Serwis
podatkowy
VAT
NOWOŚCI I ZMIANY W PRZEPISACH • ORZECZNICTWO
sierpień 2014/nr 69
issn 1899-9905
E k s p e r t r a d z i
W każdą środę w godz. 11.00–13.00 eksperci magazynu odpowiadają na pytania Czytelników.
Szczegóły na odwrocie.
KONKRETNE PRZYKŁADY • PYTANIA I ODPOWIEDZI • WZORY DOKUMENTÓW
V A T w b r a n ż a c h
Podstawą opodatkowania
przy sprzedaży za złotówkę
jest cena brutto
17
Świadczenie własne
wykonane w ramach usługi
turystyki nie może być
rozliczone od marży
17
Usługi spedycji
międzynarodowej mogą
korzystać z różnych
stawek VAT
19
Można odliczyć VAT
z faktury z zatrzymaną
kaucją gwarancyjną
23
WPIS W KSIĄŻCE NADAWCZEJ NIE JEST DOWODEM DORĘCZENIA
FAKTURY KORYGUJĄCEJ
Wymogu posiadania potwierdzenia otrzymania
faktury korygującej nie stosuje się, gdy uzyskanie potwierdzenia
nie jest możliwe pomimo udokumentowanych prób dostarczenia tej
faktury. Nie jest nią wysłanie tego dokumentu zwykłym listem. Tak uznał
dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej
nr IPPP2/443-79/14-4/KOM.
str. 4
SPRZEDAŻ KART ZNIŻKOWYCH NIE JEST TRANSAKCJĄ FINANSOWĄ
PODLEGAJĄCĄ ZWOLNIENIU Z VAT
Karta rabatowa nie jest ani „innym
papierem wartościowym”, ani też „innym papierem handlowym”
– w rozumieniu dyrektywy. Dlatego też sprzedaż tego typu towaru
jest opodatkowana. To wnioski z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE
z 12 czerwca 2014 r. (sygn. akt C-461/12).
str. 6
PRZERWA W PROWADZENIU FIRMY NIE POZBAWI PRZEDSIĘBIORCY
PRAWA DO ODLICZENIA VAT
Biznesmen może zawiesić na kilka miesięcy
działalność handlową prowadzoną sezonowo. W tym czasie w dalszym
ciągu ma prawo do odliczenia VAT z faktur za media. Takie stanowisko
zaprezentował dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji
indywidualnej nr ITPP2/443-334/11/AP.
str. 8
USŁUGI BUDOWY I EKSPLOATACJI TO NIE ŚWIADCZENIA
KOMPLEKSOWE
Generalną zasadą jest uznawanie świadczenia usług za
odrębne i niezależne, a dopiero odstępstwem od niej jest opodatkowanie
czynności jako usługi mającej charakter kompleksowy. To wnioski z wyroku
Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I FSK 614/13).
str. 14
O d p o w i e d z i e k s p e r t ó w
Refakturę wystawiamy na zasadach
przewidzianych dla zwykłych faktur
2 6
Nie zawsze przekroczenie limitu sprzedaży
wymaga instalacji kasy fiskalnej
2 7
Niektóre pojazdy z homologacją ciężarową
pozwalają odliczać VAT od paliwa
3 1
K o m e n t a r z m i e s i ą c a
DZIAŁALNOŚĆ SEZONOWA NIE ZWALNIA OD OBOWIĄZKÓW
W VAT
Niektóre rodzaje działalności gospodarczej są
prowadzone jedynie przez kilka miesięcy w roku. Jednak biznes
sezonowy należy rozliczać tak jak działalność prowadzoną przez
cały rok.
3 8
Zmieniamy się
dla P
aństwa!
Szczegóły w środku.
Drogi Czytelniku!
Od blisko sześciu lat doradzamy, jak poprawnie i bezpiecz-
nie rozliczać podatek od towarów i usług. Z korespondencji
z Czytelnikami wiemy, że w wielu przypadkach nasza pub-
likacja jest wiodącym doradcą po „polu minowym”, którym
wciąż jest ustawa o VAT. Dlatego też, aby podkreślić charak-
ter naszej publikacji, od przyszłego numeru zmieniamy jej
nazwę na „Doradca VAT”. Jednocześnie chciałbym zaznaczyć, że wszystko,
co robimy, robimy z myślą o satysfakcji Czytelników. Dlatego też nieustan-
nie dążymy do tego, aby jakość merytoryczna publikacji stała na wysokim
poziomie. Nie inaczej jest także w tym numerze. Szczególnej uwadze polecam
komentarze związane z rozliczaniem działalności sezonowej i turystycznej.
A w następnym numerze omówimy kolejne czekające nas od nowego roku
zmiany w VAT.
Rafał Kuciński
redaktor prowadzący magazynu
„Serwis Podatkowy VAT”
PS Zapraszam do skorzystania z telefonicznego dyżuru eksperta. Najbliższe kon-
sultacje odbędą się 6, 13, 20 i 27 sierpnia 2014 r. pod numerem 22 318 07 36.
