Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 1. Badania komórek
1/2 Metody badania  podzia" metod badawczych na  klasyfikuje metody badawcze na biofizyczne çwiczenia nr 1,
komórek biofizyczne i biochemiczne i biochemiczne (P) 2, 3 do pod-
rozdz. 1.1
 techniki frakcjonowania organelli  wymienia i omawia podstawowe metody
komórkowych badał
molekularnych komórek (P/PP)
 autoradiografia  podaje przyk"ady wykorzystania wybranych
metod badawczych (P)
 chromatografia
 omawia sposób prowadzenia hodowli
 hodowle in vitro komórek i tkanek
komórek in vitro (PP)
 barwienie komórek
 ocenia naukowe znaczenie hodowli in vitro (PP)
 mikromanipulacje
 wykonuje ĘwieŻe preparaty barwione, na
 znaczenie biofizycznych
przyk"ad p"ynem Lugola (P)
i biochemicznych metod badania
 analizuje obrazy mikroskopowe komórek
komórek w rozwoju nauk
i tkanek (PP)
biologicznych
3/4 Chemiczna  sk"ad chemiczny komórki  wymienia pierwiastki i zwiÄ…zki chemiczne çwiczenie nr 1
budowa komórki budujące komórki (P) do podrozdz.
 makro- i mikroelementy
(organizmu) 1.2
 wymienia makro-, mikro- i ultraelementy (P)
 rodzaje i przyk"ady wiązał

chemicznych  omawia biologicznÄ… rol´ makro-, mikro-
i ultraelementów (PP)
 budowa i w"aĘciwoĘci fizyczne
i chemiczne wody  wymienia rodzaje wiązał
chemicznych (P)
 znaczenie wody dla Å»ywych  omawia budow´ chemicznÄ… i w"aĘciwoĘci
organizmów wody (P)
 ocenia znaczenie wody dla Żywych
organizmów (PP)
5 WiÄ…zania chemiczne  lekcja çwiczeniowa polecenia
kontrolne
nr 1 15 do
podrozdz. 1.2
9
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 1. Badania komórek
6/7 Budowa i funkcje  budowa chemiczna bia"ek:  omawia budow´ chemicznÄ… aminokwasów çwiczenia EZ  T-5
bia"ek aminokwasy, peptydy, wiÄ…zania i bia"ek (P) nr 2a i 2b do
peptydowe podrozdz. 1.1
 przedstawia mechanizm powstawania
 aminokwasy endo- i egzogenne wiÄ…zania peptydowego (PP)
 w"aĘciwoĘci chemiczne bia"ek  klasyfikuje aminokwasy na endo-
i egzogenne (P)
 budowa przestrzenna bia"ek:
struktura I-, II-, III- i IV-rz´dowa  wymienia aminokwasy egzogenne dla
cz"owieka (PP)
 biologiczne funkcje bia"ek
 wymienia w"aĘciwoĘci chemiczne bia"ek (P)
 porównuje budow´ bia"ka o strukturze
Ä…-helisy z bia"kiem o strukturze ² (PP)
 omawia biologiczne funkcje bia"ek (P)
 charakteryzuje struktur´ bia"ek (PP)
8/9 Budowa i funkcje  podzia" cukrowców: cukry proste,  klasyfikuje cukrowce na cukry proste, çwiczenia EZ  T-5
cukrowców dwucukry, wielocukry dwucukry i wielocukry (P) nr 2c, 2d, 2e
i t"uszczowców do podrozdz.
 budowa chemiczna cukrowców,  przedstawia mechanizm powstawania wiązał

1.2
wiÄ…zania Ä…- i ²-glikozydowe glikozydowych i estrowych (PP)
 biologiczne funkcje cukrowców  wymienia chemiczne w"aĘciwoĘci cukrowców
i t"uszczowców (PP)
 podzia" t"uszczowców: t"uszcze
proste i z"oÅ»one  omawia budow´ chemicznÄ… cukrowców
i t"uszczowców (P)
 budowa chemiczna t"uszczowców,
wiązania estrowe  podaje przyk"ady funkcji cukrowców
i t"uszczowców w komórce (P)
 biologiczne funkcje t"uszczowców
10/11 Budowa i funkcje  rodzaje kwasów nukleinowych: DNA,  omawia budow´ chemicznÄ… kwasów çwiczenia
kwasów RNA nukleinowych (P)
nr 3d i 3e do
nukleinowych
 budowa chemiczna kwasów  przedstawia zasadnicze cechy kwasu DNA podrozdz. 1.2
nukleinowych: nukleozyd, i RNA (P)
nukleotyd, polinukleotydy
 porównuje budow´ chemicznÄ… i przestrzennÄ…
 zasady azotowe i zasada kwasów DNA i RNA (PP)
komplementacji
10
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
 rodzaje, funkcje i lokalizacja RNA  podaje lokalizacj´ DNA i RNA w komórce (P)
 lokalizacja i funkcje DNA  okreĘla biologicznÄ… rol´ kwasów
nukleinowych (P)
 wyjaĘnia zasad´ komplementarnoĘci zasad
azotowych (PP)
12 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 1 11. Utrwalenie wiadomoĘci dotyczących badania i sk"adu chemicznego komórek
13 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 1. Powtórzenie wiadomoĘci dotyczących badania i sk"adu chemicznego komórek
Rozdzia" 2. Komórka jako podstawowa jednostka budulcowa organizmów
14 Budowa komórki  b"ona komórkowa: budowa i funkcje  wymienia elementy budowy komórki çwiczenie nr 3
prokariotycznej prokariotycznej (P) do podrozdz.
 cytoplazma: sk"ad chemiczny, ruchy,
2.1 2.2
funkcje  rozróŻnia (rysuje, opisuje rysunek, wskazuje
na modelu) elementy budowy komórki
 genofor
prokariotycznej (PP)
 rybosomy: budowa, funkcje
 omawia sk"ad chemiczny cytoplazmy (P)
 omawia budow´ genoforu (P)
 omawia budow´ i lokalizacj´ rybosomów (P)
 okreĘla funkcj´ b"ony komórkowej,
cytoplazmy, genoforu, rybosomów (PP)
 analizuje zwiÄ…zek pomi´dzy budowÄ…
a funkcją organelli komórkowych (PP)
11
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 2. Komórka jako podstawowa jednostka budulcowa organizmów
15/16/17 Budowa komórki  b"ony wewnÄ…trzkomórkowe: ER, AG,  wymienia organelle komórki eukariotycznej (P) çwiczenie nr 2
eukariotycznej lizosomy do podrozdz.
 podaje sk"ad chemiczny elementarnej b"ony
2.1 2.2
 wakuole: sk"ad chemiczny i funkcje biologicznej (P)
 mitochondria  analizuje model p"ynnej mozaiki (PP)
 chloroplasty  rozróŻnia (rysuje, opisuje rysunek, wskazuje
na modelu)  organelle komórki
 jądro komórkowe
eukariotycznej (PP)
 Ęciana komórkowa
 wymienia struktury b"oniaste komórki
eukariotycznej (P)
 okreĘla biologicznÄ… rol´ ER, AG, lizosomów (P)
 porównuje budow´ i funkcje b"ony
komórkowej i b"on wewnątrzkomórkowych
(PP)
 omawia budow´ i funkcje wakuol,
chloroplastów, mitochondriów, jądra
komórkowego, Ęciany komórkowej (P)
 opisuje budow´ chemicznÄ… Ęciany
komórkowej (P)
 wyjaĘnia mechanizm powstawania Ęcian
wtórnych, inkrustacji i adkrustacji (PP)
 porównuje budow´ komórki prokariotycznej
i eukariotycznej, roĘlinnej i zwierz´cej (PP)
18/19 Budowa komórki eukariotycznej  çwiczenia makroskopowe çwiczenie nr 1
do podrozdz.
