//. Wybrane standardy opieki pielęgniarskiej
79
Uzasadnienie: Dobra znajomość składu, zalet, wad preparatów, techniki ich
przygotowania oraz podaży pozwolÄ… na skuteczne i bezpieczne prowadzenie ży­
wienia pozajelitowego, niwelują ryzyko wystąpienia powikłań.
Wybór drogi żywienia pozajelitowego zależy od czasu żywienia, wielkości
podaży, możliwości technicznych, posiadanego sprzętu, preparatów do żywienia
i doświadczenia osób prowadzących żywienie.
Na wybór drogi leczenia żywieniowego ma wpÅ‚yw zapotrzebowanie energety­
czne chorego. Jeżeli jest ono duże, powinno być prowadzone drogÄ… żyÅ‚y central­
nej, która umożliwia podaż roztworów o wysokim stężeniu. Jeżeli nie jest ono
zbyt wysokie, może być prowadzone drogÄ… żyÅ‚ obwodowych, co pozwala na za­
stosowanie roztworów o znacznie niższym stężeniu.
Standard opieki nad chorym żywionym pozajelitowo
W tych działaniach istotne znaczenie ma:
" zidentyfikowanie chorych niedożywionych lub z grupy ryzyka wystąpienia
niedożywienia podczas leczenia, badań diagnostycznych itp.;
" ocena stopnia i rodzaju niedożywienia;
Agata Reczek
" ocena zapotrzebowania na białko i substancje energetyczne;
" okres leczenia żywieniowego oraz możliwość wykorzystania przewodu po­
karmowego.
Aktualnie żywienie pozajelitowe może być prowadzone systemem jednego
Å»ywienie pozajelitowe zostaÅ‚o wprowadzone do praktyki klinicznej na przeÅ‚o­ pojemnika lub systemem wielu butelek.
mie lat pięćdziesiÄ…tych i sześćdziesiÄ…tych naszego stulecia. Polega ono na poda­ Kryteria struktury
waniu bezpoÅ›rednio do ukÅ‚adu krążenia skÅ‚adników pokarmowych w formie za­ I. OddziaÅ‚ wyposażony jest w niezbÄ™dne preparaty i sprzÄ™t do prowadzenia
pewniającej ich natychmiastowe przyswojenie na poziomie molekularnym. żywienia pozajelitowego:
Są to aminokwasy, cukry proste, tłuszcze, elektrolity, pierwiastki śladowe " kaniule do żył obwodowych i cewniki do żył centralnych;
i witaminy. Podawane są one w postaci roztworów wodnych, najczęściej hiperos- " układy zewnętrzne:
molarnych. Ten sposób żywienia pozwala na odżywianie ustroju z ominięciem - przedłużacze długości 25-75 cm obustronnie zakończone końcówkami typu
przewodu pokarmowego. Może być prowadzony w różnych modyfikacjach przez Luer lock;
żyły centralne i obwodowe. Jego celem jest zapobieganie niedożywieniu i jego - kraniki odcinające zaopatrzone obustronnie w końcówkę typu Luer lock;
następstwom lub leczenie tego stanu. - kraniki trójdrożne lub rozdzielacze typu Y, wyposażone w końcówki typu
Luer lock (szczególnie w przypadku żywienia systemem wielu butelek);
Opieka nad chorym żywionym pozajelitowo jest procesem uwarunkowanym
-korki typu Luer lock służące do zamknięcia wylotów kraników w czasie
pewnym i bezpiecznym dostÄ™pem dożylnym, wÅ‚aÅ›ciwym doborem i podażą roz­
przerw w żywieniu;
tworów odżywczych oraz kontrolÄ… jego stanu klinicznego i wyników badaÅ„ labo­
" aparaty do przetaczania (załącznik nr 11);
ratoryjnych.