Zmieniamy się
dla Państwa
1
Spis treści
Sierpień 2014
Spis treści
Aktualności
Uwaga na zmiany w stosowaniu zwolnienia dla zbiórek publicznych
Wpis w książce nadawczej nie jest dowodem doręczenia faktury korygującej
Sprzedaż kart zniżkowych nie jest transakcją finansową podlegającą zwolnieniu z VAT
Odwrócony VAT na stal zbrojeniową zwiększa wpływy do budżetu
Przerwa w prowadzeniu firmy nie pozbawi przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT
Usługa ściśle związana z kształceniem zawodowym bez VAT
Przedsiębiorca wskazuje na fakturze adres prowadzonej działalności zgodny z wpisem do CEIDG
Od 11 sierpnia księgi rachunkowe można prowadzić bez praktyki zawodowej
Do czynszu trzeba wliczyć wartość podatku
Usługi budowy i eksploatacji to nie świadczenia kompleksowe
Bez VAT przy wpłacie dotyczącej nieskonkretyzowanych usług
VAT w branżach
Podstawą opodatkowania przy sprzedaży za złotówkę jest cena brutto
Świadczenie własne wykonane w ramach usługi turystyki nie może być rozliczone od marży
Usługi spedycji międzynarodowej mogą korzystać z różnych stawek VAT
19
Do odliczenia VAT konieczny jest związek zakupów ze sprzedażą opodatkowaną
Wywóz gruzu budowlanego może podlegać 8% stawce VAT
Wyrok sądu jest podstawą do skorygowania obrotu
Można odliczyć VAT z faktury z zatrzymaną kaucją gwarancyjną
Odpowiedzi ekspertów
Refakturę wystawiamy na zasadach przewidzianych dla zwykłych faktur
in minus rozliczamy na bieżąco
Nie zawsze przekroczenie limitu sprzedaży wymaga instalacji kasy fiskalnej
Spis treści
2
Serwis podatkowy VAT
O sposobie rozliczenia nieodpłatnego przekazania decyduje prawo do odliczenia VAT
Przedsiębiorca odliczy VAT od wydatków sfinansowanych dotacją
Prowadzenie działalności w domu nie pozwala na pełne odliczenie VAT od aut osobowych
Niektóre pojazdy z homologacją ciężarową pozwalają odliczać VAT od paliwa
Wycofanie samochodu z działalności i przekazanie go na cele osobiste może być opodatkowane
Nieodliczony VAT jest kosztem uzyskania przychodu
W ewidencji VAT ujmujemy faktury z prawem do odliczenia
Transakcje wewnątrzwspólnotowe
Transport kupiony u zagranicznego podatnika rozlicza nabywca w ramach importu usług
Świadczenia w postaci kart multisport dla pracowników są opodatkowane
Komentarze miesiąca
Działalność sezonowa nie zwalnia od obowiązków w VAT
Przy działalności sezonowej limit obrotów do zwolnienia obliczamy proporcjonalnie
Czasami opłaca się zawiesić działalność gospodarczą
Zawieszenie działalności nie zawsze zwalnia od składania deklaracji VAT
Firma sezonowa odlicza VAT na ogólnych zasadach
W wakacje fiskus sprawdza, czy sprzedawcy wystawiają paragony
Używanie kasy fiskalnej jest obowiązkiem sprzedawcy
Brak kasy może oznaczać dodatkowe zobowiązania w VAT
Niewydanie paragonu może być wykroczeniem albo przestępstwem
Wysokość kary zależy od kwalifikacji prawnej czynu
Łagodny wymiar kary za wykroczenia skarbowe
Mandat to najmniej dotkliwa kara za brak paragonu
Czynny żal nie zawsze jest możliwy do zastosowania
Usługi własne biura podróży nie korzystają z rozliczenia od marży
Rozliczanie VAT od marży nie pozwala na odliczenie VAT od zakupów dla turysty
Usługi własne nie są rozliczane w systemie marży
Usługi dla turysty kupowane poza krajem są objęte stawką 0%
Podatnik musi znać kurs wymiany z dnia poprzedzającego wydatek
Podatnik może odliczyć VAT, jeśli nie wie, że uczestniczy w oszustwie
Trybunał Sprawiedliwości UE opiera się na trzech filarach orzeczniczych
Zasadą jest odrębne traktowanie świadczeń
Będą kolejne rozstrzygnięcia Trybunału
O sposobie rozliczeniu leasingu decyduje zawarta umowa
Leasing finansowy to dostawa towarów, a operacyjny to usługa
3
Aktualności
Sierpień 2014
Zmiany wiążą się z wejściem w życie 18 lipca
2014 r. ustawy z 14 marca 2014 r. o zasadach pro-
wadzenia zbiórek publicznych. Przepisy nowej
ustawy znacznie liberalizują podejście do zasad
przeprowadzania zbiórek publicznych poprzez
ograniczenie roli państwa w tym zakresie do two-
rzenia jedynie pewnych ram organizacyjnych
i minimalnych mechanizmów kontrolnych. Nowe
przepisy nie przewidują m.in. obowiązku uzy-
skiwania przez organizacje pożytku publicznego
pozwoleń na przeprowadzanie zbiórek publicz-
nych. Stąd też potrzeba zmiany dotychczasowego
brzmienia regulacji dotyczących zwolnień od
VAT niektórych czynności związanych ze sferą
dobroczynności.
