PLAN WYNIKOWY
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
1. Dlaczego uczymy się historii? - rozumie pojęcia: wiek, era, epo- - wymienia epoki historyczne - przedstawia własne rozumienie - klasyfikuje z
ródła historyczne,
ka, historia, prehistoria, z
ródło - wie, jakie są z
ródła historyczne konieczności nauki historii posługując się przykładami
Zagadnienia historyczne - zna podział z
ródeł historycznych - uzasadnia przydatność z
ródeł
1. Czym jest historia? - oblicza upływ czasu pomiędzy - wyjaśnia, dlaczego uczymy się w pracy historyka i archeologa
2. Epoki, wieki, mierzenie czasu. erami i epokami historii
3. Rodzaje z
ródeł historycznych. - przypisuje daty wydarzeń do
konkretnego wieku
2. Prehistoria  początki ludzkości - rozumie pojęcie: homo sapiens - rozumie pojęcia: paleolit, homi- - wie, dlaczego ludzie musieli żyć - rozumie wpływ warunków na-
- wie, kiedy i w jakim rejonie na nidy, neandertalczyk w grupach turalnych na sposoby zdoby-
Zagadnienia ziemi pojawił się człowiek - zaznacza paleolit na osi czasu  dostrzega wpływ klimatu na wa- wania pożywienia i mieszkania
1. Początki rodzaju ludzkiego. - wymienia narzędzia, którymi - umie wskazać na mapie kierun- runki życia ludzi człowieka pierwotnego
2. Neandertalczycy i ludzie współ- posługiwali się ludzie pierwotni ki ekspansji człowieka współ-  wie, skąd pochodzi nazwa paleo- - rozumie i uzasadnia, dlaczego
cześni. - opowiada o sposobach zdobywa- czesnego lit ziemia nie była zaludniona rów-
3. Życie ludzi w okresie paleolitu. nia pożywienia, mieszkaniach nomiernie
i ubiorach ludzi w epoce paleolitu
3. Rewolucja neolityczna,  rozumie i wyjaśnia pojęcie neolit - rozumie pojęcia: rewolucja neo- - wskazuje wpływ klimatu na - rozumie, dlaczego nie wszyscy
czyli początki rolnictwa  umie wskazać na osi czasu neolit lityczna, plemię, ceramika, epo- zmiany w życiu ludzi ludzie w epoce neolitu musieli
 umie opowiedzieć o sposobach ka brązu - potrafi dostrzec różnice pomię- zajmować się rolnictwem
Zagadnienia zdobywania pożywienia, sposo- - wie, dlaczego rozwinęło się rol- dzy epoka paleolitu, neolitu - potrafi wskazać rewolucyjny
1. Rewolucja neolityczna. bach zamieszkiwania i ubiorach nictwo, hodowla i brązu charakter zmian w epoce neolitu
2. Epoka brązu. ludzi w epoce neolitu - wie, kiedy doszło do rewolucji - wskazuje czynniki decydujące - rozumie wpływ nowych narzę-
 wskazuje na mapie miejsca, neolitycznej o rozwoju rolnictwa na obszarze dzi na jakość życia ludzi
gdzie najwcześniej rozwinęło - wie, jakie zwierzęta zostały naj- Żyznego Półksiężyca
się rolnictwo szybciej udomowione
4. Pierwsze cywilizacje. - rozumie pojęcia: Mezopotamia, - zna położenie geograficzne Me- - omawia wpływ warunków natu- - wie, jakie znaczenie dla funkcjo-
Przykład Babilonii pismo klinowe, politeizm, ziggu- zopotamii ralnych Mezopotamii na życie jej nowania państwa babilońskiego
rat, kodeks Hammurabiego, sieć - wskazuje na mapie pierwsze mieszkańców miało pismo i sieć nawadniają-
Zagadnienia nawadniająca państwa Bliskiego Wschodu - wie, które osiągnięcia cywiliza- cą,
1. Położenie geograficzne - opowiada, czym zajmowali się - zna postać Hammurabiego cyjne Mezopotamii są wykorzy- - wie, co oznacza zasada  oko za
Mezopotamii. mieszkańcy Międzyrzecza - wie, w jaki sposób mieszkańcy stywane także współcześnie oko...
2. Warunki naturalne a życie Babilonii czcili swoich bogów - samodzielnie ocenia stosowaną
mieszkańców. - wie, jakie były osiągnięcia cywi- w kodeksie Hammurabiego za-
3. Historia Babilonii. lizacyjne Mezopotamii sadę odwetu
4. Religia mieszkańców starożytnej
Mezopotamii.
5. Osiągnięcia cywilizacyjne
Międzyrzecza.
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
3
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
5. Starożytny Egipt - rozumie pojęcia: faraon, system - wymienia egipskie grupy spo- - wyjaśnia, co znaczy powiedze- - rozumie, dlaczego w Egipcie po-
nawadniający, sieć irygacyjna, łeczne, zna ich zadania nie:  Egipt darem Nilu wstała organizacja państwowa
Zagadnienia piramida, politeizm, hieroglify, - podaje przykłady osiągnięć na- - rozumie znaczenie sieci iryga- - wymienia osiągnięcia Egipcjan
1. Warunki naturalne starożytnego papirus ukowych Egiptu cyjnej dla rozwoju rolnictwa na różnych polach i wskazuje
Egiptu. - znajduje i wskazuje na mapie te- - rozpoznaje na ilustracjach zabyt- dziedziny, w których do dziś wy-
2. Egipt darem Nilu. rytorium starożytnego Egiptu ki starożytnego Egiptu i zna ich korzystujemy wynalazki egipskie
3. Społeczeństwo egipskie. - omawia wpływ położenia geo- przeznaczenie - zna różne koncepcje dotyczące
graficznego Egiptu na życie jego - wie, kiedy powstał Egipt jako budowy piramid
mieszkańców państwo, potrafi wskazać ten mo-
ment na osi czasu
6. Religia starożytnych - zna pojęcia politeizm, piramida, - potrafi wymienić najważniejszych - wymienia sposoby oddawania czci - rozumie znaczenie Księgi Umar-
Egipcjan sarkofag, życie pozagrobowe, bogów egipskich bogom w Egipcie łych jako z
ródła historycznego
mumifikacja - rozumie, dlaczego Egipcjanie mu- - rozumie znaczenie wiary w ży- - rozumie i uzasadnia wiodącą
Zagadnienia mifikowali swoich zmarłych cie pozagrobowe dla codzienno- rolę kapłanów w Egipcie