" worki do żywienia pozajelitowego o objętości od 500 do 4000 ml;
" igły i strzykawki jednorazowego użytku;
" pompy infuzyjne:
-kroplowe (rolkowe lub pery stal ty czne) - dziaÅ‚ajÄ…ce na zasadzie wymuszo­
Standard I
nego przetaczania zaprogramowanej liczby kropli na minutÄ™;
- objÄ™toÅ›ciowe - dziaÅ‚ajÄ…ce na zasadzie przetaczania zaprogramowanej objÄ™­
tości płynu w jednostce czasu;
Temat: Przygotowanie i podaż mieszanin odżywczych
- strzykawkowe - podające małe ilości płynu z dużą dokładnością;
Grupa opieki: Każdy chory żywiony pozajelitowo
- próżniowe  do napełniania worków;
OÅ›wiadczenie standardowe: Chory ma zapewnione bezpieczeÅ„stwo w tra­
" komorę z nawiewem łaminarnym, ułatwiającą jałowe napełnianie worków
kcie żywienia wynikajÄ…ce z wÅ‚aÅ›ciwego przygotowania i podaży mieszanin od­
oraz instrukcje obsługi sprzętu.
żywczych.
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
80
//. Wybrane standardy opieki pielęgniarskiej 81
II. W oddziale znajduje siÄ™ dokumentacja: '
" dodaje do roztworów aminokwasów i glukozy pierwiastki Å›ladowe i pier­
" żywienia pozajelitowego: indywidualne karty nadzoru metabolicznego ży­
wiastki podstawowe, do emulsji tÅ‚uszczowych preparaty witamin zgodnie ze zle­
wienia pozajelitowego, indywidualne karty zleceń;
ceniem lekarskim;
" obserwacji i pielęgnacji chorego.
" zakłada choremu kaniulę do żyły obwodowej, jeżeli jest żywiony tą drogą;
III. W oddziale jest pielÄ™gniarka/i przygotowana do opieki nad chorym żywio­
" przygotowuje sprzęt i asystuje podczas zakładania wkłucia centralnego;
nym pozajelitowo.
" w żywieniu systemem wielu butelek podłącza aminokwasy, węglowodany,
1. Pielęgniarka jest członkiem zespołu do żywienia pozajelitowego (w skład
emulsje tłuszczowe do wybranego wkłucia dożylnego w zależności od ich osmo-
zespołu wchodzą lekarze, pielęgniarki, pracownicy apteki szpitalnej, pracownicy
lamości, używając 3 aparatów do przetaczania (roztwory o osmolarności >
laboratorium szpitalnego, pracownicy zaopatrzenia oraz dietetyk, rehabilitant,
800 mOsm/1 nie powinny być podawane do żył obwodowych);
pracownik socjalny, psycholog).
" podÅ‚Ä…cza kolejne butelki z roztworami odżywczymi, pamiÄ™tajÄ…c, że roztwo­
2. PielÄ™gniarka systematycznie pogÅ‚Ä™bia swojÄ… wiedzÄ™ zawodowÄ… poprzez sa­
ry aminokwasów powinny być podawane równocześnie z roztworami glukozy
moksztaÅ‚cenie, udziaÅ‚ w kursach doskonalÄ…cych oraz specjalizacjÄ™ z zakresu pie­
lub emulsji tłuszczowej;
lęgniarstwa w intensywnej opiece medycznej.
" w systemie żywienia z użyciem jednego worka potrafi ocenić technikÄ™ spo­
3. Pielęgniarka:
rządzania mieszanin odżywczych (właściwa kolejność mieszania jest ważna ze
" zna rodzaje skÅ‚adników odżywczych stosowanych w żywieniu pozajelito­
wzglÄ™du na możliwość strÄ…cania z roztworu, każdy skÅ‚adnik dodawany do roz­
wym;
tworu powinien być dokładnie wymieszany) (załącznik nr 12);
" zna sposób oceny zapotrzebowania chorego na poszczególne skÅ‚adniki od­
" przetacza gotowy worek w ciÄ…gu 24 godz. od chwili przygotowania, w wy­
żywcze;
jÄ…tkowych przypadkach przechowuje napeÅ‚niony worek w temperaturze 4-8°C,
" zna sposób przygotowywania, przechowywania i podaży mieszanin odżyw­ przed podaniem wyjmuje go z lodówki i pozostawia na zewnÄ…trz do czasu ogrza­
nia się do temperatury pokojowej około 6 godz.;
czych;
" kontroluje zawartość worka w kierunku precypitacji, zmÄ™tnienia, odbarwie­