2.1 2.2
12
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 2. Komórka jako podstawowa jednostka budulcowa organizmów
20/21 Mitotyczny podzia"  cykl komórkowy  omawia cykl komórkowy (P) çwiczenie nr 4
jÄ…dra do podrozdz.
 przebieg mitozy  wymienia fazy mitozy (P)
komórkowego 2.1 2.2
 efekt i znaczenie mitozy  omawia przebieg poszczególnych faz mitozy
(P)
 podaje efekt mitozy (P)
 rozróŻnia (samodzielnie rysuje) komórki
w poszczególnych stadiach mitozy (PP)
 ocenia biologiczne znaczenie mitozy (PP)
22/23 Mejotyczny podzia"  przebieg mejozy  wymienia fazy mejozy (P) polecenie
jÄ…dra kontrolne
 efekt i znaczenie mejozy  omawia przebieg poszczególnych faz mejozy
komórkowego nr 25 do
(P)
 porównanie przebiegu i efektu obu
podrozdz.
kariokinez  podaje efekt mejozy (P)
2.1 2.2
 cytokineza i powstawanie komórek  rozróŻnia (samodzielnie rysuje) komórki
potomnych w róŻnych stadiach mejozy (PP)
 ocenia biologiczne znaczenie mejozy (PP)
 porównuje przebieg i efekt mitozy i mejozy
(PP)
 omawia przebieg cytokinezy (P)
24 Podzia"y komórkowe  lekcja çwiczeniowa polecenia
kontrolne nr 23,
24, 26, 27
do podrozdz.
2.1 2.2
25 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 14 24. Utrwalenie wiadomoĘci dotyczących budowy i funkcji sk"adników komórek
26 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 2. Powtórzenie wiadomoĘci dotyczących budowy i funkcji sk"adników komórek
13
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 3. Metabolizm
27 Wspó"zaleÅ»noĘç  reakcje kataboliczne i anaboliczne,  definiuje terminy: metabolizm, reakcje çwiczenia nr 2,
procesów egzo- i endoergiczne anaboliczne, reakcje kataboliczne, ATP, 3 do
metabolicznych energia aktywacji (P) podrozdz. 3.1
 energia aktywacji
 podaje przyk"ady reakcji anabolicznych
 budowa i rola ATP
i katabolicznych (P)
 omawia budow´ chemicznÄ… ATP (PP)
 zapisuje reakcj´ syntezy i rozpadu ATP (PP)
 analizuje rol´ ATP w metabolizmie komórki (PP)
28 Mechanizm katalizy  klasyfikacja i nazewnictwo enzymów  definiuje terminy: holoenzym, apoenzym, çwiczenie nr 1
enzymatycznej koenzym, grupa prostetyczna, centrum do podrozdz.
 budowa enzymów: holoenzym,
aktywne (P) 3.1
apoenzym, koenzym, grupa
prostetyczna, centrum aktywne  omawia budow´ enzymu (P)
 model indukcyjnego dopasowania si´  zapisuje za pomocÄ… symboli reakcj´ katalizy
enzymatycznej (P)
 specyficznoĘç substratowa enzymów
 wyjaĘnia mechanizm katalizy enzymatycznej
 fizyczne i chemiczne czynniki
na podstawie modelu indukcyjnego
wp"ywajÄ…ce na aktywnoĘç enzymów
dopasowania si´ (PP)
 wyjaĘnia na czym polega specyficznoĘç
dzia"ania enzymów (P)
 wymienia czynniki wp"ywajÄ…ce na aktywnoĘç
enzymów (P)
 analizuje wp"yw wybranych czynników na
aktywnoĘç enzymów (PP)
 wyjaĘnia, dlaczego tylko bia"ka mogÄ… byç
enzymami (PP)
 uzasadnia s"usznoĘç stwierdzenia  jeden
enzym  jedna reakcja biochemiczna (PP)
14
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 3. Metabolizm
29/30 Autotroficzne  ogólne równanie i lokalizacja  wymienia i lokalizuje barwniki polecenia EE  T-1
odŻywianie procesu fotosyntezy fotosyntetyczne (P) kontrolne nr 4,
organizmów 5, 6, 7 do
 barwniki fotosyntetyczne  zapisuje ogólne równanie fotosyntezy (P)
 fotosynteza podrozdz. 3.2
 przebieg i efekt fazy jasnej:  omawia budow´ chloroplastów (P)
fosforylacja fotosyntetyczna
 definiuje terminy: fosforylacja fotosyntetyczna
 cykliczna i niecykliczna, si"a
cykliczna i niecykliczna, si"a asymilacyjna (P)
asymilacyjna
 opisuje przebieg fazy jasnej i ciemnej
 przebieg i efekt fazy ciemnej
fotosyntezy (PP)
 znaczenie fotosyntezy dla
 podaje efekt fazy jasnej i ciemnej fotosyntezy
funkcjonowania biosfery
(P)
 oblicza bilans w´glowy i wydajnoĘç
energetycznÄ… fotosyntezy (PP)
 ocenia znaczenie procesu fotosyntezy dla
istnienia Życia na Ziemi (PP)
31 Wp"yw czynników  podzia" czynników wp"ywających na  wymienia czynniki wp"ywające na polecenia EE  T-1
wewn´trznych intensywnoĘç fotosyntezy intensywnoĘç fotosyntezy (P) kontrolne
i zewn´trznych na nr 10, 11 do
 wp"yw wybranych czynników na  klasyfikuje czynniki wp"ywające na
przebieg podrozdz. 3.2
intensywnoĘç fotosyntezy: Ęwiat"o, intensywnoĘç fotosyntezy na wewn´trzne
i intensywnoĘç
temperatura, st´Å»enie dwutlenku i zewn´trzne (P)
fotosyntezy
w´gla, woda, sole mineralne
 omawia wp"yw wybranych czynników na
przebieg i intensywnoĘç fotosyntezy (P)
 analizuje i interpretuje wykresy ilustrujÄ…ce
wp"yw wybranych czynników na przebieg
i intensywnoĘç fotosyntezy (PP)
32 Wp"yw czynników wewn´trznych i zewn´trznych na przebieg i intensywnoĘç fotosyntezy  lekcja çwiczenia EE  T-1
çwiczeniowa nr 1, 2 do
podrozdz. 3.2
15
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 3. Metabolizm
33 Autotroficzne  ogólne równanie chemosyntezy  podaje przyk"ady organizmów polecenia
odŻywianie chemoautotroficznych (P) kontrolne
 przebieg chemosyntezy
organizmów nr 17, 18 do
 zapisuje równania reakcji chemosyntezy (PP)
 przyk"ady reakcji chemosyntezy
 chemosynteza podrozdz. 3.2
 omawia przebieg procesu chemosyntezy (P)
 znaczenie procesu chemosyntezy
 porównuje przebieg i efekt foto- i chemosyn-
tezy (PP)
 ocenia znaczenie chemosyntezy
w ekosystemie (PP)
34 Lekcja utrwalajÄ…ca materia" z lekcji 27 33. Utrwalenie wiadomoĘci z zakresu enzymologii i odÅ»ywiania si´ autotrofów
35/36 Uzyskiwanie  lokalizacja procesu oddychania  wymienia i lokalizuje etapy oddychania polecenia
energii uŻytecznej komórkowego komórkowego (P) kontrolne
biologicznie nr 3, 4 do
 przebieg i efekt glikolizy  podaje przyk"ady fermentacji (P)
 oddychanie podrozdz. 3.3
 bilans energetyczny glikolizy  analizuje przebieg oddychania beztlenowego
beztlenowe
(PP)
 fermentacja mlekowa i alkoholowa
 dokonuje bilansu energetycznego glikolizy (PP)
 znaczenie oddychania beztlenowego
 ocenia rol´ procesów fermentacyjnych
w Ęrodowisku (PP)
37/38 Uzyskiwanie  lokalizacja etapów oddychania  wymienia i lokalizuje etapy oddychania çwiczenie nr 1
energii uŻytecznej tlenowego tlenowego (P) do podrozdz.