Zmiany w VAT mają charakter dostosowawczy
do przepisów ww. ustawy w sprawie zbiórek pub-
licznych. I tak w § 2 rozporządzenia w sprawie
zwolnień wprowadza się do słowniczka terminów
używanych w przepisach rozporządzenia defini-
cję pojęcia: „cele pożytku publicznego”. Są one
definiowane w sposób analogiczny jak w art. 1
ust. 1 ustawy z 14 marca 2014 r. o zasadach pro-
wadzenia zbiórek publicznych, mimo że oma-
wiane rozporządzenie obejmuje swoim zakresem
zarówno zbiórki publiczne, jak i niepubliczne.
Celami pożytku publicznego są zatem zgodne
z prawem cele pozostające w sferze zadań pub-
licznych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy
z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku pub-
licznego i o wolontariacie. Przepis ten zawiera
katalog zadań związanych ze sferą zadań pub-
licznych, które (jeśli są wykonywane przez okre-
ślone w tej ustawie organizacje) uznaje się za
działalność pożytku publicznego. Dodatkowo
za cele pożytku publicznego są również uzna-
wane cele religijne.
Ponadto w § 3 rozporządzenia w sprawie zwol-
nień usunięto odniesienia do zbiórek publicz-
nych, o których mowa w ustawie o zbiórkach
publicznych (m.in. dotyczących pozwoleń na
przeprowadzenie zbiórek publicznych) w prze-
pisach ustanawiających zwolnienia dla:
■
dostaw towarów dokonywanych przez orga-
nizacje pożytku publicznego (§ 3 ust. 1 pkt 1),
■
czynności związanych ze zbieraniem środków
pieniężnych na potrzeby działalności pożytku
publicznego realizowanej przez organizacje
pożytku publicznego za pośrednictwem SMS
– tzw. SMS charytatywne (§ 3 ust. 1 pkt 12).
Odniesienia do zbiórek publicznych w rozu-
mieniu ustawy z 15 marca 1933 r. o zbiórkach
publicznych zostały również usunięte w przepi-
sach określających warunki stosowania zwolnień
dla czynności dokonywanych przez organizacje
pożytku publicznego (§ 3 ust. 2 pkt 2) oraz dla
SMS charytatywnych (§ 3 ust. 6 pkt 1, 2, 7 oraz
uchylenie pkt 3). W ww. przepisach doprecyzo-
wano natomiast, że zwolnienie od podatku zwią-
zane jest z czynnościami dotyczącymi realizacji
celów pożytku publicznego przez organizacje
pożytku publicznego. Odniesienie do zbiórek
publicznych w rozumieniu ww. ustawy o zasa-
dach prowadzenia zbiórek publicznych zostało
natomiast zastosowane w omawianym rozpo-
rządzeniu w przepisach określających warunki
stosowania niektórych zwolnień, tj. w dodanym
pkt 4 w § 3 ust. 2 oraz przeredagowanym zapisie
lit. c w § 3 ust. 1 pkt 17.
Warunki te odnoszą się do wymogu przestrzega-
nia przepisów dotyczących zbiórek publicznych
przez organizacje pożytku publicznego oraz pod-
mioty określone w § 3 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia
w sprawie zwolnień (tj. podmioty prowadzące
Uwaga na zmiany w stosowaniu zwolnienia
dla zbiórek publicznych
Minister finansów zmienił zasady stosowania zwolnienia przedmiotowego dla zbiórek pub-
licznych. Konieczność zmiany przepisów wynika ze zliberalizowania regulacji dotyczących
prowadzenia takich akcji.
Aktualności
4
Serwis podatkowy VAT
działalność w zakresie opieki medycznej, pomocy
społecznej, opieki nad dziećmi i młodzieżą, edu-
kacji, sportu i wychowania fizycznego, kultury
oraz przez Kościoły, związki wyznaniowe i orga-
nizacje realizujące cele o charakterze politycznym,
związkowym, patriotycznym, filozoficznym, filan-
tropijnym lub obywatelskim, których działalność
jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43 ust. 1
pkt 18, 22, 24, 26 i 31–33 ustawy o VAT. Chodzi tu
o podmioty organizujące imprezy połączone ze
zbiórką pieniędzy na potrzeby swojej działalno-
ści zwolnionej. Warunek ten ma zastosowanie,
jeśli towary lub środki pieniężne zostaną przez
nie otrzymane w trakcie zbiórek, które – z racji
ich charakteru — objęte są reżimem regulacji
dotyczących zbiórek publicznych.
Zwolnienia od podatku dotyczące czynności
wskazanych w § 3 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 17 rozpo-
rządzenia mają zatem zastosowanie do sytuacji,
gdy zbiórki środków będące w świetle przepi-
sów ustawy o zasadach prowadzenia zbiórek
publicznych zbiórkami publicznymi, są prze-
prowadzane zgodnie z przepisami tej ustawy.
Podobne zastrzeżenie jest w obecnie obowią-
zujących przepisach rozporządzenia w spra-
wie zwolnień jednym z warunków stosowania
zwolnienia przez podmioty wykonujące czyn-
ności w podobnej co organizacje pożytku pub-
licznego sferze działalności.
