1.Omów zaburzenia wzrastania związane z nieprawidłowym wydzielaniem hormonu wzrostu.
Karłowatość przysadkową cechuje niedobór hormonu wzrostu. Już między 1 a 3 rokiem życia tempo wzrastania ulega zwolnieniu. Niedobór wzrostu z wiekiem staje się coraz bardziej widoczny i w wieku szkolnym wynosi ok. 16-30cm. W przypadku karłowatości przysadkowej stwierdza się znaczne opóźnienie wieku kostnego, radiogramy czaszki ujawniają wyraźną dysproporcję między prawidłowymi w stosunku do wieku rozmiarami części twarzowej, które są zatrzymane na poziomie dzieci 2-5-letnich. Dojrzewanie płciowe występuje późno i przebiega powoli. Przez podanie hormonu wzrostu można uzyskać przyrost wysokości ciała od kilkunastu do 30fcm.
Gigantyzm jest chorobą cechująca się nadmiernym wzrostem (powyżej 200 cm u mężczyzn i 190 cm u kobiet). Gigantyzm przysadkowy rozpoczyna się w dzieciństwie lub młodości, kiedy nie doszło jeszcze do zrostu nasad kości z trzonami. Nadmiernie szybki skok wzrostu zachodzi zwykle między 10 a 12 rokiem życia. Poziom pomimo okazałego wzrostu i silnego rozwoju mięśni osoby takie są słabe, łatwo się męczą i są mało sprawne fizycznie.
Akromegalią nazywamy chorobę zależną od nadmiernego wydzielania hormonu wzrostu u osób dorosłych. W następstwie nadmiaru hormonu wzrostu dochodzi do postępującego rozrostu chrząstek (żebrowych, stawowych, nosa, uszu, krtani), przerostu mięśni, pogrubienia kości, powiększenia narządów miąższowych (serca, nerek, wątroby). Twarz jest charakterystycznie zmieniona, rysy pogrubiałe, wydłużona żuchwa, powiększone dłonie i stopy. Cechy fizyczne akromegalii mogą jednak także wystąpić u dzieci przed ukończeniem wzrastania, jeśli nadmiar hormonu wzrostu jest duży i trwa dostatecznie długo.
2.Przedstaw najczęściej występujące zaburzenia funkcjonowania tarczycy.
Niedoczynność tarczycy wynika z różnych przyczyn. Może być wrodzona, związana z niedorozwojem lub całkowitym brakiem tarczycy, wrodzonymi błędami syntezy hormonów tarczycy lub podwzgórzowo-przysadkową niedoczynności tarczycy (niedobór lub brak TSH). Niedoczynność nabyta może być skutkiem np. autoimmunizacyjnych chorób tarczycy, endemicznego niedoboru jodu. Konsekwencją niedoboru hormonów tarczycy u niemowląt jest znacznie opóźnienie rozwoju i dojrzewania zarówno somatycznego, jak i psychicznego. W późniejszym wieku występuje opóźnione ząbkowanie, obniżone tempo wzrastania i pokwitania, spadek intensywności przemiany materii, spowolnienie, senność, zmniejszenie aktywności intelektualnej, powiększenie tarczycy i wole.
Choroba Gravesa-Basedowa zwana, też młodzieńczą nadczynnością tarczycy, charakteryzuje się przyspieszeniem procesów metabolicznych we wszystkich tkankach. Jest to wynikiem nadprodukcji hormonów tarczycy, najczęściej na skutek autoimmunizacji tarczycy. U niemowląt i małych dzieci zdarza się to bardzo rzadko, częściej w wieku przedszkolnym i szkolnym a największa liczba przypadków dotyczy okresu dojrzewania. Choroba ta występuje 3-5 razy częściej u płci żeńskiej niż męskiej; jest uwarunkowana genetycznie, ale czynnikiem przyspieszającym jej rozwój może być silny stres emocjonalny. Może on być przyczyną spadku odporności na inwazję wirusów i bakterii lub ograniczają kontroli immunologicznej, wskutek czego dochodzi do reakcji limfocytów T z antygenem w tarczycy i do wyzwolenia komórkowej odpowiedzi immunologicznej. Pierwsze objawy choroby Gravesa-Basedowa to nerwowość i chwiejność emocjonalna, męczliwość, pogorszenie uwagi, co wyraża się często pogorszeniem wyników w nauce. Mimo dużego łaknienia następuje spadek masy ciała. DO innych objawów należą: potliwość, drżenie mięśniowe, zła tolerancja ciepła, zwiększenie skurczowego ciśnienia tętniczego krwi, wytrzeszcz gałek ocznych, przyspieszenie wzrastania i dojrzewania kostnego, powiększenie tarczycy.
3.Omów zaburzenia dojrzewania płciowego.
Przedwczesne pokwitanie – jest to choroba, w której dochodzi do wystąpienia objawów pokwitania u dziewcząt przed 8 a u chłopców przed 10 rokiem życia. W zależności od przyczyny wyróżniamy:
-przedwczesne pokwitanie prawdziwe (neurogenne, mózgowe),
-przedwczesne pokwitanie nadnerczowe,
-przedwczesne pokwitanie gonadalne.
