Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt  Opracowanie i upowszechnienie krajowych
standardów kwalifikacji zawodowych .
KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH
Kaletnik (744202)
Autorzy
 inż. Lidia Mnich
Zespół Szkół Zawodowych im. Jana Kilińskiego, Radom
 inż. Jadwiga Mucha
Zespół Szkół Zawodowych im. Jana Kilińskiego, Radom
Konsultant ds. metodologii
 dr inż. Marek Kowalik
Politechnika Radomska
Recenzenci
 dr inż. Tadeusz Sadowski
Centralne Laboratorium Przemysłu Obuwniczego, Kraków
 inż. Mieczysław Mrozek
Usługi Kuśnierskie, Puławy
Ewaluatorzy zewnętrzni
 mgr inż. Włodzimierz Janas
 Apraf , Radom
Polska Izba Branży Skórzanej, Radom
 Kazimierz Klepaczewski
Zakład Pracy Chronionej Przedsiębiorstwo Wielobranżowe  Emar , Radom
Polska Izba Branży Skórzanej, Radom
 Jerzy Staniewski
Polska Izba Branży Skórzanej, Radom
Emerytowany kierownik Kontroli Jakości zakładu  Lider , Radom
Komisja zatwierdzajÄ…ca
- mgr Maciej Prószyński  przewodniczący
Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa
- mgr Jolanta Kosakowska
Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa
- Celina Korczak
Pracownia Galanterii Skórzanej, Warszawa
Cech Rzemiosł Skórzanych, Warszawa
 Romuald A
ukasik
Pracownia torebek i galanterii skórzanej, Warszawa
Cech Rzemiosł Skórzanych, Warszawa
© Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki SpoÅ‚ecznej, 2007
ISBN 978-83-7204-503-4 [236]
Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji  PIB
26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl
2
SPIS TREÅšCI
Wstęp ................................................................................................................ 4
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu .................................................. 9
2. Syntetyczny opis zawodu ............................................................................ 9
3. Stanowiska pracy ...................................................................................... 10
4. Zadania zawodowe .................................................................................... 11
5. Składowe kwalifikacji zawodowych......................................................... 11
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych.................................................. 12
7. Kwalifikacje ponadzawodowe .................................................................. 12
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych
i specjalistycznych dla zawodu ................................................................. 14
3
Wstęp
Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instru-
mentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje
wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej
strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce,
a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia
i doskonalenia zawodowego w systemie szkolnym i pozaszkolnym.
Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwali-
fikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrud-
nienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z póz
n. zm.),
w której określono m.in. (Art. 4), że:
 & Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy
przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich,
w szczególności przez:
 prowadzenie badań i analiz rynku pracy,
 ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy,
 koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla za-
wodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie
baz danych o standardach kwalifikacji&  .
W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji
zawodowych o randze krajowej zajmuje siÄ™ Departament Rynku Pracy Minister-
stwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb
i zmian w wykonywaniu zawodu.
Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawo-
dowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Mini-
sterstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www. standardyiszkolenia.praca.gov.pl.
Opis standardu zawiera następujące elementy:
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle
z wykonywaniem zawodu).
2. Syntetyczny opis zawodu.
3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji.
4. Wykaz zadań zawodowych.
5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych.
6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przy-
porzÄ…dkowane do:
 pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych,
 grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawo-
wych i specjalistycznych.
W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie sÄ… obli-
gatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonujÄ… na zasa-
dzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej
i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych
celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji
4
osób poszukujących pracy, oceny  luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i po-
szukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ra-
mach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształ-
cenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego.
Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1.
Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacjÄ…
Standard
Słownik pojęć
kwalifikacji
Podstawy prawne wykonywania zawodu
dla zawodu 1
Syntetyczny opis zawodu
Stanowiska pracy
Zadania zawodowe
Składowe kwalifikacji zawodowych
Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup
i poziomów:
Standard
kwalifikacji
dla zawodu 2
KLASYFIKACJA
ZAWODÓW
POZIOM 1
I SPECJALNOÅšCI
ponadzawodowe
Standard
kwalifikacji
ogólnozawodowe  umiejętności
dla zawodu 3
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
Standard
specjalistyczne
kwalifikacji
dla zawodu 4
POZIOM 2
ponadzawodowe
kolejne zawody ....
