Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
prawnik
Piątek  niedziela | 11 13 kwietnia 2014
Nieznajomość
prawa szkodzi
Od czasów starożytnych trochę złagodnieliśmy,
ale wciąż warto, by obywatele wiedzieli,
za co może im rozić odpowiedzialność karna
 pisze prof. Lech Gardocki
FOT. CORBIS/FOTOCHANNELS
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
C2
biblioteka prawnika
wywiad na początek
Tajemnice
świadomości
Sędzia delegowany: śpię spokojnie
przestępcy
 Świadomość jest tak oszałamiającym Tak się zastanawiam, po co w ogóle pan mocno ograniczyła kompetencje nad-
Jeszcze kilka
i tajemniczym fenomenem, że nie spo- zamieniał salę rozpraw na ministerialny zorcze ministra. Do niedawna te dwie
sób uniknąć obaw, iż każdy wysiłek pod- gabinet? setki sędziów delegowanych żądało akt
lat temu szafy
jęty w celu opisania jej zwykłymi słowa- O współpracę poprosił mnie pan mi-  szafy ministerialne były pełne takich
mi jest nie tylko skazany na porażkę, nister Wojciech Hajduk (podsekretarz dokumentów  analizowało je, wizytato-
Ministerstwa
ale również zdradza za każdym razem stanu w MS, również sędzia delegowa- rzy ministerstwa przyjeżdżali i wizyto-
słabość własnego rozumu  tym cyta- ny  przyp. red.), który przekonał mnie, wali, prezesi sądów pisali sprawozdania.
Sprawiedliwości
tem z Searle a prof. Giezek wprowadza że w ramach delegacji można próbować I nikomu wówczas to nie przeszkadzało.
prawników karnistów na wyższy pułap były wypełnione zrobić coś dobrego. Nowy model ograniczył kompetencje mi-
myślenia i rozumienia sprawcy prze- nistra do możliwości weryfikacji nadzo-
aktami spraw
stępstwa. Kwestie świadomości ludzkiej Nie miał pan oporów? Praktyka delegacji ru realizowanego przez prezesów sadów
oraz jej znaczenia dla odpowiedzialności sędziów do ministerstwa budzi wiele apelacyjnych. I podniosło się larum, że
i nikt wówczas
karnej są bowiem daleko poza elemen- zastrzeżeń, krytykują ją prawnicy minister chce zaglądać do akt. Akt, które,
tarnymi ramami nauki prawa karne- o niekwestionowanym autorytecie. ponownie podkreślam, jeszcze kilka lat
nie podnosił z tego
go. Jednak chcesz być lepszy  sięgaj po Powiem tak: te wątpliwości rozstrzygnął temu zalegały w ministerstwie.
więcej. I ta książka jest ucieleśnieniem Trybunał Konstytucyjny, który w swoim
powodu larum
tego hasła. Nie będę tracić miejsca na wyroku wypowiedział się w kwestii legal- Może kilka lat temu nie było tak wyrazi-
podawanie, ile ma rozdziałów i jakie są ności zewnętrznego nadzoru ministra stej postaci jak sędzia Strączyński, który
ich tytuły. To bez znaczenia. W tej książ- nad sądami. W uzasadnieniu wyroku mo- ma odwagę głośno mówić to, co inni
ce wszystko: odniesienia do światowej żemy przeczytać m.in., że za delegowa- szepczą po korytarzach.
nauki prawa, medycyny, psychologii czy niem sędziów do resortu przemawia  nie Nie analizuję szczegółowo kariery sędzie-
orzecznictwa są takie, jak powinny być. tylko dotychczasowa tradycja ustrojowa go Strączyńskiego. Przypominam, jaki
Jak zwraca uwagę prof. Giezek,  w no- znajdująca potwierdzenie w podobnych model nadzoru funkcjonował przez lata.
wożytnym prawie karnym (którego regulacjach wielu innych państwa euro- Obecny zakłada ograniczenie kompetencji
podstawową, rozwijaną od końca XIX pejskich, ale przede wszystkim ustalona ministra i instrumenty, które są tak kry-
w. zasadę stanowiła subiektywizacja od- w preambule konstytucji reguła współ- tykowane, stanowią jedynie dopełnienie
powiedzialności) nie da się przecież oce- działania władz i niedopuszczalność to- tego, co już funkcjonuje. Po prostu mini-
nić tego, co zostało wykonane, w ode- talnej izolacji każdej z nich względem ster musi mieć narzędzia, by się z nałożo-
rwaniu od tego, co jednocześnie zostało pozostałych . A żeby nie być gołosłow- nych na siebie obowiązków wywiązywać.
pomyślane . I tak książka  strona po nym, przypomnę, że jest np. wielu sę- Jeżeli jest upoważniony do złożenia wnio-
stronie  pozwala czytelnikowi zbliżyć dziów Sądu Najwyższego, którzy w prze- sku o zbadanie sprawy przez rzecznika
się do odpowiedzi na najbardziej frapu- szłości byli delegowani do ministerstwa. dyscyplinarnego w kontekście możliwości
jące prawników pytanie: jak sprawca Przypominam, że są też sędziowie Trybu- wszczęcia postępowania dyscyplinarne-
przestępstwa postrzega otaczającą go nału Konstytucyjnego, którzy kiedyś byli go wobec sędziego, to musi mieć prawo
rzeczywistość i dlaczego postrzega ją parlamentarzystami. Czyż nie ma bar- zapoznania się z aktami sprawy. Bo na
WALDEMAR SZMIDT
nieprawidłowo. Skomplikowane mean- dziej dobitnego przykładu zachodzenia czym miałby inaczej opierać swój pogląd,
sędzia delegowany do Ministerstwa
dry ludzkiego umysłu, umysłu sprawcy, kompetencji władczych poszczególnych że sędzia popełnił delikt dyscyplinarny?
Sprawiedliwości, dyrektor departa-
autor poddaje analizie w sposób nie- elementów władzy? Nie demonizujmy Na doniesieniach prasowych?
mentu sądów, organizacji i analiz
wymiaru sprawiedliwości w MS
zwykle przystępny. Tłumaczy np., że problemu. To nie są dylematy o charak-
w przypadku przestępstw materialnych terze szekspirowskim, więc nie warto Jak już jesteśmy przy doniesieniach
nieodzownym elementem jest zwią- robić wiele hałasu o nic. Dobrym pra- mediów  śledząc je, można odnieść
zek przyczynowy, jaki zachodzić musi Panie sędzio czy panie dyrektorze  jak wem każdego jest sięganie po krytykę, wrażenie, że między Ministerstwem
między zachowaniem sprawcy a ujętym mam się do pana zwracać? ale dobrze by było, by towarzyszyła jej Sprawiedliwości a środowiskiem sędziów
w typie czynu zabronionego skutkiem Panie dyrektorze. alternatywna propozycja. jest ostry spór, który dotyczy wielu
w postaci narażenia na niebezpieczeń- aspektów. Pan, jako sędzia i zarazem
stwo. Słusznie jednak zwraca uwagę, że Czyżby więc rację mieli wszyscy ci, Alternatywna propozycja jest taka, by urzędnik, bywa chyba między młotem
 ostatecznie liczy się całościowy obraz którzy mówią, że sędziowie delegowani sędziów nie delegować. Wyjdzie oczy- a kowadłem.
przestępstwa, który powstaje w świa- do ministerstwa szybko urzędniczeją? wiście drożej, bo sędziowie delegowani Ze sporów rozumianych jako wymiana
domości sędziego, nie zaś ten, który, Regulacje ustrojowe tak zostały ukształ- obciążają budżet macierzystego sądu. poglądów często wynikają dobre rzeczy.
być może, zaistniał w świadomości towane, że nie wykluczają, by sędzia był Urzędnikom trzeba byłoby zapłacić nie Ja mam dobre doświadczenia z relacji
sprawcy . dyrektorem. Gdy nim zostaje, przestaje tylko dodatek. z sędziami, prezesami sądów, Krajową
Publikacja skierowana jest głównie do orzekać, a w jego pracy zaczynają do- Pieniądze nie są tu kluczową sprawą. Radą Sądownictwa. Istnieje wiele inicja-
osób zajmujących się dogmatyką prawa minować czynności związane z zarzą- Najistotniejsze są szczególne kompeten- tyw, które resort i krajowa rada przygoto-
karnego oraz do praktyków wymiaru dzeniem, w moim przypadku są to obo- cje sędziów, na które składają się znajo- wują wspólnie. Tak było np. w przypadku
sprawiedliwości. Będzie też przydatna wiązki wynikające z pełnienia funkcji mość prawa i zasad funkcjonowania sądu, projektu o asesurze. Także na różnych
doktorantom czy aplikantom. EMR dyrektora departamentu. Zatem obie praktyka orzecznicza, doświadczenie itd. etapach prac nad reformą ustroju są-
formy: sędzio i dyrektorze, są na miej- Pamiętajmy, że to ustawa nakłada na mi- dów powszechnych aktywny udział brali
Jacek Giezek, scu, natomiast właściwsza obecnie wy- nistra obowiązek sprawowania nadzo- przedstawiciele środowiska prezesów są-
 Świadomość sprawcy daje się ta druga. ru nad sądami za pomocą sędziowskiej dów  wybitni prawnicy o wielkim auto-
czynu zabronionego , służby. Można się natomiast rzecz jasna rytecie, a także nieformalnie usytuowani
Warszawa 2013, Prezes SSP  Iustitia sędzia Maciej Strą- zastanawiać, czy tych sędziów delegowa- w ministerialnym zespole członkowie
wyd. Wolters czyński niedawno na łamach  Prawnika nych powinno być mniej, czy więcej, i jak KRS. Pod koniec tych prac nie było zdań
Kluwer Polska napisał, że w ministerstwie pełno jest długi powinien być sam okres delegacji. odrębnych. Dziś tak olbrzymie kontro-
sędziów już tylko z tytułu, którzy budzą wersje budzi temat arkuszy ocen okre-
się w nocy z krzykiem, gdy przyśni im Pojawia się propozycja, by było to sowych sędziów. Tyle że tą kwestią zaj-
się sala rozpraw. Pan też ma takie nocne najwyżej 2 lata. To dobry pomysł? mował się zespół, w którego skład weszli
koszmary? Taki okres jest za krótki. Zorientowanie reprezentanci wszystkich szczebli sądow-
Śpię spokojnie. Jestem sędzią z 25-letnim się w specyfice pracy w Ministerstwie nictwa, zasiadali w nim również m.in.
stażem, te wszystkie lata spędziłem na Sprawiedliwości wymaga czasu, sędzia przedstawiciele Stowarzyszenia Sędziów
sali rozpraw jako sędzia liniowy, czyli delegowany przez pierwszy rok się z nią Themis. I wówczas nie było zastrzeżeń.