" umie przygotować i podÅ‚Ä…czyć gotowe preparaty zgodnie ze zleceniem le­
nia bezpośrednio po przygotowaniu oraz w przypadku przechowywania-przed
karskim, w systemie jednego pojemnika lub w systemie wielu butelek;
" umie obsÅ‚ugiwać podstawowy sprzÄ™t wykorzystywany podczas przygoto­ infuzjÄ…;
wywania i infuzji mieszanin odżywczych; " zwraca uwagę na ewentualne oddzielenie się fazy tłuszczowej w przypadku
" posiada uprawnienia do podawania leków i pÅ‚ynów infuzyjnych drogÄ… do­ obecnoÅ›ci w worku emulsji tÅ‚uszczowych (wprowadzenie emulsji tÅ‚uszczowych
żylną. do systemu jednego worka ogranicza możliwość użycia Filtrów przeciwbakteryj-
Kryteria procesu
nych o średnicy 0,22 mikrona);
Pielęgniarka:
" stosuje pompy infuzyjne do prowadzenia żywienia w systemie wielu butelek
" zbiera dane o sposobie żywienia pozajelitowego chorego, korzystajÄ…c z do­
i jednego worka;
kumentacji obowiÄ…zujÄ…cej w oddziale;
" zmienia zestawy do przetaczania co 24 godz., używajÄ…c jaÅ‚owych rÄ™kawi­
" współpracuje z pozostałymi członkami zespołu do żywienia pozajelitowego,
czek i przestrzegajÄ…c zasad aseptyki;
szczególnie z lekarzem, pracownikiem apteki szpitalnej, pracownikiem laborato­
" dokumentuje podjęte działania (rodzaj i objętość podłączonych roztworów,
rium, dietetykiem, pracownikiem zaopatrzenia;
czas przepływu, godzinę rozpoczęcia i zakończenia przetaczania);
przygotowuje niezbędny sprzęt do przetaczania;
" stosuje siÄ™ do czasu podaży roztworów, pamiÄ™tajÄ…c o tym, iż nie można  do­
" przygotowuje roztwory odżywcze do podaży po wcześniejszym ustaleniu
gonić czasu" przez przyspieszenie szybkości wlewu, jeżeli CŻP jest spóz
nione;
przez zespół zapotrzebowania na płyny, zapotrzebowania kalorycznego, ilości
" pamiÄ™ta, iż wlew CÅ»P przerywa siÄ™ stopniowo lub gdy pacjent może doust­
azotu, elektrolitów, witamin i pierwiastków śladowych;
nie przyjmować pokarmy w wystarczającej ilości;
" ocenia, czy inne straty elektrolitów i płynu (duża ilość treści żołądkowej,
" szkoli pacjentów, w stosunku do których planuje się żywienie pozajelitowe
przetoki jelita cienkiego) nie wymagają dodatkowego uzupełnienia;
w domu.
" w trakcie przygotowywania butelek z roztworami odżywczymi i mieszani­
Kryteria wyniku
nami elektrolitów stosuje zasady jałowości chirurgicznej;
" Dobrano właściwy schemat żywienia chorego.
w żywieniu systemem wielu butelek przygotowuje je bezpośrednio przed
Tempo wlewu mieszanin odżywczych jest regulowane.
podłączeniem do linii żywieniowej;
" Dokumentowanie żywienia prowadzone jest systematycznie.
" Nie zaobserwowano objawów powikłań septycznych i metabolicznych.
82 STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA
II. Wybrane standardy opieki pielęgniarskiej 83
Standard II
EU. W oddziale jest pielęgniarka/i, która jest członkiem zespołu do żywienia
pozajelitowego lub jest przeszkolona w zakresie obsÅ‚ugi i pielÄ™gnacji obwodo­
wych i centralnych wkłuć dożylnych.
Temat: Pielęgnacja linii żywienia ,
Pielęgniarka ma:
Grupa opieki: Każdy chory żywiony pozajelitowo
" wiedzę i umiejętności z zakresu pielęgnowania obwodowego i centralnego
Oświadczenie standardowe: Utrzymanie sprawnie funkcjonującego żylnego
wkłucia dożylnego.
dostępu naczyniowego jest warunkiem niezbędnym do prowadzenia żywienia
Pielęgniarka zna:
pozajelitowego i zapobiega powikłaniom septycznym i mechanicznym.