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
(itd. ...)
POZIOM 5
ponadzawodowe
ogólnozawodowe  umiejętności
 wiadomości
 cechy
podstawowe
psychofizyczne
specjalistyczne
Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych
5
* * *
Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizÄ™ za-
wodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych
zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3& ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać
potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika
w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przy-
porządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3& ). Każ-
dej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno
(najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi
a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu.
W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na
zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji
podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom,
wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych
składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiado-
mość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych
i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofi-
zycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich skła-
dowych kwalifikacji zawodowych K-i.
Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu.
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
UMIEJ
TNOÅšCI  WIADOMOÅšCI
 CECHY PSYCHOFIZYCZNE
Rys. 2. Etapy analizy zawodu
Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały
do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podsta-
wowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem
ogólności.
Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomo-
ści i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której
zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje po-
nadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako
wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla
wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji
6
zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu sÄ… charakterystyczne dla
jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwali-
fikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie
wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności,
wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wy-
konuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej
działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych
rodzajów kwalifikacji zawodowych.
W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć po-
ziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według pozio-
mów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpo-
wiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia
towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wyma-
ganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pra-
cy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach
pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia
w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wy-
maganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe.
GOSPODARKA
(Klasyfikacja zawodów i specjalności)
BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI)
ZAWÓD
ZAKRES PRACY
(SKA
ADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH)
ZADANIE ZAWODOWE
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Kwalifikacje ponadzawodowe
Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania
i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.)
Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych
Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom
prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego.
Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na
poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonujÄ…ca pracÄ™ ponosi za
nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
7
Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu ty-
powych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem
kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione.
Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wy-
konuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posia-
dania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy.
Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem
pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak
i za działania kierowanego przez siebie zespołu.
Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu
różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Za-
dania te majÄ… charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagajÄ…
samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowie-
dzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebno-
ści, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły.
Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podej-
mują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i pro-
gnozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomy-
sły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający
w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko
wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także od-
powiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej
organizacji.
8
1. Podstawy prawne wykonywania zawodu1
- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880
z póz
n. zm.).
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2001 r.
Nr 62, poz. 627 z póz
n. zm.).
- Ustawa z dnia 22 marca 1989 r. o rzemiośle (Dz. U. z 2002 r. Nr 112,
poz. 979 z póz
n. zm.).
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z póz
n. zm.).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 sierpnia 2001 r. w sprawie bez-
pieczeństwa i higieny pracy przy wyprawianiu skór surowych (Dz. U. z 2001 r.
Nr 92, poz. 1024).
- Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami ga-
tunków zagrożonych wyginięciem, sporządzona w Waszyngtonie dnia 3 marca
1973 r. (Dz. U. z 1991 r. Nr 27, poz. 112).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. w spra-
wie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w za-
kresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191
poz. 1596).
- RozporzÄ…dzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 paz
dziernika 2002 r. w sprawie
minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakre-
sie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. Nr 191
poz. 1596).
2. Syntetyczny opis zawodu
Kaletnik wytwarza ręcznie lub maszynowo wyroby galanteryjne ze skóry,
tworzyw sztucznych i materiałów włókienniczych korzystając z własnych lub po-
wierzonych wzorów. Typowymi wyrobami kaletniczymi są: teczki, walizki, nese-
sery, plecaki, torby damskie oraz drobna galanteria (portfele, saszetki, futerały,
paski, obroże, smycze).
Miejscami pracy kaletnika są zakłady przemysłowe produkujące wyroby se-
ryjnie, zakłady produkcyjne pracujące systemem zespołowym lub indywidualnym,
zakłady usługowe wykonujące wyroby ściśle wg zamówień klientów z własnych lub
powierzonych materiałów oraz świadczące usługi w zakresie napraw i przeróbek.
