1

sprawozdawczości

Nowe

standardy

Rzetelne księgi rachunkowe i bezbłędne sprawozdania zgodne z UOR oraz MSR/MSSF

1–15 września 2014

issn 1895-2844

AKTUALNOŚCI

Nowelizacja ustawy
o rachunkowości

1–2

Deregulacja zawodu
biegłego rewidenta

3

Nowe przepisy w zakresie
usług księgowych

4

Ubezpieczenie biura rachunkowego
po 9 sierpnia

4

POŁĄCZENIA JEDNOSTEK

Zasady i wyłączenia
w zakresie konsolidacji

1–6

MSSF W PRAKTYCE

Odpisy aktualizujące
wartość należności

11

RACHUNKOWOŚĆ W BRANŻY

Ustalenie zdolności
produkcyjnych firmy

12

EKSPERT ODPOWIADA

Wydatki na marketing kosztem
wytworzenia produktu

13

Kurs wymiany
przy rozliczaniu delegacji

13

Sankcje dla biura rachunkowego
za brak ubezpieczenia OC

14

Amortyzacja leasingowanego
środka trwałego

15

PORÓWNANIE REGULACJI

UOR I MSR/MSSF

Przepisy UOR oraz MSSF 11
i MSSF 13

16

w   n u m e r z e

ciąg dalszy na stronie 5

ciąg dalszy na stronie 2

T y l k o d l a s t a ł y c h C z y t e l n i k ó w

BEZPŁATNY E-BOOK zawierający porównanie regulacji UoR i MSR/MSSF do pobrania w zakładce
„Twój e-book” na www.emsr.pl
E-LETTER „E-doradca podatki i rachunkowość”
BEZPŁATNE ELEKTRONICZNE ARCHIWUM czasopisma na stronie www.emsr.pl
MOŻLIWOŚĆ ZADAWANIA PYTAŃ EKSPERTOM za pośrednictwem redakcji [e-mail]
TELEFONICZNY DYŻUR EKSPERTA z zakresu podatków i rachunkowości w każdą środę

Najmniejsze firmy za 2014 rok przygotują tylko

bilans oraz rachunek zysków i strat

Mikropodmioty nie będą musiały sporządzać informacji dodatkowej oraz

sprawozdania z działalności, jednak niektóre dane będą wymagały ujawnienia

w informacjach dołączonych do bilansu. Takie uproszczenia przewiduje nowe-

lizacja ustawy o rachunkowości, ogłoszona w dzienniku ustaw 21 sierpnia.

Nowelizacja ustawy o rachunkowości wdraża przepisy dyrektywy Parlamentu Euro-

pejskiego i Rady 2013/34/UE z 26 czerwca 2013 r. (dalej: dyrektywa). Przyjęte zmiany

oznaczają, że sprawozdanie finansowe za 2014 rok można przygotować w uproszczo-

nej formie. Jednak aby było to możliwe, niektóre dane będą wymagały ujawnienia

w informacjach dołączonych do bilansu.

Dotyczy to m.in. kwoty wszelkich zobowiązań finansowych, w tym z tytułu dłużnych

instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych

nieuwzględnionych w bilansie (zakres tych danych został określony w załączniku

nr 4 do ustawy).

Dyrektywa za jednostki mikro uznaje spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzial-

nością oraz spółki komandytowo-akcyjne (w tym również spółki przez nie tworzone),

które na dzień bilansowy nie przekroczyły co najmniej dwóch z następujących pułapów:

MSSF 3 w przeciwieństwie do ustawy o rachunkowości

nie zawiera pojęcia ujemnej wartości firmy

W przypadku nabycia spółek zależnych zazwyczaj cena nabycia różni się od

wartości godziwej przejętych aktywów netto. Wówczas w zależności od tej relacji

powstaje albo wartość firmy dodatnia lub ujemna.

