Pielęgnowanie pacjenta w

starszym wieku z owrzodzeniem

żylnym podudzi

Ewa

Z11

Owrzodzenie

Czyli ubytek skóry goleni, który ciężko

się goi. Należy do ran przewlekłych,

więc proces gojenia się owrzodzenia

trwa dłużej niż 8 tygodni, gdyż

wymaga wypełnienia ubytków tkanek

ziarniną.

Przyczyny owrzodzeń żylnych

podudzi



Przewlekła niewydolność żylna



Choroby metaboliczne



Miażdżyca kończyn dolnych



Choroby nowotworowe



Choroby tętnic

Lokalizacja owrzodzeń

Zazwyczaj są one umiejscowione

powyżej kostki przyśrodkowej, w 1/3

dolnej goleni. Możliwe jest również

zlokalizowanie owrzodzeń z przodu

lub z tyłu goleni, a w niektórych

przypadkach mogą obejmować nawet

całe podudzie.

Skóra wokół owrzodzenia jest

zaczerwieniona i twardsza, natomiast dno

owrzodzenia zazwyczaj wypełnione jest

tkanką martwiczą oraz ziarniną. Brzegi

owrzodzenia mają nieregularne granice, a

obecność ropy w owrzodzeniu świadczy o

infekcji.

Czynniki ryzyka



Płeć żeńska



Czynniki dziedziczne



Wiek ( po 65. roku życia dotyczą 3-5%

populacji Europy)



Otyłość



Siedzący lub stojący tryb życia



Mała aktywność fizyczna

Pierwszy etap leczenia

W pierwszej kolejności należy

zlikwidować obrzęk kończyn dolnych,

gdyż jest to konieczny warunek do

zagojenia się rany. Można osiągnąć to

poprzez kompresję, czyli leczenie

uciskowe.

W kompresji możemy zastosować bandaże

elastyczne i nieelastyczne, rajstopy oraz

różne rodzaje pończoch. Bandażowanie

kończyn dolnych zmniejsza obrzęk tkanki

podskórnej.

Leczenie rany

Ma na celu zlikwidowanie tkanki martwiczej

oraz doprowadzenie do wytworzenia się

ziarniny. Zakażoną ranę leczy się głównie

miejscowo. Do oczyszczania rany używa

się środków antyseptycznych, które nie

uszkadzają tworzącej się ziarniny.

Jeżeli wokół owrzodzenia występuje

stan zapalny tkanki podskórnej, a

owrzodzenie jest bardzo bolesne

należy wtedy wykonać wymaz z

owrzodzenia i posiew bakteriologiczny

z antybiogramem. Następnie

zastosować doustne leczenie

antybiotykami.

Na powierzchnię owrzodzenia nie

stosuje się antybiotyków, gdyż

opóźniają one proces ziarninowania,

mogą działać toksycznie na tkanki,

drażnić skórę i powierzchnię

owrzodzenia oraz wywołać uczulenie.

Tradycyjne opatrunki z gazy są

odradzane, gdyż łatwo przylegają do

rany, podczas zmieniania opatrunku

powodują oderwanie strupa z nowo

utworzonych tkanek i sprawiają ból

pacjentowi. Dlatego zalecane są

gotowe opatrunki dostępne w

aptekach.

Leczenie chirurgiczne

Gdy powierzchnia owrzodzenia jest bardzo

duża możliwe jest wykonanie przeszczepu

skóry. Można zastosować autoprzeszczep

(przeszczep tkanki pacjenta z innej części

ciała) bądź przeszczep materiału

zbliżonego do tkanki ludzkiej.

Po wyleczeniu owrzodzenia

powinno się usunąć chore naczynie

żylne. Do tego celu stosuje się

metody operacyjne lub

skleroterapię.

Pielęgnowanie pacjenta

Ważnym aspektem leczenia owrzodzeń

podudzi jest pielęgnowanie pacjenta

przez pielęgniarkę. Dzięki temu

choroba jak i jej wyleczenie może

stać się dla pacjenta łatwiejsze.



Pielęgniarka powinna wspierać pacjenta

i zrozumieć jego potrzeby podczas

choroby, zachować jego wszelką

intymność oraz szanować jego decyzje



Pielęgniarka ma za zadanie edukować

pacjenta i pomóc w leczeniu kompresją.

Pokazanie jak należy bandażować

kończyny i pomóc w dopasowaniu

odpowiednich rajstop, pończoch bądź

bandaży



Równie ważnym aspektem jest

odpowiednie leczenie rany przez

pielęgniarkę. Stosowanie środków, które

nie uszkadzają ziarniny, a takie, które

odkażą ranę. Wraz z pomocą lekarza

usunięcie tkanek martwiczych.

Stosowanie zasad aseptyki i antyseptyki

podczas zmiany opatrunku. Edukacja

pacjenta odnośnie zmiany opatrunku i

polecenie gotowych opatrunków

dostępnych w aptekach



Następnie pielęgniarka powinna

wyjaśnić cel i omówić metody

usunięcia chorych naczyń żylnych.

Polecić pacjentowi, aby wszelkie

pytania dotyczące zabiegu kierował

do lekarza i uzyskał od niego

najwięcej informacji.



Pielęgniarka powinna polecić

pacjentowi, aby unikał stania i

siedzenia ze spuszczonymi nogami.

Powinien opierać nogi na taborecie

lub innym podwyższeniu co ułatwia

powrót krwi żylnej. Zalecić, aby

wprowadził więcej ruchu do

codziennego życia.



Pielęgniarka również może doradzić

pacjentowi, aby wybierał wygodne

buty o sztywnej podeszwie, które

umożliwiają ruch stopą. Obcas buta

nie powinien być wyższy niż 4-5 cm



Zalecić pacjentowi, aby unikał

nagrzewania ciała i kąpieli w wodzie

morskiej, aby pielęgnował skórę

podudzi i regularnie odwiedzał lekarza

Bibliografia



„Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne” K.

Wieczorowska – Tobis



„Owrzodzenia podudzi” Monika Dudzisz-Śledź,

Andrzej Śledź ( Medycyna Rodzinna 2/2006)



„Metody fizykalne w profilaktyce i leczeniu

owrzodzeń żylnych podudzi” Ewa Fornalczyk-

Wachowska, Włodzisław Kuliński (Balneologia

Polska 2/2008)