1. Bogowie starożytnego Egiptu. - potrafi omówić rolę kapłanów ści Egipcjan - opisuje egipskie obyczaje pogrze-
2. Wiara w życie pozagrobowe w życiu Egipcjan - wie, dlaczego i w jaki sposób po- bowe
i jej konsekwencje. wstawały piramidy
3. Kapłani i kapłanki.
4. Piramidy i świątynie.
7. Izrael  lud wybrany - rozumie pojęcia i terminy: mono- - omawia wpływ warunków geo- - wie, na jakie etapy można podzie- - rozumie znaczenie Biblii jako
przez Boga teizm, Arka Przymierza, Ziemia graficznych Palestyny na życie lić historię narodu wybranego z
ródła historycznego
Obiecana, czas patriarchów, wy- jej mieszkańców - wskazuje różnice pomiędzy religia- - wie, gdzie mieszkają współcześ-
Zagadnienia rok salomonowy, szabat, rabin, - wskazuje Palestynę na mapie mi Egiptu, Mezopotamii i Izraela ni wyznawcy judaizmu
1. Warunki naturalne Palestyny. judaizm, naród wybrany, teokra- - wymienia postacie związane z hi- - dostrzega korzenie chrześcijań-
2. Religia Izraela. cja, Tora storią narodu wybranego: Abraha- stwa w judaizmie, wskazuje ce-
3. Historia narodu wybranego. - charakteryzuje cechy judaizmu ma, Mojżesza, Dawida, Salomona chy wspólne obu religii
8. Powtórzenie wiadomości - rozumie pojęcia: wiek, era, epo- - podaje genezę i znaczenie powie- - wymienia przykłady dzieł sztuki bę- - wyjaśnia wpływ osiągnięć cywi-
 cywilizacje ka, historia, prehistoria, z
ródło dzenia  oko za oko ,  salomono- dące wytworami starożytnych Babi- lizacyjnych ludów starożytnego
Bliskiego Wschodu. historyczne, judaizm, Mezopota- wy wyrok lończyków, Egipcjan, Izraelitów Bliskiego Wschodu na współczes-
mia, faraon, piramida, hieroglify, - omawia zasady funkcjonowania - wyjaśnia przyczyny politycznej ność
Zagadnienia papirus, sieć irygacyjna, polite- państw w Mezopotamii, państwa potęgi Egiptu
1. Położenie geograficzne Mezo- izm, monoteizm egipskiego i Izraela - wyjaśnia przyczyny osiedlenia się
potamii, Egiptu i Palestyny. - oblicza upływ czasu pomiędzy - rozumie pojęcia: zodiak, kodeks Izraelitów w Palestynie i przed-
2. Wpływ warunków naturalnych erami i epokami Hammurabiego, Biblia stawia dzieje ich państwa
na życie mieszkańców. - wskazuje na mapie: Mezopota- - wyjaśnia wpływ religii na funk-
3. Wierzenia religijne i formy mię, Egipt, Palestynę cjonowanie państwa egipskiego
kultu. - zna postacie: Hammurabiego, Moj- i izraelskiego
4. Osiągnięcia cywilizacji żesza, Dawida, Salomona - wyjaśnia znaczenie pisma i sieci
starożytnego Wschodu. irygacyjnej dla funkcjonowania
5. Formy ustrojowe. państwa
4
Ocenianie
Plan wynikowy
9. Początki Grecji - wskazuje na mapie starożytną - wie, kim był Homer - wie, na jakie krainy dzieliła się - porównuje warunki naturalne Gre-
Grecję - rozumie pojęcia i terminy: cywili- Hellada cji i państw Bliskiego Wschodu
Zagadnienia - opowiada o zajęciach Greków zacja minojska, mykeńska, Acha- - charakteryzuje osiągnięcia cywi- oraz wskazuje następstwa i z
ródła
1. Geografia starożytnej Grecji. jowie, polis lizacji minojskiej i mykeńskiej różnic w ich rozwoju
2. Zajęcia mieszkańców. - podaje przykłady polis - wskazuje na mapie Mykeny
3. Minojczycy  najstarsza i Knossos
cywilizacja epoki brązu
w basenie Morza Egejskiego.
4. Achajowie  rozkwit i upadek
cywilizacji mykeńskiej.
10. Grecka polis: Ateny - wskazuje Ateny na mapie - wie, kim byli: Perykles, Drakon, - porównuje różne formy sprawo- - dostrzega korzenie współczesnej
- rozumie pojęcia: tyrania, demo- Demostenes wania władzy w Grecji demokracji w starożytności
Zagadnienia kracja, arystokracja, prawa dra- - opowiada o przemianach ustro- - charakteryzuje i ocenia tyranię, - porównuje demokrację ateńską
1. Wieki Ciemne. końskie, strateg, agora, ostracyzm jowych w Atenach oligarchię i demokrację ze współczesną
2. Narodziny polis. - charakteryzuje demokrację
3. Rządy arystokracji
i tyranów.
4. Droga do demokracji
w Atenach.
5. Demokracja ateńska.
11. Starożytna Sparta - wskazuje Spartę na mapie - zna genezę i znaczenie powiedzeń: - wie, kim byli heloci, periojkowie - wyjaśnia, dlaczego Sparcie udało
- rozumie pojęcia: falanga, hopli-  mówić lakonicznie ,  z tarczą lub - porównuje ustrój spartański z ustro- się osiągnąć hegemonię w Grecji
Zagadnienia ta, hegemonia na tarczy ,  wychowanie spar- jami innych poleis - rozumie związek między podzia-
1. Historia Sparty. - zna zasady sprawowania władzy tańskie - wie, jakie były przyczyny i skut- łem społecznym w Sparcie i sy-
2. Podziały społeczne. w Sparcie - wyjaśnia przyczyny zwycięstw ki wychowania spartańskiego tuacją wewnętrzną w państwie
3. Spartański ustrój. - krótko opisuje zasady wychowy- Sparty w wojnach - wskazuje cechy armii i zasady - porównuje Ateny i Spartę i uza-
4. Spartanie i wojna. wania dzieci w Sparcie walki, które wojskom Starty za- sadnia, która z form sprawowa-
pewniły zwycięstwa w wojnach, nia władzy jest mu bliższa
12. Wierzenia starożytnych - wymienia najważniejszych gre- - wie, jak wyglądały igrzyska olim- - zna różne formy oddawania czci - rozumie wpływ greckiej mitolo-
Greków ckich bogów: Zeusa, Posejdona, pijskie bogom, potrafi je scharaktery- gii na współczesną kulturę
Hermesa, Apollona, Hefajstosa, - zna i rozumie pojęcia: olimpia- zować i wskazać te, które prze-
Zagadnienia Artemidę, Afrodytę, Atenę, Herę, da, heros, mit trwały dziś jako kulturalne dzie-
1. Greccy bogowie. Demeter - wymienia dyscypliny olimpijskie dzictwo starożytnej Grecji
2. Mity greckie. - zna formy oddawania czci bogom - wie, gdzie odbywały się igrzyska - umie porównać igrzyska współ-
3. Igrzyska olimpijskie. greckim (teatr, igrzyska, ofiary) - wie, kim byli Herakles, Dedal, czesne i starożytne
- zna datę pierwszych igrzysk olim- Ikar, Tezeusz - umie opowiedzieć mit o Herku-
pijskich  776 r. p.n.e. lesie, Tezeuszu, Dedalu i Ikarze
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
5
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
13. Kultura i sztuka Greków - rozumie pojęcia: amfiteatr, filo- - charakteryzuje grecki teatr, zna - wymienia dzieła Fidiasza, Myro- - zna poglądy czołowych greckich
w starożytności zofia jego genezę na, Sofoklesa filozofów
- zna twórców i myślicieli greckich, - wyjaśnia genezę powstania tea- - potrafi omówić wpływ sztuki
Zagadnienia. takich jak: Sofokles, Fidiasz, Ar- tru greckiego greckiej na współczesne kanony
1. Teatr grecki. chimedes, Sokrates, Platon, Ary- - umie wskazać kolumny w po- piękna i architektury
2. Grecy ojcami filozofii. stoteles rządku doryckim, jońskim i ko-
3. Architektura starożytnej Grecji. - wie, jak wyglądał teatr grecki rynckim
4. Perykles i jego epoka. i przedstawienia teatralne - potrafi podać cechy charaktery-
- wymienia dziedziny wiedzy, w któ- styczne budowli greckich
rych Grecy przodowali
- zna i rozumie pojęcia: amfiteatr,
filozofia
14. Wojny w świecie greckim - wymienia najważniejsze bitwy - wskazuje na mapie Persję, Mara- - omawia przyczyny i skutki wo- - wyjaśnia, dlaczego Grekom
wojen persko-greckich ton, Termopile jen persko-greckich udało się pokonać Persów
Zagadnienia - zna rezultaty tych bitew - wyjaśnia genezę biegu maratoń- - wyjaśnia, dlaczego doszło do woj- - uzasadnia, dlaczego potomni wy-
1. Starożytna Persja. - zna daty tych bitew  490 r. p.n.e., skiego ny peloponeskiej i zna jej skutki stawili pomnik pod Termopilami
2. Wojny grecko-perskie: 480 r. p.n.e., 479 r. p.n.e. - omawia wynik wojny pelopone- - omawia okoliczności zawarcia
a) Maraton - zna postacie Miltiadesa i Leoni- skiej sojuszu Sparty z Persami
b) Termopile dasa
c) Salamina.
