1

sprawozdawczości

Nowe

standardy

Rzetelne księgi rachunkowe i bezbłędne sprawozdania zgodne z UOR oraz MSR/MSSF

1–15 listopada 2014

issn 1895-2844

AKTUALNOŚCI

Uproszczenia w bilansach podmiotów
mirko już obowiązują

1–4

Nowy projekt nowelizacji uor
dla małych jednostek

1–2

SPRAWOZDANIA FINANSOWE

Arkusze spisowe jako
dokument księgowy

7

Niedobory inwentaryzacyjne
jako koszt

7

MSSF W PRAKTYCE

Metoda praw nabycia
przy połączeniu jednostek

8

EKSPERT ODPOWIADA

Ewidencja kary umownej

11

Podpisanie sprawozdania
finansowego

11

Faktury prognozowe
jako koszt podatkowy

12

Odpisy i wpłaty na PFRON

13

Dokument polecenia księgowania

13

Ewidencja refaktur

14

Księgowanie kart multibenefit

15

Osoba odpowiedzialna materialnie
podczas spisu z natury

15

PORÓWNANIE REGULACJI
UOR I MSR/MSSF

UOR i MSR 21

16

w   n u m e r z e

ciąg dalszy na stronie 4

ciąg dalszy na stronie 2

T y l k o d l a s t a ł y c h C z y t e l n i k ó w

BEZPŁATNY E-BOOK zawierający porównanie regulacji UoR i MSR/MSSF do pobrania w zakładce
„Twój e-book” na www.emsr.pl
RAZ W MIESIĄCU możliwość pobrania bezpłatnego e-booka o tematyce podatkowo-rachunkowej
E-LETTER „E-doradca podatki i rachunkowość”
BEZPŁATNE ELEKTRONICZNE ARCHIWUM czasopisma na stronie www.emsr.pl
MOŻLIWOŚĆ ZADAWANIA PYTAŃ EKSPERTOM za pośrednictwem redakcji [e-mail]
TELEFONICZNY DYŻUR EKSPERTA z zakresu podatków i rachunkowości w każdą środę

40.797 małych podmiotów skorzysta na zmianach

w rachunkowości

Możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego, zwolnienie

ze sporządzania sprawozdania z działalności, zmiany w raportach skonsolido-

wanych to tylko niektóre propozycje resortu finansów dotyczące nowelizacji

ustawy o rachunkowości.

Zmienione przepisy będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finan-

sowych za lata obrotowe rozpoczynające się 1 stycznia 2016 r. lub w trakcie roku

kalendarzowego 2016. Polska planuje skorzystać z tej możliwości.

Niektóre jednostki skorzystają z uproszczeń

w sprawozdaniach sporządzanych za 2014 rok

Koniec roku to dla firm, które stosują ustawę o rachunkowości, czas związany

z przygotowaniem sprawozdania finansowego. W tym roku po raz pierwszy może

być to sprawozdanie według tzw. reżimu jednostek mikro.

Uprawnienia do stosowania przez jednostkę uproszczeń „mikro” są uzależnione od

podjęcia przez organ zatwierdzający decyzji o wyborze stosowania takich uprawnień.

Jeśli nie zostanie podjęta odpowiednia decyzja (np. w formie uchwały lub postano-

wienia), to nawet jeśli jednostka spełnia kryteria wielkościowe lub organizacyjne, musi

sporządzać sprawozdanie finansowe według zasad ogólnych.

Warto zatem przygotować dla członków organu zatwierdzającego projekt uchwały/

postanowienia, które przyjąć będą mogli właściciele w sprawie sporządzania uprosz-

czonych sprawozdań.

Organem uprawnionym do podjęcia decyzji są:

y

Właściciel – jeśli jest prowadzona tzw. jednoosobowa działalność gospodarcza.

y

Wspólnicy – w przypadku spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej.

y

Komplementariusze – w przypadku spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej.

y

Wspólnicy w przypadku spółki z o.o.

y

Akcjonariusze w przypadku spółki akcyjnej.

2

Aktualności

Szanowny Czytelniku

Nowelizacja z lipcu 2014 r. ustawy
o rachunkowości przynosi znaczne
uproszczenia w sprawozdawczości
jednostek mikro. Uproszczenia obej-
mują nie tylko możliwość sporządze-

nia znacznie skróconego sprawozdania finansowego, ale
również zakaz stosowania wyceny aktywów i pasywów

według wartości godziwej oraz skorygowanej ceny naby-
cia. Nowe przepisy mają zastosowanie do sprawozdań
finansowych już za 2014 r.
Jednak Ministerstwo Finansów przedstawiło nowy
projekt. Polskie prawo zostanie dostosowane do unijnej
dyrektywy dotyczącej rocznych sprawozdań finansowych.
Do ustawy o rachunkowości trafią przepisy ułatwiające
małym podmiotom prowadzenie sprawozdawczości
finansowej.

