2012-05-25
WYKA
AD III
Elastyczność:
Elastyczność:
Trzy miary elastyczności popytu:
Reakcja popytu na zmianę
Reakcja popytu na zmianę
czynników pozacenowych
czynników pozacenowych
czynników pozacenowych
czynników pozacenowych
Ceno a elast c ność pop t
Cenowa elastyczność popytu.
Mieszana elastyczność popytu.
Dochodowa elastyczność popytu.
Opracował: dr inż. Tomasz Korol
Powtórka - WYKA
AD II
Cel mierzenia elastyczności funkcji:
Elastyczność cenowa popytu.
Elastyczność cenowa - mówi o wpływie zmian ceny na ilość
nabywaną danego dobra i przyjmuje wartości w przedziale [- ", 0]
Elastyczność mierzy się w celu badania wpływu zmiany
różnych czynników na funkcję.
óż h ikó f k j
Elastyczność popytu jako wartość bezwzględna ep = |Epd|
Elastyczność służy zatem do mierzenia reakcji zmiennej zależnej y
Rodzaje popytu:
na zmianę jednej ze zmiennych niezależnych.
��Popyt elastyczny, gdy ep > 1
��Popyt nieelastyczny, gdy ep < 1
��Popyt jednostkowo elastyczny, gdy ep = 1
1
2012-05-25
Powtórka - WYKA
AD II
Przy wysokiej elastyczności popytu procentowa zmiana
popytu jest wyższa niż procentowa zmiana ceny.
Mieszana elastyczność
Ela
styc
Przy elastyczności jednostkowej procentowa zmiana popytu
zno
jest , jak procentowa y
j taka sama, j p zmiana ceny.
popytu
popytu
ść
Przy elastyczności niskiej procentowa zmiana popytu jest
niższa niż procentowa zmiana ceny.
Eij = ( L�Qi / Qi) / (L�pj / pj)
DEFINICJE:
1.
Elastyczność mieszana popytu informuje nas jak zmienia się
wielkość popytu na dobro X pod względem zmian ceny innego
Procentowa zmiana wielkości popytu na jedno dobro
dobra Y.
Eij =
Procentowa zmiana ceny innego dobra
2.
L�Qi / Qi - względna zmiana wielkości popytu na dobro i-te
Mieszana elastyczność cenowa popytu na dobro X względem
zmiany ceny dobra Y to relacja między względną zmianą
zmiany ceny dobra Y to relacja między względną zmianą
L�pj / pj - względna zmiana ceny dobra j-tego
zapotrzebowania na dobro X a względna zmiana ceny dobra Y.
3.
Elastyczność mieszana popytu to względna zmiana wielkości
Elastyczność mieszana popytu pozwala stwierdzić
popytu na dane dobro w stosunku do względnej zmiany ceny
o ile procent zmniejszy się lub zwiększy wielkość popytu na
innego dobra.
dobro i-te, jeśli cena dobra j-tego zwiększy się o1procent,
przy założeniu stałości pozostałych zmiennych.
2
2012-05-25
Dobra substytucyjne
 dobra zastępowalne w procesie konsumpcji i produkcji.
Eij przyjmuje wartości w przedziale [- ", + "]
Twierdzenie I: warunkiem koniecznym na to,
Ceteris paribus, wzrost ceny danego dobra lub usługi prowadzi
aby dobro i-te było dobrem substytucyjnym względem dobra j-tego
do spadku wielkości popytu na dane dobro lub usługę
jest by ich mieszana elastyczność cenowa była większa od zera tzn. Eij >0
i jednocześnie wzrostu wielkości popytu na dobra lub usługi substytucyjne.
Twierdzenie II : warunkiem koniecznym na to,
Twierdzenie II : warunkiem koniecznym na to,
aby dobro i-te było dobrem komplementarnym względem dobra j-tego
Eij = ( L�Qi / Qi) / (L�pj / pj)
jest by ich mieszana elastyczność cenowa była mniejsza od zera tzn. Eij <0.