3. Wojna peloponeska.
15. Imperium Aleksandra - rozumie pojęcia i powiedzenia: - wskazuje na mapie Macedonię, - omawia znaczenie reform Filipa - uzasadnia, dlaczego imperium
Wielkiego. filipika,  rozciąć węzeł gordyj- Grecję, ziemie podbite przez Alek- II dla budowy potęgi Macedonii zbudowane przez Aleksandra
Świat hellenistyczny ski , kultura hellenistyczna sandra - wyjaśnia założenia polityki we- musiało się rozpaść
- wie, w jaki sposób Aleksander - zna działania Filipa II, które do- wnętrznej Aleksandra i rozumie - uzasadnia przydomek nadany
Zagadnienia zbudował swoje państwo prowadziły do zbudowania potę- ich związek z budową wielkiego Aleksandrowi przez potomnych
1. Macedonia za czasów Filipa II. gi jego kraju imperium - wie, jak wyglądały dzieła epoki
2. Podboje Aleksandra Wielkiego. - zna datę bitwy pod Issos  333 r. hellenistycznej, potrafi je opisać
3. Imperium Aleksandra Wielkiego. p.n.e.
4. Świat hellenistyczny. - opisuje państwo stworzone przez
Aleksandra Macedońskiego
- podaje przykłady sztuki helleni-
stycznej
6
Ocenianie
Plan wynikowy
16. Powtórzenie wiadomości - rozumie pojęcia: demokracja, - podaje genezę i znaczenie po- - wymienia dzieła Fidiasza, Sofo- - uzasadnia przydomek Aleksan-
 Starożytna Grecja oligarchia, igrzyska olimpijskie, wiedzeń:  mówić lakonicznie , klesa, Myrona dra Wielkiego
politeizm  z tarczą lub na tarczy ,  wycho- - wyjaśnia przyczyny rozwoju Mace- - omawia przyczyny napięć w pań-
Zagadnienia - wskazuje na mapie Grecję wanie spartańskie donii, zwycięstw Aleksandra Mace- stwie spartańskim
1. Położenie geograficzne Grecji. - zna postacie: Leonidasa, Aleksan- - wyjaśnia przyczyny przewagi dońskiego, wojen persko-greckich - wskazuje wpływ cywilizacji i sztu-
2. Wpływ warunków naturalnych dra Wielkiego Sparty w wojnach - charakteryzuje i ocenia takie ki starożytnych na współczesną
na życie mieszkańców. - wie, kiedy była: pierwsza olim- - omawia zasady funkcjonowania formy ustrojowe, jak demokra- cywilizację i sztukę
3. Wierzenia religijne i formy kultu. piada, bitwa pod Maratonem demokracji ateńskiej, oligarchii cja, oligarchia, monarchia - porównuje demokrację starożyt-
4. Osiągnięcia starożytnych Greków. i Termopilami spartańskiej, państwa Aleksan- - wyjaśnia wpływ religii na funk- ną ze współczesną
5. Formy ustrojowe. - wymienia greckich bogów dra Macedońskiego cjonowanie państw greckich - porównuje warunki naturalne kra-
- rozumie pojęcia: amfiteatr, mit, - omawia skutki wychowania spar- jów starożytnych: wskazuje podo-
heros tańskiego dla funkcjonowania pań- bieństwa i różnice oraz ich wpływ
- wskazuje genezę i cechy tea- stwa na funkcjonowanie państw staro-
tru greckiego, igrzysk olimpij- żytnych
skich
- podaje, kto był zwycięzcą wojen
persko-greckich
- wie, kim byli: Sofokles, Fidiasz,
Archimedes, Sokrates, Platon,
Arystoteles, Perykles, Homer
- podaje przykłady sztuki greckiej,
hellenistycznej
- omawia wpływ warunków geo-
graficznych na życie mieszkań-
ców Hellady
- wskazuje sposoby czczenia bóstw
- zna datę bitwy pod Issos
17. Początki Rzymu. - wskazuje na mapie Rzym - wymienia najważniejszych rzym- - wymienia w odpowiedniej kolej- - porównuje współczesną i staro-
Republika i jej instytucje - wie, w którym wieku powstało skich urzędników ności ustroje państwa rzymskiego żytną republikę
państwo rzymskie - omawia zadania rzymskich urzęd- - wyjaśnia, jak funkcjonowała re- - wyjaśnia przyczyny upadku kró-
Zagadnienia - rozumie pojęcia: republika, se- ników publika lestwa i powstania Republiki
1. Legendarne początki Rzymu. nat, konsul - przedstawia tryb ich wybierania - omawia okoliczności konfliktu - dostrzega wady i zalety ustroju
2. Etruskowie. - podaje imię legendarnego zało- - wyjaśnia, kim byli Etruskowie patrycjuszy i plebejuszy Republiki Rzymskiej
3. Od królestwa do Republiki. życiela Rzymu - zna rok powstania Rzymu  753 r.
4. Republikańskie urzędy i ich funk- p.n.e.
cjonowanie. - wyjaśnia, kim byli plebejusze
i patrycjusze
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
7
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
18. Od miasta-państwa - rozumie pojęcia: legion, prowin- - wskazuje na mapie obszar podbi- - wyjaśnia rolę sprzymierzeńców - omawia przyczyny i skutki pod-
do imperium cja, namiestnik, imperium, ro- ty przez Republikę Rzymską w prowadzeniu rzymskich pod- bojów
manizacja, wojna punicka - wie, jakie znaczenie dla podbi- bojów - wskazuje skutki wprowadzenia
Zagadnienia - wie, kim był Hannibal tych terenów miała romanizacja - podaje datę bitwy pod Kannami armii zawodowej
1. Podbój Italii. - wie, kiedy Rzym podbił Italię - wie, kim był Scypio - wyjaśnia, dlaczego Rzymianom
2. Wojny punickie. oraz kiedy toczyły się wojny pu- - wyjaśnia, dlaczego doszło do wo- udało się ostatecznie pokonać
3. Imperium rzymskie. nickie jen punickich, ich skutki Kartagińczyków
4. Legiony i legioniści. - wyjaśnia, dlaczego armia rzym-
ska mogła z sukcesem prowa-
dzić podboje
19. Upadek Republiki - zna pojęcia: latyfundium, nie- - zna datę największego powstania - wyjaśnia, dlaczego dochodziło - wyjaśnia genezę i znaczenie po-
i powstanie Cesarstwa wolnik, gladiator, proletariat, ce- niewolników w państwie rzym- do powstań niewolników wiedzeń:  Kości zostały rzucone ,
sarstwo skim  73 71 p.n.e. - wyjaśnia, dlaczego powstanie Spar-  I Ty, Brutusie, przeciw mnie?
Zagadnienia - wie, kim był Spartakus - zna postać Gajusza Juliusza Ce- takusa zakończyło się klęską - podaje autora O wojnie galij-