Podstawowymi zadaniami zawodowymi kaletnika sÄ…: dobieranie i krojenie,
ręczne i maszynowe materiałów na części składowe wyrobu, przygotowanie po-
szczególnych elementów wyrobów do łączenia, szycie ręczne i maszynowe, mon-
taż okuć, zamków, zdobień oraz wykończanie wyrobów.
Od kaletnika wymaga się sprawności fizycznej, ostrości wzroku, prawidłowe-
go widzenia barw i pamięci wzrokowej. Powinna też cechować go spostrzegaw-
czość, zdolności manualne, wyobraz
nia przestrzenna, staranność, dokładność, cier-
pliwość i zdolności artystyczne.
1
Stan prawny na dzień 30 czerwca 2007 r.
9
Kaletnik pracuje w halach produkcyjnych o oświetleniu naturalnym, sztucz-
nym ogólnym i miejscowym, wyposażonych w odpowiednią wentylację i mających
normalne warunki temperatury i wilgotności.
Praca wykonywana jest zarówno w pozycji stojącej, jak i siedzącej w zależno-
ści od rodzaju stanowiska i wykonywanej czynności. Podczas pracy przy stanowi-
skach maszynowych występuje hałas, a przy krojeniu i obróbce ręcznej  większe
zapylenie powietrza.
W procesie technologicznym wyrobów kaletniczych bardzo często zachodzi
konieczność klejenia wyrobów, co powinno odbywać się na stanowiskach wyposa-
żonych w dodatkowe wyciągi wentylacyjne. Bez względu na formę organizacji
produkcji typowymi stanowiskami pracy kaletnika sÄ… stanowiska:
 modelarza, na którym przygotowuje się szablony wzorów wyrobów kaletniczych,
 krojczego, gdzie następuje rozkrój materiałów na elementy wyrobów,
 szykowacza, na którym przygotowuje się elementy wyrobów kaletniczych do
montażu,
 szwacza, gdzie następuje łączenie elementów składowych wyrobu w całość,
poprzez szycie maszynowe lub ręczne,
 okuwacza, na którym montuje się okucia.
 wykańczacza, gdzie wykonuje się operacje wykończeniowe (usuwanie zanie-
czyszczeń, zadrapań, nabłyszczanie itp.).
Specyfika zawodu, jak i rynek pracy wymagają od kaletnika umiejętności pra-
cy na każdym z wyżej wymienionych stanowisk.
3. Stanowiska pracy
Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych
Poziom
kwalifikacji Typowe stanowiska pracy UWAGI
zawodowych
1 *)
- Krojczy maszynowy.
- Krojczy ręczny.
- Szykowacz.
- Åšcieniacz (szarfowacz).
- Klejarz.
2
- Szwacz ręczny.
- Szwacz maszynowy.
- Zgrzewacz.
- Okuwacz.
- Wykańczacz.
- Konstruktor modelarz.
3
- Brakarz.
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
10
4. Zadania zawodowe
Z-1. Organizowanie i obsługa własnego stanowiska pracy zgodnie z zasadami
i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciw-
pożarowej i ochrony środowiska.
Z-2. Rozpoznawanie materiałów podstawowych, pomocniczych i dodatków sto-
sowanych w kaletnictwie.
Z-3. Użytkowanie, obsługa i konserwacja maszyn, urządzeń i narzędzi kaletni-
czych.
Z-4. Wykonywanie projektów i szablonów różnych wyrobów galanteryjnych.
Z-5. Wybieranie sposobu wykonania wyrobów galanteryjnych.
Z-6. Krojenie materiałów na elementy wyrobów galanteryjnych.
Z-7. Przygotowywanie elementów wyrobu kaletniczego do montażu.
Z-8. Montowanie elementów wyrobów kaletniczych.
Z-9. Zdobienie i wykończanie wyrobów kaletniczych.
Z-10. Realizacja indywidualnych usług w zakresie wykonywania wyrobów galan-
teryjnych, napraw i przeróbek na życzenie klienta.
Z-11. Współpraca z uczestnikami procesu technologicznego i przełożonymi.
Z-12. Kierowanie podległym zespołem pracowników.
Z-13. Ocenianie poprawności wykonywanego zadania własnego oraz podległych
pracowników.
