Wyzwania HR w XXI wieku
1. Elastyczność:
- szybkość adaptacji przywództwa firmy,
- b. luz
ne struktury organizacyjne,
- zróżnicowanie pracowników (wiek, narodowość, kultura)
- jak motywować pracowników z różnych kultur
2. Mobilność na rynku pracy:
- realizacja zadań w przy dużej swobodzie,
- długofalowe relacje pomiędzy firmą a pracownikiem?
3. Employer branding
4. Technologia
5. HR a business
Organizacja - wprowadzenie
Organizacja złożona z jednostek:
zorganizowanych w grupy
wspólnie realizujących cele i zadania
wykonujących specyficzne i specjalistyczne funkcje (różne umiejętności,
możliwości, zakres odpowiedzialności)
Problemy organizacji:
A. Radzenie sobie z zewnętrznym otoczeniem
B. Zarządzanie własnym środowiskiem
System organizacyjny - wprowadzenie
Struktura organizacyjna: formalny sposób podziału, grupowania i koordynacji
zadań
Podstawowe problemy projektowania struktury organizacyjnej:
A. W jakim stopniu prace dzielą się na wyodrębnione zadania? (specjalizacja
pracy)
B. Na jakiej podstawie będzie się grupować zadania? (departamentalizacja)
C. Komu bezpośrednio podlegają poszczególne osoby i grupy? (linie
podporządkowania)
D. Ile osób kierownik może sprawnie i skutecznie nadzorować? (rozpiętość
kierowania)
E. Gdzie mieszczą się uprawnienia decyzyjne? (centralizacja i decentralizacja)
F. W jakim stopniu pracowników i kierowników będą obowiązywać przepisy i
regulaminy? (formalizacja)
System organizacyjny
Specjalizacja/ podział pracy
Po co specjalizować?
Podniesienie sprawności
Możliwe wykorzystanie pracowników o niskich kwalifikacjach
Szybki i tańszy proces przyuczania do wymagań stanowiska pracy
Podniesienie wydajności pracy (użycie specjalistycznych urządzeń)
Negatywne skutki psychologiczne: znużenie, zmęczenie, stres
Negatywne skutki organizacyjne: obniżenie jakości, nieobecności, fluktuacja
System organizacyjny
Departamentalizacja
Po co grupować pracowników?
Postawy grupowania:
Funkcje
Produkty
Podział terytorialny
Proces produkcji
Typ klientów
Współczesne tendencje: myślenie kategoriami klientów, tworzenie zespołów
projektowych
System organizacyjny
Linie podporządkowania
Linia podporządkowania: linia władzy od szczytu organizacji do jej
najniższego szczebla (kwestia odpowiedzialności, do kogo pracownik ma
się zwrócić w sytuacji problemowej?)
Stanowisko kierownicze: wiąże się z prawem wydawania poleceń i
oczekiwania, że będą wykonane (autorytet formalny)
Klasyczna zasada  jedności rozkazodawstwa: każdy pracownik powinien
mieć tylko jednego bezpośredniego przełożonego, gdyż nie ma wówczas
problemów z niejasnymi priorytetami oraz sprzecznymi poleceniami
Współczesne tendencje: informatyzacja i związana z tym szybkość przepływu
informacji umożliwiło odejście tych zasad
System organizacyjny
Rozpiętość kierowania
Jaką liczbą pracowników kierownik może sprawnie i skutecznie
kierować?
Rozpiętość kierowania decyduje :
o liczbie szczebli w hierarchii w organizacji
o liczbie stanowisk kierowniczych
Co jest bardziej skuteczne w danej organizacji?
Duża rozpiętość  mniejsze koszty, ułatwia komunikację, wymusza
samodzielność
Mała rozpiętość  łatwiej kierować, wspierać i kontrolować, izolacja wyższych
szczebli kierownictwa
Współczesne tendencje: zwiększanie rozpiętości kierowania, ale nacisk na
szkolenie i samodzielność pracowników
System organizacyjny
Centralizacja i decentralizacja
Centralizacja: stopień, w jakim podejmowanie decyzji jest skoncentrowane w
jednym punkcie organizacji
Organizacja zdecentralizowana:
duży udział w podejmowaniu decyzji ma personel z niższych szczebli
hierarchii,
mniejsze ryzyko alienacji kadry kierowniczej,
większa plastyczność reakcji poszczególnych komórek
Współczesne tendencje: decentralizacja wspomagana najnowszymi
technikami komunikacyjnymi
W jakich sytuacjach efekt centralizacji jest pozytywny?
