Fakultet z dermatologii_Wykład 1
Dermatozy o podłożu immunologicznym u psów i kotów
opracował dr Jarosław Popiel
Choroby skóry -grupy
I. biorą udział przeciwciała
-pokrzywka
-obrzęk naczyniowo ruchowy
-AZS
II. biorą udział limfocyty
-AKZS
III. biorą udział p-ciała i komórki
-alergia pasożytnicza
-ch.zakażne, grzybicze - toksyny lub drobnoustroje wyw. alergię
-alergia polekowa
IV. Choroby autoagresyjne skóry
-toczeń
-pęcherzyca
Typy reakcji immunologicznych
" Typ I - reakcja antygenów z przeciwciałami klasy IgE związanymi z
receptorami powierzchniowymi Fc�R1 komórek tucznych, bazofilów i
eozynofilów, prowadząca do wydzielenia mediatorów procesu zapalnego np.
AZS
" Typ II - cytotoksyczny zależny przede wszystkim od przeciwciał klasy IgM i
IgG np. Reakcje po przetoczeniu krwi, pęcherzyca
" Typ III  reakcja z udziałem kompleksów immunologicznych antygen-
przeciwciało np. SLE
" Typ IV  przewaga reakcji komórkowej z udziałem limfocytów T np. Alergia
kontaktowa
" Typ V - Jest to dodatkowy typ nadwrażliwości, który jest czasem stosowany
jako rozróżnienie od typu II np. miastenia
1
Fakultet z dermatologii_Wykład 1
Alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS)
" Stan zapalny skóry wywołany nadwrażliwością na ukąszenia pcheł
" Silny świąd jest spowodowany reakcją natychmiastową lub opóz
nioną przeciwko
alergenom zawartym w ślinie pcheł
" Występuje bardzo często u 2-12% psów
" Inna nazwa to: alergia pchla
" Ślina pcheł zawiera wiele substancji potencjalnie alergizujących takich jak
polipeptydy i aminokwasy. Są to kompletne antygeny a nie hapteny, jak wcześniej
przypuszczano. Znanych jest około 15 antygenów pchlich
Etiologia APZS
" Ctenocephalides felis
" Ctenocephalides canis
" Pulex irritans
2
Fakultet z dermatologii_Wykład 1
" Pchły w czasie pobierania pożywienia wprowadzają do naskórka i skóry alergeny
zawarte w ślinie
" Reakcja nadwrażliwości powoduje powstanie miejscowego obrzęku i przyciąga
komórki zapalne
" Obecnie uważa się, że wszystkie objawy kliniczne, których przyczyną są ukąszenia
pcheł są konsekwencją reakcji nadwrażliwości
" Pchlica per se - nie istnieje
Reakcje immunologiczne na alergen pchli
" Dodatnie testy skórne typu póz
nego (48 h)
" Wzrost poziomów IgE i IgG
Objawy kliniczne
" Objawy są charakterystyczne
" Nie ma predyspozycji rasowej i płci
" Psy, u których występuje atopia są bardziej predysponowane
" Początek choroby: nigdy poniżej 6 miesiąca życia, najczęściej wiek: 1-4 lata,
rzadko powyżej 6 roku życia
" Świąd skóry okolicy lędz
wiowo-krzyżowej
" Obecność pcheł lub ich odchodów
" Sezonowe, letnie zapalenie skóry
" Obecność kota
" Tasiemczyca (Diphilidium caninum)
Stadium pierwsze (świądowe)
" Silny świąd bez wyraz
nych zmian skórnych
" Rozlany rumień
" Grudki (widoczne u psów krótkowłosych)
Stadium drugie (świądowo- rumieniowe)
" Świąd nasila się
" Występuje przeczulica skórna
" Pojawiają się symetryczne zmiany rumieniowe okolicy lędz
wiowo- krzyżowej,
powierzchni wewnętrznej i tylnej ud, okolicy ogona i odbytu
Stadium trzecie (samouszkodzeń)