Wprowadzenie analogicznego warunku stosowa-
nia zwolnień dla organizacji pożytku publicznego
ma na celu wyrównanie sytuacji prawnopodat-
kowej podmiotów o różnym statusie, wykonu-
jących jednakże w istocie takie same czynności.
Zmiana brzmienia tego warunku (wymienionego
dotychczas w § 3 ust. 1 pkt 17 lit. c) wiąże się ze
zmienionymi warunkami prowadzenia zbiórek
publicznych.
Dodatkowo w § 3 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia
w sprawie zwolnień, uzależniającym stosowanie
zwolnienia dla czynności dostawy towarów naby-
tych w drodze darowizny lub za zebrane środki
pieniężne od przeznaczenia w całości uzyska-
nych z ww. dostaw środków na realizację celów
pożytku publicznego wskazano, że przekazanie
tych środków ma nastąpić przed upływem trzech
lat, licząc od końca roku, w którym zostały one
uzyskane. Wprowadzenie tego warunku sto-
sowania zwolnień poprzez ustanowienie ram
czasowych dla odpowiedniego wykorzystania
środków umożliwia kontrolowanie spełnienia
warunków do zastosowania tego zwolnienia.
Warunek ten ma zastosowanie do środków pie-
niężnych z dostaw towarów, o których mowa w § 3
ust. 1 pkt 1 rozporządzenia, uzyskanych po dniu
wejścia w życie projektowanego rozporządzenia.
Rozporządzenie zmieniające wchodzi w życie
18 lipca 2014 r., a więc w dniu, w którym weszły
w życie przepisy ustawy z 14 marca 2014 r. o zasa-
dach prowadzenia zbiórek publicznych.
ETAP LEGISLACYJNY:
Projekt rozporządzenia z 27 maja 2014 r. zmieniającego
rozporządzenie z 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwol-
nień od podatku od towarów i usług oraz warunków
stosowania tych zwolnień (w momencie oddawana
publikacji do druku projekt był na etapie konsultacji
społecznych).
Autor: Rafał Kuciński
prawnik, specjalista z zakresu VAT
Wpis w książce nadawczej nie jest dowodem
doręczenia faktury korygującej
Wymogu posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej nie stosuje się, gdy uzy-
skanie potwierdzenia nie jest możliwe pomimo udokumentowanych prób dostarczenia tej
faktury. Nie jest nią wysłanie tego dokumentu zwykłym listem. Tak uznał dyrektor Izby Skar-
bowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej nr IPPP2/443-79/14-4/KOM.
5
Aktualności
Sierpień 2014
Wnioskodawca prowadzi działalność w zakre-
sie ochrony osób oraz ochrony i dozoru mie-
nia. W związku z prowadzoną działalnością co
miesiąc wystawianych jest kilkadziesiąt tysięcy
faktur oraz kilka tysięcy faktur korygujących,
z których większość jest wystawianych dla osób
fizycznych nieprowadzących działalności gospo-
darczej. Dotychczas te faktury korygujące wysy-
łane były listami poleconymi. Jednak niewiele
osób odsyłało te faktury korygujące z potwier-
dzeniem ich otrzymania. Wnioskodawca planuje
więc zaniechać wysyłania faktur korygujących
do osób fizycznych listami poleconymi na rzecz
wysyłki listem zwykłym. Potwierdzeniem wysła-
nia takiej faktury listem zwykłym byłby odpo-
wiedni wpis w książce nadawczej.
Potrzeba wystawienia faktur korygujących wynika
z trzech powodów: zawarcia aneksów do umów
zmniejszających wynagrodzenie należne za daną
usługę, zawarcia porozumień, na mocy których
firma udziela na określony okres klientowi rabatu
od wynagrodzenia wynikającego z zawartej umowy
oraz czasowego zawieszenia świadczenia umowy
na podstawie wniosku klienta. Z posiadanej przez
wnioskodawcę dokumentacji wynikać będzie, że
nabywca usługi wie, że transakcja została zre-
alizowana zgodnie z warunkami określonymi
w wysłanej fakturze korygującej. Podpisany przez
nabywcę usługi aneks/porozumienie w sprawie
rabatu wskazywać będzie wprost właściwą kwotę
za usługę w danym miesiącu, w przypadku zaś
zawiadomienia o zawieszeniu świadczenia usługi
– świadczyć o tym będzie to zawiadomienie wraz
z treścią zawartej umowy (umowa przewiduje
zawieszenie płatności nabywcy usługi w razie
zawieszenia jej świadczenia). Dokumentami
potwierdzającymi okoliczność wystawienia fak-
tury korygującej będzie aneks lub porozumienie
podpisane zarówno przez nabywcę usługi, jak
i wnioskodawcę, jak również wniosek o zawie-
szenie świadczenia usługi, a o wszystkich tych
dokumentach będzie miał wiedzę nabywca.