Marcin Puz
niak,
cytat tygodnia
niepełniący funkcji. Pracę sędziego lubię zapoznaje. Nie wiem, dlaczego jest tak, że do pew-
pełnomocnik Międzyzakładowej Organizacji
i tęsknię do niej, bo jestem sędzią z po- nego momentu współpraca układa się
Związkowej NSZZ  Solidarność Pracowników
wołania. Natomiast uważam, że czas, Nie znam pracodawcy, który dałby znakomicie, a póz
niej pojawiają się głosy
Sądownictwa, na łamach DGP
który spędzam tutaj, jest pożyteczny osobie zatrudnionej cały rok na naukę. kontestujące i to one najsilniej przebijają
zarówno dla mnie, jak i, mówiąc gór- To nie jest tak, że przez rok nic się nie się do opinii publicznej.
Zasadne jest także pytanie,
nolotnie, dla wymiaru sprawiedliwości robi, codziennie konieczny jest postęp. Ale
i jego kondycji. Przynajmniej staram się, jednak te pierwsze dwanaście miesięcy Należy pan do któregoś ze stowarzyszeń
dlaczego wyrozumiałość,
by tak było. jest potrzebne na całkowite wdrożenie sędziowskich?
się, potem można realizować zadania, W szkole podstawowej należałem do ZHP.
z jaką Krajowa Rada
Tęskni pan, czyli zakłada, że wróci do następnie przychodzi czas na znalezienie Póz
niej nie odczuwałem już potrzeby
orzekania? następcy. Dlatego wydaje mi się, że 5-letni zrzeszania się, szczególnie jako sędzia.
Sądownictwa traktuje sędziów
Ja nie zakładam, ja to wiem. I ta świado- okres delegacji byłby optymalny, bo w tym
mość ułatwia mi podejmowanie wielu czasie sędzia nie zapomni sali rozpraw. To właśnie stowarzyszenia sędziów
delegowanych do ministerstwa,
decyzji. Kiedy wrócę, chciałbym ze spo- najostrzej recenzują działania resortu
kojem móc spojrzeć wstecz i powiedzieć, Ilu obecnie sędziów delegowanych i krytykują delegowanie sędziów do MS.
nie jest okazywana innym
że swojego czasu w resorcie nie zmarno- pracuje w ministerstwie? Tyle że niejednokrotnie prominentni
wałem. Poza tym sędziego musi cecho- Około 120. Jeszcze dwa lata temu było ich członkowie tych stowarzyszeń pracują
grupom zawodowym wymiaru
wać niezależność poglądów, dzięki niej prawie 200 i wtedy jakoś nikt tak głośno w ministerstwie. Wśród sędziów dele-
mam łatwość komunikowania swojego nie protestował. Zmniejszenie tej liczby gowanych są m.in. członkowie zarządu
sprawiedliwości, np. szeregowym
stanowiska i bronienia go w relacjach ze to wynik wejścia w życie noweli ustawy Iustitii&
pracownikom sądów zwierzchnikami. o ustroju sądów powszechnych, która Rozmawiała Ewa Szadkowska
 Prawnik powstaje we współpracy z Krajową Radą Sądownictwa Naczelną Radą Adwokacką Krajową Radą Komorniczą Krajową Radą Notarialną
Krajową Izbą Doradców Podatkowych Krajową Radą Radców Prawnych
FOT. PAWEA
ULATOWSKI
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
prawnik 11 13 kwietnia 2014 nr 71 (3712) gazetaprawna.pl
Prawniczka z intuicją
Marta Sendrowicz, partner z warszawskiego biura
kancelarii Allen & Overy, jako jedyny prawnik
z Polski wymieniona została w komentarzu do
zestawienia najlepszych kancelarii prawnych
w skali światowej w rankingu Chambers Global 2014
i sfer, w których nie ma jednoznacz-
Piotr Szymaniak
nych odpowiedzi, sprawia, że obcowa-
[e-mail]
nie z prawem konkurencji jest wielkim
ie po raz pierwszy mec. Sen- wyzwaniem. Każda praca jest odrębną
drowicz została doceniona kreacją, nie powstają dwie takie same
w międzynarodowych ran- opinie, a podejście do każdego przypadku
kingach. Wcześniej Practi- musi być nowe  tłumaczy mec. Marta
Ncal Law Company umieścił Sendrowicz, która swoją pasją zaraża też
ją w zestawieniu Super Liga Prawników studentów UW, nie tylko podczas zajęć,
Prawa Konkurencji, uznając za wiodącego ale także opiekując się kołem naukowym
specjalistę w dziedzinie prawa konkuren- zgłębiającym tajniki tej dziedziny.  To
cji w Polsce. Również Global Competition prawdziwa satysfakcja, że zamiłowanie
Review ocenia mec. Sendrowicz jako naj- do prawa konkurencji udało mi się za-
lepszego prawnika w tej dziedzinie w Pol- szczepić dość sporej grupie studentów.
sce. W tym roku analitycy Chambers & Praca dydaktyczna zawsze była dla mnie
Partners określili mec. Sendrowicz jako szczególnie ważna, więc tak długo jak jest
wybitnego praktyka w skali światowej. Aż to możliwe chciałabym godzić pracę na
trudno uwierzyć, że ta spektakularna ka- uczelni z praktyką w kancelarii  dekla-
riera zaczęła się trochę przez przypadek. ruje prawniczka.
Marta Sendrowicz przez całe liceum, Karierę zrobiła nie tylko dzięki wiedzy,
ucząc się w klasie biologiczno-chemicz- ambicji i pracowitości, ale też ogromnej  Marta jest bardzo ambitna i zdeter- wa konkurencji.  Widzę ogromną grupę
nej, przygotowywała się do studiowania determinacji.  Pamiętam, gdy w 1994 r. minowana w dążeniu do celu, czego przy- klientów, którzy podążają za rekomenda-
medycyny. Pod wpływem wybierających podczas rozmowy o pracę powiedziałam, kładem może być to, że w bardzo krótkim cjami prawnymi. Przekazywanie wiedzy
się na prawo znajomych niemal w ostat- że chcę się zajmować prawem konkuren- czasie udało jej się stworzyć silny regional- w taki sposób, aby zagwarantować klien-
niej chwili zdecydowała się jednak na cji. Jur Gruszczyński, założyciel polskiego ny zespół prawa konkurencji obejmujący tom bezpieczeństwo prawne i aby mogli
Wydział Prawa i Administracji Uniwer- biura Baker & McKenzie, nie był pewien, wszystkie biura Allen & Overy w regionie osiągać swoje cele biznesowe, jest z
ródłem
sytetu Warszawskiego. Nigdy potem nie czy zaczęło ono w Polsce funkcjonować. Europy Środkowej. Osobiście bardzo cenię ogromnej satysfakcji. W tym sensie nie
żałowała tej decyzji. Prawem konkurencji, Jestem mu niezmiernie wdzięczna, że Martę za jej umiejętność godzenia pra- odbiegłam za bardzo od pierwotnie zamy-
w którym się specjalizuje, zaintereso- tolerował moje zamiłowanie. Z mojej cy zawodowej z pracą naukową i życiem ślonej profesji  uśmiecha się prawniczka.
wała się na Uniwersytecie Limburskim strony była to długofalowa inwestycja. rodzinnym  mówi mec. Tomasz Kaw- Prywatnie jest wielką wielbicielką ope-
w Maastricht, gdzie studiowała w ramach Miałam przeczucie, że jest to dziedzina czyński, partner kancelarii Allen & Overy. ry, której marzeniem jest śpiew. Poza tym
wymiany studenckiej. przyszłościowa, której chciałabym się  Poza tym jest niezwykle miłą i serdeczną w wolnych chwilach biega, a jogging trak-
 Kiedy po ukończeniu studiów wró- poświęcić i w której się odnajdę  mówi osobą. Ma wspaniałą rodzinę, z którą stara tuje w zależności od potrzeb, zarówno jako
ciłam do Holandii na roczne studia po- mec. Sendrowicz, która przez lata śle- się spędzać jak najwięcej swojego czasu. sposób na oczyszczenie myśli, jak i do-
dyplomowe z prawa Unii Europejskiej, dziła europejskie trendy rozwoju pra- Jest zaangażowana we wszystkie flago- skonałą okazję do przemyślenia proble-
prawo konkurencji mnie całkowicie po- wa konkurencji, obroniła doktorat, aż we postępowania antymonopolowe oraz mów prawnych.  Zdarza się, że wybiegam
chłonęło  wspomina dr Sendrowicz, dla w 2007 r. dostała misję stworzenia prak- sprawy sądowe prowadzone przez Allen & z problemem, ze świadomością, że jest
której ta część prawa jest najciekawsza. tyki konkurencji w warszawskim biurze Overy. Ale sukces oznacza znacznie więcej. to godzina na znalezienie rozwiązania.