Zgodnie z art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości (dalej: uor) wartość firmy to różnica

między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a wartością

godziwą przejętych aktywów netto. Natomiast określenie „aktywa netto” obejmuje

przejęte przez jednostkę aktywa i zmniejszające je przejęte z nimi zobowiązania

według stanu z dnia kupna lub wniesienia do spółki. Tak więc z matematycznego

punktu widzenia wartość firmy może być dodatnia bądź ujemna.

2

Aktualności

Szanowny Czytelniku

Przedsiębiorcy wykonujący dzia-
łalność w zakresie usługowego
prowadzenia ksiąg rachunkowych
mają obowiązek zawarcia umowy

ubezpieczenia OC za szkody wyrządzone w związku z tą
działalnością. Jeżeli biuro rachunkowe jest prowadzone
w formie spółki cywilnej, OC musi wykupić każdy
wspólnik.

Należy pamiętać, że za przedsiębiorców uznaje się
także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykony-
wanej przez nich działalności gospodarczej. Zatem
w świetle obowiązujących przepisów statusu przed-
siębiorcy nie posiada spółka cywilna, ale jej wspólnicy.
Oznacza to, że to oni są zobowiązani do zawarcia
umowy OC za szkody wyrządzone w związku z działal-
nością biura rachunkowego.

W przypadku spółki cywilnej każdy wspólnik powinien
zawrzeć umowę ubezpieczenia OC. Jeżeli pracownik

przy wykonywaniu swoich obowiązków wyrządzi szkody
osobie trzeciej, do naprawienia zobowiązany jest
wyłącznie pracodawca (co wynika z art. 120 § 1
Kodeksu pracy).

Lidia Pogodzińska

redaktor prowadząca

Najmniejsze firmy za 2014 rok przygotują tylko bilans oraz rachunek zysków i strat

polskiej 1.200.000 euro i nie więcej niż

2.000.000 euro.

y

osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycz-

nych, spółki jawne osób fizycznych, spółki

partnerskie, które mogą stosować zasady

rachunkowości od początku następnego

roku obrotowego, jeżeli ich przychody

netto ze sprzedaży towarów, produktów

i operacji finansowych za poprzedni rok

obrotowy są niższe niż równowartość

w walucie polskiej 1.200.000 euro.

Bilans będzie składać się z następujących

pozycji:

Aktywa

A. Aktywa trwałe, w tym:

– środki trwałe

B. Aktywa obrotowe, w tym:

– zapasy

– należności krótkoterminowe

Aktywa razem

Pasywa

A. Kapitał (fundusz) własny, w tym:

– kapitał (fundusz) podstawowy

– należne wpłaty na kapitał podstawowy

(wielkość ujemna)

B. Zobowiązania i rezerwy na zobowią-

zania, w tym:

– rezerwy na zobowiązania

– zobowiązania z tytułu kredytów i pożyczek

Pasywa razem.

ciąg dalszy ze strony 1

y

1.500.000 zł – w przypadku sumy akty-

wów bilansu na koniec roku obroto-

wego,

y

3.000.000 zł – przychody netto ze

sprzedaży towarów i produktów za

rok obrotowy,

y

10 osób – średnioroczne zatrudnienie

w przeliczeniu na etaty.

Nowelizacja ustawy o rachunkowości po

uwzględnieniu poprawek Senatu do tego

katalogu zalicza również:

