ENZYMOPATIE, GENETYCZNIE
UWARUNKOWANE CHOROBY
METABOLICZNE
Zaburzenia metabolizmu
aminokwasów
Hiperfenyloalaninemie
Fenyloketunuraia
jest chorobą wrodzoną,
dziedziczoną w sposób autosomalny recesywny
wynikającą z zaburzenia pośredniej przemiany aminokwasu
aromatycznego - fenyloalaniny do tyrozyny,
a spowodowana brakiem, lub brakiem aktywności enzymów:
" hydroksylazy fenyloalaninowej,
rzadziej, także:
" reduktazy dihydrobiopterydyny,
" syntetazy pirogronylotetrahydropteryny
" cyklohydrolazy GMP
FENYLOKETONURIA
Uszkodzenie enzymatycznego systemu
hydroksylującego fenyloalaninę,
w tym głównie
deficyt hydroksylazy fenyloalaninowej,
prowadzi do zwiększenia stężenia fenyloalaniny i
zmniejszenia stężenia tyrozyny we krwi
i w następstwie tego do nieodwracalnych uszkodzeń
ośrodkowego układu nerwowego
Hydroksylaza
fenyloalaninowa (PAH)
Kwas fenylopirogronowy
Kwas fenylooctowy
Mutacja genu PAH
chromosom 12
Zaburzenia syntezy
i przemian mieliny
Deficyt PAH w wątrobie
Zwiększenie Phe w OUN
Zaburzenia syntezy
Wpływ na enzymy i transport
białek
błonowy
BH4
Phe Tyr
Blok transportu Zaburzenia syntezy
aminokwasów przez barierę neurotransmiterów
Kumulacja Phe
krew mózg
Dekarboksylacja Transaminacja
Zmniejszenie Tyr i Tryp w
OUN
Fenyletylamina
Kwas fenylopirogronowy
Schemat przedstawiający
główne mechanizmy
Kwas o-hydroksyfenylooctowy
powodujące uszkodzenia
Kwas fenylooctowy
ośrodkowego układu
nerwowego
Stężenie fenyloalaniny (Phe) w surowicy krwi u osób chorych
przekracza 20mg/dl (norma do 4 mg%)
W surowicy krwi stwierdza się zmniejszenie stężenia:
tyrozyny, proliny, metioniny, alaniny, ornityny, histydyny
W moczu chorych stwierdza się zwiększoną ilość fenyloalaniny i
jej metabolitów: kwasu fenylopirogronowego, fenylooctowego
oraz kwasu o-hydroksyfenylooctowego.
Hiperfenyloalaninemia oraz
nieprawidłowości w przemianie tyrozyny i tryptofanu wpływają na:
obniżenie syntezy melanin
obniżenie syntezy adrenaliny i noradrenaliny
zahamowanie syntezy i obniżenie stężenia serotoniny i dopaminy
we krwi i mózgu
nadmierną produkcję i wydalanie z moczem związków indolowych
Objawy kliniczne PKU:
charakterystyczny zapach mysi moczu,
zmiany skórne (suchość, stany zapalne, wypryski)
zaburzenia barwnikowe (jasna karnacja, jasne włosy),
zaburzenia mielinizacji, zaburzenia w składzie i stosunkach
ilościowych lipidów ośrodkowego układu nerwowego, trwałe
uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego, opóz
nienie rozwoju,
niedorozwój umysłowy,
małogłowie,
zmiany twardzinowe typu sklerodermii
zaburzenia zachowania
osłabienie napięcia mięśniowego, atetotyczny chód,
zespoły spastyczne, nadpobudliwość ruchowa,
nieregularne tiki, napady drgawkowe,
Wtedy, gdy zauważa się nieprawidłowości w rozwoju
niemowlęcia jest już za póz
no na skuteczne leczenie
Jeżeli choroby nie rozpozna się i nie leczy
od pierwszych dni lub tygodni życia
