Wykład 1- 19.02.2015

Struktura wykładu:

1. Nazwa dydaktyka subdyscypliny pedagogiki

2. Przedmiot poznania dydaktyki ogólnej

3. Podstawowe pojęcia

4. Proces badania dydaktycznego

5. Metody badań dydaktycznych

Dydaktyka (gr. Didaskein) czasownik (didaktikos- pouczający, didasko- uczę) rzeczownik (didaxis- uczenie, instruowanie)

Dydaktyka to:

• najstarszy dział pedagogiki

• moralizowanie, pouczanie

Dydaktyka- nauka o nauczaniu- uczeniu się, kształceniu oraz samokształceniu. Dużą rolę odgrywa społeczność. Dydaktyka wykształciła swój przedmiot badań do pewnej celowości. Wiedza a przekonanie.

Przedmiotem badań jest proces nauczania- uczenia się łącznie z czynnikami, które go wywołują, warunkami w jakich przebiega, a także rezultatami.

Podstawowe pojęcia:

• nauczanie

• uczenie

• kształcenie

• samokształcenie

• cele, treści, środki dydaktyczne, formy, wyniki (wykształcenie)

Nauczanie: czynność gdzie jedna drugiej osobie przedstawia wiadomości. Słuchanie-rozumienie. Wiadomości mamy zapamiętywać, zrozumieć. Struktura wiadomości= związki między wiadomościami. Wiadomości są o charakterze nadrzędnym, podrzędnym. Pewne wiadomości mają charakter abstrakcyjny (pojęcia), np. przyjaźń. Uporządkowany i zhierarchizowany komplet wiadomości. Wiedza ma mieć charakter twórczy. Powinna powstać nowa wiadomość, nowa wiedza. Aby utworzyć konstrukty musimy mieć pomoc innej osoby, np. nauczyciela. Powiązanie między elementami, hierarchia, struktura+ tworzenie nowej wiedzy. Uczenie się- umiejętności (działanie), postawy (stosunek do czegoś; wymaga stanu rzeczy, stan związany z wartościami. Co jest ważne, a co nie. Umiejętności dochodzenia do prawdy, ocenianie co dobre, co złe). Kształcenie- uczenie+ nauczanie (ukierunkowany na wartości, na stan rzeczy) Samokształcenie (np. studiowanie)- my decydujemy co chcemy osiągnąć.

Proces badania naukowego.

Badania dydaktyczne powinny:

• opisywać analizowaną rzeczywistość (funkcja deskryptywna)

• wyjaśniać wykrywanie związki (funkcja eksploracyjna) Szukanie związków, powiązań, budowanie hipotez.

Rola badacza: które czynniki warto powiązać, nadanie sensu Rozwój myśli krytycznej jest ważny.

• przewidywanie przebieg zjawisk i procesów kształcenie (predyktywna)

• zrozumienie sensu

• interpretowanie zachowań osoby Bezpośredni kontakt jest ważny dla interpretowania. Dwojaki rodzaj rozumienia, nie wszystko jest jednoznaczne.

Metody badań:

• eksperyment dydaktyczny (co jest przyczyną a co skutkiem, wywołanie określonych zachowań u ludzi; czynniki które są ze sobą powiązane)

• obserwacje (dla nas podstawowa metoda)

• testy wiadomości

• wywiad -ankiety (poznawanie opinii)

• skalowanie (poznawanie postaw)

Cele kształcenia 26.02.2015

Cel- dążenie ku czemuś co chcemy osiągnąć, ukierunkowanie na przyszłość, pewien stan woli i motywacji, łączy się z działaniem i człowiekiem.

Nie wszyscy uczą się myślenia abstrakcyjnego a myślą konkretnie (tak jak dzieci do 12 lat).

Pedagodzy mają za cel tworzenie świata lepszym, a tworzenie celów ma być satysfakcjonujące.

Cele kształcenia: rozwijanie zainteresowań, kształcenie nawyków, świadome założenia i czynności prowadzące do zmian w osobowości uczniów w różnych placówkach i miejscach kształcenia, te zmiany zachodzą w sferze poznawczej, intencjonalne podejmowanie działania które mają umożliwić osiągnięcie wyników edukacyjnych.