Z-14. Zapewnianie wysokiej jakości i estetyki wyrobów kaletniczych.
5. Składowe kwalifikacji zawodowych
K-1. Projektowanie wyrobów galanteryjnych i technologii ich wykonania.
K-2. Dobieranie i rozkrój materiałów na elementy wyrobu oraz przygotowanie
elementów do montażu.
K-3. Montowanie elementów produktu końcowego z użyciem technik: klejenia,
szycia maszynowego i ręcznego, zgrzewania, nitowania.
K-4. Wykonywanie prac zdobniczych i wykończeniowych wyrobu kaletniczego.
K-5. Wykonywanie napraw i konserwacji wyrobów kaletniczych w zakresie usług
indywidualnych (poza produkcjÄ…).
K-6. Kontrolowanie przebiegu procesu produkcji dla zapewnienia wysokiej jako-
ści wyrobów kaletniczych.
11
6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi
kwalifikacji zawodowych
Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych
Składowe kwalifikacji zawodowych
Zadania
zawodowe
K-1 K-2 K-3 K-4 K-5 K-6
Z-1 X X X X X X
Z-2 X X X X X X
Z-3 X X X X X X
Z-4 X X X X X X
Z-5 X X X
Z-6 X X X X
Z-7 X X X X
Z-8 X X X X
Z-9 X X X X
Z-10 X X X X X X
Z-11 X X X X X X
Z-12 X X X X X X
Z-13 X X X X X X
Z-14 X X X X X X
7. Kwalifikacje ponadzawodowe
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
UMIEJ
TNOÅšCI
1 *)
- Organizuje własne stanowisko pracy.
- Zachowuje Å‚ad i porzÄ…dek na stanowisku pracy.
- Bezpośrednio komunikuje się z przełożonymi i współpracownikami.
- Dokonuje samooceny własnej pracy.
- Posługuje się dokumentacją techniczną związaną z wykonywanym zadaniem
2 zawodowym, instrukcjami obsługi, poradnikami, normami itp.
- Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpo-
żarowej i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy.
- Wykonuje zadania zawodowe zgodnie z zasadami ergonomii.
- Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej.
- Doskonali swoje umiejętności zawodowe.
12
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
- Organizuje stanowiska pracy zgodnie z zasadami organizacji pracy ergonomii i bhp.
- Stosuje przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przeciwpożarowej
i ochrony środowiska, wydaje polecenia w sprawie usuwania niedociągnięć i nad-
zoruje ich wykonywanie.
- Przygotowuje bieżące i okresowe informacje dotyczące realizacji zadań oraz
sprawozdania z wykonywanej pracy.
- RozwiÄ…zuje problemy na nadzorowanych stanowiskach pracy.
- SporzÄ…dza podstawowÄ… dokumentacjÄ™ warsztatowÄ….
3 - Określa zadania członków nadzorowanego zespołu pracowników.
- Dokonuje oceny pracy nadzorowanych członków zespołu pracowniczego.
- Dzieli się doświadczeniem zawodowym z innymi członkami zespołu pracowniczego.
- Inicjuje i wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na
poprawę warunków i jakości pracy.
- Kształtuje estetykę własnego miejsca pracy.
- Motywuje siebie i pracowników zespołu do efektywnej, odpowiedzialnej i bez-
piecznej pracy.
- Kieruje zespołem pracowników.
4 *)
5 *)
WIADOMOÅšCI
1 *)
- Zasady organizacji stanowiska pracy.
- Umiejętność korzystania z informacji  samokształcenie.
- Zasady współżycia społecznego.
- Elementarne podstawy komunikacji społecznej.
- Typowy sprzęt wyposażenia stanowiska pracy i jego obsługa.
2
- Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska naturalnego na zajmowanym stanowisku.
- Podstawowe wiadomości z zakresu ergonomii.
- Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej.
- Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące użytkowania sprzętu.
- Podstawy organizacji pracy.
- Praca w zespole pracowniczym.
- Podstawy psychologii pracy.
- Podstawy przedsiębiorczości.