1. Kryzys ustroju republikańskiego. zara i Oktawiana Augusta - podaje przyczyny upadku Re- skiej
2. Powstania niewolników. - zna datę upadku Republiki  30 r. publiki
3. Wojny domowe. p.n.e.
4. Ustanowienie Cesarstwa. - wie, co oznaczają pojęcia  cezar,
5. Cesarz Oktawian August. pryncypat, cesarstwo, Pax Romana
- wymienia pierwszego cezara
- wyjaśnia różnicę pomiędzy Re-
publiką a Cesarstwem
20. Rozkwit Cesarstwa - zna pojęcia: limes, Pax Romana, - opisuje, jak chroniono granice im- - rozumie wpływ pokoju rzym- - wyjaśnia znaczenie urbanizacji
Rzymskiego. romanizacja, bazylika, amfiteatr, perium skiego na sytuację w Cesarstwie - omawia skutki romanizacji
Rzymska cywilizacja terma, akwedukt, urbanizacja, - wyjaśnia, dlaczego Rzymianie - wyjaśnia znaczenie limesu dla - wskazuje wpływy cywilizacji
romanizacja budowali drogi funkcjonowania państwa rzymskiej we współczesnym
Zagadnienia - wskazuje na mapie obszar Cesar- - omawia znaczenie dróg w pro- - rozumie znaczenie sieci dróg świecie
1. Obszar Cesarstwa Rzymskiego. stwa wadzeniu podbojów przez Rzym dla utrzymania rzymskiego pa-
2. Pokój rzymski. - podaje przykłady rzymskiego nowania
3. Romanizacja prowincji. budownictwa
- wie, czym była urbanizacja
21. Kultura starożytnego - rozumie pojęcia: kodeks, kodyfi- - wymienia najważniejszych przed- - rozumie, dlaczego Rzymianie - porównuje osiągnięcia Rzymian
Rzymu kacja stawicieli rzymskiej literatury przejęli greckie wierzenia, lite- i Greków
- wymienia najwspanialsze budow- - wymienia dziedziny, w których kul- raturę i filozofię - wskazuje wpływ rzymskiej kul-
Zagadnienia le rzymskie  Koloseum, Panteon tura grecka wpłynęła na rzymską - wyjaśnia, dlaczego Rzymianie tury na współczesność w dzie-
1. Edukacja w starożytnym Rzymie. - omawia rzymską edukację budowali wiele obiektów pub- dzinie prawa
2. Prawo rzymskie. - opisuje wygląd akweduktu, term, licznych
3. Sztuka starożytnego Rzymu. Koloseum - rozpoznaje na fotografiach typo-
we rzez
by rzymskie
8
Ocenianie
Plan wynikowy
22. Chrześcijaństwo w świecie - zna pojęcia: apostoł, Nowy Te- - wie, w jakich okolicznościach do- - rozumie okoliczności rozwoju - wyjaśnia, dlaczego chrześcijań-
rzymskim stament, podróż misyjna szło do podróży misyjnych apo- chrześcijaństwa w świecie rzym- stwo zmieniło świat antyczny
- wskazuje na mapie ziemię, gdzie stołów skim - rozumie przyczyny i skutki prze-
Zagadnienia narodził się Jezus - rozumie, dlaczego Rzymianie od- - wskazuje na mapie trasę podróży śladowań chrześcijan
1. Palestyna w czasach Jezusa. - zna nauczanie Jezusa Chrystusa nosili się do chrześcijan nieufnie, misyjnych św. Pawła
2. Życie i nauczanie Jezusa i okoliczności powstania Nowe- a w końcu zaczęli ich prześladować - wie, jak doszło do zakończenia
z Nazaretu. go Testamentu - zna strukturę Kościoła we wczes- prześladowań chrześcijan
3. Początki Kościoła. - wie, kim był św. Paweł nym chrześcijaństwie
4. Prześladowania chrześcijan. - opowiada o prześladowaniach - wie, kto i kiedy zakończył prze-
chrześcijan śladowania chrześcijan
23. Upadek Cesarstwa - omawia reformy Dioklecjana - omawia sytuację Cesarstwa przed - wyjaśnia znaczenie reform Dio- - zna mechanizmy zmian na tro-
na Zachodzie - wskazuje, skąd przybywali bar- upadkiem klecjana dla funkcjonowania pań- nie cesarskim oraz ich przyczy-
barzyńcy - wymienia przyczyny upadku Ce- stwa ny i skutki
Zagadnienia - wie, co się stało w roku 476 sarstwa na Zachodzie - podaje argumenty za przyjęciem - rozumie, dlaczego Cesarstwo
1. Sytuacja polityczno-społeczna - opowiada o okolicznościach upad- 476 r. jako cezury czasowej po- Rzymskie zostało podzielone
na zachodnich obszarach ku Cesarstwa Zachodniego między starożytnością a śred- - rozumie przyczyny upadku Ce-
Cesarstwa. - zna postacie: Odoakra, Diokle- niowieczem sarstwa Rzymskiego
2. Reformy Dioklecjana. cjana - rozumie genezę i znaczenie słów: - potrafi ocenić wpływ czynni-
3. Wędrówki ludów i najazdy wandal, barbarzyńca ków zewnętrznych i wewnętrz-
barbarzyńców na Imperium nych na upadek Cesarstwa
Rzymskie.
4. Upadek Cesarstwa na Zachodzie.
24. Powtórzenie wiadomości - zna pojęcia: republika, legion, - wymienia rzymskich urzędni- - przedstawia etapy rozwoju chrześ- - wskazuje przyczyny upadku Ce-
 starożytny Rzym konsul, apostoł, Nowy Testa- ków i omawia ich kompetencje cijaństwa, potrafi je scharaktery- sarstwa na Zachodzie
ment, romanizacja, akwedukt, - zna pojęcia: patrycjusze, plebe- zować - wymienia zalety i wady republi-
Zagadnienia termy, imperium, cesarstwo, ce- jusze, barbarzyńca - opisuje przyczyny i skutki po- ki i cesarstwa jako form ustrojo-
1. Przemiany ustrojowe w pań- sarz, chrześcijaństwo - zna postacie: Dioklecjana, św. Pio- wstań niewolników, upadku Re- wych
stwie rzymskim. - zna postacie: Jezusa Chrystusa, tra i Pawła, Oktawiana Augusta publiki, kryzysu w Cesarstwie - wyjaśnia znaczenie wojska dla
2. Rzym podbija świat. Cezara, Spartakusa, Hannibala - opisuje republikę i cesarstwo - opisuje różnice pomiędzy Re- funkcjonowania państwa
3. Osiągnięcia cywilizacji rzym- - wie, co się stało w roku 476 jako formy ustrojowe publiką a Cesarstwem - wskazuje wpływ osiągnięć rzym-
skiej. - wskazuje na mapie Rzym - wymienia rzymskie osiągnięcia skich na współczesne prawo i bu-
cywilizacyjne downictwo
- podaje przyczyny prześladowań - opisuje znaczenie romanizacji
chrześcijan dla podbitych przez Rzym tere-
- wyjaśnia, dlaczego upadło Ce- nów
sarstwo Rzymskie na Zachodzie
- omawia znaczenie wojen i pod-
bojów dla funkcjonowania pań-
stwa rzymskiego
- wie, kiedy to było: powstanie
Spartakusa, podział Cesarstwa na
Wschodnio- i Zachodniorzymskie
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
9
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
25. Barbarzyńcy, biskupi i opaci - wie, że na gruzach Cesarstwa - omawia działalność zakonu be- - wymienia inne (poza benedyk- - wie, dlaczego po upadku Cesar-
Zachodniego powstawały pań- nedyktynów tynami) zakony założone w śred- stwa Zachodniego zaczęły po-
Zagadnienia stewka plemienne - porównuje działalność zako- niowieczu wstawać państewka plemienne
1. Królestwa barbarzyńskie. - wyjaśnia rolę biskupów i papieża nów we wczesnym średniowie- - wie, jaka była rola Kościoła w za- - dostrzega zmianę roli Kościoła
2. Rola instytucji Kościoła - rozumie pojęcia: chrystianizacja, czu i współczesnych chowaniu dziedzictwa starożyt- po upadku Cesarstwa
w polityce, życiu społecznym klasztor, zakon, mnich ności
i przemianach kultury. - zna postać św. Benedykta - wie, jakie znaczenie miała dzia-
3. Zakon benedyktyński i jego łalności zakonów
działalność.
26. W Bizancjum - wskazuje na mapie Bizancjum - opowiada o sytuacji gospodar- - rozumie rolę Bizancjum w prze- - wskazuje różnice pomiędzy Koś-
i Konstantynopol czej i politycznej w Cesarstwie trwania kultury starożytnej ciołem prawosławnym a katoli-
Zagadnienia - zna pojęcia: ikona, Bizancjum, Wschodnim - zna przyczyny trwania Cesarstwa ckim
1. Sytuacja Cesarstwa Wschod- kodeks Justyniana, prawosławie, - wie, jak doszło do najazdów arab- Wschodniego po upadku Zachod- - wie, jak układały się relacje po-
niego (Bizancjum) po upadku podział Kościoła, herezja skich na Cesarstwo niego między cesarzem a Kościołem
Cesarstwa na Zachodzie. - wie, co stało się w roku 1054 - wskazuje zabytki charakterystycz- - rozumie, dlaczego doszło do po- wschodnim
2. Najazdy Słowian, Germanów ne dla Bizancjum działu Kościoła - rozumie skutki podziału Kościo-
i Arabów na obszary Cesarstwa - wymienia cechy Kościoła wschod- - dostrzega różnice pomiędzy Koś- ła w dziejach chrześcijaństwa
Wschodniego. niego ciołem wschodnim i zachodnim
3. Kultura i sztuka Bizancjum.
4. Podział Kościoła na katolicki
i prawosławny.
