Skret ciezarnej macicy torsio uteri jest nastepstwem obrotu tego narzadu dookola jego dlugiej osi. Najczesciej dochodzi do nich w poblizu terminu porodu
Przyczyny:
Skrey sa przycztyna czestych ciezkich porodow u krow.
Skret w okresie ciazy notuje sir znaczniej rzadziej ale samto powazne zaburzenia ciazy.
Skrety dom90 stopni nie powoduja wikszych komplikacji, nie powoduja zaburzen ulegaja odkreceniu. Wiekszego stopnia powyzej 120 powoduja ze swiatlo macicy sie zamyka trzeba odkrecac e trakcie porodu lub robic cesarskie ciecie. Wiekszego stopnia daja objawy zw nie hce jesc niepokoj parcie na mocz, wyginanie grzbietu, zaburzenia trawienia, moga one przecjodzic w forme przewlekla i moga przebiegac bezobjawowo lub prowadzic do powiklan do stanow powaznych z niestrawnoscia, wychudzeniem, zapalenia otrzewnej itp. Badamy przez prostnice i stwierdzamy faldy lewostronne. Moze byc przed szyjkowe lub za.
Postepowanie tj repozycja po wykonaniu laparotomii, zabieg cesarskiego ciecia- gdyz w dochodzi do rozpulchnienia scianek, tkanki sa miekkie i kruche i nawet jak odkrecimy to dochodzi do pekniecia i krwotoku, zawsze przy skrecie szyjka macicy jest nie do rozwarcia - chyba ze jest niewielkiego stopnia rozwarcie- w innycn wypadkach cesarxkie ciecie.
Przepukliny ciazowe
W zaawansowanej ciazy moze dochodzic do rozrywania miesni dolnych powlok brzusznych np. Przy ciazy blizniaczej gdyz duzo waza plody i wody plodowe. Czesto u krow dochodzi do przerwania miesnia prostego brzucha. W miejscu przyczepu w okolicy doglowowej krawedzi kosci lonowej. Do worka przepuklinowego przemieszcza sie ciezarna macica, wchodzi macica wraz z plodem- przepuklina brzuszna ciezar maciccy hernia abdominalis utero gravido. Przycxyna sa uraxy mechanicxnr przy wspoldzialaniu czynnikow usposabiajacych tj nadmierny ciezar macicy, ciaza blizniacza uraz mechanjczny. Rozpoznanie-obrzek ciazowymoga byc tak duze ze siegaja az pod brzuch. Te przepukliny nie maja wplywu na stan zdrowia zwierzecia ale utrudniaja porod, przemeiszczenke macicy moze powodowac pionowe ulozenie plodu i zywkle powoduje koniecznosc wyciagania plodu. Pomocy najkepiej udzielac lezacej samicy. operacyjne lecxenie ma jewielkie szanse powodzenia.
Pekniecie ciezarnej macicy
Pekniecie moze miec charak pierwotny tj wtedy gdy sa gwaltowne ruchy lodu-8 9 miesiac ciazy, gdy krowa przeskakuje przez duze przeszkody oraz wtorny czesto przy skrecie macicy tzn w obrebie skretu tkanki sa bardzo kruche i przy wydobywaniu plodu dochodzi do pekniecia macicy. Objawy: brak apetytu i przezuwania, przyspieszone tetno oddechy, moze wypasc plod do jamy brzusznej, plod zwykle obumiera. Dalzy przebieg zalezy od tego czy dochodzi do infekcji czy nie.rozpoznanie badanie rektalne lub laparotomia. W per rectum stwierdza sie esci plodu, bardzo czesto sa oddzieloneod reki badajacego ylko jedna sciana prostnicy, gdy jest blisko porodu to wydobywamy plod.postepowanie polega na otwaricu jamy brzusznej wydobyciu plodu i jesli to mozliwe blon plodowych i zszyciu maiccy.
