SCENARIUSZ

zajęć o bezpieczeństwie z Kapitanem JUKA

w klasie I

Cel ogólny:

propagowanie bezpiecznych zasad zachowania się w różnych sytuacjach

Cele operacyjne – uczeń:

• zna zasady bezpiecznego zachowania w trudnych sytuacjach życiowych

• ma poczucie odpowiedzialności za zdrowie i bezpieczeństwo własne i innych

• zna podstawowe znaki drogowe i umie się do nich stosować

• wie o konieczności noszenia elementów odblaskowych

• zna podstawowe zasady bezpiecznego poruszania się pieszych po drogach publicznych

• zna numery alarmowe i zasady korzystania z nich

• umie kulturalnie i bezpiecznie zachowywać się wobec innych uczestników ruchu drogowego

Metody:

• pogadanka

• pokaz

• drama

• symulacja

Formy pracy:

• indywidualna

• zbiorowa

Środki dydaktyczne:

• płyta z nagraniem wiersza Wilki lądowe oraz piosenką Kapitan JUKA

• elementy do zabawy „Przejście dla pieszych”: skakanki – ulica, kartka A3 pocięta na pasy

lub krepina – pasy na przejściu dla pieszych, dwa koła – kierownice samochodów, cztery

koła czerwone, cztery koła zielone – sygnalizacja świetlna (płyta, materiały dodatkowe,

szablony)

• „numery alarmowe” dla każdego ucznia (płyta, kolorowanki)

• elementy do zabawy „Telefon alarmowy”: kartki A4 z różnymi numerami telefonów

• (duże cyfry), w tym numery alarmowe (płyta, materiały dodatkowe, szablony)

• plansza „Z JUKĄ jesteśmy bezpieczni!”

• opaski odblaskowe dla każdego ucznia.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:

1. Powitanie

Nauczyciel siada w kręgu razem z dziećmi i mówi: „Dzisiaj każdy z nas powita klasę w nie-

typowy sposób. Każdy będzie witał inną grupę, np. ja serdecznie witam wszystkie osoby,

które mają niebieskie oczy lub osoby, które lubią koty, które zjadły zupę mleczną itp. Dzie-

ci, których dane określenie dotyczy, podnoszą ręce i machają do pozostałych.”

Zabawa trwa dotąd, aż wszyscy się przywitają. Nauczyciel musi czuwać, czy rzeczywiście

każde dziecko poczuło się przywitane – to znaczy, czy pomachało chociaż raz. Jeśli nie,

sam powinien jeszcze „przywitać” dzieci w taki sposób, aby osoby, które nie machały, mo-

gły to zrobić.

2. Rozmowa kierowana na temat wiersza Wilki lądowe

Dzieci słuchają wiersza Wilki lądowe. Następnie nauczyciel zadaje pytania:

– przed jakimi sytuacjami przestrzega was Kapitan JUKA?

– czy odprowadza was ktoś do szkoły? Dlaczego?

– w jakich niebezpiecznych sytuacjach możecie się znaleźć w drodze do szkoły?

3. Zabawa dramowa „Zachowujemy się bezpiecznie”

Nauczyciel czyta opisy różnych sytuacji, w których znalazły się dzieci. Wybrane osoby odgrywa-

ją scenkę ukazującą, w jaki sposób należy się prawidłowo zachować. Jeśli dzieci nie wiedzą, jak

należy postąpić, nauczyciel naprowadza je i podpowiada właściwe rozwiązanie.

Sytuacje:

• W szkole podczas przerwy Janek powiedział do kolegów: „Zobaczcie, jaki długi korytarz!

Zróbmy wyścigi! Kto pierwszy przy schodach – ten wygrywa!”. Jak koledzy powinni się

zachować? Przed czym przestrzegał w wierszu Kapitan Juka?

• Kasia skończyła lekcje i czekała na tatę pod szkołą. Miał po nią przyjść, ale się spóźniał.

Podszedł do niej młody, życzliwie wyglądający mężczyzna. Uśmiechnął się i powiedział:

„Witaj Kasiu. Jestem znajomym twojego taty. Prosił mnie, żebym cię dzisiaj odprowadził

do domu, bo mu coś nagle wypadło. Po drodze pójdziemy na lody. No ta jak, idziemy?”

Co odpowie Kasia?

Czy zgodzi się pójść z nieznajomym? Czy będzie bezpieczna?

• Olek mieszka na czwartym piętrze. Umówił się dziś z kolegą „na rowery” w parku, po

drugiej stronie ulicy. Wpadł do domu i chciał zaraz wyjść, ale mama podała obiad i mu-

siał go najpierw zjeść. A w parku czekał Piotrek… Wreszcie Olek skończył drugie danie

i jeszcze z pełną buzią wybiegł z mieszkania, jakby go ktoś gonił. Mama wychyliła się

przez okno i zawołała: „Olek, nie zabrałeś kasku i ochraniaczy, wracaj!” Czy Olek posłu-

cha mamy? Czy będzie bezpieczny?