Przedsiębiorca spytał fiskusa o to, czy sam wpis
w książce nadawczej dokumentujący wysyłkę listu
zwykłego wraz z fakturą korygującą dokumentuje
próbę doręczenia tej faktury, a w konsekwen-
cji zezwala na skorygowanie podstawy opodat-
kowania. Jego zdaniem może to zrobić. Jednak
innego zdania był organ podatkowy. Fiskus przy-
pomniał, że art. 29a ust. 13 ustawy o VAT zawiera
przypadki, kiedy dokonuje się obniżenia pod-
stawy opodatkowania w stosunku do podstawy
określonej w wystawionej fakturze z wykazanym
podatkiem. Dotyczy to przypadków wymienio-
nych w ust. 10 pkt 1–3, obejmujących udzielenie
opustów i obniżek cen po dokonaniu sprzedaży,
zwrot towarów i opakowań, zwrot nabywcy cało-
ści lub części zapłaty otrzymanej przed dokona-
niem sprzedaży – jeżeli do niej nie doszło.
Z kolei art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT łagodzi
warunki, o których mowa w ust. 13, i zakłada, że
wymogu posiadania potwierdzenia otrzymania
faktury korygującej nie stosuje się w przypadku,
gdy uzyskanie potwierdzenia nie jest możliwe
pomimo udokumentowanych prób dostarcze-
nia tej faktury. Z posiadanej dokumentacji musi
jednak wynikać, że nabywca towaru lub usłu-
gobiorca posiada wiedzę, że transakcja została
zrealizowana na warunkach określonych w fak-
turze korygującej.
Regulacja ta stanowi realizację tez wyroku Trybu-
nału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE)
z 26 stycznia 2012 r. w sprawie o sygn. akt C-588/10
Kraft Foods Polska S.A. Jak wskazał TSUE w wyda-
nym orzeczeniu, dokumentacją, o której mowa
w ww. przepisie, mogą być kopie korekt faktur,
pisma z przypomnieniem skierowane do nabywcy
celem wysłania potwierdzenia odbioru oraz np.
dowody zapłaty czy dokumenty księgowe, z któ-
rych wynikają kwoty faktycznych wpłat dokona-
nych przez kontrahentów w związku z zakupem
towarów i usług lub też zwrot kwot pobranych
od kontrahentów (w związku ze zdarzeniami
stanowiącymi przyczynę wystawienia faktur
korygujących) uregulowany w formie potrą-
cenia polecenia przelewów dokonanych przez
kontrahentów. Zatem dopuszczalne są wszelkie
formy, które będą jednoznacznie potwierdzały,
że wystawca faktur korygujących dochował nale-
żytej staranności, aby upewnić się, że kontrahent
Aktualności
6
Serwis podatkowy VAT
jest w posiadaniu korekty faktury i że zapoznał
się z nią oraz że przedmiotowa transakcja została
faktycznie zrealizowana na warunkach okre-
ślonych w danej korekcie faktury. Zatem cho-
ciaż okoliczności sprawy wypełniają przesłanki
z art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT, tzn. mogą
się zdarzyć sytuacje, że podatnik nie będzie dys-
ponował potwierdzeniem odbioru faktur kory-
gujących, które będzie wysyłał listem zwykłym,
dokonując wpisu w swojej książce nadawczej, to
jednak z posiadanej przez niego dokumentacji
(aneks/porozumienie podpisane zarówno przez
nabywcę usługi, jak i podatnika, wniosek o zawie-
szenie świadczenia usługi) jasno będzie wynikało,
że nabywca posiada wiedzę o tym, że transakcja
została przeprowadzona zgodnie z warunkami
określonymi w danej fakturze korygującej. Jed-
nak nie można się zgodzić z twierdzeniem, że
sam wpis do książki nadawczej przedsiębiorcy
w sposób należyty dokumentuje próbę dorę-
czenia faktury korygującej, co jest podstawą do
obniżenia podstawy opodatkowania. Posiadanie
tylko samego wpisu w książce nadawczej bez
innych dowodów, np. przelewów odzwiercied-
lających dokonanie korekty podatku należnego,
jest niewystarczające, by uznać, że na jego pod-
stawie można obniżyć podstawę opodatkowania.
PODSTAWA PRAWNA:
Art. 29a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177,
poz. 1054 ze zm.).
Oprac. Rafał Kuciński
prawnik, specjalista z zakresu VAT
Sprzedaż kart zniżkowych nie jest transakcją
finansową podlegającą zwolnieniu z VAT
Karta rabatowa nie jest ani „innym papierem wartościowym”, ani też „innym papierem han-
dlowym” – w rozumieniu dyrektywy. Dlatego też sprzedaż tego typu towaru jest opodat-
kowana. To wnioski z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 12 czerwca 2014 r. (sprawa
Granton Advertising BV przeciwko Inspecteur van de Belastingdienst Haaglanden/kantoor
Den Haag, sygn. akt C-461/12).
W sprawie chodziło o holenderską spółkę
Granton Advertising, która sprzedawała karty
rabatowe. Przedsiębiorstwa, u których można
było kupować towary lub usługi po rabatowej
cenie, nie uzyskiwały żadnego wynagrodzenia.
Karty rabatowe były na okaziciela. Ich posia-
dacze mogli korzystać ze zniżek lub np. nabyć
dwa produkty w cenie jednego. Spółka stoso-
wała do sprzedaży kart zwolnienie z VAT, co
zakwestionowały organy podatkowe.