System organizacyjny
Formalizacja
Formalizacja: stopień standaryzacji realizacji zadań w organizacji
Organizacje sformalizowane:
Wyraz
ne opisy stanowisk pracy
Ścisłe reguły organizacyjne
Dokładne instrukcje dotyczące procesów pracy
Minimalna swoboda wyboru zadań i sposobu ich wykonania
Osiągane wyniki pracy  bardzo przewidywalne
Współczesne tendencje: w organizacjach koegzystują jednostki o różnym
stopniu sformalizowania
System organizacyjny
Rozwiązania organizacyjne
Struktura prosta:
o niewielki stopień departamentalizacji i formalizacji,
o duża rozpiętość kierowania,
o struktura płaska (2-3 szczeble),
o jedna osoba skupia całą władzę decyzyjną (szef/właściciel)
Problemy: pojawiają się, gdy organizacja szybko rozwija się
System organizacyjny
Rozwiązania organizacyjne
Biurokracja:
" Zrutynizowane zadania wynikające ze specjalizacji
" Sformalizowanie reguł
" Rozwinięta departamentalizacja (np. wedle funkcji)
" Scentralizowana władza
" Mała rozpiętość kierowania
" Decyzje zgodne z liniami podporządkowania
" Problemy
System organizacyjny
Rozwiązania organizacyjne
Struktura macierzowa:
łączy dwie formy departamentalizacji: wedle produktu oraz funkcjonalną;
łamie zasadę jedności decyzyjnej (podwójne linie podporządkowania)
Zalety: ułatwia koordynację złożonych i wzajemnie zależnych typów
działalności, ułatwia komunikację, ułatwia przydzielanie specjalistów do
zadań
Wady: wzrasta poziom niepewności (niejednoznaczności) w organizacji, mogą
nasilić się wewnętrzne walki o władzę pomiędzy kierownikami
funkcjonalnymi i produktowymi, może wystąpić stres w wyniku konfliktu
roli
System organizacyjny
Rozwiązania organizacyjne
Struktura zespołowa: główny sposób koordynacji działań firmy, dzięki któremu
przełamuje się bariery między działami, uprawnienia decyzyjne
delegowane są do zespołów
Struktura wirtualna: mała organizacja kadrowa, która zleca dalej wykonanie
podstawowych zadań firmy; najczęściej wysoce scentralizowana z
niewielką departamentalizacją
Metafory stosowane wobec organizacji
Organizacja  koncepcja mechanistyczna
Analogia do działania maszyny
Każdy tryb ma szczególną wyspecjalizowaną funkcję do spełnienia
System ma przewagę nad indywidualnymi pracownikami
Organizacja ma osiągnięcia poprzez złożone współdziałanie złożonych
elementów
Organizacja  koncepcja organiczna
Żywy, rozrastający się organizm
Struktura zachęcająca jednostki do rozwijania systemu oraz
przyjmowania poleceń
Rola komunikacji, przetwarzania informacji
Podejmowanie decyzji na wszystkich szczeblach
Warunki optymalne dla działania obydwu typów organizacji
Organizacja a biurokracja
Biurokracja:
a) Ujęcie historyczno  socjologiczne
b) Modelowe (Weber)
c) Praktyczne (biurokratyzm)
Biurokracja  sposób sprawowania efektywnej kontroli (Max Weber)
Jednostki mają odrębne zadania i potrzebne do tego kwalifikacje
Zadania wykonywane są wedle ustalonych reguł i procedur
Każda jednostka ma tylko jednego szefa
Kontakty z klientami i wpółpracownikami odbywa się wedle ustalonych
reguł i procedur
Zatrudnianie pracowników odbywa się w oparciu o ocenę kwalifikacji
Organizacja a biurokracja
System wyuczonej nieudolności biurokratycznej:
a) Istnienie wielu szczegółowych przepisów
b) Rygorystyczne przestrzeganie przepisów  cel sam w sobie
c) Posłuszeństwo wobec przepisu  poprawne i pożądane moralnie
d) Brak możliwości reakcji na problemy przepisem nie przewidziane
e) Dysfunkcjonalność organizacji biurokratycznej
Organizacja a biurokracja
Biurokracja a satysfakcja z pracy (Finlay i in., 1995)
Diagnoza poziomu zbiurokratyzowania firmy (Zeitz):
o Otwartość na przepływ informacji
o Innowacyjność
o Standaryzacja procedur
o Autorytet