- Ogólna wiedza ekonomiczna  zasady gospodarki rynkowej.
3 - Elementy prawa.
- Planowanie pracy.
- Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, przeciwpożarowe i ochrony środowiska
na poziomie umożliwiającym sprawowanie nadzoru.
- Zasady ergonomii.
- Zasady sporzÄ…dzania i przechowywania dokumentacji warsztatowej.
4 *)
5 *)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1 *)
- Koordynacja wzrokowo-ruchowa.
- Wyobraz
nia przestrzenna.
2 - Zamiłowanie do ładu i porządku.
- Zdolność współpracy w zespole.
- Potrzeba samodoskonalenia.
13
Poziom
kwalifikacji Kwalifikacje ponadzawodowe
zawodowych
- Uzdolnienia organizacyjne.
- Komunikatywność.
- Kreatywność, pomysłowość.
3
- Odporność emocjonalna i zrównoważenie.
- Odpowiedzialność za innych.
- Kultura osobista.
4 *)
5 *)
*) Nie zidentyfikowano w badaniach.
8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych,
podstawowych i specjalistycznych dla zawodu
UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów
niższych.
POZIOM 1
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 2
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
 Dobiera rodzaje materiałów stosowanych do wytwarzania wyrobów galante-
ryjnych  kaletniczych.
 Rozróżnia podstawowe rodzaje skór gotowych i określa ich przydatność na
asortymenty kaletnicze.
 Rozróżnia tworzywa skóropodobne z uwzględnieniem ich właściwości
i zastosowania w kaletnictwie.
 Rozróżnia materiały włókiennicze i określa ich właściwości technologiczne
i użytkowe w kaletnictwie.
 Określa właściwości wyrobów papierniczych i z tektury stosowanych w kalet-
nictwie.
 Rozróżnia i ocenia właściwości klejów stosowanych w kaletnictwie.
 Dobiera odpowiednie okucia do wyrobów kaletniczych.
14
 Określa możliwości zastosowania wyrobów drewnianych w kaletnictwie
(sklejki i okleiny).
 Klasyfikuje maszyny i urzÄ…dzenia stosowane w kaletnictwie.
 Dobiera i stosuje narzędzia, przyrządy i przybory do określonych zadań tech-
nologicznych w kaletnictwie.
 Reguluje i konserwuje maszyny i urzÄ…dzenia stosowane w kaletnictwie.
 Posługuje się maszynami i urządzeniami do rozkroju materiałów kaletniczych
(wycinarki, krajarki, kołotki, nożyce i gilotyny).
 Obsługuje maszyny i urządzenia przygotowujące elementy wyrobów kaletni-
czych do łączenia (dwojarki, ścieniarki, deseniarki i urządzenia do klejenia).
 Obsługuje maszyny szyjące stosowane w kaletnictwie.
 Obsługuje maszyny i urządzenia do zgrzewania.
 Wykonuje projekty typowych wyrobów kaletniczych uwzględniając aktualne
trendy w modzie.
 Przyjmuje zamówienie od klienta.
 Wykorzystuje odpady w produkcji ubocznej lub je utylizuje.
 Diagnozuje przyczyny i skutki wadliwej produkcji.
 Dokonuje oceny efektów własnej pracy za pomocą badań organoleptycznych.
 Stosuje zasady składowania i przechowywania skór, materiałów włókienni-
czych i półfabrykatów galanteryjnych.
 Stosuje zasady prawidłowego pakowania, przechowywania i transportu wyro-
bów kaletniczych.
Wiadomości
 Materiały podstawowe i pomocnicze stosowane w kaletnictwie.
 Klasyfikacja skór galanteryjnych.
 Tworzywa sztuczne i skóropodobne.
 Materiały włókiennicze.
 Klasyfikacja i właściwości klejów.
 Wyroby papiernicze i tektury stosowane w kaletnictwie.
 Wyroby metalowe stosowane w kaletnictwie.
 Wyroby z drewna  właściwości i wykorzystanie w produkcji kaletniczej.
 Podstawowe zasady obsługi maszyn i urządzeń kaletniczych.
 Klasyfikacja maszyn i urządzeń kaletniczych.
