Ketoza krów

Ketoza krów

(ketosis bovum, ketonemia,

(ketosis bovum, ketonemia,

acetonemia, ketonuria,

acetonemia, ketonuria,

acetonuria)

acetonuria)

Istota

Istota

choroby

choroby

.

.

Choroba charakteryzuje się :

Choroba charakteryzuje się :

•

nagromadzeniem

nagromadzeniem

się zw. ketonowych we

się zw. ketonowych we

krwi (ketonemia), moczu (ketonuria), mleku

krwi (ketonemia), moczu (ketonuria), mleku

(ketolakcja) i w wydychanym powietrzu

(ketolakcja) i w wydychanym powietrzu

•

zmniejszeniem stężenia glukozy we krwi

zmniejszeniem stężenia glukozy we krwi

(hipoglikemia)

(hipoglikemia)

•

skłonnością do zwyrodnienia tłuszczowego

skłonnością do zwyrodnienia tłuszczowego

wątroby

wątroby

Rodzaje ketozy:

Rodzaje ketozy:

•

K. pierwotna – występuje samoistnie w okresie

K. pierwotna – występuje samoistnie w okresie

poporodowym

poporodowym

•

K. wtórna – występuje w przebiegu innych

K. wtórna – występuje w przebiegu innych

chorób pierwotnych niezależnie od okresu

chorób pierwotnych niezależnie od okresu

laktacji

laktacji

•

K. pokarmowa – występuje niezależnie od

K. pokarmowa – występuje niezależnie od

okresu laktacji, wieku, płci a karmionych paszą

okresu laktacji, wieku, płci a karmionych paszą

ketogenną

ketogenną

•

K. subkliniczna – typowa choroba dla stad krów

K. subkliniczna – typowa choroba dla stad krów

•

K. kliniczna: postać niestrawnościowa i postać

K. kliniczna: postać niestrawnościowa i postać

nerwowa (neurologiczna)

nerwowa (neurologiczna)

Przyczyny k. pierwotnej

Przyczyny k. pierwotnej

•

Specyficzna przemiana energetyczna u

Specyficzna przemiana energetyczna u

przeżuwaczy

przeżuwaczy

•

Wysoka wydajność mleczna w początkowym

Wysoka wydajność mleczna w początkowym

okresie lakatcji

okresie lakatcji

•

Znaczny wzrost zużycia glukozy na początku

Znaczny wzrost zużycia glukozy na początku

laktacji

laktacji

•

Spadek produkcji glukozy i glikogenu w

Spadek produkcji glukozy i glikogenu w

wątrobie

wątrobie

•

Nadmierne otłuszczenie krów w okresie

Nadmierne otłuszczenie krów w okresie

przedporodowym

przedporodowym

•

Zaburzenia hormonalne - (obniżenie stężenia

Zaburzenia hormonalne - (obniżenie stężenia

glikokortykoidów i insuliny a wzrost stęzenia

glikokortykoidów i insuliny a wzrost stęzenia

STH, tyroksyny, noradrenaliny))

STH, tyroksyny, noradrenaliny))

•

Błędy żywieniowe

Błędy żywieniowe

Produkcja zw. ketonowych.

Produkcja zw. ketonowych.

Miejsce

Miejsce

ketogenezy

ketogenezy

Prekursor

Prekursor

Produkt

Produkt

wątroba

wątroba

wolne kwasy

wolne kwasy

tłuszczowe

tłuszczowe

kw. acetooctowy

kw. acetooctowy

kw.

kw.

β

β

–

–

hydroksymasłow

hydroksymasłow

y Aceton

y Aceton

nabłonek żwacza,

nabłonek żwacza,

czepca i ksiąg

czepca i ksiąg

Kw. masłowy

Kw. masłowy

kw.

kw.

β

β

–

–

hydroksymasłow

hydroksymasłow

y

y

gruczoł mlekowy

gruczoł mlekowy

kw. octowy

kw. octowy

Kw.

Kw.

β

β

–

–

hydroksymasłow

hydroksymasłow

y

y

kw. acetooctowy

kw. acetooctowy

Objawy kliniczne ketozy (postać

Objawy kliniczne ketozy (postać

niestrawnościowa)

niestrawnościowa)

•

Spadek wydajności mlecznej

Spadek wydajności mlecznej

•

Zmniejszenie lub brak apetytu

Zmniejszenie lub brak apetytu

•

Upośledzenie motoryki przedżołądków

Upośledzenie motoryki przedżołądków

•

Zwiększona wrażliwość okolicy wątroby i

Zwiększona wrażliwość okolicy wątroby i

czasami powiększenie pola stłumienia

czasami powiększenie pola stłumienia

wątrobowego

wątrobowego

•

Kał twardy, pokryty śluzem później płynny

Kał twardy, pokryty śluzem później płynny

•

Mleko gęste i warzy się przy gotowaniu

Mleko gęste i warzy się przy gotowaniu

•

Postępujący spadek masy ciała i

Postępujący spadek masy ciała i

wychudzenie

wychudzenie

Objawy kliniczne ketozy (postać

Objawy kliniczne ketozy (postać

nerwowa)

nerwowa)

•

Osłabienie psychomotoryczne (osowiałość,

Osłabienie psychomotoryczne (osowiałość,

senność, słaba reakcja na bodźce, śpiączka,

senność, słaba reakcja na bodźce, śpiączka,

pozycja leżąca)

pozycja leżąca)

•

Pobudzenie psychomotoryczne (parcie na

Pobudzenie psychomotoryczne (parcie na

oślep, dreptaniem w miejscu, ślinotok,

oślep, dreptaniem w miejscu, ślinotok,

spaczony apetyt, lizanie lub gryzienie

spaczony apetyt, lizanie lub gryzienie

własnej skóry, zaburzenia koordynacji

własnej skóry, zaburzenia koordynacji

ruchów, nadwrażliwość czuciowa, puste

ruchów, nadwrażliwość czuciowa, puste

przeżuwanie, zaburzenia czucia głębokiego)

przeżuwanie, zaburzenia czucia głębokiego)

Wyniki badań laboratoryjnych przy

Wyniki badań laboratoryjnych przy

ketozie.

ketozie.