" rodzaje cewników stosowanych do kaniulacji, miejsca i sposób ich wprowa­
Uzasadnienie: ZaÅ‚ożenie cewnika do żyÅ‚y, jego pielÄ™gnacja oraz wÅ‚aÅ›ciwa te­
dzania do żyły oraz czas ich utrzymywania w żyle;
rapia płynami ma zasadnicze znaczenie dla bezpieczeństwa chorego żywionego
" rodzaje powikłań septycznych i mechanicznych mogących powstać podczas
pozajelitowo. Każdy bÅ‚Ä…d popeÅ‚niony w trakcie wprowadzania i używania cewni­
zakładania i utrzymywania cewnika dożylnego (w tym kryteria oceny zapalenia
ka może być niebezpieczny dla życia chorego.
żył);
Bezwzględne przestrzeganie zasad aseptyki zmniejsza ilość powikłań septycz-
" sposób postÄ™powania w przypadku podejrzenia lub powstania wymienio­
nych, wÅ‚aÅ›ciwe używanie cewnika zabezpiecza chorego przed powikÅ‚aniami me­
nych powikłań;
chanicznymi.
" systematycznie uczestniczy w szkoleniach z zakresu zakażeÅ„ w terapii do­
Działania zmierzające do poprawy bezpieczeństwa terapii dożylnej powinny
żylnej (profilaktyka, pielęgnacja i leczenie);
koncentrować się na:
" ma dostęp do fachowej literatury z tego zakresu;
" zapobieganiu kolonizacji cewników przez drobnoustroje (ochrona cewnika);
" ma możliwość podnoszenia swoich kwalifikacji zawodowych.
" ograniczeniu dostÄ™pu drobnoustrojów patogennych do pacjenta (ochrona pa­
Kryteria procesu
cjenta);
Pielęgniarka:
" wczesnym rozpoznaniu powikÅ‚aÅ„, co ma decydujÄ…cy wpÅ‚yw na zapobiega­
" stosuje w codziennej opiece nad chorym procedury dotyczące obsługi kaniul
nie ich groz
nym następstwom.
i przetaczania roztworów odżywczych;
Kryteria struktury
myje ręce przed każdą czynnością związaną z obsługą kaniuli lub układu
I. Oddział jest wyposażony w:
zewnętrznego (przedłużacz, kraniki, rozdzielacz, aparaty do przetaczania);
" sprzÄ™t do monitorowania stanu chorego, kaniule i cewniki do żyÅ‚ obwodo­
" przestrzega zasad aseptyki podczas wymiany ukÅ‚adu zewnÄ™trznego, podÅ‚Ä…­
wych i centralnych, igÅ‚y, strzykawki, zestawy do przetaczania, probówki do po­
czania i odłączania aparatów do przetaczania oraz zmian opatrunku w miejscu
bierania materiału do badań kontrolnych itd.;
wkłucia;
" sprzęt do pielęgnacji miejsca wkłucia dożylnego:
" przed podÅ‚Ä…czeniem roztworów odżywczych do centralnego wkÅ‚ucia usta­
-jaÅ‚owe, półprzepuszczalne, przezroczyste opatrunki do mocowania i zabez­
wia kranik odcinający w pozycji  zamknięty" i spryskuje wszystkie korki 70%
pieczenia wkłucia dożylnego (np. Tegaderm 3M);
alkoholem;
-jałowe gaziki;
" po podÅ‚Ä…czeniu zestawów do przetaczania ustawia kranik odcinajÄ…cy w po­
-jałowe rękawiczki;
zycji  otwarty";
 plaster do umocowania opatrunku z gazy;
" po zakończeniu wlewu:
- środki służące do odkażania skóry i zewnętrznej końcówki cewnika (70%
1) ustawia kranik odcinający w pozycji  zamknięty";
alkohol, pÅ‚yn dezynfekcyjny z jodem, alkoholowy roztwór Å›rodka dezynfekcyj­
2) spryskuje wszystkie poÅ‚Ä…czenia 70% alkoholem i pozostawia do wyschniÄ™­
nego w aerozolu - Spitaderm);
cia, następnie je rozłącza;
" instrukcje obsługi sprzętu;
3) podÅ‚Ä…cza strzykawkÄ™ z fizjologicznym roztworem NaCl z dodatkiem Hepa­
" procedury higienicznego mycia rÄ…k;
ryny;
" procedury kaniulacji żył;
4) ustawia kranik odcinajÄ…cy w pozycji  otwarty";
" procedury postępowania ze zużytym materiałem i sprzętem.