(L�pj / pj)
+
Twierdzenie III: warunkiem koniecznym na to,
+
aby dobro i-te było dobrem obojętnym względem dobra j-tego
(L�Qi / Qi)
+
jest by ich mieszana elastyczność cenowa była równa zeru tzn. Eij =0
Dobrami komplementarnymi
Wpływ ceny PG dobra głównego (G) na wielkość popytu dotyczącego
względem siebie nazywa się dobra, których spożycie lub produkcja
dobra substytucyjnego (S), gdzie
odbywa się łącznie.
ESG = [(S1-S0)/S0] / [(PG1-PG0)/PG0] >0
Ceteris paribus, wzrost ceny danego dobra lub usługi prowadzi
do spadku wielkości popytu na dane dobro lub usługę
i jednocześnie spadku wielkości popytu na dobra lub usługi komplementarne.
PG1
Eij = ( L�Qi / Qi) / (L�pj / pj)
PG0
(L�pj / pj)
+
DG
-
(L�Qi / Qi)
G1 G0
- O G O S
S0 S1
3
G
G
P
P
2012-05-25
Wpływ ceny PG dobra głównego (G) na wielkość popytu dotyczącego
dobra komplementarnego (K), gdzie
EKG = [(K1-K0)/K0] / [(PG1-PG0)/PG0] <0
PG1
PG0
PG1
D
DG
G1 G0
O G O S
S0 S1
PG0
Ps(const)
DG
DS1
Wzrost ceny PG prowadzi do
G1 G0
O G O K1 K0 K
wzrostu popytu na dobro S, czego
DS0
wyrazem jest przesunięcie krzywej
S0 S1 S
popytu DS wprawą stronę.
O
Wpływ ceny PG dobra głównego (G) na wielkość popytu dotyczącego
dobra neutralnego (N), gdzie
ENG = [(N1-N0)/N0] / [(PG1-PG0)/PG0] =0
PG1
PG0
PG1
D
DG
G1 G0
O G O K1 K0 K
PG0
Wzrost ceny PG prowadzi do
spadku popytu na dobro K,
DG
PK(const)
czego wyrazem jest
N0
G1 G0
O G O N
przesunięcie krzywej popytu
DK1 DK0
DK wlewą stronę.
O K1 K0 K
4
G
G
P
P
G
G
P
P
Ps
G
G
P
P
G
G
P
P
K
P
2012-05-25
Miernikiem reakcji wysokości popytu na zmiany dochodów
jest współczynnik elastyczności dochodowej popytu.
Elastyczność dochodowa popytu to stosunek
względnej zmiany rozmiarów popytu na określone
Dochodowa elastyczność
dobro do względnej zmiany dochodu.
popytu
p py
Dochodowa elastyczność popytu wyrażona w
procentach określa o ile procent zmieni się popyt na dany
produkt gdy dochód konsumenta zmieni się o jeden
procent.
Rozróżnienie pomiędzy dobrami normalnymi
oraz dobrami niższego rzędu.
EM =(L�Q/ Q) / (L�M/ M)
Wartość wskaz
nika elastyczności dochodowej popytu informuje jakie
znaczenie ma dla konsumenta określone dobro, czy jest dobrem
Procentowa zmiana wielkości popytu
normalnym, czy też dobrem niższego rzędu (gorszym). Informacja ta
EM =
jest niezbędna przy prognozowaniu zmian wielkości popytu danego
Procentowa zmiana dochodu
dobra zachodzących pod wpływem wzrostu zamożności konsumenta.
Wzrost dochodu przyczynia się do wzrostu wielkości popytu na dobra
gdzie:
normalne i do spadku wielkości popytu dóbr niższego rzędu Spadek
normalne i do spadku wielkości popytu dóbr niższego rzędu. Spadek
(L�Q / Q) l d i t
(L�Q / Q) - względna zmiana popytu,
dochodów ma odwrotny wpływa na wielkość popytu.
