Gałęzie prawa

Prawo prywatne

• Normy prawne, których zadaniem jest ochrona interesu jednostek i regulacja stosunków pomiędzy nimi;

• Zadaniem norm prawa prywatnego jest przynoszenie korzyści poszczególnym jednostkom, co odróżnia je od prawa publicznego, które tworzone jest w interesie całego społeczeństwa lub państwa.

Gałęzi prawa prywatnego

• Prawo cywilne

• Prawo rodzinne

• Prawo pracy

• Prawo handlowe

Prawo prywatne a prawo publiczne

Prawo prywatne:

- równorzędność stron

- autonomia woli stron

- normy względnie obowiązujące

Prawo publiczne:

- imperium

- normy bezwzględnie obwiązujące

- podrzędność stron

Definicja prawa cywilnego

Prawo cywilne to zespół przepisów regulujących stosunki majątkowe i niemajątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i osobami prawnymi w oparciu o regułę autonomii i równorzędności podmiotów.

System prawny jest oparty na wspólnych ideach i regułach wynikających przede wszystkim z Konstytucji a także z ratyfikowanych i obowiązujących w Polsce umów międzynarodowych. Dlatego normy prawa międzynarodowego z jednej strony muszą uwzględniać te idee i regulacje ale z drugiej strony nie mogą pomijać rozwiązań zawartych w innych częściach tego systemu (prawie pracy, prawie handlowym, prawie spółdzielczym itd.).

Pojęcie prawa cywilnego

Na pojęcie prawa cywilnego składają się trzy elementy:

- przedmiot

przedmiotem regulacji cywilnoprawnej są stosunki cywilne .Prawo cywilne reguluje stosunki społeczne o charakterze majątkowym (stosunki mające za przedmiot interes natury ekonomicznej, własnościowe).

Dotyczą one społecznego korzystania z dóbr i wymiany tych dóbr i usług) i niemajątkowym (są to dobra nie mające jako takiej bezpośredniej wartości ekonomicznej)

- podmioty działające na podstawie jego przepisów

wynika to z art. 1 KC - podmiotami stosunków cywilnoprawnych które reguluje kodeks są osoby fizyczne ( ludzie ) i osoby prawne ( twory prawne wyposażone w zdolność prawną )

- metoda regulacji

podstawowym kryterium wyróżniającym prawo cywilne od innych gałęzi prawa jest metoda regulacji. Dla stosunków cywilnoprawnych charakterystyczna jest zasada równorzędności stron - żadna ze stron nie jest podporządkowana drugiej.

Systematyka prawa cywilnego

1) część ogólna - uregulowana w księdze pierwszej k.c., obejmuje zasady ogólne, wspólne dla pozostałych działów prawa cywilnego, z uwzględnieniem działów uregulowanych poza k.c.,

2) prawo rzeczowe - zawarte w księdze drugiej k.c. (i przepisach odrębnych), obejmuje regulację prawa własności i innych praw rzeczowych (użytkowania wieczystego i ograniczonych praw rzeczowych), w szczegółach dotyczy treści, nabycia i utraty oraz ochrony praw rzeczowych (i posiadania),

3) prawo zobowiązań - zawarte w księdze trzeciej k.c. (i odrębnym ustawodawstwie). Obejmuje regulację wymiany dóbr i świadczeń usług. W części ogólnej prawa zobowiązań zawarto przepisy dotyczące wszelkich stosunków zobowiązaniowych w części szczegółowej znajdujemy regulacje poszczególnych, różnorodnych umów zobowiązujących do świadczenia,

4) prawo spadkowe - zawarte w księdze czwartej k.c., reguluje zasady dziedziczenia spadku w wyniku śmierci osoby fizycznej, w szczególności tryb powołania do dziedziczenia i dalsze skutki,

5) prawo rodzinne - uregulowane w odrębnym kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, obejmuje materię małżeństwa, pokrewieństwa, opieki i kurateli,

6) prawa na dobrach niematerialnych (prawa własności intelektualnej) - regulacja pozakodeksowa obejmuje problematykę prawa autorskiego, prawa wynalazczego, znaków towarowych itd.,

7) prawo handlowe - uregulowane w kodeksie handlowym, w którym zawarto obszerną regulację prawną spółek osobowych (sp. jawna i komandytowa) oraz spółek kapitałowych (sp. z o.o. i s.a.).

• Prawo rolne

• Prawo spółdzielcze

• Prawo pracy?

Źródła prawa cywilnego

Źródła prawa - są to fakty uznawane w danym systemie prawnym za fakty prawotwórcze. Ich wytworem są generalne i abstrakcyjne normy prawne, wskazujące należyty sposób postępowania;

Hierarchia źródeł prawa w art. 87 Konstytucji RP:

- Konstytucja

- ratyfikowane umowy międzynarodowe

- ustawy

- rozporządzenia

- akty prawa miejscowego;

2

Prawo cywilne

Prawo prywatne

Prawo publiczne

Prawo

---