 Najbardziej fascynujący aspekt pole- kancelarii Allen & Overy. Cel ten osią- Podobnie jak lekarza, który w pierwszej Jest coś magicznego w bieganiu, bo gdy
ga na tym, że jest to dziedzina bardzo gnęła w rok, a obecnie jest partnerem kolejności powinien zapobiegać, cieszy ją wracam, często mam już gotową receptę
intuicyjna. Mnogość niedopowiedzeń w warszawskim biurze A&O. doradzanie w zakresie przestrzegania pra-  przyznaje mec. Sendrowicz.
prosto ze Strasburga
Opinie biegłych elementem prawa do rzetelnego procesu
W sporach prawnych do- sądowym za prowadzenie W pierwszej instancji ko- osoby, pod której nadzorem ważenia tez prezentowanych
tyczących m.in. kwestii  nielegalnej praktyki medycz- bieta została uniewinnio- powstała opinia zespołu psy- w niekorzystnych dla siebie
medycznych lub skompli- nej , co miało doprowadzić do na. Co więcej, sąd odrzucił chiatrów. ekspertyzach, nie zapewnio-
kowanych zagadnień tech- znacznego pogorszenia się niektóre z przedstawionych Dwa podstawowe zarzu- no jej też możliwości prze-
nicznych opinie eksperckie stanu zdrowia psychicznego ekspertyz (w tym opinię na ty sformułowane w skardze słuchania osoby odpowie-
są częstokroć elementem jednej z osób korzystających temat stanu zdrowia psy- do trybunału w Strasburgu dzialnej za wnioski zawarte
decydującym o ostatecznym z jej usług. W rzeczywisto- chicznego osoby korzy- dotyczyły braku możliwości w kluczowej dla wyniku pro-
rozstrzygnięciu zapadającym ści praktyka ta polegała na stającej z usług skarżącej), przesłuchania w charakterze cesu opinii na temat zdrowia
dr Aleksandra
na sali sądowej. Tym większa przeprowadzaniu zajęć jogi, uznając je za  niekomplet- świadka osoby oskarżającej psychicznego człowieka rze-
Gliszczyńska-
-Grabias zatem odpowiedzialność wią- a także nauki mantry, technik ne, wewnętrznie sprzeczne Matytsinę przez jej obronę komo pokrzywdzonego prak-
że się z właściwym wykorzy- medytacji, oddechu i relaksa- i nierzetelne . Rozstrzygnię- oraz trudności dla obrony za- tykami kobiety. W toku po-
adiunkt
staniem tego rodzaju mate- cji. Dla potrzeb postępowania cie zostało jednak zmienio- istniałych w związku z wyko- nownego procesu pominięto
w poznańskim
riałów. W sprawie Matytsina karnego zainicjowanego prze- ne w kolejnych instancjach rzystaniem ekspertyz i opi- ponadto ekspertyzy i opinie
Centrum Praw
przeciwko Rosji to właśnie ta ciwko skarżącej sporządzono i ostatecznie skarżącą uzna- nii biegłych. W odniesieniu korzystne dla Matytsiny, fak-
Człowieka Instytutu
kwestia okazała się kluczo- wiele ekspertyz, których kon- no za winną, orzekając wobec do pierwszej kwestii ETPC tycznie wykluczono także
Nauk Prawnych
wa dla uznania przez ETPC, iż kluzje znacznie różniły się co niej karę 2 lat pozbawienia uznał, że jako wystarczające jednego z ekspertów, który
PAN
art. 6 ust. 1 europejskiej kon- do stwierdzenia, czy praktyki wolności (kary nie wykona- należało przyjąć zeznania w pierwszym procesie zezna-
wencji o ochronie praw czło- oferowane przez kobietę moż- no ze względu na upływają- złożone przed rozpoczęciem wał na jej korzyść, z uzasad-
wieka, gwarantujący prawo na było uznać za  medyczne , cy okres przedawnienia). Co procesu, w związku z czym nieniem, że wypowiedział
każdego do sprawiedliwego a w związku z tym, czy możli- istotne, wyrok został orzeczo- nie doszło w tym zakresie do się już podczas pierwszego
i publicznego rozpatrzenia we było postawienie jej okre- ny w oparciu o tak skrytyko- naruszenia art. 6 ust. 1. procesu.
jego sprawy w rozsądnym ślonych zarzutów. Przygoto- wane w pierwszej instancji Jednak w przypadku dru- W wyroku izby z 27 marca
terminie przez niezawisły wana została również opinia ekspertyzy. Sędzia odrzucił giego zarzutu sędziowie 2014 r. fakty te trybunał za-
i bezstronny sąd, został na- zespołu biegłych psychiatrów wniosek obrony o przepro- strasburscy orzekli, że naru- kwalifikował jako narusze-
ruszony. potwierdzająca rzeczywiste wadzenie ponownych badań szenie takie miało miejsce. nie fundamentalnych zasad
Skarżąca  pani Veronika zaburzenia psychiczne oso- człowieka oskarżającego Ve- W szczególności podkreślili, rzetelnego procesu sądowe-
Matytsina, została skazana by, która korzystała z usług ronikę Matytsinę, nie uda- że obrona skarżącej nie miała go, sformułowanych w art. 6
prawomocnym wyrokiem Matytsiny. ło się również zlokalizować możliwości skutecznego pod- ust. 1 europejskiej konwencji.
Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETA PRAWNA: Wersja Standard  miesięczna (kwiecień 2014 r.): 100,80 zł  kwiecień grudzień 2014 r.: 821,25 zł. Wersja Premium  miesięczna
PRENUMERATA:
(kwiecień 2014 r.): 117,60 zł  kwiecień grudzień 2014 r.: 972,00 zł. Wszystkie ceny brutto (zawierają 8 % VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata
WOJTEK GÓRSKI
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
C4 OPINIE
Odpowiedzialność karna
Komu szkodzi niezn
stępstwa pospolite. Wie też, że odpowie-
dzialność karna grozi za spowodowanie
wypadku drogowego, ale już nie każdy
wie, czy wypadek drogowy traktowany
jest jako przestępstwo także wtedy, gdy
jego skutkiem jest tylko poważna szkoda
w cudzym mieniu (tak było w kodeksie
karnym z 1969 r. ), czy też w takim przy-
padku grozi tylko odpowiedzialność za
wykroczenie albo, czy sprawcą przestęp-
PROF. LECH
stwa spowodowania wypadku może być
GARDOCKI
tylko kierowca pojazdu, czy także pieszy
pierwszy prezes Sądu
przechodzący przez jezdnię.
Najwyższego w latach
Podobnie jest przy przestępstwach
1998 2010
gospodarczych. Sądzę, że większość
obywateli nie ma pojęcia o istnieniu
art. 306 kodeksu karnego, który zabra-
nia pod groz
bą kary usuwania, podra-
biania lub przerabiania znaków iden-
tyfikacyjnych, daty produkcji lub daty
przydatności towaru lub urządzenia.
To znaczy, pewnie prawie każdy za-
pytany o to odpowiedziałby, że karal-
ne jest przerobienie przez właściciela
sklepu daty produkcji na przeznaczonej
do sprzedaży lodówce albo daty przy-
datności do spożycia na opakowaniu
jakiegoś artykułu spożywczego. A
atwo
jest bowiem dojść do takiego wniosku
posługując się po prostu intuicją.
Trudniej jest już domyślić się, że we-
dług orzecznictwa Sądu Najwyższego
(mam tu na myśli uchwałę SN z 26
września 2002 r., I KZP 25/02, OSNKW
2002/11-12, poz. 94)  podmiotem prze-
stępstwa określonego w art. 306 k.k.
może być każdy, kto usuwa, podrabia
lub przerabia znak identyfikacyjny, datę
produkcji lub datę przydatności towa-
ru lub urządzenia . Wynika z tego, że
np. przestępstwa dopuszcza się także
normalny konsument, który ze swojej
pralki (której nie zamierza sprzedać
innej osobie) usunie tabliczkę z datą
produkcji lub przerobi na niej tę datę
albo zmieni datę przydatności przecho-
wywanego w tej lodówce opakowania
z twarożkiem.
Przepis strzela poza cel
Jeden z moich studentów, gdy dysku-
towaliśmy na seminarium nad wspo-
mnianą uchwałą, zapytał:  Jak to, to
jeśli ja, przed zjedzeniem na śniadanie
jogurtu, przerobię na plastikowym po-
jemniczku datę przydatności do spo-
życia z 13 na 18 kwietnia, to naruszę
art. 306 k.k.? . W burzliwej dyskusji prze-
walczył do końca, mówiąc z poważną ważyło zdanie, że w świetle orzecznic-
Od czasów
a pytanie, czy nie- miną, że  niepoczytalny& niepoczytal- twa SN odpowiedz
brzmi:  Tak, i to
znajomość prawa ny, to jest, wie pan, no to jest po prostu nawet, gdyby prawidłowa data była
starożytnych trochę
szkodzi, jak to głosi wariat! . Na to nie mogłem inaczej zare- 18 kwietnia, a ty byś ją przerobił na 13
zasada, którą w po- agować jak poinformować go, że to jest kwietnia. Bo art. 306 k.k. nie określa
złagodnieliśmy, ale
staci łacińskiej pare- po prostu odpowiedz
na dwójkę, więc kierunku zmiany daty przydatności.
mii (Ignorantia iuris egzamin jest oblany, bo jak wiadomo, Wprawdzie w komentarzach do tego
wciąż warto, by
Nnocet ) można znalez
ć na studiach (odmiennie niż w szkole) przepisu niektórzy profesorowie prawa
już w prawie rzymskim, usłyszałem jedynek się nie stawia. karnego twierdzą, że art. 306 k.k. dotyczy
obywatele wiedzieli,
kiedyś z ust jednego z moich kolegów tylko sytuacji, kiedy to towar lub urzą-
Kwestia intuicji
akademickich odpowiedz
, że na pewno dzenie jest przeznaczony do sprzedaży
za co może im grozić
szkodzi studentom prawa na egzaminie. Ale zostawmy ten świat anegdot eg- lub do przekazania konsumentom w in-
odpowiedzialność Ta dowcipna uwaga przypomina zaminacyjnych i przejdz
my do spraw nej formie, ale sąd pewnie wolałby się
mi się zawsze, gdy w czasie egzaminu poważniejszych, tzn. do pytania, jak to oprzeć na uchwale Sądu Najwyższego .