(L�M/ M) - względna zmiana dochodu
EM przyjmuje wartości w przedziale [- ", + "]
Rodzaje dóbr a elastyczność dochodowa popytu:
��EM < 0  dobro podstawowe niższego rzędu
��0��EM > 1 dobro normalne wyższego rzędu (dobro luksusowe)
5
2012-05-25
Prawo Engla:
w miarę wzrostu dochodów ludności udział wydatków
na żywność w całości dochodów maleje.
Rodzaje dóbr Elastyczność Zmiana Przykład
dochodowa nabywanej ilości
Wnioski:
Dobra normalne Dodatnia
q�Spadek udziału wydatków na określone dobro w warunkach stałości
Luksusowe >1 Wzrost o więcej Jachty
Luksusowe > 1 Wzrost o więcej Jachty
cen oznacza żewzględny wzrost popytu na to dobro jest mniejszy od
cen oznacza, że względny wzrost popytu na to dobro jest mniejszy od
niż 1%
względnego wzrostu dochodów.
Może również oznaczać spadek popytu w warunkach wzrostu dochodów.
Podstawowe 0  1 Wzrost o mniej niż Żywność, odzież
1%
q�Wzrost udziału wydatków na określone dobro w warunkach stałości cen
Dobra Niższego Ujemna
oznacza, że względny wzrost popytu na to dobro jest większy od względnego
rzędu
wzrostu dochodów.
(Gorsze) < 0 Spadek Chleb, ziemniaki
W przypadku znajomości dochodowej funkcji popytu Q = Q (M),
pozostałe czynniki const., elastyczność dochodową wyznacza się w oparciu
o następującą formułę:
Udział dóbr niższego rzędu obniża się wraz ze wzrostem
EM = (dQ / dM) / (Q/M)
dochodów, ponieważ zmniejsza się wielkość zapotrzebowania na
nie przy danych cenach.
gdzie:
Natomiast udział dóbr wyższego rzędu rośnie.
(dQ / dM) p j ( )
( ) - krańcowa skłonność do konsumpcji (KSK),
Elastyczność dochodowa popytu na te dobra jest bowiem większa
Elastyczność dochodowa popytu na te dobra jest bowiem większa
Q/M - przeciętna skłonność do konsumpcji (PSK).
od 1, tzn. wzrost dochodów o 1% zwiększa rozmiary
zapotrzebowania (i sumę wydatków) o więcej niż 1%.
Krańcowa skłonność do konsumpcji wskazuje, jaką część z każdej
dodatkowej złotówki dochodów konsument przeznacza na Udział dóbr zwykłych będących dobrami podstawowymi maleje
konsumpcję danego dobra. gdyż wzrost dochodów o 1% zwiększa tu popyt o mniej niż 1%.
Przeciętna skłonność do konsumpcji wskazuje, jaką część dochodów
konsumenta stanowią wydatki na dane dobro.
6
2012-05-25
Dobra niższego rzędu to na ogół dobra niższej jakości, które mają
Zmiana dochodów ludności
wysokogatunkowe, ale droższe substytuty. Ludzie ubożsi kupują np. tańsze i
a zmiana popytu i położenia
gorsze gatunki mięsa i wędlin oraz gorsze gatunkowo ubrania. Wzrost
krzywej popytu w przypadku
dochodu spowoduje spadek zainteresowania gorszymi gatunkami
dóbr normalnych
PA(const)
mięsa i wędlin, a także gorszymi gatunkowo ubraniami.
Dobra wyższego rzędu (luksusowe) są przeważnie towarami wysokiej jakości,
DA2
które mają substytuty gorszej jakości (zupełnie odwrotna sytuacja).
DA1
DA1
Dobrami luksusowymi są np. samochód marki Mercedes, (a nie mały ford/fiat),
ó( f /f )
O
atrakcyjna wycieczka zagraniczna (a nie krajowa).
QA1 QA2 QA
M1
Dobra podstawowe normalne zajmują miejsce pośrednie między
dobrami niższego rzędu, a dobrami luksusowymi.