rozwijają się objawy takie jak:
opóz
nienie rozwoju psychoruchowego 
dziecko nie podnosi główki, nie siada we właściwym czasie,
jest rozdrażnione, czasem obficie i chlustająco wymiotuje,
mniej niż zdrowe dzieci interesuje się otoczeniem, nie bawi się
zabawkami, nie gaworzy,
póz
no staje, zaczyna chodzić z dużym opóz
nieniem lub nie chodzi
wcale,
obwód główki jest często mały ponieważ nie rozwija się mózg
Nie leczone chore dziecko nabiera cech typowych dla
fenyloketonurii: jasna karnacja, jasne włosy, niebieska
barwa oczu, zapach mysi, drgawki, niedorozwój umysłowy
Nietypowe postaci fenyloketonurii związane z zaburzeniami
syntezy lub cyklicznego odtwarzania tetrahydrobiopteryny,
kofaktora hydroksylazy aminokwasów aromatycznych powodują
zaburzenia hydroksylacji fenyloalaniny, tyrozyny i tryptofanu,
prowadzące do bardzo ciężkich zaburzeń neurologicznych do
zgonu włącznie
Brak lub niedobór kofaktora
zmniejsza biosymezę przekaz
ników neurochernicznych
takich jak: dopamina i serotonina
Prowadzi to do postępujących zaburzeń neurologicznych
takich jak:
" hipotonia (brak napięcia mięśniowego),
" zespoły spastyczne, drgawki, napady skłonów,
" zaburzenia połykania,
" degradacja psychiczna
Schemat
GTP enzymatycznego
systemu hydroksylacji
cyklohydrolaza GTP
fenyloalaniny
Trifosforan dihydroneopteryny
syntaza 6-
pirogronylotetrahydropterynowa
6-pirogronylotetrahydropteryna
Fenyloalanina
Hydroksylaza
Sepiapteryna
fenyloalaninowa
Tetrahydrobiopteryna
Tyrozyna
NADP*
reduktaza
dihydrobiopterydynowa
NADPH + H*
dehydrataza 4ą-
karbinolaminowa
Chinoid
4ą-karbinolamina-
dihydrobiopteryny
tetrabiopteryna
H2O
Częstość występowania fenyloketonurii w Polsce wynosi
1 : 7000 - 8000 urodzeń,
a ok. 1% populacji jest nosicielami (heterozygotami) mutacji genu
odpowiedzialnego za hydroksylację fenyloalaniny
Wykrywanie nosicielstwa genu fenyloketonurii polega na wykazaniu
zmniejszonej zdolności metabolizowania fenyloalaniny przyjętej
doustnie przez heterozygotycznych nosicieli
Odkryto ponad 400 mutacji genu PAH
Dzieci matek chorych na PKU są heterozygotami, ale często rodzą się z
objawami znacznych uszkodzeń płodowych (embriopatii):
" z małogłowiem, wadami serca,
" wadami układu kostnego, wrodzonym zwichnięciem stawu biodrowego,
" zezem
" a ich rozwój umysłowy jest w różnym stopniu opóz
niony
A
ożysko nie stanowi bariery dla fenyloalaniny,
przeciwnie - z powodu aktywnego transportu aminokwasów
stężenie fenyloalaniny we krwi płodu jest 1,5-2 wyższe niż
we krwi matki
Tolerancja na fenyloalaninę w czasie ciąży wzrasta,
jednak dieta niskofenyloalaninowa powinna być w ciąży ściśle przestrzegana,
by zachować poziom fenyloalaniny w surowicy: 1 - 4 mg/dl (60 - 240�mol/l)
Rozpoznanie fenyloketonurii ustala się na podstawie
zwiększenia stężenia fenyloalaniny we krwi,
które w postaci klasycznej przekracza wartość