 Kaletnicze maszyny i urządzenia do rozkroju materiałów.
 Kaletnicze maszyny i urzÄ…dzenia przygotowujÄ…ce elementy do Å‚Ä…czenia.
 Kaletnicze maszyny szyjÄ…ce.
 PrzyrzÄ…dy pomocnicze stosowane w kaletnictwie.
 Budowa i przeznaczenie zgrzewarek.
 Regulacja i konserwacja maszyn stosowanych w kaletnictwie.
 Podstawowe zasady projektowania wyrobów kaletniczych.
 Cechy wyrobów kaletniczych decydujące o ich przydatności.
 Znaczenie samokontroli w procesie produkcyjnym.
15
 Czynniki wpływające na jakość wyrobów kaletniczych.
 ObowiÄ…zki pracownicze.
 Magazynowanie i transportowanie gotowych wyrobów kaletniczych.
Cechy psychofizyczne
- Czucie dotykowe.
- Ostrość wzroku.
- Rozróżnianie barw.
- Sprawność manualna.
- Koncentracja uwagi.
- Dokładność
- Cierpliwość.
- Odpowiedzialność.
- Samokontrola.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
 Zna topografię różnych rodzajów skór (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Rozróżnia kierunki ciągliwości skór w różnych częściach topograficznych
(K-1, K-2, K-5, K-6).
 Oznacza wady i uszkodzenia w skórach (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Określa wady materiałowe tworzyw skóropodobnych i tkanin (K-1, K-2, K-5,
K-6).
 Dobiera metody rozkroju skór oraz materiałów nieskórzanych stosowanych
w kaletnictwie (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Kroi ręcznie lub maszynowo elementy wyrobów galanteryjnych z różnych
materiałów stosowanych w kaletnictwie (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Dokonuje rozkroju materiałów pomocniczych na różne wyroby kaletnicze (K-1,
K-2, K-5, K-6).
 Znakuje, punktuje wykrojone elementy wyrobu kaletniczego (K-1, K-2, K-5,
K-6).
 Klasyfikuje i ocenia przydatność odpadów na wyroby kaletnicze (K-1, K-2,
K-5, K-6).
 Usuwa wady i uszkodzenia mechaniczne w wykrojonych elementach wyrobów
kaletniczych (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Usuwa wady i uszkodzenia w wykrojonych elementach wyrobów kaletniczych
przez wytłaczanie deseni (K-1, K-2, K-5, K-6).
 Dobiera odpowiednie kleje do różnych operacji i ocenia jakość sklejonych
elementów wyrobów kaletniczych (K-1, K-2, K-5 K-6).
16
 Wykonuje obróbkę mechaniczną i ręczną elementów wyrobu kaletniczego
przed montażem, np. zawijanie i wyrównywanie brzegów, lamowanie i inne
(K-1, K-2, K-5, K-6).
 Stosuje techniki łączenia części składowych wyrobu szwami maszynowymi
(szwem zwykłym, z wypustką i wzmacnianym lamowaniem) (K-1, K-3, K-5,
K-6).
 Stosuje techniki szycia ręcznego przy montażu elementów wyrobu kaletnicze-
go w całość (K-1, K-3, K-5, K-6).
 Montuje okucia i elementy zdobnicze (K-1, K-3, K-5, K-6).
 Wszywa zamki błyskawiczne, sprzączki lub klamry do zapięcia wyrobów ka-
letniczych (K-1, K-3, K-5, K-6).
 Dobiera techniki zdobienia elementów wyrobów kaletniczych (K-1, K-4, K-5,
K-6).
 Stosuje elementy zdobnicze w wyrobach kaletniczych technikami: szycia
ozdobnego, naszywania aplikacji, marszczenia, sitodruku, liniowania i innych
(K-1, K-4, K-5, K-6).
 Dobiera techniki wykończenia wyrobów kaletniczych (K-1, K-4, K-5, K-6).
 Dobiera środki wykończalnicze w zależności od rodzaju materiału (K-1, K-4,
K-5, K-6).
 Stosuje metody wykończenia brzegów wyrobu kaletniczego: barwienie, opala-
nie, frezowanie, szlifowanie (K-1, K-4, K-5, K-6).
