1.Wyjaśnij pojęcie konstytucji (biotypu) osobnika. 
Konstytucja (biotyp) jest to zespół genetycznie zdeterminowanych właściwości psychicznych i fizycznych osobnika, modyfikowanych w trakcie rozwoju osobniczego przez czynniki środowiska zewnętrznego. Obecnie konstytucję ujmuje się najczęściej jako stan reaktywności organizmu, wytworzony w procesie wzajemnych oddziaływań czynników środowiska na genotyp. 
2.Wymień i scharakteryzuj znane Ci systemy typologiczne człowieka. 
Przez pojęcie typologii budowy ciała rozumiemy usystematyzowanie rozmaitych rodzajów i typów budowy ciała ludzkiego pod względem podobieństwa i różnic poszczególnych cech. W rożnych systemach typologicznych ujmowano najczęściej takie właściwości jak:
a) budowa morfologiczna decydująca o wyglądzie i kształcie ciała, 
b) cechy mówiące o aktualnym stanie tkanek (kośćca, mięśni, tkanki tłuszczowej), 
c) cechy fizjologiczne i biochemiczne, przemiany materii, czynności hormonalnej, typ układu krążenia, 
d) typ układu nerwowego decydujący o cechach osobowości psychicznej, 
e) właściwości odpornościowe ustroju, cechy patologiczne i anomalie. 
Pierwsza typologia – Hipokratesa (IV w.p.n.e.) wyróżniła dwa typy:
- suchotniczy – o szczupłej budowie, 
- apoplektyczny – o budowie silnej, masywnej.
Typologia Hipokratesa została uzupełniona przez Galena. Na podstawie kryteriów charakterologicznych wyróżnione zostały cztery typy temperamentów – humory:
- choleryczny – (chole-żółć) – wybuchowy, cechuje się łatwością utraty panowania nad sobą, reakcjami niewspółmiernymi z bodźcami, 
- sangwiniczny – (sanguis-krew) – o usposobieniu pogodnym, uczuciowym, aktywnym i żywym w reakcjach, 
- flegmatyczny – (flegma-śluz) – o małej pobudliwości, zrównoważeniu, opanowaniu i wytrwałości w działaniu, 
- melancholiczny – (melas chole-czarna żółć) – cechuje się małą ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębienia.
3.Opisz różne typy budowy ciała w klasyfikacji francuskiej C. Sigaud. 
a) typ trawienny – twarz szeroka, zwłaszcza w dolnej, żuchwowej części, szeroka klatka piersiowa o rozwartym kącie podżebrowym, 
b) typ oddechowy – twarz wydłużona z silnie rozwiniętym odcinkiem związanym z drogami oddechowymi, długie kończyny i klatka piersiowa, ostry kąt podżebrowy, 
c) typ mięśniowy – twarz prostokątna, proporcjonalna, równomierne proporcje tułowia w stosunku do kończyn, klatka piersiowa silnie rozwinięta, silny rozwój mięśni i owłosienia ciała, 
d) typ mózgowy – silny rozwój części mózgowej głowy, smukła budowa ciała, słabe umięśnienie, długie kończyny, ostry kąt podżebrowy. 
4.Scharakteryzuj niemiecką typologię E. Kretschmera. 
Typologia niemiecka napisana jest w oparciu o opis morfologiczny, powiązana z właściwościami fizjologicznymi i wyższymi czynnościami nerwowymi. E. Kretschmer wyróżnił następujące typy: 
- leptosomiczny – o smukłej budowie, małej masie ciała, przewadze wymiarów długościowych nad szerokościowymi, długiej szyi, wąskiej twarzy, płaskiej klatce piersiowej i ostrym kącie podżebrowym (poniżej 90º). Krańcowa postać tego typu określona została jako typ asteniczny, 
- atletyczny – o silnej budowie, silnym rozwoju kośćca i mięśni, szerokiej twarzy i szyi, silnie wysklepionej klatce piersiowej z kątem podżebrowym ok.90º, o szerokich barkach, wąskiej miednicy, długich kończynach o szerokich dłoniach i stopach, 
- pykniczny – o przewadze wymiarów poprzecznych nad długościowymi, przysadzistej budowie, drobnym szkielecie i słabo rozwiniętych mięśniach, tendencji do odkładania się tkanki tłuszczowej, krótkiej szyi i szerokiej twarzy, zaokrąglonych konturach ciała i kącie podżebrowym powyżej 90º. 