5) przepłukuje kranik, przedłużacz, cewnik, zapobiegając w ten sposób jego
II. W oddziale jest obowiÄ…zujÄ…ca dokumentacja chorego oraz karta obserwacji
niedrożności;
wkłucia dożylnego obwodowego i centralnego, uwzględniająca datę założenia
6) zamyka kranik odcinający i odłącza strzykawkę;
wkłucia, obserwację miejsca wkłucia, datę usunięcia wkłucia.
7) zakÅ‚ada jaÅ‚owy korek, w celu zmniejszenia ryzyka zakażenia linii żywie­
niowej;
STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA //. Wybrane standardy opieki pielęgniarskiej
34 85
szenie sprawnoÅ›ci umysÅ‚owej i stanu ogólnego chorego, w badaniach laboratoryj­
8) ogranicza ilość manipulacji przy cewniku;
nych dodatnie posiewy krwi);
9) codziennie wymienia zestawy do przetaczania;
" w przypadku usunięcia cewnika z żyły centralnej zabezpiecza jego koniec
10) stosuje filtry przeciwbakteryjne;
do badania bakteriologicznego;
11) redukuje liczbÄ™ potencjalnych miejsc wnikniÄ™cia zakażenia (zÅ‚Ä…cza, krani­
" w przypadku zmian w okolicy wkłucia obwodowego dokonuje ich oceny
ki) na przebiegu linii infuzyjnej;
w kierunku zapalenia żył oraz pobiera wymaz na badanie bakteriologiczne, jeżeli
12) nie wykorzystuje cewnika przeznaczonego do żywienia do innych celów;
z miejsca wkłucia wydobywa się ropna wydzielina.
utrzymuje jałowość miejsca wkłucia poprzez:
Kryteria wyniku
-jego odkażanie w czasie codziennej zmiany opatrunku (np. Betadiną)
" Å»ylny dostÄ™p naczyniowy jest drożny, nie zaobserwowano objawów powi­
w przypadku opatrunku gazowego (który nie jest barierą dla bakterii i płynów)
kłań septycznych i mechanicznych.
lub raz na tydzieÅ„, jeÅ›li jest stosowany półprzepuszczalny, przezroczysty opatru­
nek poliuretanowy (np. Tegaderm), który umożliwia obserwacjÄ™ wkÅ‚ucia bez ko­ " Karta obserwacji wkÅ‚ucia dożylnego centralnego/obwodowego jest prowa­
nieczności zdejmowania (opatrunek stabilizuje cewnik, chroni przed zakażeniem dzona systematycznie.
jego zewnętrzną powierzchnię):
- stosowanie jałowych rękawiczek podczas zmiany opatrunku;
- zakładanie jałowego opatrunku;
" dokonuje wzrokowej i palpacyjnej inspekcji miejsca wkłucia przynajmniej Standard III
raz dziennie;
notuje godzinÄ™ i datÄ™ zaÅ‚ożenia kaniuli, zmiany opatrunku w miejscu wkÅ‚u­
cia dożylnego, godzinę i datę usunięcia kaniuli (kaniulę obwodową zmienia się po
Temat: Monitorowanie chorego żywionego pozajelitowo
72 godz. od zaÅ‚ożenia lub wczeÅ›niej w przypadku infekcji, cewniki centralne po­
Grupa opieki: Każdy chory żywiony pozajelitowo
zostają w naczyniu znacznie dłużej, są obarczone wyższym ryzykiem powikłań); "
Oświadczenie standardowe: Chory ma zapewnione monitorowanie stanu
" jeżeli żywienie pozajelitowe jest prowadzone drogÄ… żyÅ‚y obwodowej, co­
zdrowia, które pozwala na wczesne wykrycie zaburzeÅ„ i szybkie wdrożenie wÅ‚a­
dziennie po zakończeniu wlewu płynów odżywczych usuwa kaniulę z żyły, co
ściwego postępowania.
