1.Do czego służy ocena czynnościowa i co wchodzi w zakres tej oceny u dzieci i młodzieży?
Ocena rozwoju osobniczego przez właściwości czynnościowe daje pełniejszą diagnozę rozwoju człowieka, lepiej charakteryzuje jego przystosowanie do warunków życia i czekających go zmian niż ocena morfologiczna.
W zakres tej oceny wchodzą głównie pomiary cech funkcjonalnych (głównie wydolności i sprawności fizycznej. Pozwalają one na pogłębienie diagnozy rozwojowej oraz prognozowanie możliwości i zdolności adaptacyjnych organizmu dziecka zdrowego i z odchyleniami w stanie zdrowia do różnych warunków życia. Dokonując tych pomiarów możemy określić:
1.Jaki poziom rozwoju tych cech osiągnęło dziecko na tle grupy (płci, wieku, klasy itd.)?
2.W jakim stopniu wydolność i sprawność fizyczna dziecka odbiega od poziomu wydolność i sprawności osobników dorosłych?
3.Czy istnieje harmonia w rozwoju morfologicznym i funkcjonalnym, a więc czy poziom wydolności i strawności odpowiada rozwojowi fizycznemu dziecka oraz jakie należy przedsięwziąć środki stymulujące rozwój i wyrównanie ewentualnych niedoborów?
2.Podaj definicję wydolności fizycznej. 
Wydolność fizyczna ogólna to:
a) zdolność do wykonywania ciężkiej lub długotrwałej pracy fizycznej bez szybko narastającego zmęczenia i warunkujących jego rozwój głębokich zmian środowiska wewnętrznego ustroju,
b) zdolność do szybkiej likwidacji ewentualnych zaburzeń homeostazy po zakończonym wysiłku,
c) wysoka tolerancja zmian środowiska wewnętrznego ustroju, szczególnie przy wysiłkach o duże intensywności.
Przez to pojęcie rozumiemy więc efektywność wykonywanej pracy i jej „koszt fizjologiczny”, jaki ustrój ponosi w celu osiągnięcia wysokich wyników. Im jest wyższa wydolność, tym koszt fizjologiczny pracy jest mniejszy (mniejsze przyspieszenie czynności serca, oddechów itd.).
3.Scharakteryzuj czynniki decydujące o poziomie wydolności fizycznej człowieka.
Na wydolność fizyczną człowieka, rozumianą w powyższy sposób, mają wpływ następujące czynniki:
1.Cechy budowy morfologicznej ustroju, 
2.Energetyka wysiłków,
3.Termoregulacja
4.Koordynacja nerwowo-mięśniowa
5.Czynniki psychiczne (motywacje).
W największym stopniu o ogólnej wydolności fizycznej ustroju decyduje sprawność układów i funkcji współdziałających w zaopatrzeniu w tlen pracujących mięśni. Dlatego też za najlepszy jej miernik uważa się maksymalny pobór tlenu (V02max).
4.Co rozumiesz pod pojęciem sprawności fizycznej?
Sprawność fizyczna jest złożona właściwością człowieka np. wg Przewędy jest to aktualna możliwość wykonania wszelkich działań motorycznych, decydujących o zaradności człowieka w życiu.
Sprawność fizyczną należy rozumieć jako zintegrowany zespół trzech właściwości osobniczych:
-wydolności roboczej i poziomu zdolności motorycznych, 
-umiejętności ruchowych,
-motywacji i subiektywnego zaangażowania się w działaniach.
Pojęcie sprawności fizycznej wiąże się więc nie tylko z funkcją aparatu ruchu, ale z biologicznym działaniem całego organizmu. Podłożem są tu określone predyspozycje i funkcje ustroju, a po stronie przejawów sprawność fizyczna znajduje swój wyraz w określonych efektach motorycznych, prawidłowościach budowy ciała, a także w osobniczej aktywności fizycznej. Niezależnie więc od określonego zasobu opanowanych ćwiczeń ruchowych na sprawność fizyczną składa się dany poziom wydolności wszystkich narządów i układów, stan zdolności motorycznych (siłowe, szybkościowe, wytrzymałościowe i koordynacyjne), a nawet pewne elementy aktywnego stylu życia.