Sośnicki: źródła tworzenia celów:

• Natura biologiczna człowieka

• Natura społeczna - wyznacza cele które są dobre.

Suchodolski : źródła tworzenia celów:

• koncepcja człowieka - kim jest człowiek? Filozoficzne określenie tego kim jest człowiek.

• współczesne na dany moment potrzeby społeczne. (określane przez ministerstwo- formalne dokumenty które ukierunkowują naszą prace i raporty edukacyjne)

Kozielecki: Transgresyjna koncepcja człowieka - całość myślenia o człowieku, jako postrzeganie go jako całości i posiadanie przez niego takiego potencjału, dzięki któremu może przekroczyć swoje ograniczenia. Wielowymiarowość, aspekty od fizycznego poprzez system wartości, sprostanie wyzwaniom.

IV filary uczenia się:

Uczyć się aby:

• wiedzieć

• działać

• żyć

• być

Funkcje celu kształcenia:

• regulacyjna- korygowanie, wymiar antycypacyjny

• koordynująca- wiedza o tym co robi osoba obok, czy osoba przed nami miała takie same cele (zależy od metody)

Źródła celu:

• heterogenny: z zewnątrz, nauczanie wpływa na uczenie się, np. to co chce nam przekazać wykładowca

• podmiotowy: wewnętrzny, uczenie się, powtarzanie, sfera emocjonalna, poznawcza i psychomotoryczna, np. to co my chcemy wyciągnąć z wykładu

Klasyfikacja celu:

• ogólny: nigdy nie jest w pełni osiągnięty, np. umiejętność czytania jest różna na poziomie przedszkolaka i studenta

• szczegółowy: konkretny cel, ograniczony do sfery poznawczej, możliwy do zaobserwowania, sprecyzowany, jednoznacznie stwierdzenie na ile się coś zna i umie

• operacyjny

Taksonomia celu kształcenia:

Taksonomia: uporządkowanie, shierarchizowanie celów, pomocne w tworzeniu celów, w ich budowie, ma dziedziny poznawczą, działaniową, emocjonalną, światopoglądową) ze względu na pewną wartość.

dziedzina poznawcza wiadomości (zapamiętanie,

rozumienie)

umiejętności (zastosowanie wiadomości w sytuacjach nowych,

typowych, nietypowych)

dziedzina działania umiejętności (obserwacja, działanie,

naśladowanie)

postawa (chęć działania, uczestnictwa, tworzenia, ingerencji)

Hierarchia celów:

cel- pożądany stan, który ma być osiągnięty przez ucznia

wartość- cenność stanu do osiągnięcia, nie mamy jej w sobie, są nam przedstawiane w społeczeństwie

Wartości są podstawą do formułowania celów, więc najważniejsze są cele dotyczące wartości.

Cele dotyczące:

postaw, osobowości

umiejętności

wiadomości

Krytyka:

• formułowanie celów zaburza zdolność bycia, które daje poczucie sensu

• nie ma sensu gdy chodzi o człowieka, bo nie można mu narzucać jaki ma być

• trudność określenia stanów człowieka

Teoria procesu kształcenia 05.03.2015

Kształcenie: jest działaniem edukacyjnym zrównoważonym w aspektach emocjonalno-motywacyjnych (uczuć, motywów, postaw, warstw) i poznawczych (zdolności poznawcze, wiadomości, umiejętności, sprawności).

Proces: jest to reakcja porządkująca następstwa zdarzeń, wskazująca iż B powstaje z/dzięki A.

Proces kształcenia: to uporządkowany ciąg zdarzeń obejmujący czynności uczniów i nauczycieli, uwarunkowany przez odpowiedni dobór celów i treści, oraz takie warunki i środki, jakie służą wywoływaniu zmian w uczniach stosownie do przyjętych celów kształcenia.