zapobiega zakrzepicy żył obwodowych;
Uzasadnienie: Brak lub nieodpowiedni dobór środków odżywczych, zbyt
o przestrzega właściwej temperatury podawanych leków i płynów do wkłucia
szybki wlew do żyÅ‚y, nieprzestrzeganie zasad obowiÄ…zujÄ…cych podczas przygoto­
centralnego ze względu na możliwość powstania zaburzeń rytmu serca;
wywania i podaży mieszanin odżywczych, niedostateczna kontrola żywienia
chroni chorego przed powstaniem zatoru powietrznego poprzez:
pozajelitowego oraz zaburzenia w przyswajaniu środków odżywczych z różnych
- stosowanie poÅ‚Ä…czeÅ„ typu Luer lock miÄ™dzy cewnikiem a zestawem do prze­
przyczyn, mogą doprowadzić do powikłań metabolicznych.
taczali;
Nieprzestrzeganie zasad aseptyki oraz niewłaściwe używanie cewnika może
- zabezpieczenie połączenia przed możliwością przypadkowego rozłączenia
doprowadzić do powstania powikłań septycznych i mechanicznych.
linii żywieniowej;
W celu unikniÄ™cia lub wczesnego wykrycia powikÅ‚aÅ„ podczas żywienia nale­
- ograniczenie liczby połączeń;
ży prowadzić monitorowanie kliniczne i laboratoryjne.
-utworzenie pętli bezpieczeństwa, w zestawie do przetaczania, wynoszącej
CzÄ™stotliwość monitorowania jest uzależniona od stabilnoÅ›ci lub braku stabil­
20-30 cm poniżej poziomu serca;
ności stanu chorego.
- zabezpieczenie miejsca wkÅ‚ucia (24 godz.) szczelnym opatrunkiem nasÄ…­
Kryteria struktury
czonym jałową maścią po usunięciu długo utrzymywanego cewnika z żyły;
I. Oddział jest wyposażony w:
- poinformowanie chorego o niebezpieczeÅ„stwie zatoru powietrznego i po­
" sprzęt do monitorowania stanu chorego (kardiomonitory, elektrokardiograf,
uczenie o zamknięciu kaniuli palcem w przypadku rozłączenia linii żywieniowej;
pulsoksymetry, elektroniczne lub wodne zestawy do pomiaru OCÅ», glukometr,
" rozpoznaje ewentualne objawy zatoru powietrznego (nagÅ‚y, ostry'ból w klat­
gazometr, sprzęt do cewnikowania i prowadzenia zbiórki moczu, termometry
ce piersiowej, duszność, sinica, tachykardia, wzrost ciśnienia żylnego, hipotensja)
itd.);
i podejmujewłaściwe działania;
" jałowe igły, strzykawki, gaziki, probówki do pobierania materiału do badań;
rozpoznaje objawy posocznicy odcewnikowej (dreszcze, nagÅ‚y wzrost tem­
" instrukcje obsługi sprzętu;
peratury ciaÅ‚a powyżej 38,5°C, hipotensja, przyspieszenie tÄ™tna i oddechu, pogor-
procedury (pobierania materiału do badań, podłączania chorego do kardio-
monitora, wykonywania zapisu EKG, wykonywania badania gazometrycznego,
Załącznik 13
Załączni k 12
Monitorowanie laboratoryjne podczas żywienia pozajelitowego
Podstawowe zasady napełniania worka w żywieniu pozajelitowym
Parametra) Pacjent niestabilny Pacjent stabilnyb)
We krwi:
" Napełnianie worka powinno się odbywać w aseptycznych warunkach pod
co 4 h codziennie
Glukoza
wyciÄ…giem z laminarnym przepÅ‚ywem powietrza lub w osobnym, przeznaczo­
nym do tego celu pomieszczeniu, które powinno być wyposażone w lampÄ™ bakte­
codziennie 2 x w tyg.
Hemoglobina
riobójczą włączoną w wolnym czasie od pracy.
codziennie 2 x w tyg.
Hematokryt
Worki powinny być przygotowywane przez doświadczonych farmaceutów.
codziennie 2x w tyg.
Leukocyty
" Każdy worek jest wyposażony w aparat do przetaczania roztworów odżyw­
czych z butelek do worka; po napełnieniu worka odłącza się go. 2 x w tyg.
codziennie
PÅ‚ytki krwi
" Do butelek z glukozą i AA należy dodać elektrolity i pierwiastki śladowe,
codziennie -
Gazometria
tak aby nie łączyć fosforanów z wapniem.
" Do butelki z emulsją tłuszczową należy dodać witaminy. W surowicy:
" Fosforany podaje się na początku napełniania worka, preparaty wapnia jako
codziennie codziennie
Sód, potas, chlorki
przedostatnie, przez inny przewód.