y

stowarzyszenia, związki zawodowe,

organizacje pracodawców, izby gospo-

darcze, fundacje, przedstawicielstwa

przedsiębiorców zagranicznych,

w rozumieniu przepisów o swobodzie

działalności gospodarczej, społecz-

no-zawodowe organizacje rolników,

organizacje samorządu zawodowego,

organizacje samorządu gospodarczego

rzemiosła i Polskie Biuro Ubezpieczycieli

Komunikacyjnych – jeżeli nie prowadzą

działalności gospodarczej,

y

osoby fizyczne, spółki cywilne osób

fizycznych, spółki jawne osób fizycz-

nych, spółki partnerskie – jeżeli ich

przychody netto ze sprzedaży towa-

rów, produktów i operacji finansowych

za poprzedni rok obrotowy wyniosły

nie mniej niż równowartość w walucie

dr Katarzyna Trzpioła

specjalista prawa podatkowego

i bilansowego

Katedra Finansów i Rachunkowości

Wydział Zarządzania UW

WYJĄTKOWE KORZYŚCI DLA PRENUMERATORÓW

Zamówienia na prenumeratę proszę kierować

e-mailowo: [e-mail] lub telefonicznie: 22 518 29 29

NASI EKSPERCI SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI

Telefoniczny Dyżur Eksperta – rachunkowość i sprawozdawczość (co środę)
Elektroniczna wersja publikacji na www.emsr.pl
Odpowiedzi na indywidualne pytania (email)
Darmowe ebooki w PDF www.emsr.pl/twoj-ebook

ND korzysci 185x60.indd 1

2014-07-31 12:09:05

Telefoniczny Dyżur Eksperta – rachunkowość i sprawozdawczość (w każdą środę)
Elektroniczna wersja publikacji dostępna pod adresem www.emsr.pl
Odpowiedzi na indywidualne pytania (zadaj pytanie ekspertowi pisząc na: [e-mail])
Darmowe ebooki w PDF dostępne do pobrania na www.emsr.pl

w zakladce „Twój e-book”

Komentarz eksperta

Zmiany mają przynieść oszczędności

związane z prowadzeniem rachunkowo-

ści w najmniejszych podmiotach. Jednak

niosą ze sobą pewne ryzyko. Otóż okrojenie

liczby pozycji wymaganych w bilansie czy

rachunku zysków i strat może prowadzić

do nadmiernych uproszczeń w ewidencji,

a w konsekwencji utraty ważnych informacji.

Jeśli kierownictwo jednostki zdecyduje się na

takie uproszczenia, może mieć później kłopo-

ty np. z pozyskaniem danych do wypełnienia

wniosku o dotację. Sam sposób prezentacji

danych (wartość ogólna, w tym wybrane

dane wskazane kwotowo) znacząco utrudni

analizę kondycji takich podmiotów i ocenę

ich działalności. Brak wskazanych informa-

cji wręcz uniemożliwi ocenę płynności czy

wypłacalności podmiotu.

Podstawa prawna:

Ustawa z 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy

o rachunkowości (Dz.U. z 2014 r. poz. 1100).

Kup książkę

3

Aktualności

Przygotowany przez resort finansów pro-

jekt wymaga, aby kandydat na biegłego

rewidenta dokumentował w dzienniku

dokładny przebieg praktyki, co musi być

też poświadczone przez osobę, która nad-

zorowała lub kierowała praktyką.

Uproszczone zasady

dotyczące praktyki i aplikacji

Obecnie kandydat na biegłego rewidenta

obowiązkowo musi odbyć roczną praktykę

w zakresie rachunkowości i co najmniej

2-letnią aplikację pod kierunkiem biegłego

rewidenta. Po zmianach wymóg ten jest

spełniony m.in. wtedy, gdy przyszły bie-

gły rewident zdobędzie 3-letnie szkolenie

praktyczne w podmiocie uprawnionym do

badania sprawozdań finansowych zareje-

strowanym w UE pod kierunkiem biegłego

rewidenta lub pod kierunkiem biegłego

rewidenta zarejestrowanego na terenie Unii.

Z kolei 15-letnie doświadczenie zawo-

dowe w zakresie rachunkowości, prawa

i finansów, które pozwoli na zwolnienie

z aplikacji i praktyki, też trzeba udokumen-

tować. Konieczne jest oświadczenie oraz

załączenie dokumentów, które potwierdzą

zdobyte doświadczenie.

Projektodawcy chcą, aby rozporządzenie

weszło w życie 1 stycznia 2015 r. Z danych Kra-

jowej Izby Biegłych Rewidentów wynika, że

obecnie jest 10919 kandydatów na biegłych

rewidentów oraz 1669 podmiotów upraw-

nionych do badania sprawozdania finanso-

wego, w których można odbywać aplikację.