Parametr

Parametr

Zakres

Zakres

fizjologiczny

fizjologiczny

Krowa z

Krowa z

kliniczną

kliniczną

ketozą

ketozą

Krowa z

Krowa z

subkliniczną

subkliniczną

ketozą

ketozą

glukoza

glukoza

[mg/dl]

[mg/dl]

40 – 60

40 – 60

poniżej 30

poniżej 30

30 - 40

30 - 40

wolne kwasy

wolne kwasy

tłuszczowe

tłuszczowe

[

[

µ

µ

mol/l]

mol/l]

300 - 600

300 - 600

ponad 900

ponad 900

660 - 900

660 - 900

zw.

zw.

ketonowe

ketonowe

we krwi

we krwi

[mg/dl]

[mg/dl]

2 - 5

2 - 5

ponad 15

ponad 15

5 - 15

5 - 15

bilirubina

bilirubina

całk. [mg/dl]

całk. [mg/dl]

do 0,5

do 0,5

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

AST [U/l]

AST [U/l]

30 - 100

30 - 100

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

Wyniki badań laboratoryjnych przy

Wyniki badań laboratoryjnych przy

ketozie cd.

ketozie cd.

Parametr

Parametr

Zakres

Zakres

fizjologiczny

fizjologiczny

Krowa z

Krowa z

kliniczną

kliniczną

ketozą

ketozą

Krowa z

Krowa z

subkliniczną

subkliniczną

ketozą

ketozą

GGT [U/l]

GGT [U/l]

10 - 30

10 - 30

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

norma lub

norma lub

wzrost

wzrost

zw.

zw.

ketonowe w

ketonowe w

moczu

moczu

nieobecne

nieobecne

obecne

obecne

obecne

obecne

zw.

zw.

ketonowe w

ketonowe w

mleku

mleku

nieobecne

nieobecne

obecne

obecne

nieobecne

nieobecne

Leczenie

Leczenie

ketozy

ketozy

.

.

Preparat

Preparat

Ilość, droga podania, czas

Ilość, droga podania, czas

podawania

podawania

Glukosum 20%

Glukosum 20%

i.v. 1 litr 1 – 2 x dz. przez 4

i.v. 1 litr 1 – 2 x dz. przez 4

kolejne dni

kolejne dni

Opticortenol S

Opticortenol S

i.m. 8 – 10 ml na zwierzę/

i.m. 8 – 10 ml na zwierzę/

dzień

dzień

Hydrocortisonu

Hydrocortisonu

m aceticum

m aceticum

i.m. 125 – 250 mg/zwierzę

i.m. 125 – 250 mg/zwierzę

Dexasone

Dexasone

i.m. lub powoli i.v. 5 – 20 ml/

i.m. lub powoli i.v. 5 – 20 ml/

zwierzę /na dzień

zwierzę /na dzień

Leczenie

Leczenie

ketozy

ketozy

cd.

cd.

Preparat

Preparat

Ilość, droga podania, czas

Ilość, droga podania, czas

podawania

podawania

Neopropiowet

Neopropiowet

p.o. 100 – 200 g 1 – 2 x dz.

p.o. 100 – 200 g 1 – 2 x dz.

Boviketozin

Boviketozin

p.o. 125 – 250 ml 1 – 2 x dz.

p.o. 125 – 250 ml 1 – 2 x dz.

Ketostop

Ketostop

p.o. 300g/zwierzę przez 10 –

p.o. 300g/zwierzę przez 10 –

14 dni

14 dni

Ketomix

Ketomix

p.o. 1 000 ml/zwierzę przez

p.o. 1 000 ml/zwierzę przez

10 – 14 dni

10 – 14 dni

Leczenie

Leczenie

ketozy

ketozy

cd.

cd.

Preparat

Preparat

Ilość, droga podania, czas

Ilość, droga podania, czas

podawania

podawania

Insulinum lente

Insulinum lente

Insulinum

Insulinum

semilente

semilente

s.c. 200 j.m./zwierzę

s.c. 200 j.m./zwierzę

Vitaminum B1

Vitaminum B1

i.v. 5 – 10 mg/kg mc

i.v. 5 – 10 mg/kg mc

Combivit

Combivit

i.v., s.c. 20 – 30 ml na

i.v., s.c. 20 – 30 ml na

zwierzę

zwierzę

Propical a 0,5 l

Propical a 0,5 l

Propical a 5 l

Propical a 5 l

Leczenie ketozy cd.

Leczenie ketozy cd.

Preparat

Preparat

Ilość, droga podania, czas

Ilość, droga podania, czas

podawania

podawania

Propiosan

Propiosan

p.o. 25 – 100

p.o. 25 – 100

g/zwierzę/dzień

g/zwierzę/dzień