M2
W miarę wzrostu dochodu wielkość zapotrzebowania na żywność rośnie,
ale stosunkowo wolno.
QA (M)
Zmiana dochodów ludności
a zmiana popytu i położenia
Wieloczynnikowa funkcja popytu
krzywej popytu w przypadku
dóbr niższego rzędu
PB(const)
Q=QD [ (-)p, (+-M), (+)ps, (-)pk,& ]
DB1
DB2
DB2
O
QB2 QB1
QB
Inne czynniki:
q�?
M1
q�?
M2
q�?
QB (M) q�?
7
A
P
M
B
P
M
2012-05-25
Zadanie 1
Zadanie 2
Miesięczny dochód Pawła wzrósł z 1000 zł do 1500 zł,
w wyniku czego obniżył on miesięczne spożycie dobra X z 40 szt. do 20 sztuk
Na pewnym rynku w wyniku wzrostu ceny herbaty z 10 j.p. do 14 j. p.
oraz zwiększył spożycie dobra Y z 10 sztuk do 12 sztuk.
spadł popyt na cukier z 4 do 2 ton miesięcznie oraz wzrósł popyt na kawę
Obliczyć elastyczność dochodową popytu na dobra X i Y.
z 6 do 10 ton miesięcznie. Obliczyć odpowiednie elastyczności krzyżowe popytu.
Jakim dobrem jest dla Pawła dobro X, a jakim dobro Y?
Ph1 = 10 j.p. Podać p y y
j p przykłady takich dóbr.
Ph2= 14 j.p.
Ehc = ( -2 t. / 4 t ) / ( 4j.p. / 10j.p.) = -1,25 d. kompl.
Qc1=4 t.
M1=1000zl
EMx = ( -20 szt. / 40 szt ) / ( 500zl / 1000zl) =
Qc2=2 t.
M2=1500zl
= -1,0 d.podrzędne
Qk1=6 t.
Qx1=40 szt
Ehk = ( 4 t. / 6 t ) / ( 4j.p. / 10j.p.) = +1,66 d. subst.
Qk2= 10 t.
Qx2=20 szt
EMy = ( 2 szt. / 10szt ) / ( 500zl / 1000zl) =
Qy1=10 szt
Qy2=12 szt
= + 0,4  dobro normalne podstawowe
Zadanie 4
Zadanie 3
Uzupełnij poniższą tabelę przedstawiającą wydatki konsumenta
na cztery dobra w dwóch kolejnych miesiącach:
Udział w budżecie
Wydatki
w %
Przy cenie magnetowidów równej 500 zł, popyt na kasety magnetowidowe
Dobro EM Rodzaj dobra
Sty-
wynosił 100 sztuk. Spadek ceny magnetowidów do 400 zł powoduje wzrost
Styczeń Luty Luty
czeń
popytu na kasety magnetowidowe do 150 sztuk.
A 60 100 30% 25% 0,66 normalne
Obliczyć mieszaną elastyczność popytu.
25% 10% -0,2 podrzędne
B 50 40
Pm1=500zl
Pm2=400zl
EKM = ( 50 szt. / 100 szt ) / ( -100zl / 500zl) = C 60 140
30% 35% 1,33 luksusowe
Qk1=100 szt
= -2,5 d. komplementarne
D 30 120
Qk2=150 szt 15% 30% 3,0 luksusowe
a)oblicz udział wydatków na poszczególne dobra w dochodzie konsumenta
(konsument wydaje cały swój dochód na te dobra),
b)oblicz elastyczność dochodową popytu na te dobra - zinterpretuj wyniki,
c)określ jakiego rodzaju są to dobra.
8
2012-05-25
Zadanie 5
Ile wynosi elastyczność mieszana popytu na dobro X,
gdy jego ilość zmniejszyła się o 10%, cena zaś dobra Y wzrosła
z 10 000 zł do 10 500 zł.
Czy dobra X i Y są dobrami substytucyjnymi czy komplementarnymi?
9