N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

54

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

Kompozyty XXI wieku

– podstawowy materiał w stomatologii

Bowen i Cobb w latach 60. ubiegłego
wieku udoskonalili pierwszą żywicę
BIS-GMA. Tym samym znacznie zmniej-
szył się skurcz polimerów stosowanych
w warunkach klinicznych w stosunku
do polimetakrylanu metylowego, któ-
rego rola została znacznie ograniczona.
W ciągu ostatnich 15 lat nastąpiły tak
duże zmiany w dziedzinie materiałów
kompozytowych, że w zasadzie trudno
porównać współczesne surowce i tech-
nologie z tymi, które stosowano na prze-
łomie lat osiemdziesiątych i dziewięć-
dziesiątych ubiegłego wieku.

lek. stom. Krzysztof Polanowski*

A

rtykuł opisuje pod-
stawowe różnice

pomiędzy kompozytami, jakie
pojawiły w ciągu 15 lat.

E

WOLUCJA

MATERIAŁÓW

KOMPOZYTOWYCH

Obecnie materiały złożone stosuje się
do wykonawstwa uzupełnień prote-
tycznych bez podbudowy metalowej,
takich jak: korony, mosty oraz wkłady
i nakłady, stosując metody bezpo-
średnie (gabinet stomatologiczny) lub
pośrednie (pracownia protetyczna).
Kompozyty ewaluowały pod względem
jakości komponentów składowych,
technik ich przetwarzania i wskazań
klinicznych. Materiały złożone starszej
generacji wymagały użycia włókien

N

O W O C Z E S N Y

T

E C H N I K

D

E N T Y S T Y C Z N Y

56

T E C H N I K A

D E N T Y S T Y C Z N A

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

H

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

I

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

K

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

D

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

E

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

S

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

T

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

C

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

Z

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

N

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

A

szklanych lub polietylenowych w celu
ich wzmocnienia. Obecnie techno-
logie te stosowane są w materiałach
kompozytowych starszej generacji.
W 1994 roku zakończono prace nad
matrycą PEX (Phenolic Epoxine Mo-
nomer) opartą na mikrokrystalicznej
strukturze o dużej wytrzymałości,
optymalnej estetyce oraz wyjątkowo
dobrych parametrach hydrofobowych.
Badania laboratoryjne przeprowadzone
w wielu krajach potwierdziły kliniczną
przydatność nowego materiału.

Struktura chemiczna kompozytu

wpływa na właściwy rozkład i amor-
tyzację sił żucia, co minimalizuje moż-
liwość występowania pęknięć. Dzięki
tym właściwościom można go stosować
do wykonawstwa prac protetycznych
u osób z bruksizmem i uzupełnień
na implantach.

Praca w tej technologii jest bardzo pro-

sta i szybka. Gotowe uzupełnienia może-
my polerować w sposób konwencjonal-

ny, jak

również

p o k r y w a ć

glazurą z za-

s t o s owa n i e m

pieca do wypala-

nia porcelany lub

lampy polimeryzacyj-

nej (sposób najszybszy, ale

najgorsze parametry).

Technologia ta daje możliwość

wykonania prac o wysokich wa-

lorach estetycznych. Ponadto skurcz

linearny wynoszący 0,2% pozwala
na zachowanie dużej dokładności.

W etapie laboratoryjnym stosujemy

gips IV lub V klasy twardości. Narzędzia
przydatne do modelowania są zbliżone
do tych, jakie stosowane są w gabinecie
stomatologicznym. Podczas pracy na-
leży zachować bezwzględną czystość
otoczenia, narzędzi oraz instrumentów
pomocniczych. Do wykonywania prac
bezmetalowych, takich jak: korona,
wkład, nakład czy most 3-punktowy
(odległość między filarami do 1 cm),
wystarczy dobrej klasy lampa labora-
toryjna o odpowiednich parametrach.
W przypadku prac na metalu niezbęd-
ny jest piec próżniowy (fabryczny) lub
piec do ceramiki. Obraz prac na metalu
w początkowych etapach jest bardzo
podobny do prac z użyciem ceramiki.
Materiał Diamond Crown & Bridge
może występować również w postaci
bloczków i być stosowany do technolo-
gii CAD/CAM.

PEX będzie ewaluował. Barierą

zastosowania jest oczywiście koszt
technologii i ograniczenia patentowe.
Warto zauważyć, że tworzywo może

być przeznaczone do precyzyjnej pracy
ręcznej, jak też do technologii maszyno-
wych, w zależności od oczekiwanego
standardu pracy.

Przedstawione dane
potwierdzone są m.in. przez:
New York University College of Den-
tistry, USA; University of Connecticut
Health Center School of Dentistry,
USA; University of Connecticut Insti-
tute of Material Science, USA; Univer-
sity of Alabama at Birmingham School
of Dentistry, USA; American Dental
Assoc. Research Lab. Chicago, IL USA;
Biotechnics Labs. Los Angeles, CA USA;
Laval University College of Dentistry
Quebec, Canada; University of Torino
College of Dentistry, Italy; University
of Paris V School of Dentistry, France;
Geneva Dental Research Institute,
Switzerland; Melbourne University
School of Dentistry, Australia; Taegu
Dental Implant Research Institute,
S. Korea.



Autor artykułu posiada ponad 95 ra-
portów badawczych (np. z Uniwersytetu
w Tübingen; Niemcy, kier. badań Geis-
Gerstorfer; Włochy, Uniwersytet Vita Sa-
lute San-Raffaele kier. Gherlone; Japonia
Fixed Prosthodontics division Nagasaki
mr Tanouei Atsuta, Uniwersytet Torino,
School of dental Medicine Melbourne
Australia Tyas, Burrow etc.)

KONTAKT

*APOldent

03-185 Warszawa

ul. Myśliborska 18

tel. [phone]

e-mail: [e-mail]

www.apoldent.pl

Fot. 1. Szlif pod bezmetalowe korony

Fot. 2. Korony Diamond Crown

fot. ar

chiwum autora