22.03.2016r.
Finanse przedsiębiorstw
wykład 4
Przykład 1
zadanie 10 z ćwiczeń

Interpretacja WACC: Minimalna stopa zwrotu majątku, która pozwoli na pokrycie
kosztów kapitału w tym przedsiębiorstwie.
Im wyższy poziom zadłużenia tym wyższa stopa zwrotu.

DEFINICJA RYZYKA OPERACYJNEGO
Definicja ryzyka operacyjnego:
Niepewność, co do kształtowania się przyszłych zysków operacyjnych
przedsiębiorstwa, czyli:
Przyszłych przychodów
Przyszłych kosztów operacyjnych
Ryzyko operacyjne to, zatem ryzyko nie osiągnięcia zamierzonego poziomu zysku
operacyjnego
Czynniki ryzyka operacyjnego:
Wszystko, co może spowodować spadek przychodów ze sprzedaży
Np. spadek popytu, spadek wielkości sprzedaży, spadek cen oferowanych wyrobów
Wszystko, co może spowodować wzrost kosztów operacyjnych
Np. wzrost cen czynników produkcji, konieczność poniesienia dodatkowych
kosztów, struktura kosztów operacyjnych w podziale na stałe i zmienne

Koszty stałe i zmienne
to koszty całkowite (przychody muszą pokryć koszty
stałe i zmienne
powyżej progu rentowności):
Sposób, w jaki przedsiębiorstwo wytwarza wyroby lub świadczy usługi związany
jest z ponoszeniem kosztów. Koszty te mogą mieć charakter:
Kosztów zmiennych, których wielkość zależy od wielkości produkcji i sprzedaży
Np. zużycie czynników produkcji
materiałów, półfabrykatów, energii
Kosztów stałych, których wielkość nie zależy od wielkości produkcji i
sprzedaży, innymi słowy, przedsiębiorstwo ponosi te koszty nawet wówczas, gdy
nie produkuje wyrobów lub nie świadczy usług
Np. amortyzacja, koszty wynajmu lokali, koszty ogólnego zarządu, podatki
majątkowe



Suma kosztów stałych i zmiennych to koszty całkowite.
W momencie przecięcia się generujemy zysk operacyjny gwarantujący pokrycie
przychodów
i kosztów
powyżej tego progu następuje generowanie zysku
dopiero od tego
momentu możemy mówić o budowie struktury kapitału z kapitałem obcym.
Wyznaczanie progu rentowności polega na porównaniu dwóch równań : kosztów
całkowitych i wielkości sprzedaży.
Im wyższy udział kosztów stałych w całkowitych tym wyższe ryzyko finansowe!!!

Jak obliczyć wielkość progu rentowności?
Kalkulacja oparta jest na następujących założeniach liniowych:

S=p*q; C=F+q*v; V=q*v

S
przychód ze sprzedaży
p
jednostkowa cena sprzedaży
q
ilość produktów
v
koszty zmienne przypadające na jeden produkt
C
całkowite koszty operacyjne (wytworzenia wyrobów)
F
koszty stałe
V
koszty zmienne (ogólnie)

Podstawowe formuły ustalania progu rentowności:
W jednostkach; w szt.:

Wartościowo w zł:
lub

Wartościowo; w zł:
Powyższa formuła dotyczy całkowitych kosztów zmiennych!!!

Próg rentowności (BEP) kasowy
stosowany dla prognoz:
amortyzacja jest specyficznym kosztem stałym, które nie wiąże się z wypływem
środków,
kasowy próg rentowności oznacza:
taką wielkość przychodów ze sprzedaży, dla której operacyjne przepływy
finansowe są = 0,
w takiej sytuacji EBIT jest mniejszy od 0 o wielkość amortyzacji (Am).

Formuły ustalania progu rentowności w ujęciu kasowym (od kosztów stałych
odejmujemy amortyzację):
(w jednostkach; w szt.)


Przykład
Założenia:
- cena produktów 10 zł/szt.
- ilość produktów 5 000 szt.
- koszty operacyjne 35 000 zł w tym:
- koszty stałe 15 000 zł
- koszty zmienne 20 000 zł

Zatem jednostkowe koszty zmienne wynoszą: 20 000 zł / 5 000 zł = 4 zł/szt.
Należy ustalić wielkość progu rentowności w tym przedsiębiorstwie.




Rozwiązanie:
- próg rentowności ilościowy
BEP (w szt.) = F / (p
q)
BEP (w szt.) = 15 000 zł/ (10zł/szt.
4zł/szt.) = 2 500 szt.

Interpretacja:
Przedsiębiorstwo pokryje koszty całkowite operacyjne (wytworzenia wyrobów)
osiągniętymi przychodami ze sprzedaży, jeżeli sprzeda 2 500 szt. produktów.
Sprzedaży powyżej 2 500 szt. pozwoli osiągnąć zysk operacyjny.