Zdaniem E. Kretschmera przedstawiciele typu leptosomicznego to osoby zamknięte w sobie, mało towarzyskie, drażliwe i egocentryczne, mające trudności w dostosowaniu się do otoczenia, zdolne do myślenia abstrakcyjnego. W wieku dorosłym wykazują tendencję do schizofrenii. Typ atletyczny cechuje mała wrażliwość, mała plastyczność umysłu i mało abstrakcyjne myślenie, duża sumienność i drobiazgowość, trudność w porozumiewaniu się z otoczeniem, reakcje powolne i ociężałe – rzadko wybuchowe i gwałtowne; skłonność do epilepsji. Przedstawiciele typu pyknicznego są towarzyscy, wykazują łatwość w nawiązywaniu kontaktów z otoczeniem, cechuje ich myślenie konkretne ze stylem działania skłonnym do improwizacji. W późniejszym wieku wykazują tendencje do depresji maniakalnej. 
5.Omów amerykańską typologię konstytucjonalną W.H. Sheldona. 
W koncepcji W.H. Sheldona konstytucja jest kombinacją trzech komponentów: endomorfii, mezomorfii i ektomorfii. Endomorfia wyraża się silnym rozwojem narządów trawiennych oraz ogólną miękkością i okrągłością ciał wynikającą także z dużego otłuszczenia. Mezomorfia charakteryzuje się silnym rozwojem mięśni i dobrym wykształceniem szkieletu, co daje ciału charakter kanciasty i równocześnie masywny. Ektomorfia uwidacznia się silnym rozwojem skóry i układu nerwowego, ciało osobnika jest więc wydłużone, wysmukłe, o dużym stosunku powierzchni do masy. Udział każdego komponentu w konstytucji osobnika wyraża się w siedmiostopniowej skali za pomocą liczb od 1 do 7. Budowa ciała osobnika, czyli jego somatotyp opisany jest trzema liczbami oznaczającymi kolejno udział komponentów endomorfii, mezomorfii i ektomorfii. W ten sposób zmienność typów budowy ujęta została w 76 somatotypów. Somatotypy skrajne: endomorf oznaczony 711, mezomorf – 171, czy ektomorf – 117 reprezentują wzorce – typy idealne, ekstremalne, bardzo rzadko występujące w populacji. Najbardziej przeciętny somatotyp, zbudowany harmonijnie, określony jest liczbowo 444, wyraz więc równowagę wszystkich komponentów. Somatotypy można przedstawić graficznie na somatogramie, który tworzy trójkąt równoramienny. Wierzchołki trójkąta opisane są skrajnymi komponentami. 
W klasyfikacji Sheldona każdy z wyróżnionych typów posiada określone zainteresowania, skłonności czy sposoby reagowania. Endomorf jest pogodny, tolerancyjny, towarzyski i uprzejmy, pragnie sympatii i uczuć, lubi spać i ma głęboki sen, uprawia ćwiczenia fizyczne i spotyka się z innymi ludźmi, aby jeść. Mezomorf jest pewny siebie, lubi aktywne życie i wysiłek fizyczny, dominację i ryzyko, jest mało wrażliwy. Je i spotyka się z innymi ludźmi, aby ćwiczyć. Ektomorf charakteryzuje się nadwrażliwością, powściągliwością i chęcią ukrycia się, wyostrzoną uwagą i nadmierną szybkością reakcji. Ma lekki sen, nie lubi kłaść się do łóżka, ale nie lubi także wcześnie wstawać. Je i ćwiczy po to, aby spotykać się z ludźmi. 
6.Przedstaw polską oryginalną metodę oceny somatotypu. 
W Polsce oryginalną metodę oceny somatotypu przedstawił A.Wanke. Metoda ta umożliwia typologiczne określenie poszczególnych osobników oraz na wyliczanie składników somatycznych całych populacji lub ich określonych części na podstawie wartości średnich arytmetycznych stosowanych wskaźników (wskaźniki tułowia, barków, miednicy, klatki piersiowej i Rohrera). 
Wydzielone zostały cztery typy (wyodrębnione wśród mężczyzn), których sylwetki przypominały litery: I, A, V, H. 
Typ I – słaba budowa ciała, długi tułów, wąskie barki, średnioszeroka miednica, płaska klatka piersiowa, mała masa w stosunku do wysokości ciała, 
Typ A – długi tułów, wąskie barki, szeroka miednica, beczkowata klatka piersiowa, duża masa w stosunku do wysokości ciała, 
Typ V – tułów krótki, szerokie barki, wąska miednica, płaska klatka piersiowa, duża masa w stosunku do wysokości ciała, 
Typ H – krótki tułów, szerokie barki i miednica, beczkowata klatka piersiowa, średni masa ciała.