Podstawa prawna:

Ustawa z 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu

do wykonywania niektórych zawodów regulo-

wanych (Dz.U. poz. 768).

„

„

Sylwia Maliszewska

specjalista ds. rachunkowości

Od 1 stycznia 2015 r. zmieni się forma egzaminu dyplomowego

oraz postępowania kwalifikacyjnego dla biegłych rewidentów

Ustawa o ułatwieniu dostępu do wyko-

nywania niektórych zawodów regulo-

wanych wprowadza zmiany nie tylko

w zawodzie księgowych czy doradców

podatkowych, ale też częściową dere-

gulację zawodu biegłego rewidenta.

W stosunku do tych ostatnich zmiany

zaczną obowiązywać wraz z początkiem

przyszłego roku. Dotyczy to głównie

wprowadzenia uproszczeń w procedurze

kwalifikacyjnej. Chodzi o:

1) zaliczanie poszczególnych egzaminów

z wiedzy teoretycznej na podstawie

y

ukończonych studiów uniwersyteckich

czy też równorzędnych lub

y

w ramach postępowania kwalifikacyjne-

go prowadzonego przez organ upraw-

niony do nadawania uprawnień biegłego

rewidenta w innym państwie UE;

2) zaliczenie części postępowania (egzami-

nów pisemnych z wiedzy teoretycznej)

na podstawie ukończonych studiów;

3) zaliczenie praktyki i aplikacji w drodze

co najmniej 15-letniego doświadczenia

zawodowego w zakresie rachunkowo-

ści, prawa finansowego.

Postępowanie kwalifikacyjne

na biegłych rewidentów

Z uwagi na wprowadzone zmiany mini-

ster finansów przygotował projekt roz-

porządzenia w sprawie postępowania

kwalifikacyjnego na biegłych rewiden-

tów. Projekt określa warunki przystąpienia

do postępowania kwalifikacyjnego, tryb

i sposób przeprowadzania oraz zaliczania

egzaminów oraz zasady odbywania prak-

tyki i aplikacji. Kandydat na biegłego rewi-

denta będzie mógł ubiegać się o zaliczenie

niektórych egzaminów z wiedzy teoretycz-

nej, jeżeli w tym zakresie zdał on egzaminy

uniwersyteckie lub równorzędne. Zaliczenie

egzaminów będzie się odbywało na wnio-

sek kandydata. Konieczne będzie przedsta-

wienie komisji egzaminacyjnej oryginałów

lub poświadczonych urzędowo odpisów

dokumentów potwierdzających m.in. datę

ukończenia studiów wyższych, nazwę przed-

miotów i program nauczania w zakresie

niezbędnym do stwierdzenia zgodności

z wymaganiami z zakresu tematycznego

egzaminów w postępowaniu kwalifikacyj-

nym na biegłych rewidentów, potwierdzony

przez uczelnię.

Zwolnienie z egzaminu

w zakresie podatków

Jeżeli kandydat na biegłego rewidenta ma

uprawnienia inspektora kontroli skarbowej

lub tytuł doradcy podatkowego, to może

uzyskać zwolnienie z egzaminu z prawa

podatkowego. Aby było to możliwe, trze-

ba złożyć do komisji oryginał lub odpis

poświadczony urzędowo dokumentu

potwierdzającego posiadanie uprawnień.

Egzamin dyplomowy będzie się odbywał

na nowych zasadach, będzie się składał

z części pisemnej i ustnej. W części pisem-

nej kandydat będzie musiał wykazać się

analizą zagadnień. W części ustnej z kolei

konieczne stanie się uzasadnianie wyboru

przyjętych rozwiązań.

Tylko dla stałych Czytelników

Specjalnie dla Czytelników „Nowych Standardów Sprawozdawczości” przygotowaliśmy ebook

zawierający zestawienie regulacji UoR, KSR oraz MSR/MSSF w formie praktycznego

porównania poszczególnych zagadnień.