- próg rentowności wartościowej
BEP (w zł) = BEP (w szt.) * p
BEP (w zł) = 2 500 szt. * 10 zł/szt. = 25 000 zł

Sprzedaż 25000
KST 15000
KZM 10000
=Zysk operacyjny 0

Interpretacja:
Przedsiębiorstwo pokryje koszty całkowite operacyjne (wytworzenia wyrobów)
jeżeli osiągnie przychody ze sprzedaży na poziomie 25 000zł. Zrealizowane
przychody na poziomie wyższym niż 25 000 zł pozwolą na osiągnięcie zysku
operacyjnego.

Dodatkowo: amortyzacja 3 000 zł
Należy ustalić wielkość progu rentowności w tym przedsiębiorstwie w ujęciu
księgowym i kasowym.

Rozwiązanie:
BEP (w szt.) = (F
Am) / (p
v)
BEP (w szt.) = (15 000
3 000) / (10 zł/szt.
4 zł/szt.) = 2 000 szt.

BEP (w zł) = BEP (w szt.) * p
BEP (w zł) = 2 000 szt. * 10 zł/szt. = 20 000 zł

Sprzedaż 20 000
KST 15 000
KZM 8 000
=Zysk operacyjny -3 000

Interpretacja:
Przedsiębiorstwo osiągnie zerowe przepływy operacyjne, gdy wielkość przychodów
ze sprzedaży osiągnie 2 000 szt. Strata operacyjna będzie wówczas wynosić 3 000
zł.

STOPIEN DŹWIGNI OPERACYJNEJ
dodatkowa informacja:
podział kosztów na stałe i zmienne pozwala Nam dokonać analizy wrażliwości
przychodów ze sprzedaży na zmiany tych kosztów,
mówimy, że firma ma wysoką dźwignię operacyjną, gdy wynosi % jej kosztów
całkowitych ma charakter kosztów stałych,
stopień dźwigni operacyjnej można obliczyć jako współczynnik, który mierzy
efekt wpływu zmian w osiągniętym poziomie przychodów ze sprzedaży na wielkość
zysku operacyjnego (EBIT) przy danej strukturze kosztów całkowitych (z
podziałem na koszty stałe i zmienne).










Jak obliczyć stopień DOL?



Związek DOL z progiem rentowności:
stopień dźwigni operacyjnej informuje o procentowej zmianie w zysku operacyjnym
(EBIT) związanej z określoną procentową zmianą przychodów ze sprzedaży:
wysoki stopień DOL (inne czynniki stałe) oznacza, że niewielka zmiana w
wysokości sprzedaży może spowodować znaczne zmiany w poziomie zysku
operacyjnego,
wysoki stopień dźwigni operacyjnej oznacza więc, że wysokie jest ryzyko
operacyjne mierzone zmiennością EBIT (zysku operacyjnego),
firmy, które osiągają przychody bliskie wartości progu rentowności, będą
wykonywały wysoki stopień dźwigni operacyjnej,
im wyższy poziom DOL, tym ryzyko operacyjne jest wyższe (tym większe
prawdopodobieństwo wejścia w obszar strat).
Interpretacja: jak zmieni się zysk operacyjny, jeśli zmieni się wartość
sprzedaży o 1%

Lp.
Wyszczególnienie
Wariant A
Wariant B
Wariant C
Wariant D
1
Kapitał w firmie
Kapitał własny
Kapitał obcy (dł.)
10 000
10 000
15 000
10 000
5 000
15 000
7 500
7 500
15 000
10 000
5 000
2
Przychody ze sprzedaży
120 000
180 000
180 000
180 000
3
Koszty dział operacyjnej
K. zmienne
K. stale
115000
95 000
20 000
172000
152 000
20 000
172 000
152 000
20 000
179 000
159 000
20 000
4
EBIT (zysk operacyjny)
5 000
8 000
8 000
1 000
5
Koszty finansowania (wg 14%)
0
1 400
2 100
1400
6
Zysk brutto na działalność gospodarczą
5 000
6 600
5900
- 400
(strata)
7
Podatek dochodowy od osób prawnych
950
1254
1121
-
8
Zysk netto
4050
5346
4779
- 400
9
Rentowność kapitału całkowitego
40,5%
36,64%
31,86%
-
10
Rentowność kapitałów własnych
40,5%
55,46%
63,72%
-
11
DOL
5
3,5
3,5
21
12
DFL
1
1,21
1,36
-
13
DCL
5
4,24
4,74
-

Im większa stabilność tym większa skłonność do zadłużania się.
Im mniejsza stabilność tym większa skłonność do wycofywania się (dług może
,,dobić").
Efekt dźwigni finansowej
dzięki zaangażowaniu kapitałów obcych rośnie
rentowność kapitału własnego.
DFL
dźwignia finansowa:
o ile % wzrośnie ROE jeżeli zysk operacyjny zmieni się o 1%
im wyższy stopień DFL tym większe ryzyko finansowe

DFL=1 - nie działa efekt dźwigni finansowej, gdyż brak kapitałów obcych.
DFL=1,21
wraz ze wzrostem zadłużenia wzrasta DFL.

DCL
dźwignia całkowita inaczej łączna:

Stabilność
zwiększanie długu.