Fizjologia układu krążenia
Funkcje układu krążenia:
 Termoregulacyjna  krew rozprowadza ciepło po organizmie
 Antydehydratacyjna  zapewnia odpowiednie ciśnienie osmotyczne
 Transportująca  przenoszenie metabolitów, hormonów ect.
 Hemostatyczna  białka w krwi biorą udział w hemostazie
 Odpornościowa  białe krwinki etc.
Elementy budujące układ krążenia
 Serce  pompa ssąco-tłocząca
 Naczynia krwionośne: tętnice i żyły. W tętnicach krew płynie od serca do narządów, w
żyłach od narządów do serca.
 Naczynia włosowate  połączenie tętnic i żył
 Odstępstwami od tej reguły są: Sieć dziwna tętniczo-tętnicza w nerkach, sieć dziwna żylno-
żylna w wątrobie, krążenie otwarte w śledzionie, łożysku (krew z naczyń włosowatych
wlewa się do miazgi czerwonej/miazgi miąższu śledziony lub przestrzeni międzykosmkowej
łożyska, z których wlewa się do żył)
Krew w sercu:
 Maly onieg: z prawej komory, przez płuca do lewego przedsionka
 Duży obieg: z lewej komory, przez organizm, do prawego przedsionka
Objętość wyrzutowa serca to ilość krwi, jaka wypływa z komór przy jednym skurczu
Objętość minutowa  ilość krwi wyrzucanej w ciągu jednej minuty
Ilość krwi dostarczana do narządu w %
Narząd spoczynek wysiłek
Mózg 13% 3-4%
Oskrzela 2%
Serce 5% 4-5%
Mięśnie 20% 80-85%
Trzewia 25% 3-5%
Nerki 20% 4%
Skóra 5% 5%
Tkanka
10% 1-2%
tłuszczowa
Z powyższej tabelki wynika iż podczas wysiłku najwięcej krwi jest dostarczane do mięśni. Co
ciekawe do mózgu dostaje się więcej krwi podczas wysiłku niż podczas spoczynku, a to dlatego, że
wzrasta objętość minutowa serca (więcej krwi w tym samym przedziale czasu). Serce jest stale
zaopatrywane w taka samą ilość krwi (co jest oczywiste, więcej już się w nim po prostu nie
zmieści). Podczas wysiłku nasze trzewia, nerki i inne narządy są zaopatrywane w minimalnym
stopniu (ich działanie nie jest priorytetowe)
Budowa naczyń krwionośnych  zbudowane z trzech warstw:
 błona wewnętrzna wysłana śródbłonkiem
 błona środkowa zbudowana z mięśni gładkich i włókien sprężystych
 błona zewnętrzna zbudowana z tkanki łącznej włóknistej
Naczynia tętnicze:
Ich średnica maleje wraz ze wzrostem odległości od serca. Ze względu na to dzielimy je na:
 Tętnice typu sprężystego  posiadają b. dużą średnicę, zawierają dużo włókien sprężystych
i dobrze rozbudowaną mięśniówkę. Taka budowa jest wymagana, ponieważ samo serce nie
dałoby rady przepchnąć krew przez wszystkie naczynia. Dlatego krew wyrzutowa rozciąga
włókna sprężyste w tym typie tętnic, a ich bezwładny skurcz przesuwa krew.
 Tętnice typu mięśniowego  stosunkowo duża średnica, rozbudowana mięśniówka  jej
skurcze przesuwają krew
 Tętniczki  mała średnica, pojedyncza warstwa mięśniówki. Maja małą średnice, ale
doskonale regulują ciśnienie krwi (zgodnie z prawem ciągłości strumienia, nawet niewielka
zmiana średnicy powoduje dość dużą zmianę prędkości krwi, natomiast zmiana prędkości
krwi powoduje zmianę ciśnienia  z prawa Bernoullego
 Tętniczki przed-włosowate  identyczne działanie jak tętniczki
 Naczynia włosowate  wykazują brak błony środkowej, pośredniczą w wymianie gazowej,
wymianie składników odżywczych i produktów metabolizmu, ich średnica jest mniejsza od
średnicy krwinek. Od strony tętnic mamy do czynienia z naczyniami włosowatymi
tętnicowymi, a po stronie żylnej mamy naczynia włosowate żylne.