Sąd, do którego trafiła sprawa, wystąpił z pyta-
niem prejudycjalnym do Trybunału Spra-
wiedliwości UE (TSUE). Chciał wiedzieć, czy
sprzedaż takiej karty jest transakcją odno-
szącą się do „innych papierów wartościo-
wych” lub „innych papierów handlowych”,
a więc zwolnioną z VAT. Trybunał uznał, że
odpłatna dostawa (sprzedaż) tego typu kart
jest opodatkowana VAT.
Należy pamiętać, że wyrok ten nie dotyczy
wszystkich przypadków, w których dochodzi
do dystrybucji kart rabatowych. Nie dotyczy on
przykładowo przypadków, kiedy to dystrybucją
takich kart rabatowych zajmuje się nieodpłatnie
usługodawca lub sprzedawca. W tym przypadku
mamy bowiem do czynienia z kartą będącą de
facto znakiem legitymacyjnym, uprawniającym
jego posiadacza do rabatu. W tym przypadku
brak wynagrodzenia wyklucza opodatkowanie
VAT. Jeśli natomiast karta taka wydawana jest
odpłatnie, to może dojść do czynności opo-
datkowanej.
Oprac. Rafał Kuciński
prawnik, specjalista z zakresu VAT
7
Aktualności
Sierpień 2014
Wykres. Dynamika r/r zużycia jawnego wybranych kategorii wyrobów stalowych
Źródło: HIPH
W latach 2011–2013 na silnej ekspansji szarej strefy
w zakresie obrotu prętami zbrojeniowymi ucier-
piał nie tylko krajowy przemysł hutniczy oraz
branże z nim powiązane, ale głównie budżet pań-
stwa. Oszuści nie tylko unikali płacenia podat-
ków, ale przede wszystkim wyłudzali nienależne
zwroty VAT.
Jeden z mechanizmów przestępczych wyglądał
następująco: Przestępcy kupowali pręty zbroje-
niowe w innym kraju członkowskim, następnie
sprzedawali je współpracującym z nimi dystry-
butorom (zwanym „słupami”). Sprzedawcy nie
odprowadzali VAT do urzędu skarbowego, a współ-
pracujące z nimi „słupy” po dokonanej transakcji
mogły ubiegać się o zwrot nigdy niewpłaconego
podatku np. w przypadku zadeklarowania sprze-
daży prętów za granicę. Objęta 0% stawką VAT
sprzedaż za granicę była fikcyjna. W rzeczywisto-
ści pręty sprzedawane były odbiorcom w Polsce,
a swoista „dotacja” ze Skarbu Państwa w formie
wyłudzonego podatku pozwalała na sprzedaż
prętów zbrojeniowych znacznie poniżej kosz-
tów zakupu. Podmioty uczestniczące w takim
łańcuszku znikały z rynku po dokonaniu kilku
takich transakcji – tłumaczy prezes Rady Hutniczej
Izby Przemysłowo-Handlowej Mirosław Motyka.
Dzięki współpracy branży hutniczej z organami
państwa oraz zakrojonej na szeroką skalę przez
Ministerstwo Finansów koordynacji działań służb
kontroli skarbowej oraz organów ścigania udało
się rozpracować różne mechanizmy działania
oszustów. Informacje zdobyte w trakcie kontroli
pozwoliły na podjęcie prac nad opracowaniem
rozwiązania legislacyjnego, które przywróciłoby
zdrowe mechanizmy na rynku, a jednocześnie
byłoby możliwe do szybkiego wdrożenia bez
konieczności długotrwałej procedury uzgad-
niania nowych przepisów z Komisją Europejską.
Odwrócony VAT na stal zbrojeniową zwiększa wpływy
do budżetu
W 2014 roku blisko 340 mln zł wpłynie dodatkowo do budżetu państwa w efekcie rozszerzenia
mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT na obrót prętami zbrojeniowymi – wynika z analizy
firmy doradczej EY przeprowadzonej na zlecenie Hutniczej Izby Przemysłowo-Handlowej.
Aktualności
8
Serwis podatkowy VAT
Finalnym efektem współpracy przedstawicieli
przemysłu z rządem RP było wejście w życie
z dniem 1 października 2013 r. nowelizacji ustawy
o podatku od towarów i usług, która rozszerzyła
zastosowanie mechanizmu odwrotnego obcią-
żenia VAT na handel wybranymi wyrobami sta-
lowymi. Jak wyjaśnił Zbigniew Liptak, dyrektor
w Dziale Doradztwa Podatkowego EY, mecha-
nizm ten polega na przeniesieniu obowiązku
zapłaty VAT na nabywcę towaru bądź usługi,
przy jednoczesnym zachowaniu prawa do odli-
czenia podatku VAT naliczonego przez nabywcę,
dzięki czemu zasada neutralności podatku VAT
zostaje zachowana.