Arystoteles	Pestalozzi	Herbart	Deway	Nawroczyński
Pokazywanie	Postrzeganie	Przedstawienie przedmiotu	Odczuwanie trudności	Zetknięcie z trudnością
Utrwalanie, zapamiętywanie	Porównywanie przedmiotów	Tworzenie wyobrażeń	Słowne określenie trudności problemu	Sformułowanie pytania
Ćwiczenie	Określenie słowa	Włączenie przedmiotu do systemu wiedzy	Postawienie hipotezy	Poszukiwanie rozwiązania
		Wykorzystanie wiedzy	Logiczna, empiryczna weryfikacja hipotezy	Sformułowanie odpowiedzi
			Włączenie do systemu wiedzy	Przetwarzanie wiedzy w umiejętności

Ogniwa procesu kształcenia (W. Okoń):

• uświadomienie celów

• poznawanie nowych faktów

• nabywanie nowych pojęć

• poznawanie prawidłowości i systematyzowanie wiedzy

• przechodzenie od teorii do praktyki

• wykonywanie zadań praktyczno-twórczych

• sprawdzanie osiągnięć

Czynności nauczycieli i uczniów w procesie kształcenia:

Nauczyciel	Uczeń
Uświadamianie uczniom celów i zadań kształcenia	Wytwarzanie pozytywnej motywacji do nauki
Zaznajomienie z nowymi faktami i zdarzeniami	Poznawanie nowych faktów
Kierowanie nabywaniem pojęć	Uogólnianie w nabywaniu pojęć
Kierowanie poznawaniem prawidłowości lub interpretacja zdarzeń	Systematyzowanie wiedzy
Kierowanie przechodzeniem od teorii do praktyki	Nabywanie umiejętności, nawyków
Organizowanie zajęć praktyczno-twórczych	Działania praktyczne wytwórcze i zmieniające otoczenie
Sprawdzanie i ocena osiągnięć uczniów	Samokontrola wyników

Struktura procesu kształcenia:

Relacja uczeń-świat:

1. Przekazywanie wiedzy

2. Przetwarzanie wiedzy

3. Wykorzystanie wiedzy w praktyce

Cele procesu kształcenia:

• systematyczność

• intencjonalność

• długotrwałość

• integracja nauczenia się i nauczania

• jedność oddziaływań dydaktycznych i wychowawczych

• wszechstronność

• elastyczność metodyczna i organizacyjna

Treści kształcenia. Programy edukacyjne 12.03.2015

Struktura wykładu

1. Definicja treści kształcenia

2. Teoria doboru treści kształcenia

3. Treści kształcenia w programach

4. Funkcje programów

5. Kryterium treści nauczania w programach

6. Typy programów/ kryteria oceny programów

Treści kształcenia: zbiór planowanych czynności ucznia wyznaczonych przez materiał nauczania i zaplanowaną zmianę psychiczną

• wiedza( wiadomości o obiekcie poznania), materiał nauczania

• zmiany, zachodzące w wiadomościach ucznia, umiejętnościach i systemie wartości, czynności ucznia

Teorie doboru treści kształcenia

1. Materializm dydaktyczny: encyklopedyzm- dobieranie takiego materiału, żeby poznać jak najwięcej o otaczającej nas przestrzeni

2. Formalizm dydaktyczny

3. Utylitaryzm dydaktyczny

4. Problemowo- kompleksowa: w Polsce została sformułowana przez Bogdana Suchodolskiego.

5. Strukturalizm

6. Egzemplaryzm

7. Materializm funkcjonalny- materiał, który ma spełniać określone funkcje:

• materiał, który ma postać opisu - poznawcze

• materiał, który ma charakter wyjaśniania- poznawcze

• materiał, który ma postać norm (normy związane są z działaniem)- praktyczne

• materiał, który ma postać wartości- dotyczące przeżyć

Treści kształcenia w programach - Materiał nauczania - Podstawy programowe/ Program nauczania - Program szkolny

- Curriculum- program oficjalny i program ukryty KOLOKWIUM

Funkcje programów:

• społeczna- czego uczyć

• pedagogiczna- wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka

Najważniejszy jest rozwój człowieka. Musi nastąpić zmiana, najlepiej pozytywna. Rozwój polega też na tym, że może się obniżać.