Naczynia żylne:
 żyły poza-włosowate
 żyły typu bez-mięśniowego
 żyły typu mięśniowego  wyposażone w zastawki zapobiegające cofaniu się krwi
Mechanizmy regulujące krążenie krwi
1. Regulacja pracy serca
- Przyspieszenie akcji serca powoduje zwiększa objętość minutową serca, co wtórnie
zwiększa ciśnienie krwionośne
- Pobudzenie pochodzi z ośrodka pobudzającego zlokalizowanego w rogach rdzenia
kręgowego, skąd wychodzą włókna współczulne, uwalniające na zakończeniach zwojowych
adrenalinę i noradrenalinę
- Ośrodki zwalniające prace serca tworzą neurony należące do przywspółczulnego nerwu
błędnego, skąd wychodzą zazwojowe zakończenia uwalniające acetylocholinę
- substancje te (adrenalina, noradrenalina, acetylocholina) wpływają na czas depolaryzacji
błon komórek serca, regulując w ten sposób częstotliwość pracy serca.
2. Regulacja ciśnienia krwi
- Aby regulować ciśnienie krwi należy skurczyć lub rozkurczać mięśnie gładkie w
ścianach tętniczek
- zwężenie tętniczek warunkuje układ współczulny, który działa tonicznie  cały czas
podwyższa ciśnienie krwi pobudzając m. gładkie do skurczu
- rozkurcz m. gładkich warunkuje układ depresyjny, który działa okresowo
- w tętniczkach mamy baroreceptory, które budują układ własny (receptory o efektory w
jednym układzie). Odruch z baroreceptorów chroni nas przed gwałtownymi skokami
ciśnienia krwi. Baroreceptory maja charakter mechanoreceptorów, ponieważ nie mierzą de
facto ciśnienia krwi, a jedynie reakcje tkanki na to ciśnienie. Kiedy krew przepływa przez
tętniczkę, rozciąga ją. Rozciągniecie tętniczki aktywuje baroreceptory, które wysyłają
impuls do układu depresyjnego  zahamowanie zwężania naczyń przez układ współczulny.
Ponadto impuls z baroreceptorów idzie do serca gdzie zmniejsza częstotliwość i siłę
skurczów.
3. Odruch krążeniowy z chemoreceptorów
- W kłębuszkach szyjnych i aortalnych znajdują się chemoreceptory bardzo wrażliwe na
minimalne obniżenie prężności tlenu (hipoksję) i jonów wodorowych (kwasica
metaboliczna)
- Główną formą obrony jest wzrost częstotliwości wentylacji płuc
- następnie dochodzi do silnego pobudzenia układu współczulnego. Następuje silne
zwężenie tętnic  mniej krwi dopływa do narządów, co zapewnia mniejsze zużycie tlenu.
Tkanki zaczynają korzystać z własnych zapasów tlenu, lub przechodzą na przemiany
beztlenowe.
- Zaoszczędzony tlen jest kierowany głównie do mózgu i serca.
- Gdy oddychanie jest w jakiś sposób uniemożliwione to praca serca zwalnia, tlen jest
doprowadzany głównie do mózgu, który musi wykombinować jak na powrót zacząć
oddychać.
Wykład opracował Maciej  Jelcyn Gawroński, nałogowy zażywiok. Sponsorzy: Open Office,
Tabaka Ozona Raspberry, Herbata Zielona z Pigwą firmy BioActiv i literka Q jak kobieta
negocjowalnego afektu. PS. Dziś obyło się bez Painta, ale prosił, abym o nim wspomniał
Pozdrawiamy Painta, jedną z dwóch jedynych sensownych aplikacji Windowsa. Druga to
kalkulator.