karna
z prawa karnego natrafiam na studen- jest z tą nieznajomością prawa w kon- Oczywiście padło we wspomnianej
ta, który jest wyraz
nie nieprzygotowa- tekście ewentualnej odpowiedzialności dyskusji także stwierdzenie, że prze-
ny, ale gorączkowo usiłuje coś wymy- karnej. Tu najpierw warto się zastano- cież w praktyce nikt nie zdecyduje się
ślić. I robi to na podstawie potocznego wić, jak to jest w Polsce generalnie ze na wszczęcie postępowania karnego
znaczenia pewnych wyrazów, np. na znajomością prawa. Każdy normalny w takim przypadku, a jeśli już wszczął,
pytanie o obronę konieczną mówi mi obywatel wie, rzecz jasna, że przestęp- to umorzy, bo przecież mamy tu do czy-
bardzo ogólnie, że chodzi o sytuację, stwem są zabójstwo, kradzież, rozbój, nienia ze znikomym stopniem społecz-
kiedy jeden człowiek zostanie napad- zgwałcenie, czyli od wieków znane prze- nej szkodliwości konkretnego czynu.
nięty przez drugiego i się broni. A prze- A nawet, żeby być precyzyjnym, z czy-
stępstwo fałszywych zeznań polega na nem, który nie jest społecznie szkodli-
tym, że ktoś kłamie przed sądem, na- wy w żadnym stopniu. Tak, rzeczywi-
tomiast z dezercją mamy do czynienia ście ta ogólna klauzula o znikomym
wtedy, gdy żołnierz ucieka z wojska. stopniu społecznej szkodliwości ( prze-
Kurier dostarczający przesyłkę dla
Krótko mówiąc udziela odpowiedzi, pis-wytrych , jak go niektórzy nazywa-
której udzielić mógłby również stu- ją) zawsze pozostaje gotowa do użycia,
innego domownika nakłaniał mnie
dent matematyki albo moja dozorczyni. gdy zwykłe metody wykładni, konse-
do pokwitowania odbioru podpisem
Z mojej praktyki egzaminacyjnej za kwentnie stosowane prowadzą nas do
rekordzistę na tym polu uważam stu- krainy absurdu. Przepis art. 306 k.k. jest
adresata. Sądzę, że po prostu nie miał
denta, który zapytany o pojęcie niepo- po prostu z
le napisany i, jak mawiał
pojęcia, że byłoby to przestępstwo
czytalności w prawie karnym, wyraz
- o takich przepisach prof. Władysław
nie nie znał poprawnej odpowiedzi, ale sfałszowania dokumentu Wolter,  strzela poza cel .
FOT. SHUTTERSTOCK
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
prawnik 11 13 kwietnia 2014 nr 71 (3712) gazetaprawna.pl
eznajomość prawa?
Niektóre przypadki nieświadomości przywłaszczyli sobie mienie wielkiej ację prawną przedstawić następująco:
bezprawności czynu są tak typowe i czę- wartości, bo każdy skarb z mocy ustawy do hazardowych gier w karty ustawo-
sto zdarzają się w codziennym życiu, że jest własnością państwa. Obowiązują- dawca zaliczył trzy gry: black jacka, po-
chyba każdy z nas się z nimi spotkał. Ja ce wówczas przepisy o przestępstwach kera i baccarata. Urządzanie tych gier
Przestępstwa dopuszcza się
w każdym razie pamiętam kilka takich przeciwko własności społecznej były jest dozwolone tylko w kasynach. Na-
także zwykły konsument, który
sytuacji, gdy pracownik firmy kurier- bardzo surowe, więc przy takiej warto- ruszenie tego zakazu jest zagrożone
skiej, dostarczający przesyłkę zaadreso- ści znalezionych monet groziła im kara karą w kodeksie karnym skarbowym. Co
ze swojej pralki usunie tabliczkę
waną do któregoś z moich domowni- od 5 lat pozbawienia wolności. Spra- więcej, karalne jest także samo uczest-
z datą produkcji lub zmieni datę
ków, nakłaniał mnie do pokwitowania wa była więc dużo poważniejsza od po- niczenie w takiej nielegalnej grze, przy
odbioru podpisem adresata. Sądzę, że przednio przytoczonych przykładów. czym mówiący o tym art. 109 k.k.s. jest
przydatności przechowywanego
po prostu nie miał pojęcia, że byłoby to tak ujęty, że obejmuje również zwy-
w lodówce opakowania z twarożkiem
Klapsy i gra w oczko
przestępstwo sfałszowania dokumentu. czajną grę w gronie kolegów na małe
Jak bardzo powszechna jest taka nie- Częstą przyczyną nieznajomości prawa, stawki lub w ogóle nie na pieniądze.
wiedza, świadczy przykład sprzed kilku a dokładniej takiej nieznajomości, któ- Sądzę jednak, że ci, którzy przed zmia-
lat, kiedy to prawie połowie mieszkań- ra powoduje, że popełniający jakiś czyn ną przepisów grywali sobie towarzy-
ców pewnej wsi przedstawiono zarzut jest nieświadomy jego bezprawności, sprawującym opiekę lub pieczę nad ma- sko w pokera  robią to nadal. Zapewne
popełnienia tego przestępstwa, ponie- jest to, że chodzi o przepis nowy, zaka- łoletnim zakazuje się stosowania kar niektórzy grają też sobie nielegalnie
waż, wypełniając druczek o wyborze le- zujący czegoś co nie było dotąd zabro- cielesnych . w black jacka, chociaż właściwie o tym
karza rodzinnego i podpisując go, przy nione. I tak np. fizyczne karcenie dzieci Nie wiem, jaki procent Polaków zna nie wiedzą i nazywają tę grę swojską
okazji podpisywali też kolejne druczki przez rodziców w celu wychowawczym ten zakaz. Wprawdzie w tym przypadku nazwą  oczko . Czy są świadomi zaka-
imieniem i nazwiskiem żon, mężów traktowane było w Polsce do niedawna zrobiono, i nadal się robi dużo, by ideę zu wynikającego z k.k.s.? Czy może po
lub innych członków rodziny. W tych jako dozwolone, jeżeli było zwykłym zakazu bicia dzieci rozpropagować, ale prostu uważają go za absurdalny oraz
sprawach postępowanie, jeśli dobrze naruszeniem jego nietykalności cie- mimo wszystko można mieć wątpliwo- niepotrzebnie wkraczający w sferę ich
pamiętam, umorzono. lesnej (art. 217 k.k.), nie przybierając ści, czy wiedza o zmianie prawa w tym wolności i liczą na to, że nikt się o ich
Kiedyś jednak nie zawsze się to tak postaci znęcania się nad małoletnim zakresie dotarła do wszystkich. grze nie dowie?
dobrze kończyło. Pamiętam głośną (art. 207 k.k.). Ustawa z 10 czerwca 2010 r. Czasami trudno jest odróżnić błęd- A wracając do pytania postawio-
sprawę z lat 80. dotyczącą grupy ro- o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu ne mniemanie, że działa się legalnie od nego w tytule tego felietonu, można
botników przygotowujących wykop przemocy w rodzinie oraz niektórych czynnego kwestionowania sensowno- skonkludować, że dla powołania się na
pod fundamenty. Znalez
li oni skarb innych ustaw (Dz.U. nr 125, poz. 842) ści przepisu karnego. Kilka lat temu, nieznajomość prawa dobrze jest jednak
w postaci dużej ilości złotych monet. przyniosła w tej kwestii radykalną w trybie nagłym, powiedziałbym nawet trochę to prawo znać, w szczególności
Uszczęśliwieni, podzielili je między zmianę, mianowicie wprowadziła do w  ustawodawczym afekcie , zaostrzo- art. 30 k.k. i art. 10 k.k.s., których treść
siebie i poszli do domu, żeby spokoj- kodeksu rodzinnego i opiekuńczego no przepisy dotyczące hazardu, m.in. wskazuje, że od czasów starożytnych
nie pomyśleć, co zrobić z takim bo- nowy art. 961 w brzmieniu:  Osobom w odniesieniu do określonych gier kar- trochę złagodnieliśmy, i ignorantia iu-
gactwem. Nie wiedzieli, że właśnie wykonującym władzę rodzicielską oraz cianych. W skrócie można nową sytu- ris nie zawsze nocet.
REKLAMA
Z radcą
prawnym
bezpieczniej
www.bezpieczniej.kirp.pl
Jesteśmy skuteczni.
Jesteśmy nowocześni.
Jesteśmy niezależni.
jest nas ponad 40 tysięcy.
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
C6 HISTORIA
Sprawy Rity Gorgonowej cd.
Niepodważalne dwa we
Jako przysięgły artykule red. Miry i prowadzonego pod nadzorem proku- Wiedzieli, że ich związek nie ma przy-
Suchodolskiej ratora, polegających m.in. na pobież- szłości, bo Zaremba jest żonaty, a jego żona
głosowałbym za
 Gorgonowa nym zabezpieczeniu miejsca zdarzenia, przebywała w zakładzie dla obłąkanych
woła zza grobu niewyjaśnieniu rozbieżności w zezna- w Kulparkowie. Śledczy uznali, że kon-
uniewinnieniem
(DGP 36/2014) zo- niach świadków, a zwłaszcza  koronnego flikt pomiędzy Gorgonową a Lusią, która
stałem wywoła- świadka Stanisława Zaremby, nieustale- nie mogła ojcu wybaczyć umieszczenia
Gorgonowej.