Rozwój:

1. Doświadczenie

2. Własna aktywność/ uczenie się. O uczeniu się, decyduje też proces nauczania.

Kryterium treści nauczania:

• Programy przedmiotowe np. dydaktyka ogólna, historia wychowania

• Programy zintegrowane np. moduł filozoficzny, moduł teoretyczny.

WIĘKSZE	KRYTERIA OCENY PROGRAMÓW	MNIEJSZE
Przedmiotowy	Uporządkowanie treści
Zintegrowany	Zakres treści
Przedmiotowy	Głębia treści
Zintegrowany	Elastyczność treści
Zintegrowany	Koncentracja na uczniu
Przedmiotowy	Odkrywanie wiedzy
Zintegrowany	Zapamiętanie wiedzy
Przedmiotowy	Kontrola wyników
Zintegrowany
Przedmiotowy
Przedmiotowy
Zintegrowany
Przedmiotowy
Zintegrowany

Metody nauczania, uczenia się; Metody kształcenia. 12.03.2015

Rozróżnianie typologii- KOLOKWIUM

Struktura wykładu:

1. Ustalenia terminologiczne

2. Klasyfikacje metod:

• Historyczny podział metod nauczania

• Współczesny podział metod nauczania

1. Charakterystyka metody wychowawczej

2. Kryteria wyboru metod nauczania/ kształcenia

Nauczanie: jest to organizacja procesu opanowania wiadomości i umiejętności przez uczniów

Kształcenie: jest to kierowanie procesem uczenia się. Obejmuje:

• nauczanie

• wychowanie intelektualne

• przygotowanie do samokształcenia

Metoda: methodos; z greckiego droga dochodzenia do prawdy, sposób postępowania

• wypróbowany i systematycznie stosowany sposób postępowania

Metoda kształcenia: jest to stosowany układ czynności nauczyciela i uczniów realizowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.

Historyczny podział metod nauczania:

• podające: poddawanie uczniom nowego materiału przez nauczuciela

• poszukujące: poszukiwanie wiedzy przez uczniów; kierowanie samodzielną pracą uczniów

Klasyfikacje metod :

• Nauczania- uczenia się : słowne, oglądowe, recepcyjne, praktyczne, heurystyczne, ekspresyjne, ćwiczebne

• Kształcenia: poddające, problemowe, eksponujące, praktyczne

Metoda badawcza ( S. Palka): to sposób pracy nauczyciela z uczniami. Nauczyciele stwarzają ramy organizacyjne badawczej działalności uczniów, Uczniowie samodzielnie formułują problemy badawcze, projektują badania, przeprowadzają badania w trakcie pracy na lekcji, zajęć pozaszkolnych i i nauki domowej, analizują i interpretują wyniki badań.

Kryteria doboru metod:

• Nauczania: rodzaj celów, przedmiot nauczania, wiek uczniów

• Kształcenia: dominacja aktywności nauczyciela lub uczniów, sposób przekazu wiadomości, źródło wiadomości

Treści kształcenia, programy edukacyjne. 12.03.2015


1. Elementy treści kształcenia
Zbiór planowanych czynności ucznia wyznaczonych przez materiał nauczania i zaplanowaną zmianę psychiczną,

• wiedza( wiadomości o obiekcie poznania), materiał nauczania

• zmiany, zachodzące w wiadomościach ucznia, umiejętnościach i systemie wartości, czynności ucznia

Teorie doboru treści kształcenia:

• Materializm dydaktyczny ( encyklopedyzm- dobieranie takiego materiału, żeby poznać jak najwięcej o otaczającej nas przestrzeni)

• Formalizm dydaktyczny

• Utylitaryzm dydaktyczny

• Problemowo- kompleksowa- w Polsce została sformułowana przez Bogdana Suchodolskiego.