Typy wyodrębnione wśród kobiet przez uczennicę Wankego – E.Kolasę, która symbol elementu somatycznego V zastąpiła literą Y:
Typ I – skuła sylwetka, długi tułów, wąskie barki, wąska miednica, głęboka klatka pieskowa, mała masa w stosunku do wysokości ciała, 
Typ A – długi tułów, wąskie barki, szeroka miednica, głęboka klatka piersiowa, duża masa w stosunku do wysokości ciała, 
Typ Y – krótki tułów, szerokie barki, wąska miednica, płaska klatka piersiowa, mała masa ciała, 
Typ H – krótki tułów, szerokie barki, szeroka miednica, głęboka klatka piersiowa, średnia mas ciała.
7.Na czym polega proces posturogenezy?
Proces posturogenezy polega na kształtowaniu się postawy ciała w ontogenezie. Trzonem postawy ciała jest kręgosłup. Elementem umożliwiającym mu wytrzymywanie znacznych obciążeń są jego krzywizny fizjologiczne. Wytwarzają się one w związku z pionizacją osobnika poddawanego znacznym i zmiennym obciążeniom, zmuszonego do stałego równoważenia całości postawy drogą przesunięć odpowiednich segmentów ciała nad płaszczyzną podparcia. 

8.Przedstaw charakterystyczne cechy prawidłowej postawy ciała. 
Ogólnie prawidłowa postawa ciała charakteryzuje się następującymi cechami: 
- prostym ustawieniem głowy, 
- fizjologicznymi wygięciami kręgosłupa w płaszczyźnie strzałowej oraz prostym kręgosłupem w płaszczyźnie czołowej, 
- dobrze wysklepioną klatką piersiową; przednia ściana klatki piersiowej powinna być częścią najdalej wysuniętą ku przodowi, 
- dobrze podpartą miednicą na głowach kości udowych, 
- prostymi kończynami dolnymi i prawidłowo wysklepionymi stopami. 
9.Scharakteryzuj ocenę postawy ciała za pomocą metody punktowania. 
Metoda punktowania polega na oznaczaniu punktami „karnymi” odchyleń w ułożeniu poszczególnych jej elementów. System ten umożliwia wnikliwą ocenę niektórych drobniejszych odchyleń w postawie ciała. W celu zobiektywizowania sposobu oceny postawy ciała metodą punktowania należy posługiwać się ściśle określonym systemem punktacji (0,1,2). Jako ogólny wyniki oceny postawy ciała opisywanej ta metodą można podać sumę punktów karnych uzyskanych za każdy nieprawidłowo ukształtowany element. Maksymalna liczba punktów 0-4 – postawę oceniamy jako bardzo dobrą, przy 5 do 8 jako dobrą, 9 do 12 jako złą i 12 do 16 jako bardzo złą. 
Np. ustawienie i kształt klatki piersiowej:
0 – klatka piersiowa dobrze wysklepiona,
1 – klatka piersiowa nieco spłaszczona, 
2 – klatka piersiowa płaska. 

10.Opisz metodę sylwetkową oceny postawy. 
Metoda sylwetkowa polega na porównaniu sylwetki badanego dziecka z profilu do jednego z opracowanych wzorców. 
Oceniając stosunek między kifozą piersiową a lordozą lędźwiową zaliczamy badanego do zespołu typów kifotycznych (kifoza większa od lordozy), równoważnych (kifoza w przybliżeniu równa lordozie) lub lordotycznych (lordoza większa od kifozy). Następnie w ramach danego zespołu typów klasyfikujemy go jako jeden z 2 lub 3 typów najczęściej występujących w tym zespole. 
11.Na czym polega funkcjonalna ocena postawy ciała?
Funkcjonalna ocena postawy ciała polega na zbadaniu właściwości funkcjonalnych postawy ciała. Obejmuje także pomiary ruchomości stawów i gibkości kręgosłupa. Możemy badać ruchomość bierną stawów (badający porusza kończyna badanego aż do oporu) lub ruchomość czynną (badany sam wykonuje maksymalny zakres ruchu). Jedna z metod badania gibkości kręgosłupa polega na obserwowaniu, ile centymetrów poniżej lub powyżej podstawy (np. blatu stołka) może dosięgnąć rękami dziecko w czasie skłonu w przód. Metoda ta ujawnia jednak równocześnie zakres ruchu w stawach biodrowych, stad nie należy jej stosować, jeśli chodzi o dokładną kontrolę wyników usprawniania ruchowego kręgosłupa.