Wny do odpowie- niu przekonującego motywu, jakim mia- matki w zakładzie i romansu, a za spraw-
dzi jako osoba, która zbadała przypadek ła się kierować Gorgonowa, popełniając czynię wszystkich tych nieszczęść obar-
Ale uważam,
Rity Gorgonowej we wszystkich jego zbrodnię. cza właśnie opiekunkę, jest wystarczająco
aspektach. Analiza sprawy, która weszła Istotnym błędem, jak sądzę, było przy- przekonujący jako motyw działania tej
że w sprawie
do historii polskiego sądownictwa, dopro- jęcie jako obowiązującej wersji śledczej, pierwszej. Tylko fakty świadczą o tym, że
wadziła mnie do wniosku, że jako przy- że zabójstwa mógł dokonać wyłącznie Gorgonowa jako osoba niewątpliwie inte-
nie zaistniały
sięgły głosowałbym za uniewinnieniem ktoś z domowników willi w Brzuchowi- ligentna musiała wiedzieć, że po odkryciu
Gorgonowej. Mój pogląd wynika z prze- cach. Przyjęto taką hipotezę, bo brak było zbrodni będzie jedną z osób podejrzanych
nowe fakty lub
świadczenia, że zebrany materiał dowo- śladów wskazujących na wejście spraw- (tak jak to było w przypadku Henryka Za-
dowy nie dostarczył jednoznacznej odpo- cy z zewnątrz (zamknięte od wewnątrz remby, któremu został postawiony zarzut
okoliczności
wiedzi co do winy tej kobiety. Nie usuwał drzwi balkonowe, brak śladów stóp obcej współdziałania z Gorgonową, ale śledztwo
bowiem wątpliwości zarówno co do mo- osoby na świeżym śniegu). Śledczy nie wobec niego ostatecznie zostało umorzo-
dające możliwość
tywu, jak i sposobu dokonania zabójstwa uwzględnili argumentu przemawiające- ne). A jako sprawczyni śmierci Lusi tra-
wznowienia jej Lusi Zarembianki. Chciałbym podkreślić, go przeciwko tej wersji. W sprawie wy- ciła nie tylko zabezpieczenie finansowe
że moje wątpliwości dotyczą faktu uzna- stępuje milczący świadek, czyli pies Lux. na przyszłość, ale także córkę ze związku
procesu
nia Gorgonowej za winną zabójstwa, ale W aktach znajduje się dokładny opis ob- z Zarembą. Kwestie finansowe, jak rów-
nie prowadzą do wskazania sprawcy. rażeń na jego ciele. Zakładając, że zbrodni nież motyw osobisty odpadają więc jako
Od pierwszego dnia procesu, nazwane- dokonał ktoś z domowników, powstaje py- motywy działania Gorgonowej.
go  lwowskim , dało się odczuć histerycz- tanie, na które nie udzielono odpowiedzi: Nie wyjaśniono także faktu obecności
ną presję opinii publicznej. W artykułach, czy domownik musiał okaleczyć psa, aby kału w bawialni willi, przyjmując, że zosta-
wypowiedziach znawców prawa, listach ten nie wskazał go jako sprawcy? Należy wiła go tam Gorgonowa pod wpływem na-
kierowanych do sądu i samej Gorgonowej pamiętać, że obrażenia powstały, gdy Lux pięcia nerwowego wywołanego popełnio-
przeważało współczucie dla Lusi i żądanie był na zewnątrz w ogrodzie willi (zeznanie ną zbrodnią. Podręczniki kryminalistyki
kary śmierci dla oskarżonej. Jak donosi Stanisława Zaremby, który słyszał skowyt z tego okresu podają, że sprawca pozosta-
ówczesna prasa, przed gmachem sądu Luxa, dochodzące z zewnątrz willi). Świad- wia kał na miejscu przestępstwa jako tali-
gromadziły się tłumy żądające najwyższej kowie (m.in. służąca Marcelina Tobiasz) zman mający chronić go przed wykryciem
kary. Nie można powiedzieć, na ile opinia zeznali, że Luxem opiekowała się tylko i ujęciem. Działanie takie przypisywano
 ulicy zaważyła na werdykcie ławy przy- Gorgonowa i że zwierzę było jej całkowi- osobom prymitywnym, jak również za-
BOGUSłAW
sięgłych, w wyniku którego Gorgonowa cie posłuszne. Odpowiedz
na postawione wodowym przestępcom. Najczęściej tego
CICHOWICZ
została skazana na karę śmierci. W trak- wcześniej pytanie powinna przemawiać typu ślady były znajdowane na miejscu
cie drugiego procesu  krakowskiego (po za tezą, że zbrodni dokonała jednak oso- włamania. Gorgonowej na pewno obce
radca prawny,
doktorant Katedry
uchyleniu wyroku sądu we Lwowie) usły- ba z zewnątrz, która przed wejściem do były przesądy rodem z półświatka.
Kryminalistyki WPiA UW
szeć można było głosy, że wina Gorgono- willi musiała uciszyć psa, wedle zeznań Następną wątpliwością, niewyjaśnio-
przygotowujący pracę
na temat roli poszlak wej nie jest tak oczywista. Wtedy pojawiło świadków (m.in. wspomnianej Marceliny ną w sposób przekonujący w śledztwie
w procesie karnym
się określenie sprawy Gorgonowej jako Tobiasz i Józefa Kamińskiego) agresywne- był modus operandi sprawcy. Ustalono
sprawy poszlakowej, czyli takiej, w której go i nietolerującego obcych osób. bowiem, że Lusia zmarła na skutek cio-
materiał dowodowy nie daje jednoznacz- Kolejnym argumentem, który przema- sów zadanych z dużą siłą znalezionym
nie pewności co do winy. wia za słabością przyjętej hipotezy, był mo- w basenie dżaganem. Wątpię, aby taką
tyw działania Gorgonowej. Wiadomo, że siłą dysponowała Gorgonowa.
Lista wątpliwości
pomiędzy nią a Henrykiem Zarembą było Następną słabością hipotezy śledczej był
Do dziś jest ona przedmiotem dyskusji ustalone, iż otrzyma ona od niego 10 tys. charakter dokonanego zabójstwa. Z oglę-
i dociekań, nie tylko prawników. Wska- dolarów amerykańskich i zamieszka z ich dzin zwłok Lusi, a zwłaszcza z faktu, że
zuje się przy tym na wiele błędów popeł- wspólnym dzieckiem w willi w Brzucho- były one częściowo obnażone, śledczy po-
nionych zarówno w trakcie tzw. śledz- wicach. Oboje zgodzili się na rozstanie, czątkowo wysnuli wniosek, że zabójstwo
twa pierwiastkowego (wstępnego), jak czyli zakończył się płomienny romans. zostało dokonane na tle seksualnym, czyli
PAP/CAF  REPRODUKCJA
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
prawnik 11 13 kwietnia 2014 nr 71 (3712) gazetaprawna.pl
a werdykty przysięgłych
z lubieżności. Ofiara nie została zgwałco- i obowiązki tudzież przepisy odnoszące sób jednoznaczny, a więc  tak lub  nie . na salę rozpraw, gdzie zwierzchnik ławy
na przed i po śmierci (brak śladów sper- się do narady i głosowania ławy przysię- Pytanie główne odnoszące się do winy odczytywał każde pytanie z osobna oraz
my i defloracji), a więc póz
niej przyjęto, głych. W terminie oznaczonym jako dzień oskarżonego musiało być tak ułożone, aby odpowiedzi na to pytanie. W przypadku
że był to upozorowany przypadek zabój- rozpoczęcia rozprawy głównej, po wywoła- obejmowało wszystkie ustawowe znamio- gdy przysięgli odpowiedzieli przecząco na
stwa z lubieżności. Pozostawał więc mo- niu sprawy następowało utworzenie ławy na czynu zarzuconego oskarżonemu. Za- pytanie pierwsze, trybunał nie wysłuchu-
tyw rabunkowy (z willi nic nie zginęło) lub przysięgłych w liczbie 12 osób. Prokurato- czynało się ono od słów:  Czy oskarżony jąc stron, uniewinniał oskarżonego. W ra-
osobisty. Ten ostatni motyw pasował do rowi i oskarżonemu przysługiwało pra- jest winien, że& ? , po czym następowa- zie uchwały ławy przysięgłych stwierdza-
Gorgonowej. Taki motyw został przyjęty wo do wyłączenia bez podania motywów ło wymienienie wszystkich okoliczności jącej winę oskarżonego przewodniczący
w wyroku sądu we Lwowie i sądu w Kra- połowy liczby przysięgłych przewyższają- faktycznych związanych z popełnieniem trybunału udzielał głosu stronom w celu
kowie, przy czym krakowscy sędziowie cych liczbę przysięgłych niezbędnych do czynu z możliwie jak najbardziej precyzyj- zajęcia stanowiska w przedmiocie kary
przysięgli uznali, że Gorgonowa działała utworzenia ławy. Ostateczna liczba i lista nym określeniem czasu, sposobu i miejsca grożącej oskarżonemu. W tym stadium
 pod wpływem silnego wzruszenia i na przysięgłych była wciągana do protokołu jego popełnienia. Co do każdej okoliczności procesu nie wolno było poddawać w wąt-
tej podstawie trybunał skazał ją na osiem rozprawy. W dalszej części prokurator od- uzasadniającej zastosowanie surowszego pliwość werdyktu ławy przysięgłych (art.