biologicznie 3.3
 reakcja pomostowa  przedstawia istot´ oddychania tlenowego (P)
 oddychanie
 cykl Krebsa  zapisuje ogólne równanie oddychania
tlenowe
tlenowego (P)
 "ał
cuch oddechowy
 analizuje przebieg cyklu Krebsa (PP)
 bilans energetyczny oddychania
tlenowego  analizuje transport wodorów i elektronów
w "ał
cuchu oddechowym (PP)
 dokonuje bilansu energetycznego
oddychania tlenowego (PP)
 porównuje wydajnoĘç energetycznÄ…
oddychania tlenowego i beztlenowego (PP)
16
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 3. Metabolizm
39 Metabolizm  ²-oksydacja kwasów t"uszczowych  podaje przyk"ady przemian t"uszczowców (P) çwiczenia nr 2,
t"uszczowców 3 do pod-
 synteza kwasów t"uszczowych  analizuje przebieg ²-oksydacji kwasów
i aminokwasów rozdz. 3.3
t"uszczowych (PP)
 cykl mocznikowy
 podaje przyk"ady przemian związków
 wspó"zaleÅ»noĘç procesów
azotowych (P)
metabolicznych: rola acetylo-CoA
 omawia przebieg cyklu mocznikowego (P)
 analizuje wspó"zaleÅ»noĘç procesów
metabolicznych (PP)
 omawia rol´ acetylo-CoA w metabolizmie
komórki (PP)
40 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 35 39. Utrwalenie wiadomoĘci dotyczących oddychania komórkowego i znaczenia t"uszczowców
41 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 3. Powtórzenie wiadomoĘci dotyczących oddychania komórkowego i znaczenia t"uszczowców
Rozdzia" 4. OdÅ»ywianie si´  pobieranie i przetwarzanie surowców energetycznych oraz budulcowych
42 OdŻywianie  klasyfikacja heterotrofów: makrofagi,  klasyfikuje organizmy wed"ug rodzaju polecenia EZ  T-5
heterotroficzne mikrofagi pobieranego pokarmu (P) kontrolne nr 8,
organizmów 9, 10 do
 chemiczne sk"adniki pokarmu  wymienia g"ówne grupy sk"adników
podrozdz.
heterotrofów chemicznych pokarmu (P)
4.1 4.3
 witaminy: klasyfikacja, ęród"a,  podaje ęród"a witamin (P)
funkcje, awitaminozy
 klasyfikuje i omawia rol´ witamin (P)
 omawia przyczyny i skutki awitaminoz (PP)
43/44 Budowa uk"adu  narzÄ…dy uk"adu pokarmowego:  wymienia narzÄ…dy uk"adu pokarmowego çwiczenie nr 1 EZ  T-5
pokarmowego lokalizacja i budowa cz"owieka (P) do podrozdz.
ssaków na 4.1 4.3
 przystosowania w budowie  omawia funkcje odcinków uk"adu
przyk"adzie
anatomicznej uk"adu pokarmowego pokarmowego (P)
cz"owieka
do pobierania i trawienia pokarmu
 wymienia przystosowania w budowie
 gruczo"y uk"adu pokarmowego: poszczególnych odcinków przewodu
wÄ…troba i trzustka pokarmowego do funkcji, jakie pe"ni (P)
17
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 4. OdÅ»ywianie si´  pobieranie i przetwarzanie surowców energetycznych oraz budulcowych
 analizuje zwiÄ…zek pomi´dzy budowÄ…
a funkcją poszczególnych narządów uk"adu
pokarmowego (PP)
 opisuje rol´ wÄ…troby i trzustki (P)
45/46 Fizjologia  enzymy uk"adu pokarmowego  definiuje terminy: enzym, hydroliza, trawienie çwiczenie nr 2 EZ  T-5
procesów trawienia zewn´trzne i wewn´trzne (P) do podrozdz.
 trawienie cukrów, bia"ek i lipidów
i wch"aniania 4.1 4.3
 zapisuje przebieg reakcji hydrolizy (PP)
 wch"anianie
 wymienia grupy enzymów trawiennych (P)
 kontrola procesów trawienia
i wch"aniania  wskazuje miejsce syntezy i dzia"ania
wybranych enzymów przewodu
pokarmowego (P)
 analizuje mechanizm reakcji hydrolizy (PP)
 analizuje mechanizm kontroli procesów
trawiennych (PP)
47 OdÅ»ywianie heterotroficzne organizmów  lekcja çwiczeniowa çwiczenie nr 3 EZ  T-5
do podrozdz.
4.1 4.3
48/49 Diety i ich wymaga-  dietetyka jako nauka  definiuje terminy: dietetyka, dieta, dieta çwiczenie nr 4 EZ  T-2, 5, 6, 8
nia jakoĘciowe i ilo- pe"nowartoĘciowa, niepe"nowartoĘciowa, do podrozdz.
 wartoĘç kaloryczna pokarmów EM  T-10
Ęciowe eliminacyjna (P) 4.1 4.3
 róŻne rodzaje diet: dieta pe"no-
 omawia zasady racjonalnego odŻywiania (P)
i niepe"nowartoĘciowa
 oblicza wartoĘç kalorycznÄ… posi"ków (P)
 prawid"owe i nieprawid"owe nawyki
Żywieniowe  przedstawia zasady higieny uk"adu
pokarmowego (P)
 anoreksja i bulimia
 analizuje wp"yw diety na zdrowie cz"owieka (P)
 wp"yw diety na zdrowie cz"owieka
 wymienia podstawowe b"´dy w Å»ywieniu
 higiena uk"adu pokarmowego
cz"owieka (P)
 uzasadnia potrzeb´ indywidualnego doboru
sk"adników diety w zaleŻnoĘci od wieku
i stanu zdrowia (PP)
18
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 4. OdÅ»ywianie si´  pobieranie i przetwarzanie surowców energetycznych oraz budulcowych
50 OdÅ»ywianie  rodzaje wody w glebie  definiuje terminy: dyfuzja, osmoza, çwiczenie nr 3 EE  T-5
mineralne p´cznienie (P) do podrozdz.