10mg/dl (600 �mol/l) oraz
wydalania z moczem metabolitów fenyloalaniny
Od 3 doby życia na oddziałach noworodkowych
wykonywane są badania przesiewowe
w kierunku fenyloketonurii,
pozwalające na określenie poziomu fenyloalaniny we krwi
ST
ŻENIE FENYLOALANINY WE KRWI NIEMOWL
CIA
ZDROWEGO WYNOSI 1- 2 mg/100 ml (60-120 �mol/l)
Klasyfikacja wyników w
przesiewie
Stężenie Phe
fenyloketonurii
< 2,8mg/dl e" 2,8 mg/dl
NORMA
Powtórny test
< 4mg/dl e" 4 mg/dl
NORMA
Wartości zwiększone
4 - 8 mg/dl e" 8 mg/dl
Drugie
NATYCHMIASTOWE
powtórzenie
WEZWANIE
< 4mg/dl e" 4 mg/dl
NORMA WEZWANIE
Diagnostyka różnicowa hiperfenyloalaninemii
Nieprawidłowy wynik testu przesiewowego (Phe e" 4mg/dl) 
wezwanie dziecka
Oznaczenie stężenia fenyloalaniny i tyrozyny
Fenyloalanina d" 4 mg/dl
Fenyloalanina > 4 mg/dl
Tyrozyna > 2,5 mg/dl
Tyrozyna d" 2,5 mg/dl
Tyrozyna d" 2,5mg/dl
TYROZYNEMIA
NORMA
1. Test obciążenia BH4
PRZEJŚCIOWA LUB
2. Aktywność reduktazy
PIERWOTNA
dwuhydrobipterydyny
we krwi
3. Profil biopteryn we
NORMA
krwi, moczu
WYNIKI NIEPRAWIDA
OWE
Fenyloalanina > 10 mg/dl
Fenyloalanina: 4  10 mg/dl
POSTACIE NIETYPOWE
FENYLOKETONURIA
A
AGODNA FENYLOKETONURII
Wymagająca leczenia
HIPERFENYLOALANINEMIA
Wymagają leczenia
dietetycznego
farmakologicznego
Jedynym obecnie skutecznym sposobem leczenia PKU
postaci klasycznej
jest stosowanie diety z ograniczoną ilością fenyloalaniny
Dieta niskofenyloalaninowa,
stosowana przez całe życie, przestrzegana szczególnie restrykcyjnie
w żywieniu niemowląt i dzieci oraz kobiet w czasie zamierzonej
prokreacji i w czasie ciąży
W diecie tej należy również uwzględnić dodatkową podaż tyrozyny,
która powstaje w organizmie z fenyloalaniny
ŻRÓDA
A FENYLOALANINY
HYDROLIZA BIAA
EK
pokarmowych
tkankowych
L-FENYLOALANINA
przemiany
DEKARBOKSYLACJA
SYNTEZA BIAA
EK
TRANSAMINACJA
TKANKOWYCH
HYDROKSYLACJA
DO TYROZYNY
 Tyrozynemia
Typ I  defekt hydroksylazy kwasu fumaryloacetooctowego
prowadzący do nagromadzenia się bursztynyloacetooctanu i bursztynyloacetonu
powodując uszkodzenia nerek i wątroby oraz hamowanie syntezy hemu
1:100 000-120 000
Typ II  defekt aminotransferazy tyrozynowej
Zaburzenia metabolizmu tyrozyny prowadzące do nagromadzenia się tyrozyny
powodując zapalenie rogówki, rogowacenie stóp oraz dłoni i zaburzeń
neurologicznych
LECZENIE: Dieta niskotyrozynowa i niskofenyloalaninowa
Tyr + Phe: 400mg/d  niemowlęta; 15-70 mg/kg m.c./d dzieci starsze
Preparaty: Low Phe/Tyr Diet Powder, Tyr 1, Tyr 2, XPT Analog, XPT Maxamaid, XPT
Tyrosidon
Aminotransferaza
tyrozynowa
Kwas 4-hydroksyfenylopirogronowy
Dioksygenaza
4-HPPPD
Kwas
Kwas homogentyzynowy
melailoacetooctowy
Bursztynyloacetooctan Bursztynyloaceton
FAH
Kwas fumaryloacetooctowy Kwas fumarowy +
acetoacetylo-CoA
Choroba syropu klonowego (MSUD)
Deficyt dekarboksylazy ketopochodnych aminokwasów rozgałęzionych:
leucyny, izoleucyny i waliny
