HIPERBARIA
-
stan podwyższonego
ciśnienia
Choroba dekompresyjna lub
ciśnieniowa(DCS
–
ang.
decompression sickness)
-zespoł
procesów
patologicznych
zachodzących w organizmie spowodowanych
nieprawidłowo (dla danego osobnika lub
nurkowania) przeprowadzoną dekompresją.
Podczas każdej dekompresji (wynurzania-
zmniejszania
ciśnienia
otaczającego)
dochodzi w tkankach do formowania się
pęcherzyków
gazu
w
tkankach.
Jeśli
dekompresja jest prawidłowa powstające
pęcherzyki są małe i nie wywołują żadnych
objawów – są to pęcherzyki „nieme”.
Początek nurkowania – tkanki szybkie
(np.krew) uległy już znacznemu
nasyceniu, podczas gdy tkanki wolne
(takie jak np. kości) są jeszcze słabo
wysycone.
W połowie nurkowania tkanki
wolne
ulegają
większemu
nasyceniu
Koniec nurkowania – tkanki
szybkie ulegają już stopniowej
desaturacji, podczas gdy tkanki
wolne
są
jeszcze
mocno
wysycone azotem.
Patomechanizm
•wzrost głębokości">
•wzrost ciśnienia">
•wzrost rozpuszczalności gazu w cieczy (
Henry'ego)->
•OK
•spadek głębokości">
•spadek ciśnienia">
•spadek rozpuszczalności gazu w cieczy (prawo
Henry'ego)">
•przesycenie!!!
•wytrącanie się pęcherzyków gazu!!!
•im głębiej - tym większa rozpuszczalność gazu - tym
więcej go się rozpuści!
•im dłużej - tym większa ekspozycja na zwiększoną
rozpuszczalność gazu - więcej gazu się rozpuści!
•rożne tkanki - rożny czas nasycenia / odsycenia
Czynniki predysponujące
•wysiłek fizyczny podczas pobytu pod
ciśnieniem, w czasie dekompresji jak i PO
nurkowaniu!!!
•w czasie
nurkowania,
•gorący prysznic po nurkowaniu,
•ilość tlenu w mieszaninie oddechowej,
•zwiększona prężność CO2
•ogólna kondycja fizyczna,
•płeć (kobiety),
•wiek nurka > jak 45lat,
•nadwaga (otyłość),
•odwodnienie,
•obecność alkoholu we krwi,
•zły stan psychofizyczny przed nurkowaniem,
•brak treningu i adaptacji do pobytu pod
ciśnieniem,
Pęcherzyki gazowe
•zewnątrznaczyniowe - stawy,
skóra, mięśnie, tkanka tłuszczowa
•wewnątrznaczyniowe
•powstające w części żylnej
•powstające w części tętnicze
•małe
•średnie (tzw. pęcherzyki "nieme"
- nie dają objawów, ale mają
znaczenie w mechanizmie
choroby!!!)
•duże - objawowe
•Działanie
•działanie bezpośrednie - ZATOR!
•
•- żylny (VGE) - częściej, mniej niebezpieczny
•- tętniczy (AGE) - bardzo niebezpieczny, rzadko ale:
•- VGE -> AGE:
•- anastomozy tętniczo - żylne,
•- przekroczenie filtra płucnego,
•- próba Valsalvy lub wysiłek eksplozywny!!!
•- przetrwały otwór owalny,
•- masywny zator płucny,
•- reembolizacja,
•działanie pośrednie
•- reakcja zapalna!
•- aktywacja mediatorów zapalenia,
•- aktywacja enzymów proteolitycznych,
•- niszczenie tkanki,
Wzrost zachorowalności na
chorobę
dekompresyjną
może być wynikiem:
•- zbyt szybkiego wynurzania
•- nurkowania wielokrotne jednego
dnia
•- nurkowania głębokie i długo
trwające
•-
pominięcia
przystanku
dekompresyjnego
•- nurkowania z profilem typu „zęby
piły”
•-
loty
samolotem
krótko
po
nurkowaniu
•-
wycieczki
wysokogórskie
po
nurkowaniu
•-
działanie
czynników
predysponujących
(odwodnienie,
hipotermia, wysiłek fizyczny, zmęczenie, zła
kondycja fizyczna, brak treningu, przetrwały
otwór owalny, obecność alkoholu we krwi).
Objawy
choroby
dekompresyjnej
występują
90%
przypadków
do
6
godzin po nurkowaniu.