• Strukturalizm

• Egzemplaryzm

• Materializm funkcjonalny- materiał, który ma spełniać określone funkcje:

  • Materiał, który ma postać opisu - poznawcze

  • Materiał, który ma charakter wyjaśniania- poznawcze

  • Materiał, który ma postać norm( normy związane są z działaniem)- praktyczne

  • Materiał, który ma postać wartości- dotyczące przeżyć

Treści kształcenia w programach:

• Materiał nauczania

• Podstawy programowe/ Program nauczania

• Program szkolny

• Curriculum- program oficjalny i program ukryty KOLOKWIUM

Funkcje programów:

• Społeczna- czego uczyć

• Pedagogiczna- wspomaganie indywidualnego rozwoju dziecka

Najważniejszy jest rozwój człowieka. Musi nastąpić zmiana, najlepiej pozytywna. Rozwój polega też na tym, że może się obniżać.

Rozwój:

1. Doświadczenie

2. Własna aktywność/ uczenie się.

* O uczeniu się decyduje też proces nauczania.

Kryterium treści nauczania:

• Programy przedmiotowe np. dydaktyka ogólna, historia wychowania

• Programy zintegrowane np. moduł filozoficzny, moduł teoretyczny.

WIĘKSZE KRYTERIA OCENY PROGRAMÓW MNIEJSZE
przedmiotowy uporządkowanie treści zintegrowany
zintegrowany zakres treści przedmiotowy
przedmiotowy głębia treści zintegrowany
zintegrowany elastyczność treści przedmiotowy
zintegrowany koncentracja na uczniu przedmiotowy
zintegrowany odkrywanie wiedzy przedmiotowy
przedmiotowy zapamiętanie wiedzy zintegrowany
przedmiotowy kontrola wyników zintegrowany

Środki dydaktyczne i formy organizacyjne. 6 09.04.2015

Środki dydaktyczne – przedmioty materialne, które dostarczają uczniom określonych bodźców oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk ułatwiają im pośrednie i bezpośrednie poznawanie rzeczywistości dzięki czemu usprawniają proces nauczania – uczenia się, a przez to wpływają na jego efekty końcowe (Cz. Kupisiewicz)

Funkcje środków dydaktycznych

1. Ułatwiają uczniom poznanie określonych rzeczy, zjawisk, procesów

2. Wspomagają myślenie uczniów, ułatwiają analizę, syntezę

3. Zastępują, uzupełniają czynności dydaktyczne nauczyciela

Klasyfikacja środków dydaktycznych

Rodzaje eksponowanych bodźców:

• Wzrokowe

• Słuchowe

• Dotykowe

• Wzrokowo-słuchowe

• Zautomatyzowane

Stopień złożoności:

• Proste (naturalne okazy, okazy spreparowane )

• Złożone (urządzenia mechaniczne, projektory, TV, komputery)

Klasyfikacja Briggs, Wager według wieku

• Bezpośrednie doświadczenie

• Doświadczenia z modelami, symulacjami

• Doświadczenie – dramatyzacja

• Pokazy

• Wycieczki

• Wystawy

• TY (dydaktyczna)

• Filmy

• Obrazy statyczne (slajdy)

• Symbole statyczne

• Symbole słowne

Z jakiego środka chciałbym skorzystać w przypadku każdego zamierzonego wyniku uczenia się? W jaki sposób mógłbym uzyskać potrzebne materiały?

Sytuacja dydaktyczna	Decyzja
Wysoki standard wykonania (poważne skutki błędów) Scentralizowane nadawanie Uczenie się samodzielnie sprawnie czytające Uczenie się osób słabo czytających	Tylko symulatory Komputery, TV, Radio Wszystkie środki Odrzuć teksty pisane i złożone

Formy organizacyjne kształcenia i uczenia się

Kryteria podziały form organizacyjnych kształcenia:

• Liczba osób uczestniczących w procesie kształcenia

• Miejsce uczenia się

• Czas trwania zajęć

Formy organizacyjne kształcenia

Szkolne	Pozaszkolne
Lekcyjne Klasowo-lekcyjne Laboratoryjne Zajęcia edukacyjne Pozalekcyjne Świetlicowe Koła zainteresowań Zajęcia wyrównawcze	Praca domowa Wycieczka Zajęcia w klubach, domach kultury, muzeach Zajęcia w zakładach