prowadzi do nagromadzenia się we krwi ich pośrednich metabolitów -
ketokwasów prowadząc do uszkodzenia ośrodkowego układu
nerwowego lub zgonu
Równocześnie występują również procesy katabolizmu białek
ustrojowych, brak łaknienia, wymioty, śpiączka, drżenia
1 : 250 000
LECZENIE: Początkowo żywienie parenteralne - podaż węglowodanów
prostych i emulsji tłuszczowych (130-140 kcal/kg m.c./d)
Dieta o znacznie obniżonej i kontrolowanej podaży leucyny, izoleucyny i
waliny, w niektórych postaciach także suplemantowanie witaminy B6,
kofaktora dekarbosylaz
Dostosowanie podaży aminokwasów rozgałęzionych do ich stężenia we
krwi, dla leucyny: 100-700�mol/l, dla waliny i izoleucyny: 100-400�mol/l
ALKAPTONURIA
" Alkaptonuria - rzadka, genetycznie uwarunkowana choroba polegająca na
enzymatycznym defekcie metabolicznym w szlaku przemian aminokwasu aromatycznego:
tyrozyny. Alkaptonuria jest dziedziczona w sposób autosomalny recesywny,
charakteryzuje się wydalaniem z moczem dużych ilości kwasu homogentyzynowego
niebieskawo-czarnym zabarwieniem tkanki łącznej oraz zmianami zwyrodnieniowymi
stawów i kręgosłupa.
LECZENIE ALKAPTONURII
" Profilaktyka, oprócz poradnictwa genetycznego, jest niemożliwa, a leczenie objawowe.
Zmniejszenie ilości spożywanej z pożywieniem tyrozyny i fenyloalaniny oraz podawanie
dużych dawek witaminy C jest niekiedy stosowane w celu spowolnienia rozwoju objawów
chorobowych. Jednak te metody nie doprowadzają do zmniejszenia produkcji i wydalania
kwasu homogentyzynowego. Proponowane jest zastosowanie w leczeniu alkaptonurii leku
stosowanego w tyrozynemii - nityzynonu, który wywiera hamujący wpływ na enzym
produkujący kwas homogentyzynowy. Leczenie to przynosi zmniejszenie wydalania
kwasu homogentyzynowego o blisko 70%, jednak wymaga ograniczeń dietetycznych,
objawem ubocznym tej terapii jest hypertyrozynemia.
ALBINIZM
" Albinizm (bielactwo)  brak pigmentu w skórze, tworach skórnych, włosach i tęczówce
oka (czerwone oczy lub, rzadziej, niebieskawe). Albinizm wywołany jest przez brak
enzymu tyrozynazy przekształcającego prekursor melaniny w barwnik melaninę.
Warunkuje go gen recesywny homozygotyczny. Cechę tę zalicza się do genetycznych
anomalii pigmentacji, która jest niekorzystna dla osobnika.
LECZENIE ALBINIZMU
Nie ma dotychczas skutecznego leczenia albinizmu. Stosuje się różne terapie np.:
" Foto-chemioterapia - Polega na naświetlaniu skóry promieniowaniem UV o odpowiedniej
długości fal, po doustnym przyjęciu leku dodatkowo uwrażliwiającego skórę na to
promieniowanie. Leczenie trwa wiele miesięcy, a korzystne wyniki uzyskuje się tylko w
części przypadków. Poza tym stosowanie przewlekłe tych leków doustnych wymaga
okresowych badań krwi monitorujących przede wszystkim czynność wątroby. Nierzadko
uzyskuje się tylko częściową repigmentację, co nie zawsze daje zadowalający efekt
kosmetyczny.