Przedwczesne pokwitanie prawdziwe cechuje występowanie regularnych miesiączek i jajeczkowania u dziewcząt i prawidłowej spermatogenezy u chłopców. W wyniku zmian patologicznych dochodzi do przedwczesnego wydzielania przez ośrodki podwzgórza czynników uwalniających godadotropiny i wydzielania gonadotropin w ilościach spotykanych u młodzieży w okresie pokwitania. Zapoczątkowują one rozwój czynności hormonalnej i rozrodczej gonad. W wyniku przyspieszania dojrzewania kośćca ok.9-10 roku życia u dziewcząt i 10-12 roku u chłopców dochodzi do przedwczesnego zrastania się trzonów kości z nasadami i ustania procesu wzrastania. Ostateczna wysokość ciała chorych jest kilkanaście cm niższa od średniej dziewcząt, wysokość chłopców wynosi ok.145-155cm. Nie ma innych objawów chromosomowych, rozwój umysłowy jest na ogół zgodny z wiekiem chronologicznym.
Opóźnienie wzrastania i pokwitania. Opóźnienie wzrastania skojarzone z późnym występowaniem dojrzewania płciowego występuje niemal wyłącznie u chłopców, rodzinnie lub u osób z wcześniactwem, lub długotrwałymi chorobami przebytymi w dzieciństwie. Badani rosną wolniej niż dzieci zdrowe. Poza umiarkowanym niedoborem wysokości ciała wynoszącym zwykle 12-22cm nie ma innych objawów chorobowych. W wieku 14-16 lat chorzy mają narządy płciowe tej samej wielkości co zdrowi chłopcy o 3-4 lata młodsi. Dojrzewanie płciowe występuje dopiero między 17 a 20 rokiem życia, lecz w latach następnych jest całkowicie prawidłowe. Stężenie hormonu wzrostu we krwi jest tu prawidłowe. Radiogramy kośćca ujawniają opóźnienie wieku kostnego o 3-5 lat, proporcje czaszki są prawidłowe.
4.Wyjaśnij pojęcia: budowa ciała i postawa ciała.
Budowa ciała i postawa ciała człowieka obrazują przestrzenne ułożenie ciała i są wyrazem aktualnego stanu aparatu ruchu, Budowa całego ciała czy poszczególnych jego części zależy przede wszystkim od struktury somatycznej, natomiast postawa ciała jest kategorią czynnościową (funkcjonalną). Jest ona wyrazem nawyku „trzymania się” i opera się na fizjologicznej funkcji warunkującej stan właściwego napięcia odpowiednich grup mięśni, co prowadzi do ułożenia poszczególnych segmentów ciął i wyznacza jego ogólne zrównoważenie. Miedzy budową i postawą ciała występują związki i w niektórych przypadkach trudno jest określić czy dany objaw jest zmiana w budowie czy w postawnie ciała. Dlatego tez do analizy wad postawy ciała włącza się takie defekty budowy, jak np. płaskostopie czy koślawość kolan. Wyrazem związków między postawą ciął a jego budową jest także fakt, iż typy o silnej budowie (o przewadze mezomorfii) odznaczają się na ogół bardziej poprawną postawa, zaś typy o przewadze czynnika ektomorficznego są bardziej skłonne do nabywania błędów i wad w postawnie.
5.Scharakteryzuj najczęściej występujące wady postawy.
Do najczęściej występujących wad postawy należą:
1.Wady kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej:
-plecy okrągłe (pogłębienie kifozy piersiowej),
-plecy wklęsłe (pogłębienie lordozy lędźwiowej),
-plecy okrągło-wklęsłe (powiększenie lordozy lędźwiowej i kifozy piersiowej),
-plecy płaskie (spłaszczenie lub brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa).
2.Boczne skrzywienia kręgosłupoa-skoliozy (odchylenie od osi anatomicznej całego kręgosłupa lub jego odcinka w płaszczyźnie czołowej). Skoliozy dzielimy najczęściej na czynnościowe, w których nie stwierdza się utrwalonych zmian w budowie kręgosłupa ii strukturalne, w których stwierdzamy utrwalone zmiany.
3.Wady klatki piersiowej:
-klatka piersiowa lejkowata lub inaczej szewska (lejkowate zapadnięcie dolnej części mostka i przylegających odcinków żeber),
-klatka piersiowa kurza (silne uwypuklenie mostka z przodu na kształt klatki piersiowej ptaków).
4.Odchylenie w ustawieniu głowy i szyi (najczęściej wysunięcie głowy ku przodowi, kręcz szyi lub wady ustawienia głowy pochodzenia wzrostowego).
5.Wadnliwe ułożenie łopatek (asymetryczne ułożenie łopatek, łopatki skzrydełkowate).
6.Wady kończyn dolnych:
-kolana koślawe (oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty na zewnątrz),
-kolana szpotawe (oś podudzia tworzy z osią uda kąt otwarty do wewnątrz),
-stopa płaska (najczęściej obniżenie podłużnego lub poprzecznego wysklepienia stopy),
-stopa płasko-koślawa (pięta ulega skręceniu na zewnątrz i opiera się o podłoże brzegiem przyśrodkowym),
-stopa szpotawa (skręcenie pięty do wnętrza i oparcie jej na krawędzi zewnętrznej),
-stopa wydrążona (pogłębienie wydrążenia stopy w odcinku między guzem piętowym a głowami kości śródstopia i równoczesnym skręceniu tego odcinka, występuje wówczas tzw. wysokie odbicie).