lat więzienia za zabójstwo. czytywał akt oskarżenia i przewodniczący lub łagodniejszego przepisu lub okoliczno- 439 par. 2 k.p.k.). Trybunał mógł z urzędu
trybunału pytał oskarżonego, czy przyznaje ści wyłączającej odpowiedzialność oskar- uchylić werdykt ławy przysięgłych, jeżeli
Sądy przysięgłych
się do winy i jakie chce złożyć wyjaśnienia. żonego należało zadać oddzielne pytanie. uznał, że niesłusznie odpowiedzieli oni
Chciałbym teraz odnieść się do innych Po złożeniu wyjaśnień oskarżony odpo- Przykładowo lista pytań w sprawie o za- przecząco lub twierdząco na pytanie głów-
aspektów sprawy Gorgonowej, zawar- wiadał na pytania trybunału, prokuratora, bójstwo wyglądała następująco: ne i mógł przekazać sprawę do rozpozna-
tych w artykule red. Suchodolskiej, czyli obrońcy i ławy przysięgłych za pośrednic- n pytanie pierwsze   główne   Czy nia na następnych  rokach . Nieuchylony
możliwości wznowienia procesu. Przede twem przewodniczącego trybunału. Na- oskarżony zabił w dniu... A w miejsco- werdykt pozostawał w mocy i na jego pod-
wszystkim najistotniejszym problemem stępnie przewodniczący trybunału zarzą- wości& przy użyciu& ? stawie trybunał, po przeprowadzeniu taj-
jest to, że zarówno w procesie lwowskim, dzał postępowanie dowodowe, w trakcie n pytanie drugie   Czy oskarżony popeł- nej narady i głosowania, wydawał wyrok.
jak i krakowskim o winie oskarżonej zde- którego przesłuchiwano świadków,  znaw- nił czyn objęty w pytaniu pierwszym Zapadał on bezwzględną większością gło-
cydował werdykt ławy przysięgłych. Oba ców (obecnie biegłych), odbywano  naocz- w stanie pomieszania zmysłów? sów. Po jego ogłoszeniu przewodniczący
postępowania toczyły się przed sądami nię sądową (obecnie oględziny). n pytanie trzecie   Czy oskarżony winien trybunału wskazywał możliwość, sposób
okręgowymi jako sądami przysięgłych, Według kodeksu postępowania kar- jest, że czyn objęty pytaniem pierwszym oraz termin jego zaskarżenia.
zgodnie z rozporządzeniem prezydenta nego świadkiem mogła być tylko osoba wykonał w zamiarze podjętym wcze- Kodeks postępowania karnego wymie-
RP z 10 marca 1928 r. kodeks postępowania fizyczna, różna od osoby oskarżonego. śniej? niał następujące środki odwoławcze:
karnego (Dz.U. R.P. nr 33, poz. 313). W obec- Nie wolno było przesłuchiwać w cha- Jeżeli przysięgli odpowiedzieli na pierw- n zażalenie przysługujące stronom od każ-
nym modelu postępowania nie ma ławy rakterze świadka osób duchownych co sze pytanie  nie , dalsze odpadały jako dego orzeczenia zamykającego drogę do
przysięgłych, warto więc przybliżyć ów- do faktów objętych tajemnicą spowiedzi bezprzedmiotowe i trybunał uniewinniał wydania wyroku,
czesne zasady jej funkcjonowania. oraz obrońcy w zakresie faktów, o których oskarżonego. Taki wyrok zapadał także n apelację od wyroku sądu grodzkiego
W Polsce międzywojennej istniały tyl- dowiedział się przy prowadzeniu obrony wówczas, gdy przysięgli odpowiedzieli i okręgowego jako sądów I instancji,
ko trzy sądy okręgowe jako sądy przysię- oskarżonego. Był to bezwzględny zakaz potwierdzająco na pytanie pierwsze i dru- kierowaną do sądu apelacyjnego,
głych: w Krakowie, we Lwowie i w Cieszy- dowodowy. Względny zakaz dowodowy gie. W przypadku gdy na pierwsze pytanie n kasację od wyroku sądu okręgowego jako
nie. Sąd okręgowy jako sąd przysięgłych dotyczył osób przesłuchiwanych w cha- przysięgli odpowiedzieli  tak , zaś na dru- sądu przysięgłych i wyroku sądu II in-
składał się z trybunału  przewodniczą- rakterze świadków, a których zeznania gie pytanie odpowiedzieli  nie , trybunał stancji, kierowaną do Sądu Najwyższego
cego i dwóch sędziów zawodowych, oraz dotyczyły tajemnicy służbowej lub pań- skazywał oskarżonego za zabójstwo. Rzeczypospolitej Polskiej.
ławy przysięgłych: dwunastu wybranych stwowej. Sąd mógł przesłuchać te osoby Po zatwierdzeniu listy pytań przewod- Apelacja od wyroku mogła dotyczyć
osób. Do sprawowania obowiązków przy- po uprzednim zwolnieniu z obowiązku niczący trybunału udzielał głos stronom całości lub jego części, przy czym apelacja
sięgłego wybierano mężczyzn, którzy po- zachowania tajemnicy, wyłączając jawność celem wypowiedzenia się w kwestiach kierowana od orzeczenia o winie uwa-
siadali obywatelstwo polskie i pełną zdol- rozprawy. Osoby bliskie dla oskarżonego objętych pytaniami. W tym stadium po- żana była za skierowaną również prze-
ność do czynności prawnych, ukończyli  małżonek, krewny, powinowaty w li- stępowania nie wolno było stronom wy- ciwko orzeczeniu o karze. W wywodzie
nie mniej niż 30 lat, a nie więcej niż 70 lat, nii prostej, krewny w linii bocznej aż do powiadać się odnośnie do przewidywanej można było podnosić zarzuty, które nie
co najmniej od 2 lat zamieszkiwali na te- stopnia pokrewieństwa między dziećmi kary. Po wysłuchaniu stron przewodni- były lub nie mogły być przedmiotem za-
renie gminy, skąd byli wybierani, znali rodzeństwa oskarżonego, jego rodzeństwo, czący trybunału wyjaśniał sędziom przy- żalenia. Apelację na korzyść oskarżonego
i posługiwali się językiem polskim, nie byli osoby pozostające z nim w stosunku przy- sięgłym znaczenie ustaw, karę grożącą mógł wnieść on sam, jego obrońca lub
karani ani też nie czerpali zysków z nie- sposobienia  miały prawo odmówić skła- oskarżonemu, ogólne podstawy dotyczące prokurator, na niekorzyść zaś tylko pro-
rządu, nie byli prokuratorami. Nie mogli dania zeznań, o czym były pouczane przez dowodów, sposobu głosowania i udziela- kurator. Stronie apelującej przysługiwało
też być sędziami, nie mogli pozostawać przewodniczącego trybunału. Świadek nia odpowiedzi. Następnie zarządzał wy- wnoszenie o przesłuchanie świadków już
w służbie państwowej i duchownej ani mógł odmówić składania zeznań, których bór zwierzchnika ławy przysięgłych i wraz przesłuchanych przez sąd I instancji, o ile
nie mogli wykonywać zawodu lekarza, treść mogła narazić na odpowiedzialność z nią udawał się na naradę, nie biorąc jed- w wywodzie apelacji podnoszono zarzut
sanitariusza i aptekarza. jego lub osobę mu bliską. nakże w niej udziału. Po naradzie, która nieścisłości protokołu rozprawy głównej
Po otrzymaniu aktu oskarżenia prezes Po uprzedzeniu świadka o odpowie- odbywała się w zamkniętym pomieszcze- lub zarzut przyjęcia za podstawę wyda-
sądu przekazywał jego odpis oskarżone- dzialności karnej za składanie fałszywych niu (nie wolno go było przysięgłym opu- nia wyroku okoliczności nieujawnionych
mu i jego obrońcy, którym przysługiwało zeznań oraz o odmowie składania zeznań ścić w czasie narady), zwierzchnik ławy w toku przewodu sądowego. Strona za-
w terminie siedmiu dni prawo do złożenia przewodniczący trybunału pytał go o per- zarządzał głosowanie nad werdyktem. mierzająca wnieść apelację powinna była
sprzeciwu. Podstawą wniesienia sprze- sonalia oraz odbierał przysięgę, chyba że W tym celu każdy z przysięgłych otrzy- w terminie trzech dni od daty ogłoszenia
ciwu było stwierdzenie, że w czynie za- strony zwolniły świadka od jej składania. mywał kartkę z wyrazami  tak lub  nie wyroku złożyć zapowiedz
apelacji, zaś
rzucanym oskarżonemu brak jest cech Następnie świadek składał zeznania i je- i wykreślał zbędny wyraz. Kartkę, na któ- w terminie siedmiu dni od daty otrzy-
przestępstwa lub akt oskarżenia został żeli pomiędzy zeznaniami świadków za- rej nie skreślono żadnej odpowiedzi lub mania wyroku z uzasadnieniem złożyć
złożony przez nieuprawnionego oskarży- szły istotne sprzeczności, przewodniczący wykreślono obydwie, uważano jako głos wywód apelacji. Po stwierdzeniu przez
ciela albo zachodziły przesłanki do umo- mógł zarządzić konfrontację świadków, oddany na korzyść oskarżonego. Decyzje sąd II instancji, że apelacja została zło-
rzenia postępowania (śmierć oskarżonego, czyli  stawienie do oczu . dotyczące odpowiedzi na poszczególne żona w terminie i odpowiada wymogom
przedawnienie). Podstawą sprzeciwu mógł pytania zapadały zwykłą większością gło- formalnym, następowało wyznaczenie
Pytania, głosowanie, werdykt
być też zarzut, że akt oskarżenia został sów. W razie równiej ich liczby przeważało terminu rozprawy apelacyjnej. Należy
wniesiony do niewłaściwego sądu. Pro- Po zakończeniu postępowania dowodowe- zdanie korzystniejsze dla oskarżonego. zaznaczyć, że sąd apelacyjny nie mógł
kuratorowi przysługiwało prawo do wnie- go i rozstrzygnięciu ewentualnych wnio- Zgodnie z art. 441 k.p.k. z 1928 r.  przysię- odmówić stronie składającej apelację
sienia repliki. Po rozpoznaniu sprzeciwu sków dowodowych stron przewodniczący gli rozstrzygali zadane im pytania wedle przeprowadzenia wskazanych dowodów,
i repliki sąd okręgowy umarzał postępo- trybunału układał listę pytań, na które sumienia, na podstawie dowodów przed- chyba że w ocenie sądu odwoławczego
wanie w całości lub części albo przeka- mieli odpowiedzieć sędziowie przysięgli. stawionych na rozprawie, uwzględniając nie miały one wpływu na zapadły wyrok.
