Ostre choroby jamy brzusznej
w ciąży
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
®ð 1. Zapalenie wyrostka robaczkowego w
pierwszych miesiącach ciąży
Trudności diagnostyczne:
- wymioty ciążowe
- poronienie septyczne
- ostre zapalenie trzustki
- ciąża pozamaciczna
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
®ð 2. Zapalenie wyrostka robaczkowego w ostatnich
tygodniach ciąży
Objawy (niewyraz
ne):
- stały ból o umiejscowieniu w prawym dole biodrowym lub
znacznie wyżej, promieniujący do okol. lędz
wiowej lub
nadbrzusznej
- wymioty (nie są ciągłe)
- biegunka
- temperatura nieco podwyższona lub normalna
- czynność skurczowa macicy
- badania laboratoryjne (leukocytoza, rtg przeglÄ…dowe jamy
brzusznej)
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
®ð Różnicowanie:
- odmiedniczkowe zapalenie nerki prawej
- ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
- ostra niedrożność jelit
- ostre zapalenie trzustki
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
®ð PostÄ™powanie:
- zabieg chirurgiczny natychmiast po ustaleniu rozpoznania
- gdy jest możliwe (ze wzgl. na dojrzałość płodu)
jednoczesne cięcie cesarskie (zalecane), wydobywamy
najpierw płód
- tokoliza i duże dawki antybiotyków, gdy pozostało dużo
czasu do terminu porodu
Ostre zapalenie trzustki
Występuje rzadko 1:12 000 ciąż.
Etiologia powiązana z kamicą żółciową
Sprzyjają: zastój żółci spowodowany atonią pęcherzyka, nadmierne
napięcie zwieracza Oddiego, nadmierne stężenie lipidów i
cholesterolu w surowicy krwi, częściej w gestozie.
Można spotkać każdą z postaci klinicznych: obrzękową i martwiczo 
krwotocznÄ…, rzekome torbiele krwotoczne i ropne.
Możliwe powikłania: wysięk do opłucnej, rzekome torbiele trzustki z
wytworzeniem martwiaka, niewydolność nerek.
W badaniach laboratoryjnych: wzrost aktywności amylazy w moczu i
krwi, niedobór wapnia i potasu.
Rokowanie dla matki raczej niepomyślne  20-35% zgonów.
Śmiertelność płodów sięga 25%
Zapalenie pęcherzyka żółciowego
Występuje 1-3:10 000 ciąż. Głównie w polowie ciąży i po porodzie.
Nagły początek z szybko narastającymi objawami zap[alenia i bólem,
z towarzyszÄ…cymi wymiotami i zaburzeniami pokarmowymi, temp.
39 - 40°C. Żółtaczka wystÄ™puje rzadko.
Objawy fizykalne sÄ… tym trudniejsze do oceny im bardziej
powiększona jest macica.
Różnicowanie z zapaleniem prawej miedniczki nerkowej i z
zapaleniem wyrostka robaczkowego.
Leczenie jest głównie farmakologiczne  dożylne podawanie
antybiotyków i leków rozkurczających.
Interwencja chirurgiczna podejmowana jest najczęściej po przebytym
porodzie.
Wskazania operacyjne w ciąży: utrzymywanie się zakażenia,
pojawienie się żółtaczki, ciężkie objawy ze strony trzustki.
Powikłania: poród przedwczesny.
Żółtaczki w ciąży
Żółtaczki ciążowe właściwe
1. Nawrotowa cholestaza ciężarnych
Występuje 2:1000 ciąż. Mechanizm choroby ma podłoże
hormonalne u osób predysponowanych genetycznie. Pojawia
się pod koniec ciąży i zanika po porodzie. Może występować z
żółtaczką lub bez. Dominuje objaw świądu skóry, nasilenie
żółtaczki umiarkowane, mocz ciemny, stolce niezupełnie
odbarwione. Zwiększone stężenie soli żółciowych, transaminaz,
fosfatazy alkalicznej, bilirubiny, cholesterolu, mogą wystąpić
zaburzenia krzepnięcia (zaburzenia wchłaniania vit.K).
Rokowanie dla matki dobre, dla płodu gorsze  hipotrofia,
wcześniactwo, zgony wewnątrzmaciczne.
Leczenie farmakologiczne
(cholestyramina, vit.K, kwas ursodezoksycholowy)
Żółtaczki w ciąży
Ostre ciążowe stłuszczenie wątroby
Nagły początek: ostre bóle brzucha, nudności, wymioty. Po tygodniu
pojawia się żółtaczka. Towarzyszą  skaza krwotoczna,
niewydolność nerek, encefalopatia. Charakterystyczne
powiększenie wątroby. W badaniach laboratoryjnych: wzrost poz.
bilirubiny, fosfatazy zasadowej, cholesterolu, kwasu moczowego,
niewielki wzrost transaminaz, niski poziom glukozy w surowicy. W
biopsji wątroby  charakterystyczne nacieczenie tłuszczowe
komórek (żółty zanik wątroby).