5.Na czym polega ocena wydolności fizycznej?
Ocena wydolności fizycznej opiera się na badaniu reakcji organizmu na obciążenie wysiłkiem. Test wysiłkowy wg Astranda powinien odpowiadać następującym warunkom:
-angażować do pracy duże grupy mięśniowe, 
-wysiłek musi być wymierny i powtarzalny,
-warunki, w jakich się odbywa, powinny być porównywalne i powtarzalne,
-test musi być dobrze tolerowany przez dzieci i nie powinien narażać ich zdrowia na niebezpieczeństwo, 
-wysiłek powinien być łatwy i znany dzieciom o różnym poziomie sprawności motorycznej.
W praktyce są stosowane dwa podstawowe typy testów wysiłkowych, w których pomiary fizjologiczne dokonywane są:
a) po zakończeniu wysiłku,
b) w czasie wysiłku.
Obecnie uważa się, że jedynie testy, w których rejestruje się zmiany fizjologiczne w czasie wysiłku, pozwalają na obiektywną ocenę adaptacji wysiłkowej i pomiar wydolności fizycznej.
6.Podaj przykłady testów, w których pomiarów fizjologicznych dokonuje się po zakończeniu wysiłku.
Istnieje wiele tego typu testów – podstawową ich zaletą jest łatwość wykonywania pomiarów, co ma istotne znaczenie w badaniach masowych. 
Próba harwardzka (step-up test) jest jedną z najstarszych, najczęściej stosowanych i mających najwięcej modyfikacji testów wysiłkowych. Wśród nich jako przydatną w badaniach masowych należy wymienić modyfikację wg Montoye’a, stosowaną w badaniach dzieci w Polsce przez Mazura. Wyposażenie: stopień 30cm lub ławeczka szwedzka, metronom, stoper, słuchawki lekarskie. 
Przebieg próby: wchodzenie na stopień w tempie 30 wejść/min przez 5min. Odpoczynek w pozycji siedzącej. Pomiar tętna po 1min. Po zakończonym wysiłku. 
Wskaźnik wydolności 
gdzie: t - czas trwania próby (w sekundach)
p - tętno po 1min. odpoczynku
7.Opisz testy, w których pomiarów fizjologicznych dokonuje się w czasie wysiłku.
W zależności od wielkości obciążenia są stosowane dwa typy testów wysiłkowych:
a) z obciążeniem maksymalnym,
b) z obciążeniem submaksymalnym.
W badaniach przekrojowych, zwłaszcza dzieci i młodzieży, stosuje się testy z obciążeniem submaksymalnym wśród których wymienić należy:
-próbę Astranda-Ryhming
-obliczanie wartości PWC170
-próbę Margarii.
1.Wyliczanie VO2max za pomocą nomogramu Astranda-Ryhming.
Astrand i Ryhming skonstruowali nomogram, pozwalający przewidywać maksymalne zużycie tlenu na podstawie pomiarów tętna w pracy submaksymalnej, w której standardowy wysiłek wykonywany jest na cykloergometrze lub przy użyciu stopnia do step-testu.
Podczas pracy na cykloergometrze należy tak dobrać wielkość obciążenia, aby częstość tętna w czasie wysiłku wahała się między 125-170/min. Tętno mierzone jest w każdej minucie próby, aż do momentu uzyskania jego stabilizacji co zwykle ma miejsce w 5-6 min. obciążenia.
W próbie tej, podobnie jak w innych próbach pośrednich, wykorzystuje się zależność, jaka występuje podczas pracy submaksymalnej między stanem wydolności fizycznej a przebiegiem funkcji fizjologicznych (tętno, zużycie tlenu itp.). Niższe wartości wskaźników fizjologicznych i niższy koszt energetyczny podczas pracy submaksymalnej (wysiłek standardowy) odpowiadają bowiem większej wydolności (wyższemu maksymalnemu zużyciu tlenu).