Materiały do pobrania znajdą Państwo na stronie archiwum miesięcznika pod adresem

www.emsr.pl

w zakładce>>

Twój e-book

Bezpłatny dostęp do elektronicznego archiwum pod adresem

www.emsr.pl

otrzymują Czytelnicy „Nowych Standardów Sprawozdawczości”.

Kandydat na biegłego rewidenta będzie mógł ubiegać się o zaliczenie niektó-

rych egzaminów z wiedzy teoretycznej, jeżeli w tym zakresie zdał on egzaminy

uniwersyteckie lub równorzędne. Konieczna będzie jednak odpowiednia doku-

mentacja. Ministerstwo Finansów opublikowało właśnie projekt rozporządzenia

w sprawie postępowania kwalifikacyjnego na biegłych rewidentów.

Kup książkę

4

Aktualności

Obowiązują już zmiany dotyczące usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

Do prowadzenia księgowości nie jest już wymagane posiadanie żadnych upraw-

nień. Właściciel biura rachunkowego nie musi też zatrudniać osób z certyfikatem.

Od 10 sierpnia 2014 r. zmieniły się zasady

wykonywania usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych, a to za sprawą usta-

wy z 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu

do wykonywania niektórych zawodów

regulowanych (Dz.U. z 2014 r. poz. 768,

dalej: ustawa deregulacyjna).

Nadal jest to działalność gospodarcza,

w rozumieniu przepisów o swobodzie

działalności gospodarczej, polegająca na

świadczeniu usług w zakresie czynności,

o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2–6 usta-

wy o rachunkowości (art. 76a ust. 1 uor).

Do 9 sierpnia 2014 r. osoba chcąca pro-

wadzić księgi rachunkowe jako właściciel

biura rachunkowego musiała posiadać

certyfikat Ministerstwa Finansów (art. 76a

ust. 4 ustawy o rachunkowości) albo

musiała zatrudnić osobę posiadającą taki

certyfikat.

Nie trzeba uprawnień

Po zmianach działalność w zakresie usłu-

gowego prowadzenia ksiąg rachunkowych

mogą wykonywać:

1) przedsiębiorcy będący osobami fizycz-

nymi, jeżeli są uprawnieni do dokony-

wania czynności z zakresu usługowego

prowadzenia ksiąg rachunkowych,

2) pozostali przedsiębiorcy, pod warun-

kiem że czynności z tego zakresu będą

wykonywane przez osoby uprawnione do

dokonywania czynności z zakresu usługo-

wego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Obecnie czynności z zakresu usługowego

prowadzenia ksiąg rachunkowych może

wykonywać każda osoba, która:

y

posiada pełną zdolność do czynności praw-

nych i nie była karana za ściśle określony

katalog przestępstw, tj. za przestępstwo

przeciwko wiarygodności dokumen-

tów, mieniu, obrotowi gospodarczemu,

obrotowi pieniędzmi i papierami warto-

ściowymi, za przestępstwo skarbowe oraz

za czyn określony w rozdziale 9 ustawy

o rachunkowości, oraz

y

posiada ubezpieczenie od odpowie-

dzialności cywilnej.

Do usługowego prowadzenia ksiąg

rachunkowych nie jest zatem wymagane

posiadanie żadnych uprawnień.

Ważne

Przedsiębiorca wykonujący działalność gospo-

darczą w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych musi zawrzeć umowę

ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za

szkody wyrządzone w związku z tą działalnością

(art. 76h ust. 1 uor).

Osoby posiadające certyfikaty księgowe czy

też świadectwa kwalifikacyjne, wydane na

podstawie wcześniejszych przepisów, będą

mogły się nimi nadal posługiwać w celu

potwierdzania kwalifikacji zawodowych.

Na stronie internetowej ministra finansów

nadal będzie zamieszczony, w celach infor-

macyjnych, wykaz osób, które uzyskały

certyfikat księgowy. W przypadku utraty

oryginału certyfikatu księgowego (świa-

dectwa kwalifikacyjnego) będzie można

wystąpić do ministra o wydanie duplikatu.