27. Mahomet i powstanie - rozumie pojęcia: arabeska, islam, - omawia warunki naturalne na - rozumie, dlaczego Arabowie pro- - rozumie, jakie znaczenie dla funk-
cywilizacji islamu Koran, haracz Półwyspie Arabskim i życie be- wadzili podboje cjonowania państwa ma sposób
- wie, kim był Mahomet, i opowia- duinów - wymienia zabytki typowe dla ar- sprawowania władzy na terenach
Zagadnienia da o jego działalności - wyjaśnia, dlaczego Arabowie to- chitektury arabskiej i podaje ich podbitych
1. Arabia w czasach Mahometa. - wie, kiedy powstał islam czyli  święta wojnę cechy
2. Narodziny islamu. - zna podstawowe zasady islamu - wie, w jaki sposób Arabowie wła- - porównuje islam z innymi reli-
3. Pięć filarów islamu. - wskazuje na mapie ziemie podbi- dali podbitymi ziemiami giami
4. Podboje Arabów. te przez Arabów - zna osiągnięcia cywilizacji arab-
5. Arabskie imperium. skiej
6. Osiągnięcia cywilizacji islamu.
28. Państwo Franków  wzór - zna pojęcia: renesans karoliński, - wyjaśnia, jak działało państwo - podaje przyczyny objęcia tronu - przytacza okoliczności powsta-
średniowiecznej monarchii majordomus, Państwo Kościelne, Karola Wielkiego przez Karolingów nia Państwa Kościelnego
minuskuła - wymienia przejawy  renesansu - opisuje, jak Karol Wielki budo- - wyjaśnia znaczenie renesansu ka-
Zagadnienia - zna postacie: Chlodwiga, Karola karoliński wał swoje imperium rolińskiego dla rozwoju kultury
1. Podbój Galii przez Franków. Młota, Pepina Krótkiego, Karola - rozumie znaczenie przyjęcia ty- - rozumie, jakie znaczenie miało - uzasadnia znaczenie traktatu
2. Królestwo Franków państwem Wielkiego tułu cesarza przez Karola przywrócenie cesarstwa na Za- w Verdun dla powstawania kolej-
patrymonialnym. chodzie nych państw w Europie
10
Ocenianie
Plan wynikowy
3. Karolingowie i Państwo Koś- - wskazuje na mapie państwo - omawia postanowienia traktatu - wyjaśnia, dlaczego nie udało się
cielne. Franków i Państwo Kościelne w Verdun utrzymać jedności cesarstwa
4. Powstanie imperium Karola - wie, co się stało w roku: 496, 800, - omawia różnice między Cesar-
Wielkiego. 843 stwem Rzymskim a cesarstwem
5. Renesans karoliński. Karola Wielkiego
6. Wskrzeszenie cesarstwa na
Zachodzie.
7. Traktat w Verdun i rozpad
cesarstwa karolińskiego.
29. Seniorzy i wasale - rozumie pojęcia: wasal, senior, - charakteryzuje drabinę feudalną, - wyjaśnia genezę rozdrobnienia - wskazuje wady i zalety feudali-
feudalizm, rozdrobnienie feudal- - opisuje ceremoniał lenny feudalnego zmu z punktu widzenia seniora
Zagadnienia ne, inwestytura, lenno, feudum, - opowiada o rozdrobnieniu feu- - omawia wpływ feudalizmu na i wasala
1. Rozdrobnienie feudalne. Rzesza niemiecka dalnym we Francji władzę królewską - zna przyczyny i skutki najazdów
2. Seniorzy i wasale. - opisuje zależnościach lennych - podaje okoliczności i czas po- - na przykładzie Francji przedsta- wikingów
3. Francja państwem feudalnym. - wie, kim był Wilhelm Zdobywca wstania państwa niemieckiego wia skutki rozbicia feudalnego
4. Powstanie Rzeszy niemieckiej. - wie, co się stało w roku 1066 - wymienia działania podejmowa- - rozumie znaczenie podbicia An-
5. Cesarstwo Ottonów. ne przez Ottona III glii przez Wilhelma Zdobywcę
6. Podboje wikingów. - wskazuje na mapie trasy najaz-
dów Normanów
- opowiada o celach i przebiegu
najazdów Normanów
30. Przybycie Słowian i ich - rozumie pojęcia: głagolica, cy- - wymienia pierwsze państwa sło- - omawia znaczenie wykopalisk - porównuje okoliczności powsta-
pierwsze państwa rylica, wiec, szlak bursztynowy, wiańskie archeologicznych wania państw w Europie Zachod-
kultura materialna - opowiada o misyjnej działalno- - wyjaśnia znaczenie szlaku bur- niej i Wschodniej
Zagadnienia - wie, czym handlowano na szlaku ści Cyryla i Metodego sztynowego dla rozwoju handlu - uzasadnia rolę głagolicy w chry-