HEMOFILIA
" Hemofilia - to genetyczne zaburzenie krzepnięcia krwi związane z brakiem lub
niedoborem czynnika krzepnięcia. Ryzyko krwotoku istnieje przy wszelkich zabiegach,
dlatego chorzy na hemofilię powinni informować np. stomatologów o swoim schorzeniu.
Leczenie: dożylne iniekcje brakującego czynnika krwi, otrzymanego z krwi dawcy.
CZYNNIKI KRZEPNI
CIA KRWI
" czynnik I  fibrynogen
" czynnik II  protrombina
" czynnik III  tromboplastyna tkankowa
" czynnik IV  zjonizowany wapń (Ca2+)
" czynnik V  proakceleryna (czynnik chwiejny, ac-globulina)
" czynnik VI  akceleryna (aktywny czynnik V)
" czynnik VII  prokonwertyna (czynnik stabilny)
" czynnik VIII  globulina przeciwkrwawiączkowa (czynnik przeciwhemofilowy A,
AHG)
" czynnik IX  zwany czynnikiem Christmasa (czynnik przeciwhemofilowy B, PTC)
" czynnik X  czynnik Stuarta Prowera
" czynnik XI  PTA (czynnik przeciwhemofilowy C, czynnik Rosenthala)
" czynnik XII  czynnik Hagemana (czynnik kontaktowy)
" czynnik XIII  stabilizujący włóknik (fibrynaza, FSF czynik Laki Loranda,
transglutamidaza osoczowa)
HEMOFILIA
q� Hemofilia jest chorobą sprzężoną z płcią , ponieważ odpowiedzialne za nie geny zlokalizowane są w chromosomie X.
q� Przyczyną hemofilii jest brak białka, uczestniczącego w procesie krzepnięcia krwi. Osoby chore są narażone na
wykrwawienie nawet z powodu drobnych skaleczeń, ponieważ ich krew nie tworzy skrzepów.
q� Gen, który jest odpowiedzialny za syntezę brakującego białka, znajduje się w chromosomie płciowym X. Kobiety mają
dwa chromosomy X, dlatego zmutowany, recesywny allel nie ujawnia się, gdy w drugim chromosomie jest jego zdrowy
odpowiednik. Kobietę z takim genotypem nazywamy nosicielką.
q� U mężczyzn uszkodzony allel w chromosomie X nie ma swojego zdrowego odpowiednika w chromosomie Y i
mężczyz
ni z recesywnym allelem chorują. Pokazuje to zamieszczona niżej krzyżówka genetyczna.
XH Xh
XH XH XH XHXh
Zdrowa dziewczynka nosicielka
Y XH Y XhY
Zdrowy chłopiec Chory chłopiec
TYPY HEMOFILII
��Hemofilia A  mutacja w locus Xq28 powodująca niedobór VIII czynnika
krzepnięcia krwi (czynnika antyhemolitycznego)
��Hemofilia B  mutacja w locus Xq27.1-q27.2, niedobór IX czynnika
krzepnięcia krwi (czynnika Christmasa).
��Hemofilia C  mutacja w locus 4q35, niedobór XI czynnika krzepnięcia krwi
(czynnika Rosenthala), najczęściej w populacji, dziedziczenie autosomalne
recesywne.