W nowym załączniku nr 5 do ustawy o rachunkowości
(załączniku nr 2 do projektu) został zawarty zakres
sprawozdania finansowego małych jednostek. Składać
się ono będzie tylko z uproszczonego bilansu, rachunku
zysków i strat oraz informacji dodatkowej, w której
będzie wymagany ograniczony zakres informacji – czy-
tamy w uzasadnieniu projektu.

Lidia Pogodzińska

redaktor prowadząca

40.797 małych podmiotów skorzysta na zmianach w rachunkowości

uproszczony, tj. według zasad określo-

nych w przepisach podatkowych, czyli

jako leasingu operacyjnego, odstąpie-

nia do ustalania aktywów i tworzenia

rezerw z tytułu odroczonego podatku

dochodowego,

y

zwolnienie ze stosowania rozporzą-

dzenia ministra finansów z 12 grud-

nia 2001 r. w sprawie szczegółowych

zasad uznawania, metod wyceny,

zakresu ujawniania i sposobu prezen-

tacji instrumentów finansowych (Dz.U.

nr 149, poz. 1674).

Obecnie takie uproszczenia są dostępne

jedynie dla jednostek niepoddających

swych sprawozdań badaniu przez biegłe-

go rewidenta na podstawie art. 64 ust. 1

uor. Po nowelizacji także część jednostek

badanych, ale które będą spełniały kryteria

wielkościowe dla podmiotów małych,

będzie mogła korzystać z tych uproszczeń.

Spółka akcyjna poddająca swe sprawozda-

nia obowiązkowemu badaniu przez bie-

głego rewidenta spełni kryteria, aby uznać

ją za jednostkę małą, jeśli nie przekroczy

kryteriów wielkościowych (patrz: Definicja

małych jednostek).

Ma zatem prawo ujmować umowy leasin-

gu jako leasing operacyjny niezależnie od

faktu, że umowa spełnia kryteria wskazane

w art. 3 ust. 4 uor, np. zawiera obietnicę

przeniesienia prawa własności przedmiotu

leasingu po zakończeniu czasu trwania

umowy. Spółka ta zatem będzie jako koszt

ujmowała bieżące opłaty leasingowe

wynikające z faktur wystawionych przez

leasingodawcę. Gdyby spółka akcyjna

nie była małą jednostką, musiałaby tę

umowę ujmować jako leasing finansowy,

tj. w księgach rachunkowych i sprawoz-

daniu finansowym prezentować składnik

aktywów i zobowiązanie finansowe wyni-

kające z tej umowy.

Sprawozdanie finansowe

Małe jednostki będą sporządzały spra-

wozdanie finansowe: bilans oraz rachu-

nek zysków i  strat według nowego

załącznika nr 5. Sprawozdanie będzie się

składało wyłącznie z uproszczonego bilan-

su, rachunku zysków i strat oraz informacji

dodatkowej, w której będzie wymagany

ograniczony zakres informacji.

Kolejnym uproszczeniem jest zwolnienie

małych jednostek z obowiązku sporządza-

nia sprawozdania z działalności. Konieczne

będzie przy tym spełnienie następującego

warunku – niektóre informacje objęte

dotychczas jego zakresem informacyjnym

zostaną przez małe jednostki ujawnione

w informacji dodatkowej. Ponadto wszyst-

kie małe jednostki, w tym także te, któ-

rych sprawozdania finansowe podlegają

obligatoryjnemu badaniu przez biegłego

rewidenta, nie będą miały obowiązku spo-

rządzania rachunku przepływów pienięż-

nych oraz zestawienia zmian w kapitale

własnym.

Uchylono dotychczasowe regulacje okre-

ślające zasady sporządzania uproszczo-

nych sprawozdań finansowych wynikające

z art. 50 ust. 2 uor.

Uznanie informacji za istotną

W ustawie zawarto pojęcie „istotności”. Za

Międzynarodowymi Standardami Rewizji

Finansowej przyjęto, że informację należy

uznać za istotną, jeżeli jej pominięcie lub

zniekształcenie może wpłynąć na decy-

zje podejmowane przez użytkowników

na podstawie sprawozdań finansowych

danej jednostki.

Istotność poszczególnych pozycji ocenia

się w kontekście innych podobnych pozy-

cji. A zatem nie można uznać kilku pozycji

za nieistotne, jeżeli łącznie stanowią one

istotną pozycję.

Zasada istotności nie wpływa na obowią-

zek, aby księgi rachunkowe prowadzone

były rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie

i bieżąco, oraz na sytuację finansową, dla-

tego też wszystkie zdarzenia gospodarcze

muszą być ujęte w księgach rachunkowych.