Przedwesne bole porodowec
Okresla sie sytuacje gdy wystepuja parcia tloczni brzusznej ale nie ma skurczow mesniowki macicy tzn nie ma wydalania plodu na zewnatrz bo szyjka jezt zamknieta. Stan ten pojawia sie przed porodem ok 2 tyg, plod jest wtedy bardzo duzy. przyczynymoze byc samoistne wnikie macicy do jamy miednicznej lub to samo zjawisko polaczone z wglobieniempochwy. Dochodzi do zwiekszania cisnienia w jamie miednicznej co moze prowokowac askurcze tloczni brzusznej przy braku kurczliwsci macicy. Przedwesne bole porodowe moga pojawic sie i samic lezacych i znikac kiehdy zwierze wstaje. Czasami bole sa tak silene ze dochodzi do wynicowania bl sluzowej prostnocy.
Rozpoznanie padaniem cprzez pochwe stwierdza sie zamknieta szyjke macicy, badaniem ber rectum wyklucza obecnosc skurczow macicy i wykazuje obecnosc zachylka macicy w jamie miednicznej. Postepowanie polega na spedzaniu zwierzat lezacych i odprowadzaniu ciezarnej macicy z jamy miednicznej do jamy brzusznej. Krowe ustawiamy zadem wyzej i wykonac znieczulenie nadoponowe.
Obrzeki ciazowe
Sa w zasadzie zjawiskiem fizjologicznym zalicza sie do objawow zwiastunowych sygnalizuja zblizajacy sie porod. Sa wieksze u wiekszych mlecznic oraz pierwiastek. Czsami sa tak rozlegle (srom, wymie, krocze, podbrzusze, przedpiersie) ze utrudniaja poruszanie sie zwirzecia. Obrzeki wiarza sie z przedporodowym wiotczeniem tkanek pod wplywem rosnacego poziomu estrogenow, co warunkuje fizjologiczny przebieg porodu.
Mozna przyjac ze krowa chodzi niepewnie, jakby kuleje zwiazanejest to z rozluznieniem wiezadel.
Leczenie klopotliwe, duzo ruchu zmniejszenie ilosci podawanych plynow, srodki moczopedne, i najcze0esciej nie daje zytywnych efektow.
Fizjologiczny przebieg okresu poporodowego puerperium u krow
Przez okres poporodowy rozumiemy czas od chwili fizjologicznego odejscia lozyska do powrotu narzadu plciowego do stanu przed ciazowego
Procesy przebiegajace w narzadzie plciowym podczas okresu poporodowego prowadza do:
-inwolucji macicy zwijanie sie macicy
-Regeneracji endometrium
-Wznowienia cyklicznej aktywnosci jajnikow
-Ekiminacji bakteryjnego zakazenia macicy
Podstawowym elementem ochronnym macicy jest fagocytoza.
Przebieg inwolucji macicy
Poporodowa inwolucja macicy przebiega szczegoljie szybko w pierwxzych dniach po porodzie najbaiej intensywne sukrcze myometrium wynikajace z wysokiego poziomu estrogenow praz stymulacje pprzez prostaglandyne f2 prawdopodobnie.
Badanie ber rectum podluzne faldy z wyraznym..
Zakonczenie inwolucji macicy stwierdzane per rectum konczy sie zwykle w 22 -30 srednio 25 dni po porodzie tj powraca ona swy,i rozmiarami do stanu przed ciazowego.