 przystosowania morfologiczne,
i gospodarka 4.4
anatomiczne i fizjologiczne roĘlin do  wymienia rodzaje wody w glebie (P)
wodna roĘlin
pobierania i transportu wody
 charakteryzuje przystosowania
z solami mineralnymi
morfologiczne, anatomiczne i fizjologiczne
 dyfuzja, osmoza, p´cznienie do pobierania i transportu wody i soli
mineralnych (PP)
 transport aktywny
 omawia i porównuje zjawiska dyfuzji, osmozy
 transport bliski i daleki wody i soli
i p´cznienia (PP)
mineralnych
 analizuje mechanizm transportu bliskiego
 transpiracja
i dalekiego (PP)
 bilans wodny roĘlin
 analizuje bilans wodny roĘlin (PP)
51 OdÅ»ywianie mineralne i gospodarka wodna roĘlin  lekcja çwiczeniowa çwiczenia nr 1,
2 do
podrozdz. 4.4
52 Lekcja utrwalajÄ…ca materia" z lekcji 42 51. Utrwalenie wiadomoĘci zwiÄ…zanych z odÅ»ywianiem si´ organizmów
53 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 4. Powtórzenie wiadomoĘci zwiÄ…zanych z odÅ»ywianiem si´ organizmów
Rozdzia" 5. Wymiana gazowa  wentylacja warunkujÄ…ca oddychanie tlenowe
54 Mechanizmy  wymiana gazowa w wodzie i na  podaje przyk"ady narzÄ…dów wymiany çwiczenie nr 5
wymiany gazowej lÄ…dzie gazowej na lÄ…dzie i w wodzie (P) do rozdz. 5
organizmów
 przegląd uk"adów oddechowych  porównuje warunki wymiany gazowej na
zwierzÄ…t lÄ…dzie i w wodzie (PP)
 wymiana gazowa roĘlin  omawia budow´ narzÄ…dów wymiany gazowej
zwierzÄ…t: skrzela, tchawki, p"ucotchawki,
p"uca (P)
 charakteryzuje narzÄ…dy i mechanizm
wymiany gazowej roĘlin (P)
19
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 5. Wymiana gazowa  wentylacja warunkujÄ…ca oddychanie tlenowe
55/56 Budowa uk"adu od-  narzÄ…dy uk"adu oddechowego:  wymienia narzÄ…dy uk"adu oddechowego çwiczenia nr 1, EZ  T-1
dechowego ssa- lokalizacja i budowa cz"owieka (P) 2 do rozdz. 5
ków na przyk"adzie
 wdech i wydech  wymienia przystosowania w budowie
cz"owieka
narządów wymiany gazowej do pe"nionych
 pojemnoĘç p"uc
funkcji (P)
 analizuje zaleÅ»noĘç mi´dzy budowÄ…
narządów wymiany gazowej a pe"nionymi
funkcjami (PP)
 analizuje informacje przedstawione w postaci
schematów i wykresów (PP)
57/58 Fizjologia uk"adu  oddychanie zewn´trzne  wyjaĘnia istot´ oddychania zewn´trznego çwiczenie nr 3 EZ  T-1, 6;
oddechowego i wewn´trznego (P) do rozdz. 5 EM  T-5
 transport gazów oddechowych
cz"owieka
 opisuje transport gazów oddechowych (P)
 oddychanie wewn´trzne
 omawia zasady higieny i profilaktyki uk"adu
 higiena uk"adu oddechowego
oddechowego (P)
 profilaktyka chorób uk"adu
 podaje przyk"ady chorób uk"adu
oddechowego
oddechowego (P)
 przedstawia propozycj´ çwiczeÅ‚
usprawnia-
jÄ…cych prac´ uk"adu oddechowego (PP)
59 Wymiana gazowa  lekcja çwiczeniowa çwiczenie nr 4
do rozdz. 5
Rozdzia" 6. Daleki transport i odpornoĘç ustrojowa
60/61 Budowa uk"adu  narządy uk"adu krąŻenia: lokalizacja  wymienia narządy uk"adu krąŻenia (P) polecenie EZ  T-1
krąŻenia ssaków na i budowa kontrolne nr 5
 wymienia i omawia funkcje uk"adu krąŻenia (P)
przyk"adzie do pod-
 automatyzm pracy serca
 rozróŻnia rodzaje naczył
krwionoĘnych (P)
cz"owieka rozdz. 6.1
 ma"y i duŻy krwioobieg
 opisuje ma"y i duŻy krwiobieg (P)
 elementy morfotyczne krwi i osocze
 t"umaczy, na czym polega automatyzm serca
(PP)
20
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 6. Daleki transport i odpornoĘç ustrojowa
 wymienia elementy morfotyczne krwi (P)
 charakteryzuje budow´ i funkcje
poszczególnych rodzajów krwinek (PP)
 podaje sk"ad chemiczny i funkcje osocza (P)
62/63 Fizjologia uk"adu  cykl pracy serca  omawia budow´ anatomicznÄ… serca (P) çwiczenie nr 3 EZ  T-1, 6
krąŻenia do podrozdz.
 transport gazów oddechowych  opisuje cykl pracy serca (P)
6.1
 funkcje krwi  wymienia i omawia funkcje krwi (P)
 krzepni´cie krwi  wymienia grupy krwi (P)
 grupy krwi AB0 i Rh  wyjaĘnia mechanizm konfliktu
serologicznego (PP)
 narzÄ…dy uk"adu limfatycznego:
lokalizacja, budowa i funkcja  wymienia i lokalizuje narzÄ…dy uk"adu
limfatycznego (P)
 higiena uk"adu krąŻenia
 wyjaĘnia podstawowe zasady transfuzji krwi
 profilaktyka chorób serca i uk"adu
(PP)
krąŻenia
 analizuje mechanizm krzepni´cia krwi (PP)
 analizuje wyniki podstawowych badał

morfologicznych i biochemicznych krwi (PP)
 podaje przyk"ady chorób serca i uk"adu
krąŻenia (P)
 omawia podstawowe zasady profilaktyki
chorób serca i uk"adu krąŻenia (P)
64/65 System  odpornoĘç: swoista, nieswoista,  definiuje terminy: odpornoĘç swoista, polecenia EZ  T-1, 6
odpornoĘciowy komórkowa, humoralna nieswoista, komórkowa, humoralna, kontrolne nr 3,
cz"owieka szczepionka, surowica (P) 4, 8 do
 wytwarzanie przeciwcia"
podrozdz. 6.3
 odpowiedÄ™ i pami´ç immunologiczna  wymienia mechanizmy obronne organizmu
(P)
 szczepionki i surowice
 odpowiedÄ™ immunologiczna  omawia budow´ przeciwcia" (PP)
a przeszczepy
 analizuje przebieg reakcji
 AIDS
antygen przeciwcia"o (PP)
21
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 6. Daleki transport i odpornoĘç ustrojowa
 porównuje mechanizm odpornoĘci
humoralnej i komórkowej oraz naturalnej
i sztucznej (PP)
 podaje przyk"ady chorób autoagresyjnych
cz"owieka (PP)
 wyjaĘnia mechanizm odrzucania
przeszczepu (PP)
 wyjaĘnia róŻnic´ pomi´dzy szczepionkÄ…
a surowicÄ… (P)
 uzasadnia celowoĘç stosowania szczepieÅ‚

ochronnych (P)
 wymienia najwaŻniejsze szczepienia
ochronne dzieci i m"odzieŻy (P)
 podaje przyk"ady alergenów (P)
 analizuje mechanizm przebiegu reakcji
uczuleniowej (PP)
 omawia przebieg zakaŻenia wirusem HIV
i rozwój AIDS (PP)
66/67 Fizjologia  przystosowania anatomiczne do  definiuje terminy: odpornoĘç roĘlin çwiczenie nr 1 EE  T-2
transportu roĘlin transportu asymilatów wrodzona, nabyta, bierna, czynna (P) do podrozdz.