zywał sprawę sądowi właściwemu. Sąd W pytaniach tych nie wolno było pomi- z jednakową okolicznością przemawiają- Sąd II instancji mógł utrzymać w mocy
okręgowy mógł też odrzucić sprzeciw. Na nąć żadnego zarzutu stawianego w akcie ce zarówno na korzyść, jak i niekorzyść wyrok sądu I instancji albo uchylić go
postanowienia sądu zażalenie do sądu oskarżenia. Za podstawę ułożenia pytań oskarżonego . w całości lub części, wydając nowy. Nie
apelacyjnego przysługiwało tylko proku- służył materiał dowodowy zebrany w trak- Odpowiedzi udzielone przez poszcze- mógł jednak zwiększyć kary wymierzo-
ratorowi. Po uprawomocnieniu się aktu cie postępowania sądowego. Rozstrzygnię- gólne osoby zwierzchnik ławy przysię- nej oskarżonemu, jeżeli apelacja została
oskarżenia prezes sądu niezwłocznie wy- ciu przez sędziów przysięgłych podlegały głych odczytywał zgromadzonym (nie złożona na jego korzyść, oraz przekroczyć
znaczał termin rozprawy głównej. Na trzy tylko kwestie związane z ustaleniem winy wolno było na kartce umieszczać nazwi- granic apelacji.
dni przed otwarciem  roków sądowych oskarżonego, a także związane z nimi oko- ska głosującego), następnie zaznaczał wy- Kodeks dopuszczał jednak możliwość
(stałych posiedzeń sądu w danej sprawie) liczności uzasadniające zaostrzenie lub nik z podaniem liczby głosów, podpisywał przekroczenia granic apelacji, ale tylko
doręczano stronom listę przysięgłych we- złagodzenie kary lub wyłączające odpo- i niszczył poszczególne kartki z odpowie- w przypadku stwierdzenia, że oskarżony
zwanych na  roki . Na początku każdych wiedzialność karną. Po ułożeniu i odczy- dziami. Po czym ława przysięgłych wraz został skazany za czyn, który nie zawie-
 roków odbywało się jawne posiedzenie taniu pytań przewodniczący trybunału z przewodniczącym trybunału udawali się rał w sobie znamion czynu zabronionego
wstępne trybunału w składzie trzech sę- pytał strony i sędziów przysięgłych, czy (w tym przypadku sąd II instancji unie-
dziów zawodowych, dwudziestu czterech wnoszą do nich zastrzeżenia. Wnioski winniał oskarżonego) lub w przypadku
sędziów przysięgłych, prokuratora oraz stron lub przysięgłych co do zmiany py- oczywiście błędnej kwalifikacji prawnej
przedstawiciela izby adwokackiej. Na tym tań rozstrzygał trybunał jako całość. Jeżeli czynu. Termin wniesienia kasacji był iden-
posiedzeniu następowało zaprzysiężenie lista pytań na wniosek stron lub sędziów tyczny jak w przypadku apelacji. Podstawą
sędziów przysięgłych. przysięgłych uległa zmianie, była ona po- wniesienia kasacji mogły być tylko zarzuty:
Do sprawowania obowiązków przysięgłego
Po odczytaniu przez przewodniczącego nownie odczytywana i przysięgli mogli n nieprawidłowego zastosowania prze-
wybierano mężczyzn w wieku 30 70 lat. Nie
trybunału roty przysięgi każdy z sędziów się ponownie wypowiedzieć. Ostatecznie pisów ustawy karnej przy określaniu
przysięgłych potwierdzał jej złożenie sło- ułożoną listę pytań zatwierdzał trybunał przestępstwa i wymierzeniu kary,
mogli oni pozostawać w służbie państwowej
wami:  Przysięgam, tak mi Panie Boże do- i była ona wciągana do protokołu rozpra- n obrazy przepisów prawa procesowego
i duchownej, nie mogli też wykonywać
pomóż . Następnie przewodniczący wy- wy. Pytania musiały być tak ułożone, by (formalnego).
jaśniał sędziom przysięgłym ich prawa można było na nie odpowiedzieć w spo- zawodu lekarza, sanitariusza i aptekarza Dokończenie na str. 8
Wygenerowano dnia 2015-02-20 dla loginu: [e-mail]
C8 TSUE
Prestiż naszego kraju
Dokończenie ze str. 7
Pod zarzutem pierwszym rozumiano
błędną wykładnię danego przepisu co do
znamion i kwalifikacji prawnej czynu, jak
Rzecznik generalny
i wymiaru kary, np. skazanie za czyn nie-
będący przestępstwem, wymierzenie kary
nieznanej ustawie, nieorzeczenie kar do-
datkowym wbrew obowiązkowi ich orze-
czenia. Nie mógł stanowić podstawy skargi
kasacyjnej zarzut zastosowania przepisu
pisze po polsku
skutkującego zaostrzeniem lub łagodze-
niem wymierzonej kary. Zarzutów skargi
kasacyjnej nie wolno było wywodzić w celu
wywołania merytorycznego rozpoznania
sprawy przez Sąd Najwyższy, np. poprzez opinie rzeczników generalnych wywierają
Można przypuszczać, że wraz z ogłoszeniem
polemikę z ustaleniami faktycznymi wy- znaczący wpływ na jego linię orzeczniczą.
roku, przedstawienie zarzutu braku winy Ponadto rzecznik to nie tylko przedsta-
8 kwietnia pierwszej opinii nowego rzecznika,
w zachowaniu się oskarżonego. Jako zarzut wiciel systemu prawnego i kultury praw-
obrazy przepisów prawa formalnego moż- nej swojego państwa oraz jeden z człon-
przygotowanej po polsku, rola naszego języka
na było wysuwać: bezpodstawne odmówie- ków Trybunału Sprawiedliwości UE. Jest
w TSUE zacznie wzrastać
nie wnioskowi stron, bezzasadne uchylenie on również szefem jednostki organizacyj-
pytań, niedopuszczenie do swobodnej wy- nej trybunału (gabinetu) z wchodzącymi
powiedzi stron. Rozprawa kasacyjna prze- z 8 do 11, Rada wyrazi na to zgodę. W takim w jego skład referendarzami i meryto-
biegała podobnie jak rozprawa apelacyjna. przypadku Polska miała zyskać stałego rycznymi asystentami oraz szerokimi
Sąd Najwyższy wydawał wyrok, w którym rzecznika generalnego i wyjść z systemu uprawnieniami w kształtowaniu jego
oddalał kasację bądz
uchylał wyrok w całości rotacji, w którym jednocześnie zwiększy- organizacji i sposobu działania. W tym
lub części, w tym mógł również przekazać łaby się liczba  rotujących rzeczników zakresie istotne znaczenie ma wybór
sprawę do ponownego rozpoznania przez generalnych z 3 do 5. języka przygotowywanych w gabinecie
inny sąd. Kodeks postępowania karnego Przekonanie państw członkowskich i przedstawianych trybunałowi opinii
przewidywał także nadzwyczajny sposób do przyznania Polsce stałego rzeczni- oraz odwoływanie się w opiniach do do-
wzruszenia prawomocnych wyroków sądo- ka i zgoda na dołączenie przez nasz kraj robku prawnego (doktryna, orzecznictwo)
wych poprzez złożenie wniosku o wznowie- w tym zakresie do Francji, Hiszpanii, Nie- państwa, z którego rzecznik pochodzi.
nie postępowania sądowego, niezależnie od miec, Włoch i Zjednoczonego Królestwa Można przypuszczać, że rola języka pol-
tego, w jakim sądzie zapadł wyrok. była jednak tylko  wygraniem bitwy, ale skiego w TSUE zacznie wzrastać wraz
Instytucja wznowienia postępowania kar- PRZEMYSA
AW KAMIL ROSIAK nie wojny . Prawdziwym wyzwaniem, z ogłoszeniem 8 kwietnia br. pierwszej
nego, przewidziana w art. 579 k.p.k. z 1928 r. łączącym zabiegi dyplomatyczne, dysku- opinii nowego rzecznika, przygotowa-
radca prawny, partner associate
obowiązuje w kodeksie postępowania kar- sję merytoryczną, a czasami również ele- nej po polsku.