2.Obliczanie wartości PWC170 metodą Wahlunda-Sjstranda
Wartość PWC170 odpowiada obciążeni, przy którym częstość skurczów serca w stanie równowagi czynnościowej wynosi 2,83 Hz (170/min).Określenie tej wartości jest metoda prostą i bezpieczną, o dobrej powtarzalności, szeroko stosowaną w badaniach dzieci zdrowych i chorych. Istnieje wysoka korelacja między PWC170 a VO2max.
Przebieg badania: stosuje się trzy lub dwa obciążenia (każde po 6min.), o narastającej intensywności na cykloergometrze. U dzieci młodszych oraz z odchyleniami w stanie zdrowia kolejne obciążenia powinny być przedzielone odpoczynkiem. Pomiaru częstości skurczów serca należy dokonywać w końcu każdej minuty.
Przy określaniu wielkości obciążeń stosuje się 2 metody doboru obciążenia:
a)w stosunku do masy ciała – zgodnie z zaleceniami Międzynarodowego Programu Badań Biologicznych 1-1,5-2 W/kg;
b)w zależności od wielkości reakcji na wysiłek: częstość skurczów serca w granicach 2,00-2,83 Hz (120-170/min.) lub obciążenia w granicach 40-80% VO2max.
Wartość PWC170 określamy metodą ekstrapolacji lub wg wzoru:
gdzie:
W1 – wielkość obciążenia (moc) w pierwszym wysiłku (wyliczone wg wzoru),
W2 – wielkość obciążenia (moc) w drugim wysiłku,
f1 – tętno/min w pierwszym wysiłku,
f2 – tętno/min w drugim wysiłku.
8.Omów znane Ci próby i testy służące do oceny sprawności motorycznej dzieci w wieku przedszkolnym.
1) Próby oparte na ćwiczeniach lekkoatletycznych:
1.szybkość biegu na 20m,
2.długośc skoku w dal z rozbiegu,
3.odlrgłość rzutu piłeczką palantową.
2)Test sprawności motorycznej Sekity, który obejmuje następujące próby:
1.rzut piłką lekarską 1kg znad głowy – próba siły,
2.skok w dal z miejsca – próba „mocy”,
3.bieg na 20m ze startu wysokiego – próba szybkości,
4.bieg wahadłowy 4x5 m z przenoszeniem klocka – próba „zwinności”, i mają opracowane normy, co ułatwia ocenę na tle grupy.
3) Test uzdolnień ruchowych Oziereckiego w modyfikacji Barańskiego.
Dla każdej grupy wieku, począwszy od 4 do 16 lat, zaproponowano oddzielne zestawienie ćwiczeń. Liczba zadań wynosi sześć i obejmują one:
1.koordynację statyczną,
2.koordynację dynamiczną,
3.koordynację rąk,
4.szybkość ruchów,
5.wykonywanie ruchów jednoczesnych,
6.precyzję ruchów.
Ocena polega na wskazaniu takiej kategorii wieku, w której badany wykonuje wszystkie ćwiczenia oraz takiej, w której nie wykonuje już żadnego. W ten sposób określa się „wiek uzdolnień ruchowych dziecka”, który pozwala na określenie, czy dziecko jest w stosunku do populacji „w normie”, czy też jest „opóźnione” lub „przyspieszone”. 
9.Podaj przykłady testów umożliwiających ocenę sprawności fizycznej dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.
1)Międzynarodowy test sprawności fizycznej (MTSF) dla osób od 6 do 32 lat.