6.4
 transport bliski i daleki asymilatów  wymienia i omawia przystosowania
anatomiczne roĘlin do transportu asymilatów
 odpornoĘç roĘlin: wrodzona, nabyta,
(P)
bierna, czynna
 omawia transport bliski i daleki asymilatów
 klasyfikacja stresorów
(PP)
 wybrane choroby roĘlin
 wymienia i klasyfikuje stresory roĘlin (P)
 podaje przyk"ady chorób roĘlin (P)
 omawia przyczyny i przebieg wybranych
chorób roĘlin (PP)
22
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 6. Daleki transport i odpornoĘç ustrojowa
68 Fizjologia uk"adów oddechowego i krÄ…Å»enia  lekcja çwiczeniowa çwiczenia nr
1 i 2 do pod-
rozdz. 6.1
69 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 54 68. Utrwalenie wiadomoĘci dotyczących budowy i funkcji uk"adów oddechowego i krąŻenia
70 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia"y 5 i 6. Powtórzenie wiadomoĘci dotyczących budowy i funkcji uk"adów oddechowego i krąŻenia
Rozdzia" 7. Utrzymanie równowagi wodno-mineralnej i wydalanie
71 Budowa uk"adu wy-  zb´dne i szkodliwe azotowe  wymienia zb´dne i szkodliwe produkty çwiczenie nr 1 EZ  T-1
dalniczego ssaków produkty przemiany materii: przemiany materii (P) do podrozdz.
na przyk"adzie cz"o- amoniak, mocznik, kwas moczowy 7.1
 klasyfikuje zwierz´ta wed"ug rodzaju
wieka
 zwierz´ta amonioteliczne, wydalanego produktu przemian azotowych (P)
urikoteliczne i ureoteliczne
 wykazuje zwiÄ…zek pomi´dzy metabolizmem
 narzÄ…dy uk"adu wydalniczego: a wydalaniem (PP)
lokalizacja i budowa
 analizuje zwiÄ…zek pomi´dzy Ęrodowiskiem
Życia zwierząt a rodzajem produktów
przemian azotowych (PP)
 omawia anatomi´ uk"adu wydalniczego
cz"owieka (P)
72/73 Fizjologia uk"adu  powstawanie moczu: filtracja,  definiuje terminy: filtracja, resorpcja, sekrecja (P) çwiczenie nr 1 EZ  T-1, 6
wydalniczego resorpcja, sekrecja do podrozdz.
 omawia proces powstawania moczu
7.2
 mocz pierwotny i wtórny pierwotnego i wtórnego (P)
 higiena uk"adu wydalniczego  porównuje sk"ad chemiczny i iloĘç moczu
pierwotnego i wtórnego (PP)
 profilaktyka chorób uk"adu
wydalniczego, okresowe badania  omawia zasady higieny uk"adu wydalniczego
moczu (P)
 podaje przyk"ady chorób uk"adu
wydalniczego (P)
23
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 7. Utrzymanie równowagi wodno-mineralnej i wydalanie
 uzasadnia koniecznoĘç wykonywania
okresowych badał
moczu (P)
Rozdzia" 8. RozmnaÅ»anie si´, rozwój i zwiÄ…zane z nimi procesy
74/75 Sposoby  rozmnaÅ»anie bezp"ciowe:  definiuje terminy: rozmnaÅ»anie p"ciowe, çwiczenia nr 1,
rozmnaÅ»ania si´ pÄ…czkowanie, fragmentacja cia"a, bezp"ciowe, wegetatywne, przemiana 2 do rozdz. 8
organizmów wegetatywne pokoleł
(P)
 rozmnaŻanie p"ciowe:  wymienia rodzaje rozmnaŻania p"ciowego
rozdzielnop"ciowoĘç, i bezp"ciowego (P)
hermafrodytyzm, partenogeneza,
 podaje przyk"ady organizmów
pedogeneza
rozmnaÅ»ajÄ…cych si´ p"ciowo i bezp"ciowo (P)
 cykle Życiowe organizmów
 omawia i analizuje cykle Życiowe wybranych
 przemiana pokoleł
zwierząt i roĘlin (PP)
76 Budowa uk"adu  narzÄ…dy m´skiego i Å»eÅ‚
skiego  wymienia i lokalizuje narzÄ…dy m´skiego polecenie EZ  T-1, 6
rozrodczego ssa- uk"adu rozrodczego: lokalizacja i Żeł
skiego uk"adu rozrodczego (P) kontrolne nr
ków na przyk"adzie i budowa 10 do pod-
 omawia podstawowe zasady higieny uk"adu
cz"owieka rozdz. 8.1
 higiena uk"adu rozrodczego rozrodczego (P)
 profilaktyka chorób uk"adu  podaje przyk"ady chorób uk"adu
rozrodczego, poradnia K rozrodczego (P)
 omawia zasady profilaktyki chorób uk"adu
rozrodczego (P)
 uzasadnia koniecznoĘç okresowych badaÅ‚

kobiet w poradni K (P)
77/78 Fizjologia uk"adu  spermatogeneza i oogeneza  definiuje terminy: spermatogeneza, dla dziewczÄ…t EZ  T-1
rozrodczego spermiogeneza, oogeneza, ciÄ…Å»a, poród,  çwiczenie nr
 cykl menstruacyjny
po"óg (P) 1 do pod-
 zap"odnienie, ciąŻa, poród, po"óg
rozdz. 8.1
 omawia cykl miesiÄ…czkowy (P)
 higiena ciąŻy
 opisuje przebieg zap"odnienia (PP)
 profilaktyka wrodzonych i nabytych
 podaje czas trwania rozwoju zarodkowego
wad p"odu
i p"odowego cz"owieka (PP)
24
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 8. RozmnaÅ»anie si´, rozwój i zwiÄ…zane z nimi procesy
 wymienia fazy porodu (PP)
 omawia zasady higieny ciąŻy (P)
 przedstawia zasady profilaktyki wrodzonych
i nabytych wad p"odu (P)
79/80 Przebieg zarodko-  rozwój zarodkowy: bruzdkowanie,  definiuje terminy: bruzdkowanie, gastrulacja, polecenie EZ  T-1
wego i p"odowego gastrulacja, listki zarodkowe, organogeneza (P) kontrolne nr 8
rozwoju cz"owieka organogeneza do podrozdz.