Konieczne ubezpieczenie

Za prowadzenie działalności bez spełnie-

nia obowiązku zawarcia umowy ubez-

pieczenia OC grozi grzywna albo kara

ograniczenia wolności (art. 79 pkt 7 uor).

Ministerstwo Finansów przygotowało

projekt (z 2 lipca 2014 r.) nowego roz-

porządzenia w sprawie obowiązkowego

ubezpieczenia odpowiedzialności cywil-

nej (OC) przedsiębiorców zajmujących

się usługowym prowadzeniem ksiąg

rachunkowych. Przepisy zostaną dosto-

sowane do zmian wprowadzonych ustawą

deregulującą dostęp do zawodów. Mini-

sterstwo bardziej szczegółowo zwróciło

uwagę na to, jakie szkody będą objęte

zakresem ubezpieczenia, które ze szkód

zostaną wyłączone z zakresu przedmioto-

wego ubezpieczenia, wyznaczono także

minimalną sumę gwarancyjną dla tego

ubezpieczenia.

Wykonywanie czynności usługowego pro-

wadzenia ksiąg rachunkowych od 10 sierpnia

2014 r. bez spełnienia warunków, o których

mowa w art. 76a ust. 3 uor, czyli przez osoby

nieposiadające pełnej zdolności do czynności

prawnych lub przez osoby skazane prawo-

mocnym wyrokiem sądu za przestępstwo

przeciwko wiarygodności dokumentów,

mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi

pieniędzmi i papierami wartościowymi, za

przestępstwo skarbowe oraz za przestępstwa

określone w rozdziale 9 uor, będzie podlegać

grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Tak samo będzie karane prowadzenie dzia-

łalności bez spełnienia obowiązku zawarcia

umowy ubezpieczenia.

Umożliwienie prowadzenia działalności

w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych osobom nieposia-

dającym certyfikatu zapewne nie spo-

woduje nagłego przyrostu nowych biur

rachunkowych. Być może zdecyduje się

na to niewielka część księgowych z dużym

doświadczeniem zawodowym. Prowadze-

nie na zlecenie ksiąg rachunkowych to

duża odpowiedzialność, spore nakłady na

oprogramowanie i wydaje się, że wolny

rynek dość szybko zweryfikuje kwalifikacje

osób zakładających nowe biura.

Podstawa prawna:

Ustawa z 9 maja 2014 r. o ułatwieniu dostępu

do wykonywania niektórych zawodów regulo-

wanych (Dz.U. z 2014 r. poz. 768).

„

„

Sylwia Maliszewska

specjalista ds. rachunkowości

Za brak ubezpieczenia OC biuro rachunkowe zostanie ukarane

Przedsiębiorcy wykonujący działalność w zakresie usługowego prowadzenia

ksiąg rachunkowych mają obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC za

szkody wyrządzone w związku z tą działalnością. Jeżeli biuro rachunkowe jest

prowadzone w formie spółki cywilnej, OC musi wykupić każdy wspólnik.

Zasady zawierania umowy ubezpiecze-

nia OC przez biura rachunkowe okre-

śla rozporządzenie ministra finansów

w sprawie obowiązkowego ubezpiecze-

nia odpowiedzialności cywilnej przed-

siębiorców wykonujących działalność

z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg

rachunkowych (dalej: rozporządzenie).

Ministerstwo Finansów przygotowało

projekt nowego rozporządzenia (projekt

z 2 lipca 2014 r.). Nowe przepisy dostoso-

wują zakres ubezpieczenia do czynności,

jakie obejmuje usługowe prowadzenie

ksiąg rachunkowych od 10 sierpnia 2014 r.

Minimalne ubezpieczenie

Obecnie na podstawie § 3 rozporządzenia

(także § 3 projektu) obowiązek ubezpie-

czenia OC powstaje nie później niż w dniu

poprzedzającym dzień rozpoczęcia wyko-

nywania działalności w zakresie usługo-

wego prowadzenia ksiąg rachunkowych.

Kup książkę