Przy tej sytuacji należy uświadomić dzieciom, że do lat 10 nie mogą poruszać się bez

nadzoru rodziców po drogach publicznych. Dopiero w wieku 10 lat mogą zdobyć kartę

rowerową, która uprawnia je do uczestnictwa w ruchu drogowym.

• Paweł i Karol oglądali swoje nowe plecaki. Paweł zauważył odblaski w kształcie chmurki

przy plecaku Karola i mówi: „No coś ty, chyba nie będziesz nosił takich dziewczyńskich

szkiełek przy plecaku? Dawaj nożyczki, odetniemy to zaraz!” Karolowi bardzo zależy na

opinii Pawła.

Co zrobi? Czy posłucha kolegi? Czy będzie bezpieczny? O czym w wierszu przypominał

Kapitan Juka?

• Zuzia, Natalia i Karolina wracały ze szkoły do domu. Karolina słuchała muzyki ze słu-

chawkami w uszach, a Zuzia i Natalia rozmawiały o szczeniaku, którego jedna z dziew-

czynek właśnie wczoraj dostała od rodziców. Jaki on mądry, śliczny, posłuszny. Natalia

już nie może się doczekać, żeby go zobaczyć. Dziewczynki są bardzo zajęte rozmową.

Przed nimi przejście la pieszych bez sygnalizatora świetlnego. Czy zauważą jadące samo-

chody? Czy przejdą bezpiecznie?

Po przeprowadzeniu zabawy można ją podsumować przez ustalenie zasad, które pomogą

dzieciom uniknąć niebezpiecznych sytuacji, np.

• Każda nieznajoma osoba – nawet bardzo sympatyczna – może być niebezpieczna.

• To, że ktoś dużo o tobie wie, nie oznacza, że jest prawdziwym znajomym.

• Zanim dasz się komukolwiek do czegoś namówić, zastanów się, czy jest to dla ciebie,

bezpieczne, korzystne, czy masz na to ochotę i czy spodobałoby się to twoim rodzicom.

Nauczyciel rozdaje dzieciom opaski odblaskowe, przypominając ich rolę w bezpiecznym

poruszaniu się w ruchu drogowym.

4. Zabawa „Przejście dla pieszych”

Do zabawy potrzebne będą: skakanki – ulica, kartka A3 pocięta na pasy lub krepina – pasy

na przejściu dla pieszych, dwa koła – kierownice samochodów, cztery koła czerwone, czte-

ry koła zielone – sygnalizacja świetlna (płyta, materiały dodatkowe, szablony).
Na podłodze należy rozłożyć skakanki, żeby wyznaczały jezdnię, po której będą poru-

szały się dwa pojazdy w przeciwnych kierunkach (dwójka dzieci z kołami-kierownicami).

Na wyznaczonej jezdni należy ułożyć białe pasy – przejście dla pieszych. Czwórka dzieci

będzie odgrywała rolę sygnalizatorów. Otrzymują koło zielone i koło czerwone. Nauczyciel

ustawia dzieci sygnalizatory dla samochodów i dla pieszych. Nauczyciel steruje kolorami

sygnalizacji świetlnej tak, aby nie było jednocześnie zielonego koloru na przejściu dla pie-

szych i dla samochodów.

Zabawa polega na przechodzeniu przez ulicę zgodnie z sygnalizacją świetlną. Jedno z dzieci może

być kapitanem JUKĄ i prezentować właściwy sposób przechodzenia na przejściu dla pieszych.

Można przećwiczyć przejście przez ulicę bez sygnalizacji świetlnej, zwracając baczną

uwagę na „samochody” jadące w obydwu kierunkach.

5. Wysłuchanie piosenki Kapitan JUKA

6. Poznajemy numery alarmowe

Nauczyciel pyta: „Czy wiecie, do kogo można zgłosić się po pomoc w trudnych sytuacjach?

Kto wam może udzielić pomocy, gdy dzieje się coś złego? To rodzice, nauczyciele, inna

zaufana osoba dorosła, policja, straż miejska, ochrona sklepu itp. Są również telefony, pod

które można dzwonić w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia, jeśli dzieje się coś groźne-

go, np. pożar, wypadek. Wy również powinniście znać te numery: 999 – pogotowie, 998

– straż pożarna, 997 – policja, 112 – numer alarmowy dla osób dzwoniących z telefonu sta-

cjonarnego oraz komórkowego. Nauczyciel wyjaśnia, jakie informacje należy podać przez

telefon, aby pomoc mogła jak najszybciej nadejść (płyta, materiały dodatkowe, szablony).