Rokowanie dla matki bardzo złe, dla dziecka lepsze.
Żóltaczki ujawnione przez ciążę : hiperbilirubinemie wrodzone
(Gilberta, Dubin-Johnsona, Rotora, wrodzone choroby
hemolityczne)
Żółtaczki toksyczne (po halotanie, pochodnych fenotiazyny, inn.)
Żółtaczka mechaniczna
Wirusowe zapalenie wÄ…troby
Przebieg WZW zwłaszcza pod koniec ciąży przebiega z nasilonymi
objawami żółtaczki.
WZW doprowadza do poronienia lub porodu przedwczesnego
(w 50%)
Możliwość przeniesienia wirusa na płód wynosi 25% w II trymestrze,
80% w III trymestrze. Dokonuje się przez łożysko (30-50%)
w czasie porodu lub bezpośrednio po porodzie.
Konieczne odizolowanie dziecka i podanie immunoglobuliny.
W profilaktyce u matek z dodatnim wynikiem HBs podajemy
immunoglobulinÄ™.
WrzodziejÄ…ce zapalenie jelita
grubego
Ciąża może pogarszać przebieg wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.
Choroba nie ma niekorzystnego wpływu na ciążę.
Podawanie salazopiryny w pierwszych tygodniach ciąży może mieć
wpływ teratogenny.
Możliwy ciężki przebieg choroby przebiegający z szybkim
odwodnieniem i zespołem toksycznym (toksyczna okrężnica
olbrzymia).
Wrzód żołądka i dwunastnicy
Współistnienie z ciążą jest rzadkie. Ciąża może mieć dobry wpływ na
poprawÄ™ stanu pacjentki ze wzgl. na fizjologiczne zmniejszenie
wydzielania soku żołądkowego.
Gdy wrzód istniał przed ciążą, może dojść w III trymestrze wyjątkowo
do krwotoku z wrzodu, lub jego perforacji. Bardzo obfite
krwawienie z wrzodu może doprowadzić do niedotlenienia płodu i
jego obumarcia. Umieralność płodów też jest wysoka w
przypadku zapalenia otrzewnej.
Choroba Crona
Zapalenie jelita cienkiego i grubego zwykle nie wpływa negatywnie na
przebieg ciąży. Choroba ma natomiast negatywny wpływ na
niepłodność.
Prognozy sÄ… gorsze u kobiet z zaostrzonÄ… aktywnÄ… postaciÄ… choroby.
Większe ryzyko poronień.
Niedrożność jelit
Mechaniczna
Najczęściej spowodowana uciskiem zewnętrznym,zrostami, skrętem
jelita,wgłobieniem, uwięz
niętą przepukliną. Mmoże przebiegać ze
zgorzelą ściany jelita i bakteryjnym zapaleniem otrzewnej.
Obserwowana rzadko 1:10 000. Leczenie wyłącznie operacyjne.
Porażenna
Wywołana przez bakteryjne zapalenie otrzewnej, lub w przebiegu
porfirii lub mocznicy. Leczenie głównie zachowawcze, wyjątkowo
operacyjne
Urazy brzucha
Ocena stanu chorej jest utrudniona ze względu na zmiany położenia
narządów jamy brzusznej u ciężarnej.Rozciągnięcie oraz
rozluz
nienie powłok w zaawansowanej ciąży zmniejsza
intensywność objawów: napięcia powłok, obrony mięśniowej,
Blumberga. Najważniejsze powikłania tępych urazów brzucha to:
krwawienie wewnętrzne i zapalenie otrzewnej.
Krwotoki spotykamy w przypadku: uszkodzenia dużych naczyń,
uszkodzenia narządów miąższowych lub rzadziej krezki jelita,
pęknięciem macicy lub oddzieleniem łożyska. (Uwaga!  Sama
ciąża predysponuje do pęknięcia śledziony lub wątroby)
Wskazane może być, oprócz bad. USG, wykonywanie takich badań
jak: Rtg jamy brzusznej, tomografia komputerowa. Także
diagnostyczne nakłucie jamy brzusznej, laparoskopia do 14 tyg.
ciąży. Laparotomia zwiadowcza  gdy utrzymują się objawy
bolesności, są objawy wstrząsu lub dodatnie wyniki w/w badań.