Rodzaje form organizacyjnych pracy uczniów

Jednostkowe	Zbiorowe
Umożliwia indywidualizację i tempo pracy Korepetycje Studiowanie podręcznika	Grupowe Plan daltoński Mastery learning

Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć edukacyjnych. 16.04.2015

Nadrzędna konstrukcja jest proces lub proces nauczania się a jego składnikami są :

• cele ,

• treści kształcenia,

• metody,

• środki,

• formy,

• podmiot,

• wynik,

1.Terminy

Kontrolowanie	Sprawdzanie
oznacza zabieg formalny mający na celu obserwacje analizę postępów w nauce i zachowaniu obserwacje i ocenę czynności samokntrolnych uczniów informowanie uczniów rodziców o postępach	Określa stopień opanowania czynności wyznaczonych w wymaganiach

2.Rodzaje sprawdzania

Bieżące/ końcowe	Analityczne/ holistyczne
Sprawdzanie kształtujące- dotyczy procesów uczenia się Sprawdzanie sumujące- dotyczy efektów kształcenia	Systematyczne poznawanie wyodrębnionych części (opanowanie czynności prostych) Poznanie określonej całości osiągnieć poznawczych ucznia

3.Metody indywidualnego sprawdzania osiągnięć

Autentyzm uczenia się
Działanie H- Praca projektowania A- Zadania profilaktyczne

3. Metody grupowe sprawdzania osiągnieć:

• Uczeń pracuje w interakcji z innymi uczniami,

• Grupy są heterogeniczne

4. Formy sprawdzania osiągnieć

1. Sprawdzanie osiągnieć w ciągu całego roku przez nauczyciela,

2. Sporadyczne badania osiągnieć przez sprawdzanie pracy nauczyciela przez kierownictwo szkoły i administracje szkolna,

3. Naukowe badania osiągnieć prowadzone przez wyspecjalizowane placówki PISA,

4. Egzaminy.

5. Ocenianie uczniów

• Proces wartościowania osiągnieć szkolnych uczniów służący pobudzaniu i wspomaganiu ich całościowego rozwoju, ukierunkowaniu, motywowaniu do dalszej, samodzielnej pracy, wdrażania do systematycznej aktywności.

6.Rodzaje oceniania

Wąskodydaktyczne:

• Dotyczy dziedziny poznawczej ocena jest udokumentowana wynikami sprawdzania

• Społeczna wychowawcze

• główną role ma kryterium wymagań programowych

• (kryteria dodatkowe osiągnięcia emocjonalno- motywacyjne pracy ucznia, warunki domowe, szkoła )

• Wyższe wyniki

• Kryteria społeczno-wychowawcze liczna się tym bardzie im niższe są osiągniecia poznawcze ucznia

• Stopnie szkolne są rozłożone w zależności od szczebla szkoły grupy przedmiotów nauczania

• Uczniowie uznają je za niesprawiedliwe

Teoria wielostronnego wykształcenia. 23.04.2015

Wincenty Okoń: Teoria w 1953r. Związki miedzy procesem uczenia się a badaniem. Analizował prace nauczycieli: konspekty zajęć zaczęto prowadzić badania eksperymentalne „jak przebiega proces uczenia się „. Cel dydaktyczny- kształtowanie osobowości ucznia:. Jak zrobić by uczniowie opanowali wiedze ?. nie chodzi żeby mieć wiedzie ale o to co robimy z wiedza decydowało o tym jaka mamy osobowość. Okoń uważał ze musi być pewna osobowość prospołeczna, aktywna, itd. Potencjał poznawczy ze zdolnościami poznawczymi- ze zdolnościami twórczym które tworzą wiedze. Potencjał zdolności.

1 założenie: teorii 3 podstawowe aktywności decydują o tym ze powstaje kształtowanie osobowości. Aktywność jest podstawa rozwoju osobowości.

Aktywność:

• Poznawcza

• Emocjonalna

• Praktyczna

Występowanie 3 aktywności jest decydujące w procesie kształtowania aby nastąpiła zmiana osobowości.

Okoń wyróżnił w zakresie aktywności poznawcze aktywność typu:

• odtwórczego,

• aktywność twórcza.