��Nabyta hemofilia  bardzo rzadka związana z chorobami
autoimmunologicznymi, nowotworami, może być wywołana ciążą lub reakcją
na leki, bezpośrednią przyczyną są autoprzeciwciała skierowane przeciwko
czynnikowi VIII
Postacie kliniczne hemofilii:
�� ciężka, stężenie czynnika VIII/IX w osoczu <2% normy
�� umiarkowana, stężenie czynnika VIII/IX w osoczu 2-5% normy
�� łagodna, stężenie czynnika VIII/IX w osoczu 5-25% normy
�� utajona, stężenie czynnika VIII/IX w osoczu 25-50% normy
Częstość hemofilii A i B w populacji wynosi około 1:12 000. Hemofilia A jest 4 do 8 razy
częstsza niż hemofilia B.
LECZENIE HEMOFILII
" Leczenie polega na dożylnych iniekcjach brakującego VIII lub IX czynnika krwi,
otrzymanego z krwi dawcy.
DEFINICJA NIEDOKRWISTOŚCI
Jest to stan (nie choroba) charakteryzujący się
obniżeniem stężenia hemoglobiny, liczby krwinek
czerwonych i hematokrytu poniżej wartości prawidłowych
dla płci i wieku osoby badanej.
Konsekwencją niedokrwistości jest niedotlenienie tkanek,
czyli hipoksja.
" niedokrwistości hemolityczne (wrodzone lub nabyte)
" niedokrwistość - gdy erytropoeza nie wyrównuje strat krwinek czerwonych
powodowanych ich destrukcją nieprawidłowy rozpad erytrocytów i skrócenie czasu
ich połowiczego rozpadu poniżej 25 dni
" POSTACI WRODZONE: DEFEKTY BA
ONY KOMÓRKOWEJ
HEMOGLOBINOPATIE
��niedokrwistości sierpowatokrwinokowe
��hemoglobinopatie
��methemoglibinemia
��talasemie
��ENZYMOPATIE
��niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforsanowej
��niedobór kinazy pirogronianowej
��inne - rzadkie
MECHANIZMY WYRÓWNAWCZE HIPOKSJI
CENTRALNE
przyspieszenie akcji serca
przyspieszenie czynności oddechowej
OBWODOWE
wzrost produkcji erytropoetyny (stymulacja erytropoezy w szpiku)
centralizacja krążenia (obniżenie ukrwienia skóry, mięśni, nerek)
wzrost lepkości krwi
obniżenie oporu naczyń
TKANKOWE I KOMÓRKOWE
nasilenie przemian beztlenowych (ryzyko zakwaszenia ustroju)
zwiększenie syntezy 2-3-difosfoglicerynianu (2-3-DPG)
GA
ÓWNE OBJAWY NIEDOKRWISTOŚCI
SERCOWO-NACZYNIOWE
bladość powłok skórnych
kołatanie serca (tachykardia=częstoskurcz)
bóle wieńcowe
osłabienie
duszność, omdlenia
TROFICZNE
sucha, łuszcząca się skóra
łamliwe włosy i paznokcie, łyżeczkowate paznokcie
przedwczesne siwienie i wypadanie włosów
zapalenia błony śluzowej jamy ustnej
NEUROLOGICZNE
zaburzenia czucia powierzchniowego i głębokiego (na skutek demielinizacji wlókien nerwowych)
zaburzenia równowagi (dodatni objaw Romberga)
GASTRYCZNE
niedokwaśność soku żołądkowego
zanik nabłonka wydzielniczego żoładka
PODZIAA
PRZYCZYNOWY
NIEDOKRWISTOŚCI
ZABURZENIE TWORZENIA KRWINEK W SZPIKU
niewydolność szpiku
�� aplazja
�� nacieczenie komórkami nowotworowym
zaburzenie syntezy DNA
�� niedobór witaminy B12
�� niedobór kwasu foliowego
zaburzenie syntezy hemoglobiny
�� niedobór żelaza
�� nieprawidłowe wykorzystanie żelaza
SKRÓCONY CZAS ŻYCIA KRWINEK
anomalie wewnątrzkrwinkowe
anomalie pozakrwinkowe
PODZIAA
MORFOLOGICZNY
NIEDOKRWISTOŚCI
Istotą tego podziału jest ocena wielkości MCV (średniej objętości krwinki
czerwonej) lub średnicy krwinek (norma około 7 m�m).