Okres ten dzieli sie na 3 okresy
Wczesny okres poporodowy do 10 dnia po porodzie, w t
M okresie stwirdza sie faldy, macica nie miesci sie w lonie, szybka inwolucja, wypkyw z drog rodnych lochia sa koloru czerwonobrazowego,a blizej 10 dnia staja sie zoltawe. Jeslix chodzi o jajniki to zaczynaja sie rozwijac pecherzyki na jajnikach, na jajniku prseciwnym niz na tym na ktorym znjaduje sie cailko zolte
2 okres kliniczy okres poporodowy do 30 dnia po porodzie, w tym oskresie per rectum konczy sie inwolucja macicy, mie 9 12 13 dniem pojawia sie wyplyw klarowny czerwonawy ktory powinien sie skonczyc okolo 15 dnia. Jajniki pod koniec 3 tygodnia moze dojsc do pierwszej owulacji, nie ma zewnetrznyc objawow rui jeszcze
3 okres pelnego puerperium lub calkowity okres poporodowy, do 40 dnia po porodzie, w tym okresie dochodzi do calkowitej inwolucji macicy, zakonczenia regeneracji blony sluzowej macicy, miemiędzy 30 a 40 dnied pojawia sie pierwsza wyrazna ruja.
Schemat prsebiegu
4 10 dzien po porodz na jajnikach zaczynaja rozwijac sie pecherzyki
Koniec 3 tygodnia po porode moze dochodzic pierwszej poporodowej owulacji, nje poprzedzona zwykle objawamj rujowymi.
Skrocony cykl gdzie intwal miedzyrujowy wynosi 15 20 srednio 16 17 dni
Pomiedzy 30 40 dniem po porode druga poporodowa owulacja poprzedzona juz z reguky wystapiiem wyraznej rui. Nie powina byc kryta lub inseminwana
Cykl normalnej dlugosci inwal miedzyrujowy 18 24 dni
Kolejnatruja i owulacja ktora ma zwykle miejsce w 8 9 tyg po porodzie . Mozna kryc
Czynniki wpkywajace na przebieg inwoluci
-wiek inwolucja zwykle szybsza u pierwiastek
Ssanie przez cieleprzyspiesza inwolucje, oksytocyna
Czestosc dojenia czeste przyspiesza, oksytocyna
Szybkosc powroucyklicznej aktywnoscijajnikow im szybciej jajniki staja sie aktywne tym szybciej
Klimat ekstremalne temp opozniaja inwolucje powyzej 30 stopni suche
Stres obniza inwolucje macicy, stresory ad nor powoduja draznienie zakonczen ktore powoduja atonie macicy, aby zablokowac receptory podajee sie betablokery
Pora roku wiosna i latem szybsza
Choroby okresu okoloporodowego tj ciezki porod, atonia, choroby metaboliczne, zapalenie macicy
Inwolucja macicy towarzyszy jej wypieranie na zwenatrz poporodowych odchodow macicznych lochii sklad
Resztki wod plodowych, sluz komorki nablonkowe zluszczajacej sie warsty matczynej lozyska, elementy morfotyczne krwi.
Wydalanie
-2- 3 dni po poroe lochia sa obfite barwy czerwowno brazowejz
-W nastepnych dniach staja sie klarowne kolor zoltawy coraz mniej do 8 9 dnia
-Ok 10 dnia nastepuje uwalnianie z brodawek macicznych tej czesci martwiczej tj nekrotycznych mas z powierzchni, martwicza czesc brodawek odpada,
Poporodowa regeneracja blony sl macicy
-Pierwsze 2 dni pp dochodzi o zmian degerenacyjnych w obrebie zmiejsajacych sie brodawek macicznych
-Poczatek 2 tyg pp oddzielenie sie do jamy macicu nekrotycznych mas pokrywajacych powierzchnie brodawek
-Przelom 2- 3 tyg pp pokrywanie powierzchni odslonietych brodawek macicznych
-45 -50 dzien pp kompletna odnowa struktury sluzowej w tym odnowa gruczolow endometruim.
Dopiero wtedy krowa staje sie zdolna do ponownego zajscia w ciaze.
Eliminacja zakazenia baktyjnego
-Otwarte drogi rodne mozliwosc zakazenia macicy, najwieksze nasilenie namnazania drobnoustrojow ok 10 dnia pp nawet przy fizjologicznym puerperium
-Flora baktjna mieszana
-Efekt samooczyszczania sie macicy