Uczenie się i nauczanie będą musiały oddawać istotę aktywności odtwórczej i twórczej wtedy mówimy tutaj o Nauczaniu podającym– metoda podająca. Metoda problemowa przy aktywności twórczej, metoda uczenia się :problemowego.

Z nauki wyróżnił dwa typy kształcenia :

• opisowe- treści w formie zadań opisowych ( To jest takie, Ma takie cechy..)

• wyjaśniające- forma zadań wyjaśniających (jeżeli to …(implikacja).

Strategie działania w teorii.

Czy istnieje metody nauczania które by eksponowały aktywność emocjonalna?. Sztuka jest taka gdzie panują emocje wiec występuje przezywanie jako metoda nauczania gdzie jest aktywność dominująca emocjonalna. Gdzie jest strefa emocjonalna metody nauczania są: ekspresywne/ impresywne. Zajęcia polegają na tym aby eksponować cenność np. dziel sztuki. Impresywne- to postepowania aby ktoś mógł wyrazić swoje własne emocje i przeżycia, swoje wartości co dla kogoś jest cenne. Ekspresywne- emocje są narzucane .

Metody praktyczne – metody nauczania: ćwiczebne. Kształcenie zawodowe opierają się na powtarzaniu czynności. Treści zadań: normatywne.

Teoria wielostronnego kształcenia oznacza ze mamy wszystkie zakresy aktywności ludzie które wyróżniamy, metody treści angażują wszystkie treści ucznia ponieważ poprzez ta kreatywność doprowadzają do kształtownika osobowości.

Jeżeli mamy rozwój – zmianę związana z człowiekiem to ten rozwój następuje raz poprzez doświadczenie (to co wpisane w dynamiczny rozwój organizmu)a drugi raz przez uczenie, nauczanie. Uczenie się decyduje o rozwoju człowieka. Najważniejszy czynnik to uczenie się. Kształcenie, kształtowanie prowadzono badania: porównywanie zajęć przy użyciu jednej metody. Jeżeli będziemy podejmować aktywność praktyczną w naszej osobowości będzie rozwijana osobowość dynamiczna.

Zaczęto sprawdzać, która metoda przynosi najlepsze efekty- sprawdzano poprzez badania.

Strategie działania które obejmują metody i treści: (celem nadrzędnym kształtowania osobowości wychowanka, czyli wychowanie zmiany. Wynik związany z kształtowaniem osobowości związany jest z tokiem dzialania. (strategia działaniowa, strategia problemowa, strategia podająca, strategia przezywania).

W zakresie aktywności teoria wielostronnego kształcenia jest obowiązująca do dzisiaj. Okoń rodzaje aktywności wiązał z budowa mózgu.

Teoria pedagogiczna- uporządkowanym zbiorem prawidłowości, która pełni funkcje wyjaśniająca.

Samokształcenie. 30.04.2015

1.Pojęcia:

Samokształcenie- osiągnie wyksztalcenia poprzez działalność, której cele, treść , warunki i środki ustala sam podmiot. -Kierowanie przez nas sam podmiot proces jego kształcenia.

Samokształtowanie- jest to trwająca przez cale życie samodzielna aktywność edukacyjna człowieka, nastawiona na pełni rozwój samego siebie przez realizacje indywidualnych potencjałów, urzeczywistnienie wartości i twórcze działanie

Autoedukacja- dążenie do autonomii albo wyrażanie swojej autonomii w czasie działań edukacyjnych.

2. Cele samokształcenia:

• Dążenie do rozwijania wzbogacenia osobowości człowieka

• Przygotowanie do zawodu

• Udział w kulturze narodowej

• Rozwijanie własnej indywidualności

3. Warunki i komponenty procesu kształcenia :

• Kształcenie- rozwijanie osobowości we wszystkich aspektach

• Samodzielność- nie jest to odgrodzenie się od ludzi, nie ma samodzielności bez wspomagania innych ludzi ale dochodzimy do takiego poziomu, ze sami podejmujemy działania i liczymy się z konsekwencjami.