 wymienia narzÄ…dy rozwijajÄ…ce si´
8.1
 rozwój p"odowy z poszczególnych listków zarodkowych (PP)
 "oŻysko: budowa i funkcje  charakteryzuje rozwój zarodkowy i p"odowy
cz"owieka (PP)
 rozwój postnatalny
 wymienia funkcje "oŻyska (P)
 omawia budow´ "oÅ»yska (PP)
 charakteryzuje rozwój postnatalny cz"owieka (P)
81 Procesy wzrostu  cykl Å»yciowy roĘlin: stadium wegeta-  omawia cykl Å»yciowy roĘliny nasiennej od çwiczenia nr 1,
i rozwoju roĘlin tywne i generatywne nasienia do nasienia (P) 4 do pod-
rozdz. 8.3
 spoczynek i kie"kowanie nasion  wyróŻnia w cyklu Życiowym roĘlin stadium
wegetatywne i generatywne (P)
 okres juwenilny: podzia"y mitotyczne,
wyd"uÅ»anie si´ i róŻnicowanie komó-  charakteryzuje zmiany zachodzÄ…ce w okresie
rek juwenilnym (PP)
 organy rozmnaÅ»ania generatywnego:  omawia budow´ kwiatów (P)
kwiaty
 wymienia czynniki zewn´trzne wp"ywajÄ…ce na
 wp"yw czynników zewn´trznych na proces kwitnienia (P)
kwitnienie: temperatura, Ęwiat"o
 omawia wp"yw czynników zewn´trznych na
 owoce i nasiona: powstawanie i kla- proces kwitnienia (PP)
syfikacja
 wyjaĘnia, na czym polega zjawisko fotoperio-
 sposoby rozprzestrzeniania si´ roĘlin dyzmu roĘlin (PP)
 wymienia przyk"ady roĘlin dnia d"ugiego
i dnia krótkiego (PP)
 klasyfikuje owoce i nasiona (PP)
25
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 8. RozmnaÅ»anie si´, rozwój i zwiÄ…zane z nimi procesy
 wyjaĘnia biologiczny sens spoczynku nasion
(PP)
 omawia proces kie"kowania (P)
 przedstawia sposoby rozprzestrzeniania si´
roĘlin (PP)
82 Regulacja proce-  regulatory wzrostu i rozwoju:  wymienia regulatory wzrostu i rozwoju roĘlin (P) polecenie EE  T-5
sów Życiowych ro- auksyny, gibereliny, cytokininy, kontrolne
 analizuje wp"yw auksyn, giberelin, cytokinin,
Ęlin etylen, ABA nr 20 do
etylenu i ABA na wzrost i rozwój roĘlin (PP)
podrozdz. 8.3
 ocenia znaczenie syntetycznych regulatorów
wzrostu (PP)
83 Procesy wzrostu i rozwoju roĘlin  lekcja çwiczeniowa çwiczenia nr 2,
3, 5 do
podrozdz. 8.3
84 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 71 83. Utrwalenie wiadomoĘci dotyczących rozmnaŻania i rozwoju organizmów
85 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia"y 7 i 8. Powtórzenie wiadomoĘci dotyczących rozmnaŻania i rozwoju organizmów
Rozdzia" 9. Ruch i jego pod"oŻe
86/87 Budowa i rola uk"a-  budowa histologiczna koĘci  wymienia elementy uk"adu ruchu cz"owieka (P) çwiczenia nr 2,
du szkieletowego 3 do pod-
 rodzaje koĘci, stawy, wi´zad"a  rozróŻnia elementy szkieletu cz"owieka (P)
cz"owieka rozdz. 9.1
 szkielet osiowy i szkielet koł
czyn  klasyfikuje stawy, podaje odpowiednie
przyk"ady (P)
 higiena uk"adu szkieletowego
 omawia budow´ histologicznÄ… koĘci (PP)
 profilaktyka schorzeł
uk"adu
szkieletowego: wady postawy,  wymienia funkcje uk"adu szkieletowego (P)
krzywica, p"askostopie, osteoporoza
 omawia podstawowe zasady higieny uk"adu
szkieletowego (P)
 wymienia wady i schorzenia uk"adu
szkieletowego (P)
26
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 9. Ruch i jego pod"oŻe
 analizuje przyczyny wyst´powania wad
i schorzeł
uk"adu szkieletowego (PP)
 ustala zwiÄ…zek pomi´dzy dietÄ… i trybem Å»ycia
a wyst´powaniem wad i schorzeÅ‚
uk"adu
szkieletowego (PP)
 przedstawia podstawowe zasady profilaktyki
wad postawy, krzywicy, p"askostopia
i osteoporozy (P)
88/89 Budowa i fizjologia  budowa mi´Ä˜nia szkieletowego  wymienia g"ówne grupy mi´Ä˜ni (P) çwiczenie nr 2 EZ  T-1, 3
mi´Ä˜ni szkiele- do podrozdz.
 g"ówne grupy mi´Ä˜ni szkieletowych  opisuje budow´ mi´Ä˜nia (P)
towych 9.2
 antagonizm pracy mi´Ä˜ni  omawia budow´ tkanki mi´Ä˜niowej (PP)
szkieletowych: zginacze i prostowniki
 t"umaczy antagonizm pracy zginaczy
 budowa sarkomeru i prostowników (P)
 Ęlizgowa teoria skurczu mi´Ä˜nia  omawia budow´ sarkomeru (PP)
 wp"yw aktywnoĘci fizycznej na  wyjaĘnia na podstawie Ęlizgowej teorii
zdrowie skurczu mechanizm skurczu mi´Ä˜nia (PP)
 doping  analizuje wp"yw aktywnoĘci fizycznej na
zdrowie cz"owieka (P)
 przedstawia fizjologiczne pod"oÅ»e zm´czenia
mi´Ä˜ni (PP)
 ocenia wp"yw wysi"ku fizycznego na
podniesienie ogólnej sprawnoĘci
i wydolnoĘci organizmu (PP)
 uzasadnia koniecznoĘç odpoczywania
w sposób czynny (P)
 dowodzi szkodliwoĘci stosowania dopingu (P)
90 Ruchy roĘlin  rodzaje ruchów: taksje, nastie,  definiuje taksje, nastie, tropizmy (P) çwiczenia nr 2,
tropizmy 3, 4 do pod-
 podaje przyk"ady taksji, nastii, tropizmów (P)
rozdz. 9.4
 charakteryzuje taksje, nastie, tropizmy (P)
27
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 9. Ruch i jego pod"oŻe
 porównuje taksje, nastie, tropizmy (PP)
 ocenia biologiczne znaczenie wymienionych
ruchów (PP)
91 Ruch organizmów  lekcja çwiczeniowa çwiczenie nr 1
do rozdz. 9
çwiczenia nr 4,
5 do
podrozdz. 9.1
çwiczenie nr 1
do podrozdz.
9.3
92 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 86 91. Utrwalenie wiadomoĘci związanych z ruchem i jego pod"oŻem
93 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 9. Powtórzenie wiadomoĘci związanych z ruchem i jego pod"oŻem
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
94 ¸Ä…cznoĘç organi-  komunikacja nerwowa i hormonalna  definiuje terminy: bodziec, receptor, efektor (P) çwiczenie nr 1
zmu z otoczeniem do rozdz. 10
 klasyfikacja receptorów  wymienia i klasyfikuje receptory (P)
polecenia
 bodęce podprogowe i progowe  klasyfikuje bodęce (P)
kontrolne nr 3,
 przeglÄ…d uk"adów nerwowych  omawia i porównuje budow´ uk"adów
4 do rozdz. 10
zwierzÄ…t nerwowych zwierzÄ…t (PP)
95/96 Budowa i fizjologia  budowa oka  wymienia elementy narzÄ…du wzroku (P) polecenia EZ  T-1, 6
narządów zmys"ów kontrolne nr 3,
 fotoreceptory: pr´ciki i czopki  omawia budow´ oka (P)
cz"owieka  oko 4, 5, 6 do
 chemizm widzenia  omawia funkcje pr´cików i czopków (P)
podrozdz.
 wady i choroby oczu  analizuje fizjologi´ widzenia (PP)
10.1
 higiena i profilaktyka chorób narządu  omawia mechanizm akomodacji oka (PP)
wzroku, badania kontrolne
 wymienia wady wzroku (P)
 wyjaĘnia zasad´ doboru szkie" korekcyjnych
28
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
przy dalekowzrocznoĘci, krótkowzrocznoĘci
i astygmatyzmie (PP)
 przedstawia podstawowe zasady higieny
wzroku (P)
 uzasadnia koniecznoĘç wykonywania
okresowych badał
wzroku (P)
97/98 Budowa i fizjologia  budowa ucha  wymienia elementy anatomiczne narzÄ…du polecenie EZ  T-1, 6
narządów zmys"ów s"uchu i równowagi (P) kontrolne nr 8
 odbieranie i przenoszenie fali
cz"owieka  ucho do podrozdz.