Spółdzielnie bez publikacji

Znowelizowane przepisy usuwają definicje

strat i zysków nadzwyczajnych z rachunku

ciąg dalszy ze strony 1

Za małe jednostki uznaje się spółki komandy-

towo-akcyjne (jak również spółki osobowe

przez nie tworzone), które w roku obroto-

wym, za który sporządzają sprawozdanie

finansowe oraz w roku poprzedzającym

ten rok obrotowy, nie przekroczyły limitów

dwóch z trzech następujących wielkości:

1) suma bilansowa: 4.000.000 euro – w Pol-

sce będzie to kwota 17.000.000 zł;

2) przychody netto ze sprzedaży towarów

i produktów: 8.000.000 euro – w Polsce

– 34.000.000 zł;

3) przeciętne zatrudnienie w roku obro-

towym: 50.

W nowelizacji przewiduje się rozszerze-

nie katalogu małych jednostek także

na osoby fizyczne, spółki cywilne osób

fizycznych, spółki jawne osób fizycznych,

spółki partnerskie, inne osoby prawne,

z wyłączeniem jednostek sektora finansów

publicznych oraz oddziały przedsiębior-

ców zagranicznych, które w roku obroto-

wym, za który sporządzają sprawozdanie

finansowe, oraz w roku poprzedzającym

ten rok obrotowy nie przekroczyły dwóch

z ww. trzech wielkości.

Uproszczenia dla mikro

Zmienione przepisy przewidują dla tych

jednostek m.in.:

y

możliwość sporządzania skróconego

sprawozdania finansowego (jedynie

uproszczonego bilansu, rachunku

zysków i strat oraz informacji dodat-

kowej z ograniczoną ilością ujawnień);

y

zwolnienie ze sporządzania sprawozdania

z działalności, pod warunkiem że niektó-

re informacje, objęte dotychczas jego

zakresem informacyjnym, zostaną przez

małe jednostki ujawnione w informacji

dodatkowej;

y

zwolnienie z obowiązku sporządzania

zestawienia zmian w kapitale własnym

oraz rachunku przepływów pieniężnych.

Możliwe będą też dodatkowe uproszcze-

nia – niezwiązane z dyrektywą 2013/34

– polegające na możliwości:

y

klasyfikowania umów leasingu w sposób

Kup książkę

3

Aktualności

zysków i strat. Znoszą też obowiązek

publikacji sprawozdań finansowych przez

spółdzielnie w Monitorze Spółdzielczym,

z jednoczesnym pozostawieniem obo-

wiązku składania tych sprawozdań finan-

sowych wraz z innymi dokumentami do

Krajowego Rejestru Sądowego. Bankom

umożliwiono przechowywanie dowodów

księgowych, dotyczących poszczególnych

rat kredytów i pożyczek, w formie elek-

tronicznej po upływie 5 lat od początku

roku obrotowego następującego po roku

obrotowym, w którym nastąpiła spłata

raty pożyczki lub kredytu. Oznacza to,

że adresaci zmienionego przepisu nie

będą zmuszeni do ponoszenia dodatko-

wych kosztów wynikających z obowiązku

zapewnienia procesu gromadzenia, trans-

portowania, przechowywania, odtwarza-

nia oraz identyfikacji dowodów w formie

papierowej.

Ponadto rozszerzono katalog podmiotów

zobligowanych do badania sprawozdań

finansowych o krajowe instytucje płatnicze

i instytucje pieniądza elektronicznego.

Bilans skonsolidowany

Nowelizacja proponuje też zmiany

w zakresie sporządzania skonsolidowa-

nych sprawozdań finansowych dotyczą-

cych m.in.:

y

doprecyzowania katalogu przypadków

określających sytuacje, kiedy jednost-

ka ma status jednostki dominującej,

wraz ze sposobem liczenia praw głosu

oraz praw powoływania i odwoływa-

nia członków organów zarządzających,

nadzorujących lub administrujących,

y

zmiany definicji jednostek powiązanych,

jednostki stowarzyszonej oraz znaczą-

cego inwestora i znaczącego wpływu,

y

braku możliwości skorzystania ze

zwolnienia ze sporządzania skonsoli-

dowanych sprawozdań finansowych

w przypadku „małej” grupy kapitałowej,

jeżeli którakolwiek z jednostek w takiej

grupie jest jednostką zainteresowania

publicznego,

y

wprowadzenia dwóch kategorii wielko-

ści progów umożliwiających niesporzą-

dzenie skonsolidowanych sprawozdań

finansowych,

y

zmiany warunków dotyczących zwolnie-

nia ze sporządzania skonsolidowanego

sprawozdania finansowego jednostki

dominującej niższego szczebla.