Zdaniem Mirosława Motyki już teraz widać, że
nowe prawo znacząco ograniczyło skalę wyłudzeń
VAT na rynku prętów zbrojeniowych. Od końca
2013 roku obserwuje się zarówno wzrost sprze-
daży prętów zbrojeniowych, jak i wzrost zużycia
jawnego prętów o blisko 190% tylko w IV kwartale
2013 roku. Krajowy przemysł hutniczy urucho-
mił dodatkową produkcję, a także przekierował
na rynek krajowy część produkcji dotychczas
eksportowanej. Oznacza to w praktyce znacznie
wyższe wpływy z VAT do budżetu.
Według obliczeń firmy doradczej EY na zmianie
prawa zyska przede wszystkim budżet państwa. Jak
podkreśla Jarosław Koziński, Partner Zarządza-
jący Działem Doradztwa Podatkowego EY, dzięki
dodatkowej aktywności gospodarczej sektora
i idącymi za nią wyższymi wpływami z VAT, PIT,
CIT i składek na ubezpieczenie społeczne łącznie
do budżetu państwa w samym 2013 roku wpły-
nęło o 161 mln złotych więcej, niż wpłynęłoby bez
zmiany prawa. W tym roku dodatkowe wpływy
mają wynosić około 338 mln zł, a w kolejnym
o 359 mln zł. Zdecydowana większość, bo około
80% przypada na VAT (odpowiednio 107,66 mln zł,
279,98 mln zł i 295,63 mln zł). Cała dodatkowa
produkcja wynikająca ze zmiany prawa powiększa
PKB łącznie o 245 mln zł w roku 2013, 264 mln zł
w roku 2014 i 292 mln zł w roku 2015.
Źródło: Raport firmy doradczej EY pt. Analiza
wpływu zmian administracyjnych na wielkość
szarej strefy na rynku prętów zbrojeniowych
i sytuację sektora finansów publicznych
Oprac. Rafał Kuciński
prawnik, specjalista z zakresu VAT
Przerwa w prowadzeniu firmy nie pozbawi
przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT
Biznesmen może zawiesić na kilka miesięcy działalność handlową prowadzoną sezonowo.
W tym czasie w dalszym ciągu ma prawo do odliczenia VAT z faktur za media. Tak uznał
dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej nr ITPP2/443-334/11/AP.
Podatniczka prowadzi działalność handlową
od maja do września. W okresie zawieszenia
działalności gospodarczej, tj. od października
do kwietnia, otrzymuje faktury VAT dotyczące
dzierżawy gruntu pod pawilon handlowy i roz-
liczenia za media. Osoba ta chciała wiedzieć, czy
ma prawo do odliczania podatku od zakupów
w okresie zawieszenia działalności i składania
w tych okresach deklaracji podatkowych VAT-7.
Uważała, że ma prawo do obniżenia kwoty podatku
należnego. Z wnioskiem o interpretację wystą-
piła do ministra finansów.
Organ podatkowy wyjaśnił, że w czasie przerwy
w prowadzeniu firmy w okresie zawieszenia dzia-
łalności podatniczka może składać deklaracje
VAT-7 i wykazywać w nich podatek naliczony
do przeniesienia.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego przy-
sługuje podatnikom podatku od towarów i usług
w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzy-
stywane do wykonywania czynności opodat-
kowanych. Odliczeniu podlega zatem podatek
naliczony, który jest związany z transakcjami
9
Aktualności
Sierpień 2014
opodatkowanymi, tj. takimi, których następ-
stwem jest określenie podatku należnego.
Wskazana zasada wyłącza jednocześnie możli-
wość dokonywania odliczeń podatku naliczo-
nego związanego z towarami i usługami, które
nie są w ogóle wykorzystywane do czynności
opodatkowanych, czyli w przypadku świadcze-
nia czynności zwolnionych od podatku oraz nie-
podlegających temu podatkowi.
Prawo do odliczenia przysługuje także w przy-
padku, gdy w danym okresie rozliczeniowym
podatnik nie wykonywał czynności opodatko-
wanych, jednak w związku z brakiem podatku
należnego, który obniża się o podatek naliczony,
podatnik ma prawo do przeniesienia tego podatku
na następny okres rozliczeniowy.
W przypadku zawieszenia wykonywania dzia-
łalności gospodarczej na podstawie przepisów
o swobodzie działalności gospodarczej podatnicy
nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy
rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy.
Na podstawie ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający
pracowników może zawiesić wykonywanie
działalności na okres od 1 miesiąca do 24 mie-
sięcy. W tym czasie nie może prowadzić firmy
i osiągać bieżących przychodów z działalności.
Podatniczka ma prawo do odliczenia kwoty
podatku naliczonego z otrzymywanych w okresie
zawieszenia działalności faktur VAT dotyczących
dzierżawy gruntu i mediów. Muszą być jednak
spełnione warunki – otóż usługi te po wzno-
wieniu działalności będą związane z czynnoś-
ciami opodatkowanymi, a umowy z dostawcami
tych usług zostały zawarte przed zawieszeniem
działalności.
PODSTAWA PRAWNA:
Art. 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od
towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U. z 2011 r. nr 177,
poz. 1054 ze zm.).
Oprac. Sylwia Maliszewska
specjalista podatkowy
Usługa ściśle związana z kształceniem zawodowym
bez VAT
Czynności z zakresu kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego wyko-
nywane przez podwykonawcę są zwolnione z VAT. Muszą być jednak finansowane w co naj-
mniej w 70% ze środków publicznych – wyjaśnił minister finansów w interpretacji ogólnej
nr PT1/033/46/751/KCO/13/14/RD50004.