akustycznej  opisuje mechanizm odbioru i percepcji
10.1
bodÄ™ców dÄ™wi´kowych (PP)
 zmys" równowagi
 omawia fizjologi´ zmys"u równowagi (P)
 wp"yw ha"asu na zdrowie cz"owieka
 analizuje wp"yw ha"asu na stan narzÄ…du
 higiena i profilaktyka chorób narządu
s"uchu (P)
s"uchu i równowagi
 przedstawia podstawowe zasady higieny
narzÄ…du s"uchu (P)
 wymienia wady i choroby narzÄ…du s"uchu
i równowagi (P)
 uzasadnia koniecznoĘç wykonywania
okresowych badał
s"uchu (P)
99 Percepcja bodÄ™ców  budowa narzÄ…du w´chu  omawia budow´ narzÄ…du w´chu (P) çwiczenia
w´chowych, sma- nr 2, 3 do
 budowa skóry  omawia budow´ skóry (P)
kowych, dotyko- rozdz. 11
 budowa j´zyka: kubki smakowe  wymienia funkcje skóry (P)
wych i bólowych
 fizjologia odczuwania smaku, dotyku,  wymienia i lokalizuje receptory dotyku, tem-
temperatury, bólu peratury, bólu (P)
 omawia lokalizacj´ i budow´ kubków smako-
wych (P)
 analizuje fizjologi´ percepcji bodÄ™ców
chemicznych, dotykowych, bólowych (PP)
 ocenia fizjologiczne znaczenie odczuwania
bólu (PP)
29
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
100 Fizjologia przewo-  budowa komórki nerwowej  definiuje terminy: neuron, synapsa, neurome- polecenia kon-
dzenia impulsów diator, w"ókno nerwowe, nerw (P) trolne nr 9, 10,
 w"ókna nerwowe i nerwy
nerwowych 11 do pod-
 omawia budow´ komórki nerwowej (P)
 teoria membranowa przewodzenia
rozdz. 10.1
impulsów nerwowych  ustala kierunek przewodzenia impulsu w ko-
mórce nerwowej (P)
 rodzaje synaps
 porównuje stan komórki w spoczynku i po
 neuroprzekaęniki
pobudzeniu (PP)
 wymienia rodzaje synaps (P)
 t"umaczy, na czym polega sumowanie bodÄ™-
ców w czasie i przestrzeni oraz wygaszanie
bodęców (PP)
 porównuje przewodzenie impulsu w synap-
sie chemicznej i elektrycznej (PP)
 wymienia substancje o charakterze neuro-
przekaęników (PP)
 omawia teori´ membranowÄ… przewodzenia
impulsów nerwowych (PP)
101/102 Budowa uk"adu  elementy oĘrodkowego  wymienia elementy oĘrodkowego polecenia
nerwowego ssa- i obwodowego uk"adu nerwowego i obwodowego uk"adu nerwowego (P) kontrolne
ków na przyk"adzie nr 13, 15, 18
 mózgowie  omawia anatomi´ mózgu (P)
cz"owieka do podrozdz.
 autonomiczny uk"ad nerwowy  okreĘla funkcje poszczególnych cz´Ä˜ci
10.1
wspó"czulny i przywspó"czulny mózgu (P)
 "uk odruchowy  podaje przyk"ady ĘwiadczÄ…ce o nadrz´dnej
roli mózgu w pe"nieniu funkcji kontrolno-
 odruchy bezwarunkowe i warunkowe
integracyjnej (PP)
 wyŻsze czynnoĘci nerwowe: rodzaje
 wymienia elementy autonomicznego uk"adu
i lokalizacja poszczególnych
nerwowego (P)
oĘrodków korowych
 porównuje rol´ uk"adu wspó"czulnego
i przywspó"czulnego (PP)
 wymienia elementy "uku odruchowego (P)
30
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
 klasyfikuje odruchy (P)
 opisuje doĘwiadczenia Paw"owa (P)
 omawia mechanizm warunkowania (PP)
 uzasadnia, Że odruch jest podstawą
funkcjonowania uk"adu nerwowego (PP)
 podaje przyk"ady odruchów
bezwarunkowych i warunkowych (P)
 ocenia biologiczne znaczenie czynnoĘci
odruchowych (PP)
 podaje przyk"ady i lokalizacj´ oĘrodków
korowych (PP)
 opisuje wyŻsze czynnoĘci nerwowe
cz"owieka (P)
 wyjaĘnia, na czym polega pierwszy i drugi
uk"ad sygna"ów (PP)
103 Higiena uk"adu ner-  emocje i uczucia  definiuje terminy: stres, stresor (P) çwiczenie EZ  T-1, 6, 8
wowego cz"owieka nr 1 do pod-
 sen, fazy snu  podaje przyk"ady emocji pozytywnych i ne-
rozdz. 10.2
gatywnych (P)
 stres i czynniki stresogenne
 analizuje przebieg rozwoju emocjonalnego
 wp"yw d"ugotrwa"ego stresu na zdro-
cz"owieka (PP)
wie cz"owieka
 wymienia czynniki stresogenne (P)
 wymienia fazy reakcji cz"owieka na stres (P)
 omawia przebieg reakcji na stres (P)
 analizuje wp"yw d"ugotrwa"ego stresu na
funkcjonowanie i zdrowie cz"owieka (PP)
 proponuje sposoby ograniczania negatywne-
go wp"ywu stresu na organizm (P)
 wymienia fazy snu (P)
31
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
 omawia fizjologi´ snu (P)
 porównuje przebieg fazy snu paradoksalne-
go i wolnofalowego (PP)
 okreĘla biologiczny sens snu (PP)
 analizuje konsekwencje zdrowotne nieprawi-
d"owoĘci snu (PP)
104 Uk"ad nerwowy  lekcja çwiczeniowa çwiczenia nr 1,
2, 3 do
podrozdz. 10.1
105 Budowa uk"adu do-  gruczo"y uk"adu dokrewnego:  wymienia i lokalizuje elementy uk"adu polecenie EZ  T-6
krewnego cz"owie- budowa, lokalizacja, produkowane dokrewnego (P) kontrolne nr 2
ka hormony do podrozdz.
 wymienia hormony produkowane przez
10.3
poszczególne gruczo"y dokrewne (P)
 opisuje objawy nadczynnoĘci lub
niedoczynnoĘci gruczo"ów dokrewnych (PP)
106/107 Fizjologia uk"adu  hormony peptydowe i sterydowe  klasyfikuje hormony ze wzgl´du na ich çwiczenie nr 1
dokrewnego budow´ chemicznÄ… (P) do podrozdz.
 zasada sprz´Å»enia zwrotnego
10.3
 omawia i porównuje mechanizm dzia"ania na
 dzia"anie wybranych hormonów
komórk´ docelowÄ… hormonów peptydowych
 wspó"zaleÅ»noĘç dzia"ania uk"adu
i sterydowych (PP)
nerwowego i dokrewnego
 opisuje dzia"anie wybranych hormonów (P)
 wyjaĘnia zasad´ ujemnego sprz´Å»enia
zwrotnego (P)
 przedstawia nadrz´dnÄ… rol´ podwzgórza
i przysadki mózgowej (PP)
 analizuje mechanizmy utrzymania sta"oĘci
Ęrodowiska wewn´trznego (poziom cukru,
wapnia w krwi) (PP)
32
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 10. Reagowanie oraz koordynowanie funkcji Życiowych
 wykazuje wspó"zaleÅ»noĘç dzia"ania uk"adu
hormonalnego i nerwowego w utrzymaniu
homeostazy organizmu (PP)
108 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 94 107. Utrwalenie wiadomoĘci związanych z reagowaniem oraz koordynowaniem funkcji Życiowych zwierząt
i cz"owieka
109 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia" 10. Powtórzenie wiadomoĘci związanych z reagowaniem oraz koordynowaniem funkcji Życiowych zwierząt i cz"owieka
Rozdzia" 11. Zewn´trzne warstwy cia"a organizmów i ich rola
110/111 Budowa i rola po-  przegląd budowy pow"oki cia"a  wymienia wytwory skóry ssaków (P) polecenie EZ  T-2, 6
w"oki cia"a organi- zwierzÄ…t kontrolne nr 7
 wymienia funkcje skóry ssaków (P)
zmów do rozdz. 11
 pow"oka cia"a roĘlin
 omawia i porównuje budow´ pow"oki cia"a
 wytwory skóry wybranych grup zwierząt (PP)
 funkcje skóry ssaków  analizuje udzia" skóry w termoregulacji (PP)
 mechanizm termoregulacji  podaje przyk"ady chorób skóry (P)
 higiena skóry i jej wytworów  omawia zasady higieny skóry, szczególnie
w okresie dojrzewania (P)
 choroby skóry i ich profilaktyka
 omawia budow´ tkanki okrywajÄ…cej roĘlin (P)
 porównuje budow´ epidermy i ryzodermy (PP)
Rozdzia" 12. Od stanu zdrowia do stanu choroby
112/113 Stan zdrowia i cho-  czynniki chorobotwórcze  definiuje stan zdrowia i choroby (P) çwiczenie nr 2 EZ  T-1, 8
roby do rozdz. 12
 klasyfikacja chorób cz"owieka:  klasyfikuje czynniki chorobotwórcze (P)
cywilizacyjne, spo"eczne,
 podaje przyk"ady chorób cywilizacyjnych,
dziedziczne, zakaęne, inwazyjne,
spo"ecznych, dziedzicznych, zakaęnych,
alergie, zawodowe, urazy, zatrucia
inwazyjnych, zawodowych (P)
 profilaktyka zdrowotna
 t"umaczy mechanizm reakcji alergicznej
 pierwsza pomoc przedmedyczna (PP)
 podaje przyk"ady alergenów (P)
33
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 12. Od stanu zdrowia do stanu choroby
 wymienia i omawia przyczyny chorób
cywilizacyjnych i spo"ecznych (P)
 ocenia skutecznoĘç wybranych programów
i dzia"ał
profilaktycznych (PP)
 wyjaĘnia, na czym polega profilaktyka
zdrowotna (PP)
 omawia zasady udzielania pierwszej pomocy
przedmedycznej (P)
Rozdzia" 13. Choroby cz"owieka
114 Choroby nowotwo-  proces nowotworowy  definiuje terminy: nowotwór niez"oĘliwy, çwiczenia nr 2, EZ  T-1, 6, 8
rowe cz"owieka z"oĘliwy, przerzuty (P) 3 do
 czynniki kancerogenne: chemiczne,
podrozdz.