1. Ziemie polskie w starożytności. bursztynowym w Europie stianizacji Słowian
2. Szlak bursztynowy. - opowiada o osiedleniu się Sło- - omawia znaczenie chrystianiza-
3. Początki Słowiańszczyzny. wian w Europie cji w przemianie sposobu życia
4. Powstanie pierwszych państw - na podstawie tekstu z
ródłowego Słowian
słowiańskich. opowiada o zwyczajach Słowian
5. Apostołowie Słowian.
31. Początki państwa polskiego - wymienia plemiona zamieszku- - wskazuje na mapie ziemie podbi- - wyjaśnia przyczyny skuteczno- - wymienia różnice między ple-
jące ziemie polskie te przez Mieszka I ści podbojów Mieszka I mionami zamieszkującymi zie-
Zagadnienia - wie, co się stało w roku: 966, - przedstawia osadnictwo i gospo- - wskazuje przyczyny i skutki mie polskie, rozumie ich konse-
1. Osadnictwo i gospodarka w cza- 972 darkę w czasach plemiennych chrztu Polski kwencje dla budowy państwa
sach plemiennych. - wie, kim byli: Mieszko I, Dobra- - opowiada o funkcjonowaniu i or- - dostrzega przełomowe znaczenie
2. Plemiona polskie. wa i Jordan ganizacji państwa Mieszka I chrztu dla rozwoju państwa pol-
skiego
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
11
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
3. Państwo Mieszka I. - opowiada o przyjęciu chrztu przez - wyjaśnia, dlaczego za Mieszka I
4. Chrzest Polski. Mieszka I zmieniały się stosunki polsko-nie-
- rozumie pojęcia: plemię, danina, mieckie
biskupstwo misyjne
32. Polska pod panowaniem - wskazuje na mapie państwo Bo- - uzasadnia znaczenie koronacji dla - ocenia panowanie Bolesława Chro- - wyjaśnia zmienną postawę Nie-
Bolesława Chrobrego lesława Chrobrego położenia państwa brego miec wobec Polski za panowania
- wie kim byli: Bolesław Chrobry, - wyjaśnia znaczenie zjazdu gniez
- - podaje przyczyny i skutki zjazdu Bolesława
Zagadnienia św. Wojciech, Otto III nieńskiego dla przyszłości Polski gniez
nieńskiego - dostrzega znaczenie utworzenia
1. Bolesław Chrobry i biskup - pamięta, co oznaczają daty: 997, - przedstawia stanowisko Ottona III - wyjaśnia przyczyny i skutki wo- arcybiskupstwa w Gniez
nie
Wojciech. 1000, 1018, 1025 wobec Polski jen toczonych za panowania Bo- - charakteryzuje politykę między-
2. Zjazd gniez
nieński. - opowiada o okolicznościach śmier- lesława Chrobrego narodową Bolesława
3. Plany Ottona III w stosunku do ci biskupa Wojciecha - uzasadnia przydomek nadany
Polski. - wie, jakie wojny toczył Bolesław Bolesławowi przez potomnych
4. Wojny Bolesława Chrobrego. Chrobry, zna ich skutki - uzasadnia znaczenie koronacji
5. Koronacja Bolesława Chrobrego Bolesława dla pozycji Polski
 Królestwo Polskie. w Europie
33. Zmienne losy monarchii - rozumie pojęcia: sukcesja, palatyn - opowiada o konflikcie pomię- - przedstawia skutki kryzysu po - wyjaśnia przyczyny kryzysu mo-
pierwszych Piastów - wymienia kolejnych władców dzy Bezprymem a Mieszkiem II śmierci Mieszka II narchii wczesnych Piastów
Polski z dynastii Piastów i o jego rozwiązaniu - uzasadnia, dlaczego potomni na- - przedstawia okoliczności kon-
Zagadnienia - pamięta daty: 1031, 1039, 1076, - omawia sytuację Polski w czasie dali Kazimierzowi przydomek fliktu króla z biskupem
1. Upadek państwa piastowskiego. 1079 kryzysu po śmierci Mieszka II Odnowiciel - porównuje rządy twórców pań-
2. Książę Kazimierz Odnowiciel. - wie kto najechał na polskie zie- - opisuje przebieg konfliktu pomię- - wyjaśnia okoliczności najazdu stwa polskiego z rządami ich
3. Panowanie Bolesława Śmiałego. mie dzy królem Bolesławem Śmiałym Czechów na Polskę następców
4. Konflikt Bolesława Śmiałego - opowiada o rządach Kazimierza a biskupem Stanisławem - ocenia rządy Odnowiciela, Śmia-
z biskupem Stanisławem. Odnowiciela łego, Hermana
5. Rządy Władysława Hermana. - zna postać Władysława Hermana
- opowiada o rządach Władysława
Hermana
34. Państwo i społeczeństwo - rozumie pojęcia: monarchia patry- - omawia pozycję księcia w pań- - wyjaśnia przyczyny nierówno- - podaje, za czyjego panowania na-
w czasach wczesnopiastow- monialna, danina, regalia, prawo stwie, rozumie zakres jego władzy miernego rozłożenia sieci grodów stąpiły zmiany w społeczeństwie,
skich książęce, rycerstwo, duchowień- - wyjaśnia znaczenie systemu podat- w państwie piastowskim i uzasadnia, dlaczego się tak stało
stwo, gród, podgrodzie kowego dla działalności władzy - uzasadnia znaczenie systemu gro- - dostrzega mechanizmy funkcjo-
Zagadnienia - wymienia daniny, jakie na rzecz dowego dla zapewnienia spraw- nowania władzy w kraju i je opi-
1. Kształtowanie się ponadple- państwa musieli uiszczać miesz- nego funkcjonowania państwa suje
miennej monarchii. kańcy
12
Ocenianie
Plan wynikowy
2. Ustrój prawa książęcego i jego - uzasadnia znaczenie danin dla
przemiany. funkcjonowania państwa
3. Organizacja państwa  system
grodowy.
35. Spór cesarstwa z papiestwem - rozumie pojęcia: konkordat,  pójść - pamięta datę konkordatu worma- - omawia przyczyny konfliktu po- - uzasadnia znaczenie reform klu-
o inwestyturę do Canossy , reforma gregoriań- ckiego: 1122 r. między papieżem i cesarzem niackich dla poprawy sytuacji
ska, celibat, konkordat, konklawe - opowiada o przebiegu konfliktu - uzasadnia, dlaczego ani papież, w Kościele
Zagadnienia - pamięta, kim byli Grzegorz VII między cesarzem i papieżem ani cesarz nie chcieli się wyrzec - wskazuje skutki sporu pomię-
1. Ciemne wieki w dziejach i Henryk IV - wyjaśnia, na czym polegał kom- wpływu na obsadę stanowisk dzy papieżem a cesarzem
Kościoła. - wyjaśnia istotę konfliktu pomię- promis zawarty pomiędzy cesa- kościelnych
2. Cluny  z
ródło odnowy Kościoła. dzy cesarzem a papieżem rzem a papieżem
3. Reforma gregoriańska.
4. Grzegorz VII i Henryk IV
 spór o inwestyturę.
5. Konkordat wormacki.
36. Powtórzenie wiadomości - zna pojęcia: zakon, opat, regalia, - zna pojęcie: feudalizm - opisuje feudalizm i jego funkcjo- - dostrzega zmienny charakter
 wczesne średniowiecze szlak bursztynowy, wasal, se- - opisuje sposób funkcjonowania nowanie stosunków polsko-niemieckich,
nior, lenno, renesans karoliński, monarchii patrymonialnej - przedstawia przyczyny i skutki potrafi wyjaśnić tego przyczyny
Zagadnienia Koran, islam, konkordat, refor- - wymienia postanowienia zjaz- przyjęcia chrztu dla Polski - przedstawia znaczenie zakonów
1. System lenny. ma gregoriańska du gniez
nieńskiego, przyczyny - przedstawia sytuację gospodar- dla kultury Europy
2. Kształtowanie się państw - wie, kim był: Mahomet, Karol chrztu Polski czą Polski za panowania pierw- - dostrzega i opisuje zmiany, ja-
we wczesnośredniowiecznej Wielki - charakteryzuje państwo Karola szych Piastów kie nastąpiły w społeczeństwie
Europie. - wymienia władców z dynastii Wielkiego - opowiada o zmianach, jakie za- w okresie feudalizmu
3. Piastowie budują państwo Piastów, krótko opisuje ich rządy - opisuje założenia islamu szły w społeczeństwie za rządów - przedstawia politykę władców
polskie. - wymienia plemiona zamieszku- - opisuje przebieg kryzysu w czasie Piastów Polski i potrafi ją uzasadnić
jące polskie ziemie panowania pierwszych Piastów - wyjaśnia przydomki nadane - przedstawia konsekwencje re-
- zna daty: chrztu Polski, zjazdu - opowiada o działalności zakonów pierwszym władcom przez po- formy gregoriańskiej
gniez
nieńskiego, koronacji Bole- - opowiada o wojnach polsko-nie- tomnych
sława Chrobrego, śmierci bisku- mieckich za panowania pierw-
pa Wojciecha, najazdu czeskiego szych Piastów
na polskie ziemie, koronacji Bo-
lesława Śmiałego
37. Wyprawy krzyżowe - wie, co oznaczają pojęcia: Seldżu- - wie, co się stało w roku: 1095, - wyjaśnia przyczyny ruchu kru- - wskazuje skutki wypraw krzy-
cy, synod, krucjata, Ziemia Świę- 1096, 1291 cjatowego żowych
Zagadnienia ta, zakony rycerskie, Królestwo - opisuje przebieg krucjat - omawia znaczenie krucjat dla po-
1. Chrześcijańscy pielgrzymi Jerozolimskie - omawia położenie pielgrzymów łożenia Kościoła
i muzułmańscy Seldżucy. - wymienia zakony powstałe w Zie- pod panowaniem Seldżuków - omawia rolę wypraw dla położe-
2. Papież wzywa do wyprawy mi Świętej nia rycerstwa
krzyżowej.