2 x w tyg. co tydzień
Magnez, wapń, fosforany
" Zawartość worka wymieszać przez ugniatanie w czasie napeÅ‚niania lub na­
codziennie codziennie
Mocznik, kreatynina
pełniać go w pojemniku próżniowym.
" Emulsje tłuszczowe przetaczać jako ostatnie.
3 x w tyg. 2 x w tyg.
Albuminy
" PamiÄ™tać, iż iloczyn stężeÅ„ Ca x P nie zawsze jest miernikiem trwaÅ‚oÅ›ci mie­
3 x w tyg.
codziennie
Trójglicerydy
szaniny.
3 x w tyg. 2 x w tyg.
AspAT, AIAT, GGTP,
" Do mieszanin można dodać niektóre leki, np. Cymetydynę, Aminofilinę,
bilirubina
niektóre antybiotyki, insulinę. '
" W przypadku przechowywania worka przez dÅ‚uższy czas witaminy i niektó­ codziennie 3 x w tyg.
Osmolalność
re elektrolity (Ca, P) dostrzyknąć przed użyciem.
W moczu:
" W przypadku stosowania worków dwukomorowych wymieszać bezpoÅ›red­
codziennie codziennie
Glukoza
nio przed użyciem mieszaninę AA i glukozy z emulsją tłuszczową.
" Napełniony worek należy opisać, podając imię i nazwisko chorego, oddział, codziennie codziennie
Sód, potas, chlorki
datę i zawartość worka, następnie podłączyć choremu po połączeniu z aparatem
codziennie codziennie
Mocznik, kreatynina
do przetaczania lub przechowywać w odpowiednich warunkach.
codziennie 3 x w tyg.
Osmolalność
y
ródÅ‚o: SzczygieÅ‚ B., Socha J. (red.): Å»ywienie pozajelitowe i dojelitowe w chirurgii. Wydaw­
W drenach:
nictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1994.
wg potrzeb wg potrzeb
Elektrolity i zwiÄ…zki azotowe
a) Inne oznaczenia (np. witaminy, pierwiastki śladowe, badania bakteriologiczne itd.) wg
potrzeb.
b) U pacjentów stabilnych, długoterminowo odżywianych parenteralnie częstość badań
można zmniejszyć.
y
ródło: B. Braun Melsungen AG, Wydział Naukowy, Sekcja Leków: Podstawy terapii
dożylnej i żywienia pozajelitowego, a-medica press, Bielsko-Biała 1995.
Załącznik 10
Załączni k 11
Różnicowanie podstawowych wskaz
ników stanu chorego we wstrząsie
hipowolemicznym i kardiogennym
Niezbędne warunki, które powinny spełniać aparaty do przetaczania używane
WstrzÄ…s
podczas żywienia pozajelitowego
Wskaz
niki
Wskaz
niki  . " __ . i
Hipowolemiczny Kardiogenny
Aparat o długości co najmniej 150 cm.
Ciśnienie tętnicze krwi
Obniżone
Obniżone'
" Obecność komory kroplowej pozwalającej na zastosowanie czujnika pompy
infuzyjnej.
Częstość tętna
Przyspieszona
Przyspieszona lub
" Wyposażenie komory kroplowej w filtr o średnicy otworu 5 um.
zwolniona
" Obecność końcówki Luer lock.
" W żywieniu systemem wielu butelek odpowietrznik zaopatrzony w filtr
OCZ
Obniżone
Zwykle podwyższone
o średnicy otworu 5 (im oraz regulowany zacisk rolkowy lub inny, który zapewni
Ciśnienie w tętnicy płucnej
Obniżone stałą szybkość wlewu.
Podwyższone
" W przypadku żywienia z użyciem pompy infuzyjnej objÄ™toÅ›ciowej, stoso­
Diureza
Zmniejszona
Zmniejszona
wanie aparatów typowych dla pompy.
p0 we krwi tętniczej
Prawidłowe Obniżone
2
y
ródÅ‚o: SzczygieÅ‚ B., Socha 3. (red.): Å»ywienie pozajelitowe i dojelitowe w chirurgu. Wydaw­
nictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1994.
y
ródło: Widomska-Czekajska T. (red.): Internistyczna intensywna terapia i opieka
pielęgniarslca. PZWL, Warszawa 1991.