SZKOŁA TRADYCYJNA (J.F.Herbart XVIII-XIXw.) „adaptatywna“ |
SZKOŁA AKTYWNA (J.Dewey XIX-XXw.) „wyzwalająca” |
Podstawy filozoficzne
Materializm subiektywno-idealistyczny (idealizm i realizm - I. Kant) Filozofia Hegla - dominacja ogółu nad jednostką |
Pragmatyzm (prawdziwe jest to co użyteczne, myślenie jest narzędziem działania) |
Podstawy psychologiczne
Psychologia mechanistyczna |
Behawioryzm Naturalizm J.J.Rousseau |
Podstawy pedagogiczne
Absolutyzm pedagogiczny Rygoryzm |
Woluntaryzm Podmiotowość ucznia |
Ideologia
transmisja kulturowa, romantyzm |
progresywizm |
Cele kształcenia i wychowania
*akceptacja miejsca na ziemi (konformizm) *przekazywanie jak największej ilości wiedzy z różnych dziedzin (encyklopedyzm) *ukształtowanie jednostki pięknej i silnej moralnie (idee wychowania) *kult pięknego i zdrowego ciała
|
*poprawa jakości życia i wychowanie do demokracji *emancypacja *rozwijanie zainteresowań, zdolności, aktywności, osobowości *kooperatywne rozwiązywanie problemów *dawanie zasobu umiejętności *kreatywność, samodzielność, wolność |
Treści kształcenia
*wiadomości teoretyczne z różnych dziedzin ułożone systematycznie, bardzo obciążające pamięć *przewaga nauk humanistycznych nad matematyczno-przyrodniczymi *podział na przedmioty nauczania *nauczanie dominuje nad uczeniem się |
*wiedza teoretyczna podporządkowana działaniu praktycznemu *treści zgodne z zainteresowaniami uczniów *treści interdyscyplinarne, bez podziału na przedmioty *uczenie się dominuje nad nauczaniem |
Metody kształcenia
Podające, słowne, odtwórcze (wykład, pogadanka, praca z książką) |
Poszukujące, problemowe, twórcze, samodzielne, praktyczne (obserwacja, eksperyment, dyskusja) |
Formy organizacji kształcenia
System klasowo-lekcyjny Nauczanie zbiorowe jednolite |
Zajęcia laboratoryjne, warsztatowe, wycieczki, praca indywidualna i grupowa |
Środki dydaktyczne
podręcznik, tablica, kreda, plansze |
modele, mapy, narzędzia |
Formy kontroli
zaplanowana kontrola zewnętrzna: pisemna, ustna, praktyczna |
obserwacja i samokontrola |
Formy oceniania
ocena werbalna, stopnie szkolne |
ocena opisowa, graficzna, zaliczenie, lub brak stopni |
Zasady kształcenia
Zasada stopniowania trudności Zasada systematyczności i systemowości Zasada poglądowości Zasada trwałości wiedzy |
Zasada wiązania teorii z praktyką Zasada operatywności wiedzy Zasada świadomego i aktywnego udziału w zajęciach Zasada poglądowości Zasada podmiotowości ucznia |
Tok pracy
podający |
poszukujący |
Etapy lekcji/zajęć
Stopnie formalne nauczania:
*jasność *kojarzenie *system *metoda |
Stopnie formalne uczenia się: *odczucie trudności *nazwanie trudności-ujęcie problemu *wysunięcie hipotez *logiczna weryfikacja hipotez *empiryczna weryfikacja hipotez i działanie zgodne z potwierdzoną hipotezą |
Nauczyciel
autorytarny, dyscyplinujący, konserwatywny, schematyczny, rutyniarz, biurokrata, podporządkowany władzom zwierzchnim |
facylitator, otwarty na ucznia, aktywizujący, pomysłowy, podsuwający problemy, wspierający, empatyczny, nie stosujący przemocy |
Uczeń
element zbiorowości, bierny, mało samodzielny, bezkrytyczny, zastraszony, zdyscyplinowany |
w centrum uwagi (pajdocentryzm), aktywny, myślący, samodzielny, twórczy, swobodny, odważny |
Ekonomika szkoły
tania koncepcja nauczania zbiorowego |
kosztowna idea wymagająca odpowiednio wyposażonych pracowni |