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
13
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
3. Osiem krucjat. - zna zadania rycerzy zakonnych - wskazuje na mapie ziemie zajęte - porównuje działalność zakonów
4. Klęska krzyżowców. przez krzyżowców oraz trasę ich rycerskich z żebraczymi i czyn-
5. Bilans krucjat. przemarszu nymi
- wie, dlaczego ludzie brali udział
w krucjatach
38. Barwny świat średnio- - zna pojęcia: rycerz, giermek, - zna obowiązki rycerza - opisuje ceremonię pasowania na - wie, jaki utwór literacki opiewa
wiecznego rycerstwa zbroja, pasowanie na rycerza, - opowiada o powinnościach gier- rycerza cechy idealnego rycerza
turniej mka - opisuje kulturę rycerską - wie, dlaczego rycerz należał do
Zagadnienia - wymienia uzbrojenie rycerza - opisuje drogę do pasowania na elity społecznej
1. Uzbrojenie rycerza. rycerza - umie opisać przemiany w uzbro-
2. Rycerstwo jako grupa społeczna. - wie, dlaczego rycerz był w swej jeniu rycerza
3. Kultura rycerska. epoce  żywym pociskiem
39. Imperium mongolskie - wie, kim był Czyngis-chan - opisuje podboje Mongołów - wyjaśnia, dlaczego Mongołowie - porównuje taktykę walki Mon-
- wskazuje na mapie tereny podbi- - opisuje działalność Złotej Ordy podbili tak duże tereny gołów i rycerstwa europejskiego
Zagadnienia te przez Czyngis-chana - podaje przyczyny klęski Polaków
1. Podboje Czyngis-chana. - wie, kiedy nastąpiła inwazja mon- pod Legnicą
2. Podbój Rusi. golska na Polskę i Węgry
3. Inwazja na Węgry i Polskę. - zna datę i rezultat bitwy pod
4. Złota Orda i jej losy. Legnicą
40. Gospodarka i społeczeństwo - zna pojęcia: pańszczyzna, renta - opisuje zastój gospodarczy we - wskazuje zmiany w rolnictwie - porównuje społeczeństwo śred-
w średniowiecznej Europie feudalna, stan, poddaństwo, trój- wczesnym średniowieczu w okresie średniowiecza niowieczne ze społeczeństwem
polówka, cech, gospodarka towa- - charakteryzuje włości seniora - wyjaśnia wpływ zmian w rolni- starożytnego Rzymu i Grecji
Zagadnienia rowo-pieniężna,  czarna śmierć , - wyjaśnia, jak i dlaczego rozwi- ctwie na życie codzienne ludzi - dostrzega i omawia powiąza-
1. Życie gospodarcze po upadku mroczne wieki nęły się miasta w średniowieczu nia pomiędzy narzędziami upo-
Cesarstwa Zachodniorzymskiego. - wymienia stany tworzące śred- wszechnionymi w średniowieczu
2. Włość senioralna. niowieczne społeczeństwo a sytuacją gospodarczą
3. Postęp w rolnictwie.  opisuje średniowieczne stany
4. Rozwój miast.  wymienia wynalazki, które dopro-
5.  Czarna śmierć i konsekwencje wadziły do postępu w rolnictwie
epidemii.  omawia przebieg i konsekwencje
 czarnej śmierci
41. Kościół i kultura - zna pojęcia: scholastyka, gotyk, styl - zna postać św. Tomasza z Akwinu - charakteryzuje i wskazuje bu- - dostrzega rolę Kościoła i chrześ-
w średniowiecznej Europie romański, witraż, teologia, żywoty - rozróżnia budowle w stylu ro- dowle romańskie i gotyckie cijaństwa w życiu ludzi okresu
świętych, uniwersytet, dominika- mańskim i gotyckim - omawia znaczenie uniwersytetów średniowiecza
Zagadnienia nie, franciszkanie, uniwersalizm, - wymienia osiągnięcia cywiliza- - wyjaśnia przyczyny uniwersali- - omawia przykłady jedności kul-
1. Kultura kościelna i ludowa. koncyliaryzm, niewola awiniońska cyjne średniowiecza zmu kultury w Europie tury europejskiej
papieża
14
Ocenianie
Plan wynikowy
2. Scholastyka i narodziny uniwer- - charakteryzuje kulturę rycerską, - wyjaśnia rolę zakonów - wskazuje przejawy kryzysu w Koś-
sytetów. kościelną, ludową ciele w XV w.
3. Franciszkanie i dominikanie. - opowiada, czym zajmowano się
4. Świątynie romańskie i gotyckie. na uniwersytecie
42. Monarchie stanowe - rozumie pojęcia: parlament, mo- - podaje, czym różniły się między - wyjaśnia, czym charakteryzowała - podaje, czym była i jakie zna-
narchia stanowa, Stany General- sobą stany w monarchii stanowej się działalność parlamentu czenie miała w Anglii Wielka
Zagadnienia ne, stan, przywilej, Wielka Karta - przytacza hasło, pod jakim po- - omawia mechanizmy powstania Karta Swobód
1. Narodziny reprezentacji stano- Swobód, Izba Gmin, Izba Lor- wstawała polska monarchia sta- monarchii stanowej - rozumie, że korzeni współczes-
wych. dów nowa nych form ustrojowych należy
2. Ustrój monarchii stanowej na - wymienia stany społeczne, krót- - uzasadnia, że korzeni współczes- szukać nie tylko w starożytności,
przykładzie Anglii. ko je opisuje nego angielskiego parlamentu na- ale i średniowieczu, potrafi wska-
3. Monarchie stanowe w Europie. leży szukać w średniowieczu zać przykłady
43. Polska w okresie rozbicia - pamięta znaczenie pojęć: Krzy- - opowiada o przebiegu wojny Bo- - podaje przyczyny konfliktu po- - wyjaśnia, dlaczego cesarz udzie-
dzielnicowego żacy, seniorat, testament Bole- lesława Krzywoustego z cesarzem między Bolesławem a Zbignie- lił Zbigniewowi pomocy
sława Krzywoustego, koloniza- Henrykiem V wem - wymienia konsekwencje rozbi-
Zagadnienia cja, zasadz
ca - wskazuje na mapie ziemie przyłą- - wyjaśnia przyczyny wprowadze- cia dzielnicowego
1. Wojny Bolesława Krzywoustego. - wie, co się stało w roku: 1109, czone do Polski przez Bolesława nia zasady senioratu w Polsce - wskazuje przyczyny utraty przez
2. Testament Bolesława Krzywo- 1138, 1226 - wskazuje na mapie dzielnice po- - omawia okoliczności złamania Polskę kolejnych ziem
ustego. - podaje zasady testamentu Bole- wstałe na mocy testamentu Bole- zasady senioratu - podaje przyczyny i skutki kolo-
3. Rozbicie dzielnicowe. sława Krzywoustego sława Krzywoustego - wskazuje przyczyny sprowadze- nizacji prowadzonej przez ksią-
4. Wzrost zagrożenia zewnętrzne- - wyjaśnia, w jaki sposób zasada - wyjaśnia, dlaczego Bolesław wpro- nia Krzyżaków na ziemie polskie żąt dzielnicowych
go  Brandenburgia i Tatarzy. senioratu została złamana wadził takie zasady dziedziczenia
5. Państwo krzyżackie nad Bałty- - wie, kto, kiedy i dlaczego spro- - wymienia ziemie, które Polska
kiem. wadził na ziemie polskie Krzy- utraciła w okresie rozbicia dziel-
6. Kolonizacja na prawie niemieckim. żaków nicowego, wskazuje je na mapie
44. Zjednoczone Królestwo - wie, kim byli: Jakub Świnka, - podaje okoliczności utraty Po- - podaje przyczyny dążeń zjedno- - podsumowuje panowanie Wła-
Polskie Przemysł II, Wacław II, Włady- morza Gdańskiego przez Polskę czeniowych dysława A
okietka
sław A
okietek - wymienia zwolenników zjedno- - wskazuje trudności, jakie napo- - dostrzega zalety istnienia jedno-
Zagadnienia - omawia efekt wojen z Krzyżaka- czenia Polski tykali książęta chcący objąć wła- litego państwa
1. Tendencje zjednoczeniowe. mi za panowania A
okietka - wskazuje na mapie ziemie, który- dzę nad zjednoczonymi ziemia- - wyjaśnia, dlaczego Czesi próbo-
2. Koronacje Przemysła II - wie, co było w roku: 1295, 1308, mi władał Władysław A
okietek mi polskimi wali przejąć polską koronę
i Wacława II. 1320, 1331 - opowiada, jakie działania podjął - rozumie rolę Kościoła w jed-
3. Władysław A
okietek królem Przemysł II, aby uzyskać koronę noczeniu polskich ziem, podaje
Polski. przykłady
4. Zagarnięcie Pomorza Gdańskie- - wie, dlaczego Polska utraciła Po-
go przez Krzyżaków. morze Gdańskie, rozumie tego
5. Zbrojne i pokojowe próby odzy- konsekwencje
skania utraconych ziem.