Normocytarne
pokrwotoczna
aplastyczna
hemolityczna
Mikrocytarne
syderopeniczna (z niedoboru żelaza)
Makrocytarne
z niedoboru kwasu foliowego i witaminy B12
NIEDOKRWISTOŚCI HEMOLITYCZNE
O niedokrwistości hemolitycznej mówimy wówczas, gdy czas życia
krwinek czerwonych jest krótszy niż 15 dni.
PRZYCZYNY HEMOLIZY KRWINEK
WRODZONE (wewnątrzkrwinkowe)
enzymopatie (niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej)  niszczenie krwinek
na skutek stresu oksydacyjnego
wrodzona sferocytoza
hemoglobinopatie i talasemie
nocna napadowa hemoglobinuria  niszczenie krwinek w nocy, na skutek wzrostu
wrażliwości błony komórkowej na dopełniacz
NABYTE (pozakrwinkowe)
mechaniczne
choroby autoimmunologiczne
infekcje (malaria)
oparzenia
 Niedobory odporności
Niedobory odporności
" Pierwotne (wrodzone)
" Nabyte
Niedobory pierwotne (wrodzone)
" limfocyty B
" limfocyty T
" komórki żerne
" składniki dopełniacza
" złożone
Agammaglobulinemia Brutona (sprzężona z
chromosomem X)
" chorują chłopcy
" nie ma w ogóle limfocytów B
" surowica nie zawiera immunoglobulin
" objawy zaczynają się najczęściej ok. 4-6 miesiąca
życia
" dominują nawracające zakażenia bakteryjne
górnych dróg oddechowych
" mutacja kinazy Btk powoduje blok dojrzewania
limfocytów B
" leczenie polega na podawaniu co 3-4 tygodnie
immunoglobulin
SCID severe combined immunodeficiency
" niedobory o różnych przyczynach o podobnym
obrazie klinicznym
" ok. 1 na 100 tys. urodzeń
" upośledzona jest odpowiedz
komórkowa oraz
humoralna
" objawy zaczynają się w pierwszych tygodniach
życia
" dziecko choruje na infekcje wirusowe, bakteryjne
i drożdżakowe
" szczepienie BCG jest często śmiertelne
Bubble babies
Leczenie
Przeszczep szpiku w pierwszym roku życia od
identycznego pod względem HLA rodzeństwa,
lub gdy to nie jest możliwe od któregoś z
rodziców (po usunięciu limfocytów T).
We wrześniu 1990 dr R. Michael Blaese i dr W. French
Anderson z NIH dokonali pierwszej terapii genowej 4-
letniej dziewczynki Ashanti DeSilva ze SCID. Wirusem
niosącym prawidłowy gen ADA zainfekowano limfocyty
pobrane z krwi obwodowej. Tak zmienione komórki w
kilku wstrzyknięciach podano dziecku. Terapia
zakończyła się powodzeniem
PORFIRIA
Wrodzona lub nabyta choroba wynikająca z zaburzenia
działania enzymów w szlaku syntezy hemu, zwanym również
szlakiem porfiryn.
W zależności od tego gdzie występuje nadprodukcja i
nadmierna akumulacja porfiryn choroby klasyfikuje się jako:
��wątrobowe,
��porfirie erytropoetyczne (wrodzone)
��porfirie skórne,
PORFIRIA
�� Przypadki samoistnego fotouczulenia, dla człowieka bardzo
niekorzystne, rzadka choroba metaboliczna.
�� W organizmie chorego gromadzą się nieprawidłowe związki z grupy
porfiryn (uroporfiryna, koproporfiryna, protoporfiryna).