" Świąd prowadzi do powstania samouszkodzeń
" Często występuje wtórna infekcja zmian i ostre, sączące zapalenie skóry (hot spot)
" Pojawiają się krosty a snastępnie strupy
Stadium czwarte (przewlekłe)
3
Fakultet z dermatologii_Wykład 1
" Skóra okolicy zmian ulega zgrubieniu i zliszajowaceniu
" Przerzedzenie, suchość i łamliwość włosa, wyłysienia
" Zaawansowany łojotok
" Głębokie ropne zapalenie skóry (częściej dochodzi do niego w klimacie ciepłym i
wilgotnym)
Diagnoza opiera się na:
" Skrupulatnym wywiadzie z właścicielem
" Dokładnym badaniu klinicznym
" Przeprowadzeniu badań dodatkowych
Badania dodatkowe
Mają na celu uwidocznienie pcheł lub ich odchodów na zwierzęciu
" Test wyczesywania
" Test z wilgotną bibułą
" Trichogram
" Test z taśmą samoprzylepną
Badania dodatkowe
Wykonanie prób śródskórnych z alergenem pchlim
" Niekiedy trudne do interpretacji
" Nie zawsze u zwierząt z reakcją pozytywną występują objawy kliniczne
Diagnoza różnicowa
" Wszawica i wszołowica
" Świerzb
" Cheyletielloza
" Trombikuloza
" Dermatofitoza
" Atopowe zapalenie skóry
" Nietolerancja pokarmowa
" Pęcherzyca liściasta
Alergia pokarmowa
4
Fakultet z dermatologii_Wykład 1
Trofoalergeny
" Białka o masie <1400 D w 98,8% przypadków zwierząt mięsożernych (wołowina,
kurczak, kukurydza, mleko krowie, jaja, ryby, soja, bobik, łubin, pszenica) są to:
owoalbumina, owomukoid, owotransweryna, alergeny M mięsa ryb, gluten, skrobia,
zarodniki grzybów obecne na warzywach, glicynina
Budowa kępek Peyera
" Grudki chłonne będące skupiskiem LB
" Obszary międzygrudkowe zasiedlane przez LT
" Kopuły z komórkami M
Komórki M (enterocyty M) transportują alergen do makrofagów w celu obróbki i
prezentacji komórce dendrytycznej prezentującej APC
Objawy kliniczne alergii pokarmowej
" Silny uogólniony świąd skóry niereaktywny lub słabo reaktywny na glikokortykoidy
" Rumieniowo-grudkowe zapalenie skóry
" Zmiany poświądowe typu urazowego
" Przerzedzenie włosa (defluvium pilorum)
" Wyłysienia (alopetia localis, a. generalis)
" Dermatozy wikłające (ZKA
, bakteryjne, grzybicze)
" Hiperkeratoza i hiperpigmentacja naskórka
" Obustronne zapalenie uszu
" Zaburzenia ze strony układu pokarmowego
Zasady rozpoznawania alergii pokarmowej
" Wywiad kliniczny i alergologiczny
" Badanie kliniczne i dermatologiczne
" Próby prowokacyjne
" Dieta eliminacyjna
Zasady postępowania leczniczego
" Dieta hipoalergiczna
" Regularne kontrolowanie kału
" Leczenie wtórnych powikłań
Alergia kontaktowa
5
Fakultet z dermatologii_Wykład 1
Etiologia i patogeneza
" Zapalenie skóry na tle alergizacji kontaktowej jest wynikiem nadwrażliwości
komórkowej (typ IV wg Coombsa) przeciwko substancjom o niskiej masie
cząsteczkowej, które są obecne w środowisku przebywania zwierzęcia
Zapalenie skóry spowodowane alergią kontaktową występuje stosunkowo rzadko i
najczęściej objawia się wystąpieniem świądu okolicy brzucha z pojawieniem się
grudek rumieniowych
Alegeny kontaktowe
" Rozpatrując zjawisko alergii należy odróżnić substancje będące rzeczywistymi
alergenami od substancji działających drażniąco
6