Wilgotność - stosunek masy wody zawartej w danej próbce do masy tej próbki
wysuszonej w temp. 105-110 st.C
Wilgotność naturalna – charakteryzuje zawartość wody w gruncie w warunkach
naturalnych.
Stopień wilgotności – stosunek objętości wody w porach do objętości porów.
Gęstość właściwa szkieletu gruntowego – (gęstość samego szkieletu) stosunek
masy szkieletu gruntowego do jego objętości. Zależy od: składu mineralnego
gruntu i domieszek w nim zawartych. Metody badania: kolba le Chateliera,
piknometr.
Gęstość objętościowa gruntu – (gęstość szkieletu + porów + wody) stosunek masy
próbki w stanie naturalnym do jej objętości. Zależy od: składu mineralnego,
porowatości i wilgotności gruntów. Metody badania: pierścienia tnącego,
rtęciowa, parafinowania, oznaczania gęstości objętościowej w cylindrze.
Gęstość objętościowa szkieletu gruntowego – (gęstość szkieletu + porów) masa
jednostki objętości gruntu w stanie naturalnym w temperaturze 105-110 st. C.
Porowatość – stosunek objętości porów w próbce do objętości całej próbki. Zależy
od: uziarnienia, stopnia jednorodności uziarnienia, kształtu ziarn, wilgotności,
sposobu ułożenia ziarn.
Wskaźnik porowatości – stosunek objętości porów do objętości szkieletu
gruntowego.
Stopień zagęszczenia gruntów niespoistych (ID) – stosunek zagęszczenia
istniejącego w warunkach naturalnych do największego możliwego zagęszczenia
danego gruntu. Zależy od: składu granulometrycznego gruntu, porowatości,
kształtu ziarn. Podział: luźne, średnio zagęszczone, zagęszczone, bardzo
zagęszczone
Konsystencja gruntu – stopień ruchliwości cząstek, zależny od ilości wody i stanu
fizycznego tych cząstek. Wyróżnia się konsystencję: zwartą, plastyczną i płynną.
Dalsze wydzielenia (stany): zwarty, [gr. skurczalności], półzwarty, [gr. plastyczności],
twardoplastyczny, plastyczny, miękkoplastyczny, [gr. płynności], płynny.
Granica skurczalności – wilgotność w %, przy której grunt mimo dalszego
suszenia nie zmniejsza swej objętości i jednocześnie zmienia barwę na
powierzchni na jaśniejszą.
Granica plastyczności – wilgotność w %, jaką ma grunt, gdy przy kolejnym
wałeczkowaniu wałeczek pęka po osiągnięciu średnicy 3 mm.
Granica płynności – wilgotność w %, jaką ma masa gruntowa umieszczona
w aparacie Casagrande'a w momencie, gdy wykonana w niej bruzda
zlewa się przy dwudziestym piątym uderzeniu miseczki o podstawę na
długości 1 cm i wysokości 1 mm.
Wskaźnik plastyczności (IP) – różnica między wartością granicy płynności a
plastyczności = ile wody wchłania grunt przy przejściu ze stanu półzwartego w stan
plastyczny.
Stopień plastyczności (IL) – parametr, za pomocą którego można wyznaczyć stan
gruntu. Iloraz różnicy wilgotności naturalnej i granicy plastyczności oraz granicy
płynności i plastyczności.
Aktywność – stosunek wartości wskaźnika plastyczności do zawartości frakcji
iłowej. Im wyższa wartość aktywności koloidalnej, tym większa zdolność gruntu do
wiązania wody.
Pęcznienie – zwiększenie objętości gruntu, lub, wskutek niemożności rozszerzania
bocznego, wzrost wysokości gruntu pod wpływem wody. Zależy od: zawartości i
składu frakcji iłowej, kompleksu sorpcyjnego, chemizmu wody.
Pęcznienie swobodne – zwiększenie objętości próbki luźno usypanej w
cylindrze z wodą, wyrażone w %.
Prawo Stokesa – prędkość swobodnego opadania cząstek kulistych jest wprost
proporcjonalna do ich średnicy i gęstości właściwej i zależy ponadto od gęstości
właściwej i lepkości cieczy, a także przyspieszenia ziemskiego.
Średnica zastępcza – średnica cząstki kulistej o tej samej gęstości właściwej co
cząstka gruntowa, opadającej z taką samą prędkością co rzeczywista cząstka
gruntowa.