 Usuwa powierzchniowe zanieczyszczenia wyrobu kaletniczego (K-1, K-4,
K-5, K-6).
Wiadomości
- Szablony elementów składowych wyrobu kaletniczego (K-1, K-5, K-6).
- Układ topograficzny różnych skór (K-1, K-2, K-5, K-6).
- Metody rozkroju skór przeznaczonych na wyroby kaletnicze (K-1, K-2, K-5, K-6).
- Zasady i techniki rozkroju skór i materiałów nieskórzanych na wyroby kalet-
nicze (K-1, K-2, K-5, K-6).
- Ręczny i mechaniczny rozkrój materiałów stosowanych w kaletnictwie (K-1,
K-2, K-5, K-6).
- Znakowanie i punktowanie wykrojonych elementów wyrobów kaletniczych
(K-1, K-2, K-5, K-6).
- Kontrolowanie i kompletowanie części składowych wyrobów kaletniczych
(K-1, K-2, K-5, K-6).
- Usuwanie wad i uszkodzeń w elementach wyrobów kaletniczych (K-1, K-2,
K-5, K-6).
- Teoretyczne podstawy procesu klejenia elementów wyrobów kaletniczych
(K-1, K-2, K-5, K-6)
- Zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej przy
pracy z klejami (K-1, K-2, K-5, K-6).
17
- Obróbka mechaniczna i ręczna elementów wyrobu kaletniczego przed monta-
żem (K-1, K-2, K-5, K-6).
- Technika szycia maszynowego (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Szycie ręczne rodzaje  ściegów i szwów stosowanych w kaletnictwie (K-1,
K-3, K-5, K-6).
- Wyposażenie stanowiska szycia ręcznego (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Sposoby łączenia części składowych wyrobu szwami ręcznymi i maszyno-
wymi (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Rodzaje okuć i ich rola w kaletnictwie (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Montaż okuć w toku produkcji i w fazie końcowej (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Grupy wyrobów kaletniczych i cechy ich zdobienia (K-1, K-4, K-5, K-6).
- Rola elementów zdobniczych stosowanych w kaletnictwie (K-1, K-4, K-5, K-6).
- Techniki zdobień wyrobów kaletniczych (K-1, K-4, K-5, K-6).
- Wykończanie wyrobów kaletniczych (K-1, K-4, K-5, K-6).
- Wpływ operacji wykończalniczych na ostateczną klasyfikację jakościową
wyrobów kaletniczych (K-1, K-4, K-5, K-6).
Cechy psychofizyczne
- Wrażliwość estetyczna (K-1, K-2, K-4, K-5).
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
Umiejętności
- A
ączy materiały termoplastyczne stosując techniki zgrzewania (K-1, K-3, K-5,
K-6).
Wiadomości
- Teoretyczne podstawy procesu zgrzewania (K-1, K-3, K-5, K-6).
- Rodzaje zgrzewarek i elektrod (K-1, K-3, K-5, K-6).
Cechy psychofizyczne
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 3
Kwalifikacje ogólnozawodowe
Umiejętności
- Wykonuje projekty wyrobów kaletniczych na potrzeby rynku zbytu.
18
- Wykonuje konstrukcje elementów i wzorniki do zaprojektowanego wzoru
wyrobu kaletniczego.
- Określa rolę dodatków i akcentów kolorystycznych w zaprojektowanych wy-
robach kaletniczych.
- Opracowuje i wykonuje szablony elementów wyrobu kaletniczego.
- Wykonuje modele wzorów wyrobów.
- Określa możliwość i opłacalność wykonania wyrobu lub naprawy.
- Ustala sposób wykonania usługi.
- Wykonuje wyroby zgodnie z życzeniem klienta z materiałów własnych lub
powierzonych.
- Dokonuje napraw, renowacji i modyfikacji wyrobów kaletniczych.
- Ocenia jakość wykonanej usługi.
- Sporządza kosztorysy i ustala cenę usługi.
- Kontroluje materiały kaletnicze przeznaczone do obróbki technologicznej.
