w podatku dochodowym. Ustawa 

o rachunkowości i reguły ustalania wyni-

ku finansowego nie mogą przesądzać 

o wysokości podstawy opodatkowania. 

W związku z tym ustawodawca w art. 9 

ustawy o CIT, mimo że z jednej strony 

przewidział konieczność prowadzenia 

ewidencji rachunkowej stosownie do 

prawa bilansowego, to z drugiej strony 

wskazał, że powinna być prowadzona 

w taki sposób, aby możliwe było określenie 

wysokości należnego do zapłaty podatku 

z wykorzystaniem tej ewidencji. To, że 

art. 9 ustawy o CIT zawiera odesłanie do 

odrębnych przepisów (uor), nie oznacza, 

że zasady tam określone można wprost 

przenosić na grunt podatkowy.

Zasadą podatkowego rozliczania kosztów 

bezpośrednich jest więc ujęcie (potrą-

cenie) w rachunku podatkowym kosztu 

bezpośrednio związanego z przycho-

dem w roku jego związania z odpowia-

dającym mu przychodem. Inaczej będzie, 

w sytuacji gdy koszt bezpośredni został 

poniesiony po dniu sporządzenia spra-

wozdania finansowego po zakończonym 

roku podatkowego – w takim przypadku 

jest on potrącalny w roku podatkowym 

następującym po roku, którego dotyczy.

W przypadku prowadzenia ewidencji 

uproszczonej na podstawie art. 17 ust. 2 

pkt 4 uor i sporządzania inwentaryzacji 

materiałów, towarów lub produktów 

Jeżeli podatnik prawidłowo prowadzi księgi rachunkowe i na ich podstawie 

może wykazać roczny dochód w należytej wysokości, to uproszczona forma 

wpłaty zaliczek na CIT nie jest przeszkodą do korekty kosztów na podstawie 

spisu z natury na koniec roku.

Omawiana interpretacja dotyczy sytuacji 

komfortowej dla podatnika prowadzącego 

księgi rachunkowe i ustalającego stan 

zapasów jedynie na koniec roku – wpła-

ca on zaliczki na podatek dochodowy 

na podstawie dochodu wynikającego 

z zeznania złożonego w poprzednim 

roku podatkowym. Na bieżąco osiągane 

przychody i ponoszone koszty nie mają 

w takiej sytuacji wpływu na wysokość 

zaliczki na podatek dochodowy.

Problematyczne z  punktu widzenia 

podatku dochodowego jest stosowanie 

art. 17 ust. 2 pkt 4 ustawy o rachunkowo-

ści do nabywanych towarów, w sytuacji 

gdy podatnik ustala zaliczki na podatek 

dochodowy narastająco. Chociaż art. 9 

ustawy o CIT i art. 24 ust. 1 ustawy o PIT 

odwołują się do zasad prowadzenia ksiąg 

SERIA E-BOOKÓW DLA PRENUMERATORÓW

Co miesiąc na stronie archiwum pod adresem 

www.emsr.pl

 znajdziesz e-book 

przygotowany tylko dla stałych Czytelników „Nowych Standardów Sprawozdawczości”

Już w kolejnym numerze zamieścimy link do pobrania elektronicznej  

wersji książki w formie pdf

„Podatki 2014”

Kup książkę