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
15
Ocena Ocena Ocena Ocena
Temat lekcji
dopuszczająca dostateczna dobra bardzo dobra
45. Kazimierz Wielki - zna pojęcia: sąd papieski, prawo - opowiada o polityce zagranicz- - rozumie dlaczego Kazimierz Wiel- - ocenia znaczenie powstania Aka-
królem Polski składu, Akademia Krakowska, nej władcy ki rozwiązywał konflikty drogą demii Krakowskiej, reform gospo-
wieczysta jałmużna - wymienia działania podjęte przez pokojową, a nie zbrojną darczych i prawnych dla rozwoju
Zagadnienia - pokazuje na mapie państwo pol- Kazimierza w celu przyspiesze- - uzasadnia, dlaczego potomni na- kraju
1. Działania dyplomatyczne skie za panowania Kazimierza nia rozwoju gospodarczego Pol- dali królowi przydomek  Wielki - wskazuje przykłady nowator-
Kazimierza Wielkiego. Wielkiego ski, podniesienia poziomu nauki skich działań Kazimierza Wiel-
2. Przemiany gospodarcze w cza- - wie, co było w roku: 1343, 1348, i obronności oraz stanu prawa kiego, rozumie ich przyczyny
sach Kazimierza Wielkiego. 1364
3. Ustrój, prawodawstwo i system - wskazuje, które dziedziny pań-
obrony państwa. stwa działalność króla doprowa-
4. Powstanie Akademii Krakowskiej. dziła do rozwoju
46. Od unii węgierskiej do unii - zna pojęcia: unia personalna, Ja- - podaje przyczyny objęcia przez - wie, dlaczego w XIV w., pano- - wyjaśnia znaczenie przywileju
litewskiej giellonowie, przywilej koszycki Ludwika Węgierskiego polskie- wały w Polsce trzy dynastie, zna koszyckiego
- wie, co było w roku: 1385, 1374, go tronu okoliczności, w jakich obejmo- - omawia przyczyny i skutki unii
Zagadnienia 1410 - wyjaśnia, dlaczego Polskę i Li- wały władzę dla Polski i Litwy
1. Ludwik Węgierski na tronie pol- - wie, kim byli: Ludwik Węgier- twę połączyła unia personalna - wyjaśnia, dlaczego doszło do
skim. ski, Jadwiga, Władysław Jagieł- - wymienia postanowienia unii wielkiej wojny z Zakonem
2. Pogańska Litwa. ło, Ulrich von Jungingen w Krewie
3. Unia polsko-litewska w Krewie. - wskazuje na mapie państwo: - omawia skutki unii dla Polski
4. Wielka wojna z Krzyżakami. litewskie, polskie, krzyżackie i Litwy
w XIV XV w. - opowiada o okolicznościach wy-
- wymienia dynastie władające buchu wielkiej wojny z Zako-
Polską w XIV w. nem
- podaje miejsce największej bitwy
w wojnie z Zakonem, omawia jej
skutek
47. Polska Jagiellonów w XV w. - podaje, kto zawarł unię polsko- - opisuje życie ziemianina  wie, - wyjaśnia i omawia przyczyny - omawia przyczyny i okoliczno-
węgierską, określa wiek tego czym zajmowała się szlachta i skutki unii polsko-węgierskiej ści powstania demokracji szla-
Zagadnienia wydarzenia - wyjaśnia zasady funkcjonowa- - podaje, dlaczego wybuchła woj- checkiej
1. Druga unia polsko-węgierska. - wie, co było w roku: 1444, 1454 nia sejmu na trzynastoletnia
2. Wojna trzynastoletnia.  1466, 1466
3. Przemiany ustroju państwa - kojarzy postacie Kazimierza Ja-
 przywileje szlacheckie, po- giellończyka i Władysława War-
wstanie sejmu walnego. neńczyka z konkretnymi wyda-
4. Rycerz staje się ziemianinem. rzeniami
16
Ocenianie
Plan wynikowy
- rozumie pojęcia: inkorporacja,
Związek Pruski, Prusy Książęce,
Prusy Królewskie, pokój toruński
II, rada królewska, senat, sejm
walny, sejmik ziemski, elekcj
48. Kultura w średniowiecznej - wie, kim byli: Gall Anonim, - wskazuje miejsca z budowlami - porównuje styl gotycki z romań- - wskazuje, czym różnił się nurt
Polsce Wincenty Kadłubek, Jan Dłu- romańskimi i gotyckimi skim ludowy kultury od dworskiego
gosz, Wit Stwosz, Paweł Włod- - wie, że życie kulturalne rozkwi- - na podstawie fotografii rozpo- - wymienia cechy wspólne kultu-
Zagadnienia kowic, Mikołaj Kopernik tało wokół dworu i Kościoła znaje cechy stylu romańskiego ry polskiej i europejskiej w okre-
1. Przyjęcie chrześcijaństwa a prze- - wymienia polskie kroniki - wymienia zakony, które przy- i gotyckiego sie średniowiecza
miany kulturowe. - wskazuje główne cechy stylów czyniły się do rozwoju kultural-
2. Ośrodki życia kulturalnego romańskiego i gotyckiego nego w Polsce
w średniowiecznej Polsce  rola - rozumie znaczenie Akademii
Akademii Krakowskiej. Krakowskiej dla rozwoju pol-
skiej nauki i kultury
- rozumie pojęcia: Bogurodzica,
ratusz, sukiennice, rocznik, kro-
nika, rotunda
49. Powtórzenie wiadomości - wie, co było w roku: 1364, 1308, - wymienia stany istniejące w śred- - podaje przyczyny i skutki konflik- - podaje przyczyny i omawia przy-
 rozkwit i schyłek wieków 1320, 1109, 1138, 1122 niowiecznej Europie tu pomiędzy cesarstwem a papie- kłady rozwoju Europy w X XII w.
średnich - zna postacie: Kazimierza Wiel- - wymienia zakony działające w śred- stwem - diagnozuje kryzys XIV XV w.
kiego, Władysława A
okietka, Bo- niowiecznej Europie - przedstawia zmiany gospodarcze - wymienia skutki kryzysu dla
Zagadnienia lesława Krzywoustego, Czyngis- - wyjaśnia, czym były zakony ry- w Europie w okresie średniowiecza Europy Zachodniej
1. Kultura średniowiecznej chana cerskie i podaje ich przykłady - podaje przyczyny i skutki rozbi-
Europy. - zna pojęcia: sąd papieski, Krzyża- - opisuje działania Bolesława Krzy- cia dzielnicowego
2. Od monarchii patrymonialnej cy, testament Bolesława Krzywo- woustego, Władysława A
okietka, - opowiada o zjednoczeniu ziem
do monarchii stanowej. ustego, monarchia stanowa, stan, Kazimierza Wielkiego polskich, wskazując jego przy-
3. Zjednoczone Królestwo Polskie niewola awiniońska, uniwersy- - zna postać św. Tomasza z Akwinu czyny
 państwo, społeczeństwo, tet, trójpolówka, renta feudalna, - omawia okoliczności sprowadze- - przedstawia zmiany gospodar-
gospodarka, kultura. Mongołowie, krucjata, zakon ry- nia do Polski Krzyżaków oraz sto- cze, jakie zaszły w Europie
cerski, czarna śmierć sunki polsko-krzyżackie do pano- - opisuje styl romański i gotycki
- wskazuje na mapie Ziemię Świętą wania Kazimierza Wielkiego
- wskazuje okoliczności rozbicia
dzielnicowego oraz zjednocze-
nia ziem polskich
- opisuje monarchię stanową
- opowiada o konflikcie Kościół-
cesarstwo
- opisuje przebieg krucjat
- wie, kiedy była bitwa pod Legni-
cą, zna jej rezultat
www.wsip.pl
Ocenianie
Plan wynikowy
17