�� Zależnie od postaci choroby i rodzaju porfiryny występują bardzo
zróżnicowane objawy, które mogą sprawiać wrażenie choroby
psychicznej, choroby serca czy na przykład zapalenia wyrostka
robaczkowego.
�� W niektórych przypadkach pod wpływem światła na skórze powstają
pęcherze i przebarwienia. To skutek reakcji fotochemicznej
spowodowanej obecnością dużej ilości nieprawidłowych porfiryn.
Ratunkiem staje się więc ciemność.
�� Niektórzy twierdzą, że z
ródłem legend o wampirach bojących się światła
byli właśnie chorzy na porfirię.
OBJAWY
�� Pomiar stężenia porfiryn i ich prekursorów w moczu i we krwi, szczególnie
oznacza się stężenie porfobilinogenu w moczu w szlaku syntezy porfiryn.
�� Porfirie wątrobowe dotykają głównie układ nerwowy powodujące bóle
brzucha, pocenie się, wymioty, bezsenność, ostrą neuropatię, ataki drgawek,
zaburzenia psychiczne: halucynacje, depresję, rozdrażnienie i objawy
paranoidalne.
�� Produkty metabolizmu porfiryn wydalają się z moczem lub kałem, stąd
przybiera on czerwoną barwę.
�� Objawy: czucie słabości kończyn, utrata czucia, czerwono-szare
przebarwienia zębów (ze względu na odkładanie się uroporfiryny i
moproporfiryny w kościach i zębach). W ostrym przebiegu choroby może
dochodzić do oparzeń skóry, a w formie przewlekłej do wypadania lub
(rzadziej) nadmiernego wzrostu włosów., może doprowadzić nawet do
zgonu.
Homocystynuria
��Heterogenna etiologicznie, uwarunkowana genetycznie choroba
metaboliczna, polegająca na nieprawidłowym metabolizmie aminokwasu
metioniny.
��Homocystynuria (CBS) charakteryzuje się podwyższonym poziomem
homocysteiny w surowicy i w moczu.
��Najczęstszą postacią schorzenia jest homocystynuria spowodowana
niedoborem i niską aktywnością enzymu syntazy �-cystationionowej, który
katalizuje reakcję przekształcenia homocysteiny do cysteiny poprzez
cystationinę. Reakcja wymaga udziału pirydoksyny (witaminy B6), dlatego w
części przypadków homocystynurii obserwuje się poprawę po uzupełnieniu
niedoboru pirydoksyny.
��Dziedziczenie choroby jest autosomalne recesywne, obydwa allele genu
CBS muszą być zmutowane, aby homocystynuria ujawniła się klinicznie.
Heterozygotyczni nosiciele mutacji w jednym allelu genu CBS nie chorują.
OBJAWY I PRZEBIEG
��Homocystynuria jest chorobą wielonarządową, powodującą zmiany
patologiczne w tkance łącznej, mięśniowej, w ośrodkowym
układzie nerwowym i narządzie wzroku.
��W póz
niejszym wieku najpoważniejszym objawem choroby są
incydenty naczyniowe spowodowane zakrzepicą, będące pierwszą
przyczyną śmierci pacjentów z niedoborem CBS..
Przemiana homocysteiny do cystationiny katalizowana
przez syntazę �-cystationinową.
GENETYKA CHOROBY
��Białko enzymu kodowane jest przez gen CBS w locus
21q22.3.
��Gen CBS zawiera 23 eksony; jego długość wynosi 25-30 kpz,
w zależności od komórki powstają tkankowo specyficzne
izoformy mRNA różniące się długością od 2,5 do 3,5 kpz.
��Opisano ok. 130 mutacji CBS, większość to mutacje missens,
w większości zachodzące de novo.
��Znane są cztery mutacje nonsens, a większość pozostałych to
delecje, insercje i mutacje miejsca splicingowego.
AMES TEST
MUTAGENIC RESPONSE
#
colonies
Concentration of potential
mutagen
AMES TEST
A mutagenic compound
The negative control