Test ten jest obecnie najlepszym miernikiem sprawności. Dzięki niemu można porównać poziom sprawności fizycznej młodzieży polskiej z młodzieżą innych krajów. Składa się z 8 prób:
1.bieg na dystansie 50m,
2.skok w dal z miejsca, 
3.bieg na dystansach:600m – dziewczęta i chłopcy w wieku 7- 11 lat, 800m – dziewczęta w wieku 12 lat i więcej, 1000m – chłopcy w wieku 12 lat i więcej,
4.pomiar siły dłoni,
5.pomiar siły względnej
a) zwis na ugiętych rękach – chłopcy w wieku 11 lat oraz dziewczęta z wszystkich grup wieku i kobiety,
b) podciąganie w zwisie na drążku – chłopcy od 12 lat i mężczyźni,
6.bieg wahadłowy 4x10m z przenoszeniem klocków,
7.siady z leżenia tyłem w czasie 30s,
8.skłon tułowia w przód w staniu.
2)Europejski test sprawności fizycznej – Eurofit
W skład testu wchodzi 8 prób sprawnościowych, ponadto jedna służąca do oceny wydolności – wytrzymałości oraz pomiary wysokości, masy ciała i 5 fałdów skórno-tłuszczowych: nad mięśniem dwugłowym i trójgłowym ramienia, pod łopatką, z boku tułowia i na łydce.
Kolejność prób:
1.postawa równoważna na jednej nodze
2.stukanie w krążek
3.w siadzie skłon dosiężny wprzód
4.skok w dal z miejsca
5.zaciskanie ręki
6.zwis na ugiętych ramionach
7.bieg wahadłowy 10x5m
3)Test sprawności motorycznej Denisiuka
Test składa się z pięciu prób mierzących cechy motoryczne:
1.szybkość (bieg krótki) - bieg 30m dla dzieci z klas I-III, bieg 30m albo 40m dla dzieci z klas IV, 40m albo 60m dla dzieci z klas V oraz dla młodzieży od VI klasy wzwyż wyłącznie 60m. Biegi odbywają się indywidualnie. Obowiązuje start wysoki.
2.zwinność (bieg z przewrotem na materacu) – wyznacza się czasem ćwiczenia, w trakcie którego wykonuje się bieg i okrążenie chorągiewki, przewrót w przód, obiegnięcie drugiej chorągiewki, bieg na czworakach, ponowny przewrót w przód oraz bieg i okrążenie chorągiewki.
3.Siła (rzut piłką lekarską znad głowy w przód) – odległość rzutu piłką lekarską jednokilogramową dla klasy I-IV oraz dwukilogramową od klasy V wzwyż.
4.Moc (wyskok dosiężny lub skok w dal z miejsca)
5.Wytrzymałosć (przysiady z wyrzutem nóg lub bieg 300m – do wyboru) – dla dziewcząt i chłopców od klasy VIII.
4)Indeks sprawności fizycznej Zuchory
Indeks obejmuje 6 prób:
1.szybkość – bieg sprinterski w miejscu
2.skoczność – skok w dal z miejsca
3.siłę ramion – zwis na ramionach
4.gibkość – skłon tułowia w przód
5.wytrzymałość – bieg ciągły
6.siłę mięśni brzucha – przemachy poprzeczne nóg
5)Test sprawności fizycznej Chromińskiego
W skład testu wchodzą trzy próby:
1.bieg krótki: 40m ze startu wysokiego dla dzieci w wieku 7-9 lat, 60m ze startu niskiego dla dzieci od 10 roku życia,
2.rzut piłką lekarską oburącz w tył ponad głową (ciężar piłki 1kg dla dzieci w wieku 7-8 lat, 2kg – 9lat, 3kg – od 10 lat)
3.bieg wytrzymałościowy:
- dla wieku 7-9 lat trucht za liderem w tempie 7-8 min – 1km
- od 10 lat bieg na 600m dla dziewcząt i 1000m dla chłopców
6)Test sprawności studentów
Składa się z trzech prób:
1.skok w dal z miejsca – próba „mocy”
2.rzut piłką lekarską w przód znad głowy (kobiety – 2kg, mężczyźni – 3kg) – próba siły,
3.bieg zwinnościowy (bieg „zygzakiem” po kopercie 5x3m).