Zaburzenia hemodynamiczne - zatory

Zator (Embolus)

Zator (Embolus) jest to luźno poruszająca się masa wewnątrznaczyniowa przenoszona przez krew z jednego anatomicznego miejsca w drugie.

RODZAJE ZATORÓW:

1)

Zatory skrzeplinowe (emboliae tromboticae) dzielimy na:

a) zatory żylne

b) zatory tętnicze

c) zatory skrzyżowane (embolia cruciata)

d) paradoksalne (embolia paradoxa)

2) Zatory płynne dzielimy na:

a) zatory tłuszczowe (embolia lipidica) b) zatory z płynu owodniowego(embolia liquoris amni) 3) Zatory gazowe (embolia aerogenes)

4) Zatory z litych fragmentów

Michał Lasota i Marcin Sułek– grupa 3

Zaburzenia hemodynamiczne - zatory

PRZYCZYNY:

Ad 1) Zatory skrzeplinowe:

a) zatory żylne: fragmenty zakrzepów wędrujące z krwią żylną

b) zatory tętnicze: fragmenty zakrzepów (przyściennych lewego przedsionka, komory lewej, płatków zastawek) wędrujące z krwią tętniczą; bakteryjne zapalenie wsierdzia; owrzodzenia miażdżycowe aorty i dużych tętnic; tętniaki aorty c) zatory skrzyżowane: gdy zatory żylne przedostają się do krążenia tętniczego np. przez ubytek w przegrodzie międzykomorowej lub inne połączenia

Ad 2) Zatory płynne:

a) zatory tłuszczowe – złamania kości (u ludzi starszych – tłuszcz ze szpiku kostnego); rozległe zabiegi ortopedyczne; oparzenia; błędy jatrogenne (wstrzyknięcie oleistego leku do naczynia – główna przyczyna) b) zatory z płynu owodniowego; wniknięcie płynu owodniowego do żył macicy podczas porodu (szczególnie przy łożysku przodującym)

Ad 3) Zatory gazowe:

• wstrzykniecie powietrza strzykawką do żyły

• otwarcie dużych naczyń szyjnych

• po urazach klatki piersiowej albo uszkodzeniu naczyń miednicy małej podczas operacji ginekologicznej

• choroba Kesonowa

Ad 4) Zatory z litych fragmentów:

• kryształki cholesterolu – tzw. zatory cholesterolowe i masy kaszowate uwolnione z owrzodzeń miażdzycowych

• fragmenty szpiku kostnego

• zatory z komórek nowotworowych

• spowodowane pasożytami

Michał Lasota i Marcin Sułek– grupa 3

Zaburzenia hemodynamiczne - zatory

POWIKŁANIA

Ad 1) Zatory skrzeplinowe - zakażone skrzepy są źródłem zatorów septycznych a) zatory żylne – zatorowość płucna

b) zatory tętnicze - zawały; tendencja do blokowania małych i średnich tętnic; zatory krążenia mózgowego (tętnica środkowa mózgu zawał jader podstawy mózgu); zatory centralnego systemu nerwowego; zatory śledziony (ból podżebrowy); zawał nerki (krwiomocz); zawał jelita (ostry brzuch) c) zatory skrzyżowane – objawy takie jak w zatorach tętniczych

Ad 2) Zatory płynne:

a) zatory tłuszczowe – najczęstsze objawy występują po 2-3 dniach po urazie: przyśpieszenie oddechu (tachypnoea); duszność (dyspnoea); przyśpieszenie tętna (tachykardia); powikłania neurologiczne b) zatory z płynu owodniowego: nagła duszność, sinica, wstrząs, drgawki i śmierć - jeśli pacjentka przeżyje ten okres wstępny to nadal grozi jej obrzęk płuc i zespół wykrzepiania śródnaczyniowego Ad 3) Zatory gazowe:

• powietrze „spienia” krew, powstały pęcherzyk (wystarczy 30 ml powietrza) nie pozwala sercu się skurczyć, co w następstwie zatrzymuje przepływ - zmiany w naczyniach mózgu i serca

• w przewlekłej formie przeważają zmiany w układzie szkieletowym z ogniskiem martwicy niedokrwiennej, zwłaszcza kończyn dolnych

Ad 4) Zatory z litych fragmentów:

• objawy zatkania naczyń

• zatory z kom. nowotworowych są ważne w tworzeniu się przerzutów

• słoniowacizna

Zatorowość płucna: zakrzep kończyn dolnych żyła główna prawy przedsionek serca prawa komora tętnica płucna (masywny zator pnia tętniczego albo główne rozgałęzienie, ”zator jeździec” powoduje tzw. ostre serce płucne).

Zatory mniejszych gałęzi tętnic powoduje zawał krwotoczny płuc.

Michał Lasota i Marcin Sułek– grupa 3