- Posługuje się przyrządami i przyborami pomiarowymi, służącymi do oceny
jakości materiałów kaletniczych.
- Stosuje zasady klasyfikacji gotowego wyrobu galanteryjnego.
- Posługuje się normami klasyfikacji wyrobów gotowych.
- Organizuje stanowisko pracy kontrolera jakości wyrobów kaletniczych.
- Przeprowadza kontrolę jakości materiałów i dodatków.
- Przeprowadza kontrolę międzyoperacyjną w poszczególnych fazach procesu
produkcyjnego.
- Przeprowadza kontrolę jakości gotowego wyrobu kaletniczego.
- Dokonuje klasyfikacji jakościowej gotowych wyrobów kaletniczych wg obo-
wiązujących norm i warunków technicznych.
- Stosuje zasady postępowania w przypadku zgłoszenia reklamacyjnego.
Wiadomości
- Dodatki i akcenty kolorystyczne w projektach wyrobów kaletniczych.
- Zasady rysunku technicznego.
- Zasady konstrukcji wyrobów kaletniczych.
- Znaczenie prac usługowych dla ludności.
- Wymagania kwalifikacyjne do wykonywania usług kaletniczych.
- Podział prac usługowych kaletniczych.
- Naprawa i renowacja wyrobów kaletniczych.
- Kalkulacja kosztów usługi i ustalenie ceny.
- Organizacja pracy w zakładach kaletniczych.
- Badania organoleptyczne i laboratoryjne.
- Dokumentacja techniczno-technologiczna.
- Podstawowe przyrządy pomiarowe stosowane podczas kontroli materiałów
kaletniczych.
19
Cechy psychofizyczne
- Spostrzegawczość.
- Uzdolnienia artystyczne.
- Uzdolnienia organizacyjne.
- Samodzielność.
- Rzetelność i sumienność.
Kwalifikacje podstawowe dla zawodu
Umiejętności
- Dobiera materiały podstawowe do asortymentu kaletniczego (K-1, K-5, K-6).
- Dobiera dodatki do wyrobu kaletniczego (K-1, K-5, K-6).
- Dobiera technologie i techniki wytwarzania wyrobów kaletniczych do kon-
strukcji i rodzaju surowca (K-1, K-5, K-6).
- Dobiera maszyny i urządzenia w odniesieniu do określonej technologii wyko-
nania wyrobu kaletniczego (K-1, K-5, K-6).
- Dobiera środki do wykończenia i konserwacji wyrobów kaletniczych  skó-
rzanych (K-1, K-5, K-6).
- Dobiera metody i rodzaje ścieniania skór oraz określa parametry (K-1, K-2,
K-5, K-6).
- Wykonuje ścienianie brzegowe i powierzchniowe elementów wyrobów kalet-
niczych (K-1, K-2, K-5, K-6).
Wiadomości
- Dodatki i akcenty kolorystyczne w projektach wyrobów kaletniczych (K-1,
K-5, K-6).
- Zasady rysunku technicznego (K-1, K-5, K-6).
- Zasady konstrukcji wyrobów kaletniczych (K-1, K-5, K-6).
- Proces technologiczny wytwarzania wyrobów galanteryjnych ze skóry two-
rzyw sztucznych i materiałów włókienniczych (K-1, K-5, K-6).
- Klasyfikacja ściegów ręcznych stosowanych w kaletnictwie (K-1, K-5, K-6).
- Klasyfikacja szwów i ściegów maszynowych (K-1, K-5, K-6).
- Zasady doboru materiałów do asortymentu kaletniczego (K-1, K-5, K-6).
- Sposoby poprawy wyglądu skór stosowanych w kaletnictwie (K-1, K-5, K-6).
- Ścienianie brzegów elementów wyrobów kaletniczych  parametry i rodzaje
ścieniania (K-1, K-2, K-5, K-6).
Cechy psychofizyczne
 Rozumowanie logiczne (K-1, K-5, K-6).
 Zdolność improwizacji (K-1, K-5, K-6).
20
Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 4
 Nie zidentyfikowano.
POZIOM 5
 Nie zidentyfikowano.
21