fizyczne, biologiczne  wymienia etapy rozwoju choroby
13.1
nowotworowej (P)
 profilaktyka chorób nowotworowych
 omawia przebieg rozwoju nowotworu
niez"oĘliwego i z"oĘliwego (PP)
 porównuje przebieg rozwoju nowotworu
niez"oĘliwego i z"oĘliwego (PP)
 wymienia czynniki kancerogenne (P)
 omawia objawy, które powinny sk"aniaç do
wizyty u lekarza (P)
 omawia podstawowe zasady profilaktyki
chorób nowotworowych (P)
 uzasadnia, dlaczego kobiety powinny
dokonywaç samokontroli piersi (P)
 omawia sposoby leczenia chorób
nowotworowych (PP)
115/116 Choroby zakaÄ™ne  czynniki zakaÄ™ne: wirusy, bakterie,  definiuje termin: choroba zakaÄ™na (P) çwiczenie nr 2 EZ  T-1, 6, 8
cz"owieka pierwotniaki, robaki, stawonogi do podrozdz.
 podaje przyk"ady chorób zakaęnych (P)
13.2
 cykle komórkowe wirusów: lizogenny
i lityczny
34
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 13. Choroby cz"owieka
 ęród"a i drogi zakaŻenia wirusem HIV  wymienia czynniki zakaęne (P)
 objawy i profilaktyka wybranych  omawia cykl komórkowy wirusa lizogennego
chorób zakaęnych cz"owieka i litycznego (PP)
 wymienia ęród"a zakaŻenia wirusem HIV (P)
 omawia przebieg zakaŻenia wirusem HIV
(PP)
 omawia zasady profilaktyki chorób
zakaęnych (P)
Rozdzia" 14. Niektóre trucizny i Ęrodki psychoaktywne oraz ich wp"yw na cz"owieka
117/118 Wp"yw trucizn  klasyfikacja trucizn: naturalne  definiuje termin: trucizna, nawyk, na"óg (P) çwiczenie nr 3 EZ  T-1, 6, 7, 8
i Ęrodków psycho- i antropogeniczne do podrozdz.
 klasyfikuje trucizny (P)
aktywnych na zdro- 14.2
 przeglÄ…d wybranych trucizn
 rozróŻnia gatunki trujących roĘlin i grzybów
wie cz"owieka
naturalnych polecenia
(PP)
kontrolne nr 4,
 nawyki i na"ogi
 opisuje objawy zatrucia (P)
5 do pod-
 mechanizm uzaleÅ»niania si´
 omawia zasady udzielania pomocy
rozdz. 14.2
 skutki zdrowotne i spo"eczne przedmedycznej w przypadku zatrucia (P)
alkoholizmu, nikotynizmu, lekomanii
 wymienia przyczyny popadania w na"óg (P)
i narkomanii
 omawia mechanizm uzaleŻnienia (P)
 edukacja zdrowotna, promocja
 omawia zasady profilaktyki uzaleŻnieł
(P)
zdrowia, kultura zdrowotna
 analizuje skutki zdrowotne i spo"eczne
alkoholizmu, nikotynizmu, lekomanii
i narkomanii (PP)
 przewiduje konsekwencje uŻywania Ęrodków
psychoaktywnych (P)
 proponuje sposoby rozwiÄ…zywania
problemów (nieuŻywanie alkoholu, leków
i narkotyków) (P)
119 Lekcja utrwalająca materia" z lekcji 110 119. Utrwalenie wiadomoĘci związanych z budową i rolą skóry oraz stanem zdrowia i choroby cz"owieka
35
Numer
Planowane osiÄ…gni´cia uczniów (cele lekcji) Proponowane Korelacja z treĘciami
kolejnej Temat lekcji Zakres materia"u
Po lekcji uczeł
: çwiczenia ĘcieÅ»ek edukacyjnych
lekcji
Rozdzia" 14. Niektóre trucizny i Ęrodki psychoaktywne oraz ich wp"yw na cz"owieka
120 Lekcja powtórzeniowa  rozdzia"y 11, 12, 13 i 14. Powtórzenie wiadomoĘci związanych z budową i rolą skóry oraz stanem zdrowia i choroby cz"owieka
121 126 Zaj´cia w terenie, wycieczki przedmiotowe
127 140 Godziny do dyspozycji nauczyciela
Proponujemy, by nauczyciel, ustalajÄ…c ocen´ semestralnÄ… lub koÅ‚
cowÄ… (rocznÄ…), pos"uÅ»y" si´ nast´pujÄ…cym przelicznikiem:
 ocen´ dopuszczajÄ…cÄ… otrzymuje uczeÅ‚
, który opanowa" 50% wiadomoĘci i umiej´tnoĘci z poziomu podstawowego (P);
 ocen´ dostatecznÄ… otrzymuje uczeÅ‚
, który opanowa" 70% wiadomoĘci i umiej´tnoĘci z poziomu podstawowego (P);
 ocen´ dobrÄ… otrzymuje uczeÅ‚
, który spe"ni" wymagania na ocen´ dostatecznÄ… oraz opanowa" 50% wiadomoĘci i umiej´tnoĘci z poziomu ponadpod-
stawowego (PP);
 ocen´ bardzo dobrÄ… otrzymuje uczeÅ‚
, który spe"ni" wymagania na ocen´ dostatecznÄ… oraz opanowa" 70% wiadomoĘci i umiej´tnoĘci z poziomu po-
nadpodstawowego (PP);
 ocen´ celujÄ…cÄ… otrzymuje uczeÅ‚
, który spe"ni" wymagania na ocen´ dostatecznÄ…, opanowa" ponad 90% wiadomoĘci i umiej´tnoĘci z poziomu ponad-
podstawowego (PP) oraz ma wiadomoĘci i umiej´tnoĘci wykraczajÄ…ce poza realizowany program nauczania.
36