w kancelarii KPMG D. Dobkowski sp.k.,
były referendarz w Sądzie UE w Luksemburgu,
nego z 6 czerwca 1997 r. i jest przewidzia- menty perswazji było skłonienie trybunału W opinii tej rzecznik generalny odpo-
członek Stałej Delegacji przy sądach UE oraz
na w art. 540. Wznowienie postępowania do złożenia wniosku o zwiększenie licz- wiedział na dwa istotne pytania: o naturę
EFTA z ramienia Krajowej Rady Radców Prawnych
jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia by rzeczników. Podejmowane w tym celu organu, który może skierować do trybu-
prawomocnego orzeczenia kończącego po- działania trwały prawie 5 lat i mają swoich nału wniosek o wydanie orzeczenia w try-
stępowanie sądowe, z przyczyn zaistniałych W paz
dzierniku 2013 r. Polska dołączy- cichych bohaterów w Warszawie, Brukseli bie prejudycjalnym (w niniejszej sprawie
z reguły poza postępowaniem, w dużym ła do grupy państw, które w Trybunale i Luksemburgu. Złożony w styczniu 2013 r. wniosek został złożony przez portugalski
stopniu niezależnych od sądu. Wznowienie Sprawiedliwości Unii Europejskiej mają wniosek pozwolił na rozpoczęcie formal- Tribunal Arbitral Tributario, a co do zasady
dotyczy zarówno wyroków, jak i postano- stałego rzecznika generalnego. nej procedury zwiększenia liczby rzeczni- sądy arbitrażowe nie mogą kierować pytań
wień, niezależnie od tego, czy orzeczenie Tym samym zakończyła się batalia ków. Jej uwieńczeniem była decyzja Rady prejudycjalnych do TS) oraz o możliwość
zostało wydane w pierwszej, czy w drugiej o przyznanie naszemu krajowi prawa, z 25 czerwca 2013 r. oraz decyzja przed- ponownego wprowadzenia opłaty skarbo-
instancji, a ponadto nie jest ono ograniczone które powinien otrzymać już w chwi- stawicieli rządów państw członkowskich wej od podwyższenia kapitału zakładowe-
żadnym terminem. Przyczynami wznowie- li przystąpienia do Unii Europejskiej. Po z 16 paz
dziernika 2013 r., które potwier- go na gruncie przepisów dyrektywy Rady
nia postępowania sądowego mogą być tylko dziesięciu latach starań można było pogra- dziły, że liczba rzeczników generalnych 69/335/EWG z 17 lipca 1969 r. (przepisy tej
okoliczności wyraz
nie uznane za powody tulować wszystkim tym, których działania w trybunale wzrośnie jeszcze w 2013 r. do dyrektywy były już przedmiotem pytania
wznowienia postępowania. Wedle art. 540 przyczyniły się do uzyskania przez Polskę 9, a następnie od paz
dziernika 2015 roku prejudycjalnego polskiego sądu i wyroku
par. 1 pkt 2. nowe fakty (fakty dowodowe) w trybunale statusu dużego państwa.  do 11 oraz że pierwszym polskim rzecz- trybunału w sprawie Logstor ROR Polska,
lub nowe dowody (nowe z
ródła lub środki Wcześniej mieliśmy prawo do wy- nikiem generalnym będzie prof. Maciej C-212/10, którego stosowanie do dziś wy-
dowodowe) muszą być nieznane sądowi, znaczenia jednego sędziego w TSUE Szpunar, który złożył ślubowanie i roz- wołuje w Polsce kontrowersje).
bez znaczenia natomiast jest to, czy były i jednego w sądzie UE, natomiast na począł wykonywanie obowiązków 23 paz
- Ponadto już obecnie widać pozytywne
one znane stronom procesowym. Mogą one pierwszego polskiego rzecznika gene- dziernika ubr. rezultaty posiadania polskiego rzecznika:
stanowić podstawę wznowienia postępo- ralnego mieliśmy oczekiwać, zgodnie Rola rzeczników generalnych w syste- wzrósł prestiż i znaczenie Polski w try-
wania wyłącznie na korzyść oskarżonego, z systemem rotacji przygotowanym dla mie orzeczniczym Unii Europejskiej jest bunale, dyskutuje się nad możliwością
jeżeli wywołały jedno z następstw określo- mniejszych państw, prawie 50 lat od ak- nie do przecenienia: to oni przedstawiają przyznania językowi polskiemu rangi ję-
nych w art. 540 par. 1 pkt 2. cesji! Sytuacja zmieniła się wraz z pod- składowi sędziowskiemu opinię co do pro- zyka stanowiącego podstawę przekładu na
pisaniem w grudniu 2007 r., a następ- ponowanego rozstrzygnięcia we wszyst- inne języki (tzw. langue pivot), zwiększyło
Co dalej
nie wejściem w życie w grudniu 2009 r. kich istotnych sprawach wnoszonych do się też zainteresowanie naszym językiem
Powstaje więc pytanie, czy obecnie można traktatu lizbońskiego. Dołączona do trybunału. Opinia rzecznika stanowi zwy- i kulturą wśród urzędników TSUE, którzy
przyjąć, że w sprawie Gorgonowej zaistniały traktatu deklaracja nr 38 potwierdzi- kle podstawę wydawanego przez trybu- pilnie uczą się polskiego. Wraz z ogłosze-
nowe fakty lub okoliczności dające moż- ła stanowisko państw członkowskich, nał orzeczenia, od ustosunkowania się do niem pierwszej i kolejnych opinii rzecz-
liwości wznowienia jej procesu? Stoję na zgodnie z którym w sytuacji, gdy try- niej rozpoczyna się narada sędziów orze- nika generalnego, przygotowanych po
stanowisku, że nie. Wiadomo, że w okre- bunał sprawiedliwości wystąpi o zwięk- kających w danej sprawie. Jak pokazuje polsku, te działania z pewnością zostaną
sie, gdy zginęła Lusia, policja prowadziła szenie liczby rzeczników generalnych sześćdziesięcioletnia historia trybunału, zintensyfikowane.
śledztwo w sprawie innego zabójstwa, była
nawet mowa o serii podobnych zabójstw
w okolicy Brzuchowic. Ta okoliczność była
kronika bubli prawnych
badana przez śledczych, jednak choć modus
operandi sprawcy we wszystkich przypad-
kach był podobny, to jednak nie było pod-
staw do uznania, że zabójstwa Lusi i innych Gdybym mógł zmienić jeden przepis...
dokonała ta sama osoba. Nie ma możliwości
podjęcia na nowo tych spraw, a co za tym
idzie uznania sprawcy za winnego zbrod- mieniłbym art. 296 par. 1 5 pozostałych osób korzystających W ten sposób wprowadzono
ni post mortem. Sprawa Gorgonowej była kodeksu karnego. Przepisy te z usług zarządców  dobrowolnie karalność za zachowania, które
poddana kontroli dwóch sądów, a werdykty określają przestępstwo przyjmują wskazane  koszty w obrocie gospodarczym występują
Z
obu ław przysięgłych były tożsame:  winna gospodarczego nadużycia osiągnięcia gospodarczych zysków. często, i które trudno odróżnić od
(nie zapadały jednomyślnie, ale w proporcji zaufania, a ich zadaniem jest Pomijając to zastrzeżenie zachowań legalnych i pożytecznych.
nakazującej trybunałom wydanie wyroku ochrona obrotu gospodarczego przed i przyjmując, że tego rodzaju przepis Przepis art. 296 par. 4 k.k. określa
skazującego). Z tymi werdyktami przysię- szkodliwymi decyzjami zarządców karny jednak jest uzasadniony, nieumyślne przestępstwo nadużycia
Robert
głych musimy się zgodzić. Dziś są one bo- przedsiębiorców. Kontrowersyjna jest można mieć poważne zastrzeżenia zaufania. Oznacza to, że karalne jest
Zawłocki
wiem niepodważalne. już sama idea takiej regulacji, co do jego niektórych szczegółowych już nie tylko zamierzone, lecz także
dr hab.,
Oprócz aspektu prawnego pozostaje ten chociażby z tego powodu, że regulacji. Chodzi o przepisy niezamierzone wyrządzenie szkody
prof. UAM
czysto ludzki. Gorgonowa, jej córka i wnucz- szkodliwe nadużycie zaufania jest par. 1a i par. 4 art. 296 k.k., które majątkowej swojemu przedsiębior-
w Poznaniu,
ka całe życie musiały się zmagać z piętnem karalne tylko w obrocie gospodar- wykreśliłbym z wielką ochotą. stwu. Zarządca popełnia to przestęp-
adwokat,
tamtego morderstwa. Żaden wyrok sądu czym, z pominięciem  zwykłego Przepis art. 296 par. 1a k.k. określa stwo m.in. poprzez niezachowanie
członek
nie zatrze przeszłości. Można jedynie li- obrotu prawnego (cywilnoprawnego). tzw. bezszkodowe przestępstwo należytej ostrożności, mimo że
Komisji
czyć, że opinia o Margericie Emilii dwojga Wydaje się, że powinno być odwrot- nadużycia zaufania. Ustawodawca możliwości powstania szkody nawet
Kodyfikacyjnej
imion Gorgonowej ulegnie zmianie. Tego nie. Majątkowa strata i podwyższone poddał tutaj kryminalizacji nie nie przewidywał, za to mógł ją
Prawa
życzę jej bliskim. ryzyko jej wystąpienia to nieodłączne wyrządzenie szkody majątkowej, przewidzieć. Przypuszczam, że na tę
Karnego
Panu mecenasowi Michałowi Olechno- elementy działalności gospodarczej, lecz już samo wywołanie przez informację niejednemu przedsię-
wiczowi życzę wytrwałości w działaniach. przez co można twierdzić, że jego sprawcę (zarządcę  menedżera) biorcy zjeżyły się włosy na głowie.
Jest wiele spraw jeszcze niewyjaśnionych. uczestnicy  w przeciwieństwie niebezpieczeństwa jej powstania. Podzielam w pełni te obawy. Oprac. PB
% Redakcja: ul. Okopowa 58/72; 01-042 Warszawa, tel. [phone], faks: 22 530 40 39; e-mail: [e-mail] % Redaktor naczelna: Jadwiga Sztabińska
% Zastępcy redaktor naczelnej: Andrzej Andrysiak, Dominika Sikora, Paweł Nowacki % Sekretarze: A
ukasz Bąk, Rafał Drzewiecki, Anna Godlewska, Leszek Majkut,
Mirosław Mazanec, Mira Suchodolska % Redaguje: Ewa Szadkowska % Szef działu foto: Krzysztof Cieślewicz % Biuro reklamy (tel. [phone]):
Dyrektor: Monika Szulc-Wąsikowska, tel. [phone] % Szef studia DTP: Jacek Obrusiewicz % Produkcja: Elżbieta Stamler, tel. [phone]
MATERIAłY PRASOWE