-
---
objawy kostno-stawowe
-
---
objawy skórne
ob-objawy sercowe
)
o -objawy uszkodzenia rdzenia
kręgowego
-
-
-objawy uszkodzenia mózgu-
-
Ob-objawy ze strony ucha środkowego
–
Pierwsza pomoc:
•Jeśli podczas wynurzania lub po zakończeniu nurkowania
wystąpiły objawy choroby lub pogorszenie samopoczucia nurek
powinien natychmiast powiadomić o tym partnera lub
kierownika nurkowania / lekarza bazy!!! Jedynym skutecznym
sposobem leczenia choroby dekompresyjnej jest jak najszybsza
rekompresja, a następnie powolna (lecznicza) dekompresja!!!
•w razie konieczności przystąpić do
)!
•podać tlen do oddychania natychmiast po stwierdzeniu
objawów choroby i kontynuować podawani tlenu bez przerwy w
czasie transportu do komory ciśnieniowej! (w miarę możliwości
100%),
•organizować jak najszybciej transport do komory
ciśnieniowej! Zobacz temat
•zawiadomić pogotowie / szpital o wystąpieniu wypadku
nurkowego i poprosić o przyjazd karetki z tlenem!
•jeżeli jest przytomny podać do picia ciepłe płyny,
•zapewnić poszkodowanemu komfort termiczny i psychiczny -
monitorować na bieżąco jego stan ogólny i samopoczucie
Jak zapobiegać - zasady bezpiecznego
nurkowania:
•określenie odpowiednich czasów nurkowania na daną głębokość nie
wymagających przystanków dekompresyjnych tzw. czas bezdekompresyjny.
•ściśle realizujemy plan nurkowania.
•bezpieczna prędkość wynurzania się 10 m/min
•ogranicz liczbę nurkowań w ciągu jednego dnia do 3-ch, nie
przekraczających głębokości 30 m
•unikaj wielodniowych, wielopoziomowych, lub wielokrotnych nurkowań na
coraz większe głębokości
•przed lotem samolotem odczekaj: - 12 h po płytkim i lekkim nurkowaniu - 24
h po nurkowaniu głębszym, wymagającym przystanków dekompresyjnych,
dwukrotnym w jednym dniu lub, po wysiłku pod wodą, - 48 godzin po
głębokich wielodniowych, powtarzanych nurkowaniach dekompresyjnych
•używaj TABEL DEKOMPRESYJNYCH do planowania nurkowania. (Powstałe i
modyfikowane w wyniku wieloletnich badań i obserwacji nurkowań.)
•unikaj częstych wynurzeń na powierzchnię oraz krótkich nurkowań
powtarzanych z przerwa na powierzchni krótsza niż 1 h
•dla wielokrotnych nurkowań w ciągu jednego dnia zaleca się przerwy na
powierzchni dłuższe niż jedna godzina
•dla wszystkich nurkowań wskazane są przystanki bezpieczeństwa -
"higieniczne" przez 2-4 min w strefie głębokości 3-7m (3x3 lub 3x6)
•nie nurkuj na wysokościach powyżej 3000 m n.p.m. stosując dekompresyjne
tabele standardowe lub ich ekstrapolacje
zawsze nurkuj ostrożnie, pamiętając, że tabele nurkowe i komputery nurkowe
nie zabezpieczają w 100% przed choroba ciśnieniową!
Kompleks hiperbaryczny
w Instytucie Medycuny
Morskiej i Tropikalnej w
Gdyni
CO TO JEST ¨TLEN HIPERBARYCZNY¨?
Tlen hiperbaryczny (HBO)
Tlen hiperbaryczny (HBO)
to tlen o podwyższonym
to tlen o podwyższonym
ciśnieniu.
ciśnieniu.
JAKIE JEST ZASTOSOWANIE TLENU
HIPERBARYCZNEGO
?
1.Zatorowość powietrznal lub inna gazowa.
2.Choroba dekompresyjna.
3.Zatrucie CO.
4.Zgorzel gazowa.
5.Inne agresywne zakażenia.
6.Uraz wypadkowy.
7.Oparzenia.
8.Nagły niedosłuch.
9.Ostra krwotoczna niedokrwistość.
10.Podduszenie.
11.Niedokrwienne ubytki skóry oraz przeszczepy skórne.
12.Zapalenie kości oporne na leczenie.
13.Popromienne uszkodzenie kości i tkanek miękkich.
14. Rany trudno gojące się .
REKORD GŁĘBOKOŚCI W
REBREATHERZE !!!
Trzech Niemców oznajmiło pobicie rekordu
głębokości z użyciem aparatu oddechowego
Inspiration z obiegiem zamkniętym
( rebreather ). Zanurkowali na głębokość
224,6 metra w wodach Morza
Czerwonego !!