Warto zwrócić uwagę, że od wartości firmy

jednostka dokonywać będzie odpisów

amortyzacyjnych w okresie jej ekonomicz-

nej użyteczności ustalonej przez przedsię-

biorstwo. W przypadku gdy jednostka nie

będzie w stanie wiarygodnie oszacować

okresu ekonomicznej użyteczności, okres

amortyzacji wartości firmy nie będzie

mógł przekroczyć 5 lat. Przyjęty okres

ekonomicznej użyteczności, a także brak

możliwości wiarygodnego oszacowania

tego okresu, należy ujawnić w informacji

dodatkowej do sprawozdania.

Będzie nowe sprawozdanie

Sprawozdanie dotyczące płatności na

rzecz administracji rządowych zostało

określone w dodanym Rozdziale 6a. Będą

je sporządzać działające w przemyśle

wydobywczym lub zajmujące się wyrębem

lasów pierwotnych wszystkie jednostki

zainteresowania publicznego oraz takie

jednostki duże, które w roku obrotowym,

za który sporządzają sprawozdanie finan-

sowe oraz w roku poprzedzającym ten rok

obrotowy, przekraczają co najmniej dwa

z trzech następujących limitów:

y

suma bilansowa: 20.000.000 euro

(85.000.000 zł);

y

przychody netto ze sprzedaży pro-

duktów i towarów: 40.000.000 euro

(170.000.000 zł);

y

średnia liczba zatrudnionych w roku

obrotowym: 250.

Przeliczanie euro

Projektodawcy doprecyzowali przepis

dotyczący przeprowadzania inwentaryza-

cji gruntów. Po zmianach inwentaryzacja

będzie się odbywać corocznie metodą

weryfikacji.

Kolejna zmiana dotyczy ujednolicenia

przepisów w zakresie terminu przeliczania

na walutę polską wielkości wyrażonych

w euro, o których mowa w art. 3 ust. 3

uor oraz art. 24a ust. 6 ustawy o PIT. Sumy

trzeba będzie przeliczyć według średniego

kursu euro ogłaszanego przez Narodowy

Bank Polski (z 30 września) na pierwszy

dzień roboczy października roku poprze-

dzającego rok podatkowy.

Ministerstwo Finansów ocenia, że korzyści

związane z wdrożeniem nowelizacji prze-

kroczą 61 mln zł i dotyczyć będą 40.797

podmiotów.

Nowe sprawozdania dotyczące płatno-

ści na rzecz administracji rządowych dla

dużych jednostek i wszystkich jednostek

zainteresowania publicznego w sektorze

wydobywczym i eksploatacji lasów pier-

wotnych będzie sporządzało ok. 20 jed-

nostek (na koniec 2011 roku wg danych

GUS było 18 spółek akcyjnych jednostek

i zakwalifikowanych do działów PKD od 05

do 08 – „przemysł wydobywczy”). Resort

finansów wskazuje, że pracochłonność

sporządzania przez jednostkę sprawoz-

dania dotyczącego płatności na rzecz

administracji rządowych będzie znikoma,

ponieważ dane objęte raportowaniem

są ujęte w księgach rachunkowych jed-

nostki. Przygotowanie tego sprawozda-

nia nie będzie obejmować wytworzenia

danych, a jedynie ich agregację, analizę

i prezentację.

Projekt nie przewiduje badania przez bie-

głych rewidentów sprawozdania doty-

czącego płatności na rzecz administracji

rządowych.

Projekt z 30 września 2014 r. dotyczący

nowelizacji ustawy z 29 września 1994 r.

o rachunkowości wynika z obowiązku

implementacji dyrektywy Parlamentu

Europejskiego i Rady 2013/34/UE z 26

czerwca 2013 r. w sprawie rocznych spra-

wozdań finansowych, skonsolidowanych

sprawozdań finansowych i powiązanych

sprawozdań niektórych rodzajów jedno-

stek, zmieniającej dyrektywę Parlamentu

Europejskiego i Rady 2006/43/WE oraz

uchylającej dyrektywy Rady 78/660/EWG

i 83/349/EWG (Dz.Urz. UE L 182 z 29 czerw-

ca 2013, s. 19), zwanej dalej „dyrektywą

2013/34”.

Nowelizacja dokonuje transpozycji prze-

pisów dyrektywy 2013/34 odnośnie do

jednostek innych niż jednostki mikro.

Dodajmy, że państwa członkowskie mają

obowiązek implementacji postanowień

dyrektywy do 20 lipca 2015 r.

Etap legislacyjny:

Projekt z 30 września 2014 r. ustawy o zmia-

nie ustawy o rachunkowości oraz niektórych

innych ustaw – przekazany do uzgodnień.

„

„

dr Katarzyna Trzpioła

Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego

UZYSKAJ ROZWIĄZANIE SWOJEJ SPRAWY

pod nr. tel.

22 318 07 36

Telefoniczne Pogotowie Księgowe

W każdą środę w godz. 11.00–13.00 na Twój telefon czekają nasi eksperci 

Kup książkę