Po zgłoszeniu się dyspozytora należy podać:

• powód wezwania – co się stało (rodzaj zdarzenia, liczba osób poszkodowanych)

• dokładne miejsce zdarzenia (adres, lokalizacja, punkty orientacyjne)

• kto potrzebuje pomocy (np. imię i nazwisko, wiek, płeć)

• kto wzywa pomoc (imię i nazwisko, trzeba podać numer telefonu, z którego się dzwoni)

• należy odpowiadać dokładnie na pytania dyspozytora, wezwanie przyjęte do realizacji

ma zostać potwierdzone przez dyspozytora słowami: „

Wezwanie przyjęte

”.

Pamiętaj,

nigdy nie odkładaj pierwszy słuchawki!

Chętne dzieci odgrywają scenkę wezwania pomocy – rozmowę telefoniczną.

Nauczyciel podkreśla, że nie wolno dzwonić pod numery alarmowe dla zabawy. Podaje przykła-

dy konsekwencji takich działań, np. nieudzielenie pomocy osobom naprawdę potrzebującym.

Dzieci otrzymują „Numery alarmowe” do pokolorowania (płyta, kolorowanki) W tle można

włączyć piosenkę Kapitan JUKA.

7. Zabawa ruchowa „Telefon alarmowy”

Do zabawy potrzebne będą: kartki A4 z różnymi numerami telefonów (duże, wyraźne cy-

fry), w tym z numerami alarmowymi (płyta, materiały dodatkowe, szablony)

Dzieci przy piosence Kapitan Juka biegają w rozsypce. Na przerwę w muzyce nauczyciel

podnosi kartkę z numerem telefonu do góry, jeśli jest to numer alarmowy, dzieci stają na

baczność i naśladują odgłos karetki pogotowia, jeśli jest to zwykły numer – dalej biegają.

8. Poznajemy znaki drogowe

Nauczyciel pokazuje rodzaje znaków drogowych i omawia z dziećmi cechy charakterystycz-

ne znaków dla poszczególnych grup (kształt, kolor). Proponowane znaki do omówienia:

• Informacyjne D-6 (przejście dla pieszych) D-6A (przejazd dla rowerzystów)

• Ostrzegawcze A-17 (dzieci), A-1 (niebezpieczny zakręt w prawo)

• Nakazu C-16 (droga dla pieszych), C-13 (droga dla rowerzystów)

• Zakazu B-20 (stop), B-9 (zakaz wjazdu rowerów)

Dzieci otrzymują karty pracy „Znaki drogowe” do pokolorowania. (płyta, kolorowanki)

9. Quiz podsumowujący

Potrzebne będą dla każdego dziecka: opaska odblaskowa założona na prawy nadgarstek,

znak przejście dla pieszych – plansza „Z JUKĄ jesteśmy bezpieczni”

Nauczyciel czyta pytania, na które odpowiedź może brzmieć TAK lub NIE. Uczniowie siedzą

przed nauczycielem i słuchają pytań. Jeśli według nich odpowiedź brzmi TAK – podnoszą do

góry prawą rękę z opaską odblaskową. Jeśli według nich odpowiedź brzmi NIE – podnoszą

do góry lewą rękę. Nauczyciel podaje poprawną odpowiedź z wyjaśnieniem, aby uczniowie

wybierający niewłaściwą odpowiedź mogli zweryfikować swoją wiedzę i utrwalić poprawne

informacje.

Pytania:

1. Czy na przejściu dla pieszych przechodzimy na zielonym świetle? (TAK)

2. Czy dzięki odblaskom jesteśmy bardziej widoczni na drodze i w związku z tym bardziej

bezpieczni? (TAK)

3. Czy możemy ufać każdemu nieznajomemu, nawet jeśli zna nasze imię? (NIE)

4. Czy kask chroni głowę przed urazami w razie upadku? (TAK)

5. Czy numer 112 to numer alarmowy? (TAK)

6. Czy bezpiecznie jest biegać po korytarzach szkolnych w czasie przerw? (NIE)

7. Czy dzieci mogą same jeździć po drogach bez karty rowerowej? (NIE)

8. Czy ten znak oznacza przejście dla pieszych? (TAK)

Nauczyciel pokazuje znak przejście dla pieszych (płyta, ilustracje lub plansza Z JUKĄ

jesteśmy bezpieczni)

9. Czy na przejście dla pieszych można wbiegać? (NIE)

10. Czy, przebywając w pobliżu jezdni, musimy zachowywać szczególną ostrożność? (TAK)

10. Ponowne wysłuchanie piosenki Kapitan JUKA