Najnowsza interpretacja ogólna ministra finansów
dotyczy opodatkowania czynności wykonywa-
nych przez podwykonawców na rzecz podmio-
tów świadczących usługi kształcenia zawodowego
lub przekwalifikowania zawodowego w ramach
realizacji projektów finansowanych albo współfi-
nansowanych ze środków publicznych, a w szcze-
gólności ze środków unijnych.
Szef resortu wyjaśnił, że zwolnieniem z VAT
(na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy
o VAT) są objęte usługi kształcenia zawodowego
lub przekwalifikowania zawodowego finansowane
w całości ze środków publicznych oraz świadcze-
nie usług i dostawa towarów ściśle z tymi usłu-
gami związane.
Jednocześnie zwolnienie przysługuje na podsta-
wie rozporządzenia ministra finansów na usługi
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowa-
nia zawodowego, finansowane w co najmniej
70% ze środków publicznych, oraz świadczenie
usług i dostawy towarów ściśle z tymi usługami
związane.
Minister finansów podkreślił, że klasyfikacja danej
czynności jako zwolnionej wymaga ustalenia, czy
usługa stanowi usługę kształcenia zawodowego
Aktualności
10
Serwis podatkowy VAT
lub przekwalifikowania zawodowego oraz czy
i w jakiej części jest finansowana ze środków
publicznych.
Realizacja określonego świadczenia następuje na
podstawie umowy zawartej pomiędzy podmio-
tem, który otrzymał dofinansowanie, a podwyko-
nawcą (ewentualnie pomiędzy podwykonawcą,
jako zleceniodawcą a innymi podmiotami jako
zleceniobiorcami), w której określany jest zakres
przedmiotu zlecenia oraz wynagrodzenie przy-
sługujące zleceniobiorcy za wykonane czynności.
Podwykonawca korzystający ze zwolnienia powi-
nien posiadać stosowną dokumentację potwier-
dzającą, że źródłem finansowania tej usługi są
środki publiczne.
Resort finansów jednoznacznie stwierdził, że usługa
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania
zawodowego, nawet wtedy gdy jest świadczona
przez podwykonawcę (dalszych podwykonaw-
ców), jest zwolniona z VAT na podstawie art. 43
ust. I pkt 29 lit. c ustawy o VAT ( i odpowiednio
§ 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia ministra finan-
sów z 20 grudnia 2013 r.). Musi być spełniony
jednak warunek – otóż z ekonomicznego punktu
widzenia jest finansowana (w całości lub w co
najmniej 70%) ze środków publicznych.
Świadczenie przez bezpośrednio otrzymującego
dofinansowanie ze środków publicznych usługi
kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania
zawodowego (na rzecz uczestników szkolenia
lub/i ich pracodawców) nie oznacza, że świad-
czone przez podwykonawców (dalszych podwy-
konawców) poszczególne czynności stanowią
w konkretnym przypadku usługę kształcenia
zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego
(mimo że wszystkie te czynności, wykonywane
łącznie, składają się na taką usługę).
Minister finansów, powołując się na wyrok
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
(TSUE) z 14 czerwca 2007 r. w sprawie o sygn.
akt C-434/05 Horizon College, uznał, że możli-
wość skorzystania ze zwolnienia w odniesieniu
do świadczenia usług (ale też dostawy towarów)
ściśle związanej z usługą kształcenia zawodowego
lub przekwalifikowania zawodowego wymaga
spełnienia określonych warunków.
W konsekwencji świadczenie przez podwyko-
nawcę na rzecz zlecającego usługi, która choć nie
stanowi kształcenia zawodowego lub przekwali-
fikowania zawodowego, lecz jest ściśle związana
z usługą podstawową (co wymaga odrębnego
zweryfikowania), jest także zwolnione z VAT na
podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o VAT
(odpowiednio § 3 ust. 1 pkt 14 rozporządzenia
ministra finansów z 20 grudnia 2013 r.). Konieczne
jest jednak spełnienie określonych warunków:
■
usługa (dostawa towaru) jest niezbędna do
wykonania usługi podstawowej,
■
podwykonawca jest podmiotem, o którym
mowa w art. 43 ust. 1 pkt 26 lub pkt 29 ustawy
o VAT lub § ust. 1 pkt 13 lub pkt 14 rozporzą-
dzenia ministra finansów z 20 grudnia 2013 r.,
■
świadczenie jest finansowane (w całości lub
co najmniej w 70%) ze środków publicznych,
■
celem wykonania tej usługi nie jest osiągnięcie
dodatkowego dochodu przez podatnika, przez
konkurencyjne wykonywanie tych czynności
w stosunku do podatników niekorzystających
z takiego zwolnienia.
PODSTAWA PRAWNA:
Art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy z 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz.U.
z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.).
Oprac. Sylwia Maliszewska
specjalista podatkowy
Eksperci magazynu czekają na pytania Czytelników.
Pytania można wysyłać na adres: VAT@wip.pl.