1. Działalność adaptacyjna

2. Integracja kształcenia z samokształceniem

3. Proces kreowania i podtrzymywania twórczego dziania – musimy zobaczyć najpierw reguły potem zaczynamy się wyodrębniać od tego co jest a potem wprowadzamy swoje poczynani.

4.Wdrażanie do samokształcenia

• Nowoczesny układ elementów struktury kształcenia

• Uczeń samodzielnie zdobywa wiedze

  • Przygotowanie do organizowania pracy samodzielnej

  • Wdrażanie do rozumienia prawidłowości uczenia się

• Techniki pracy samokształceniowej

Czytanie i studiowanie literatury, słuchanie i dyskutowanie

Pisemne opracowanie zagadnień

Uczestniczenie w życiu kulturalnym

Czerpanie wiedzy z innych źródeł

5. Kształcenie ustawiczne

1. Organizowanie barier formalnych

2. Otwartość dostępność poziomów kształcenia bez formalnych barier, spolegliwości wobec osób uczących się, gotowość współpracy wszystkich osób uczących się

3. Drożność i dostępność, brak barier miedzy dziedzinami

6. Cechy samokształcenie

Dobrowolne uczestnictwo o bezinteresowność. Wspólnota celów i zainteresowań. Przenikanie się wzajemne i dopełnienie samokształcenie indywidualnego oraz pracy zespołowej.

Elementy procesu rozwoju samego siebie

• Autorefleksja

• Samopoznanie

• Samowiedza

• Praca nad sobą

• Samorealizacja(wymiar cielesny, psychiczny, społeczny, duchowy)

Zasady samokształcenie

• Swobodnego i dobrowolnego wyboru

• Samodzielne formułowanie celów własnego rozumu

• Aktualizowania potencjalności

• Urzeczywistnienia wartości i zgodnego z nimi postepowania

• Zgodności z demokratycznymi regułami społecznymi

Niepowodzenia edukacyjne wyzwaniem dla społeczeństwa. 14.05.2015

1. Niepowodzenia edukacyjne wyzwaniem dla współczesnego świata

• Przemiany cywilizacyjne i wynikające z nich tendencje edukacyjne

• Wzrost rozmiarów niepowodzeń edukacyjnych

• Zróżnicowanie procesu edukacyjnego

• Indywidualne czynniki

• Stałość i względność niepowodzeń

Rozmiary niepowodzeń w UE

„stara” Unia- 18,8% w wieku 18 – 24 ukończyła I stopień szkoły średniej, nie pracuje, nie podejmuje szkoleń

Uzgodnienia ministrów UE

Zmniejszenie niepowodzeń do 10%

2. Teoria naznaczenia a uczeń z niepowodzeniami szkolnymi

• Stygmatyzacja (przypisywanie etykiet, obniżanie wartości).

• Dyskryminacja bierna (odsuwanie się psychiczne).

• Delegitymizacja(odsunięcie na margines społeczny).

• segregacja(nierówny dostęp ze względu na status materialny.

• Eksterminacja(odsunięcie/wyniszczenie osób z powodu religijnych/politycznych.

Uczeń przystosowuje się do roli osoby doświadczalnej niepowodzeń(blokady lekowe, negatywne emocje).

Narzucanie tożsamości uczniowi (uczeń zachowuje się zgodnie z i oczekiwaniami nauczyciela).

Ustalenia terminologiczne:

Niepowodzenia edukacyjne- sytuacje w których występują wyraźne rozbieżnością miedzy wymaganiami wychowawczymi i dydaktycznymi z zrachowaniami uczniów i postępami w nauce.

Niepowodzenia szkolne- pewna kategoria negatywnie ocenianych z jakiegoś punktu widzenia- skutków działań edukacyjnych związanych ze szkolą.

Niepowodzenia szkolne- straty uczniów w toku uczęszczania do szkoły.

Nieadekwatne osiągnięcia szkolne- uzdolnione dzieci nie spełniają wymagań programowych.

1. Rodzaje niepowodzeń szkolnych

1. Wychowawcze

2. Dydaktyczne

• Ukryte

• Jawne:

  • Przejściowe

  • Względnie trwale

  • Trwale

    • Drugoroczność

    • Odsiew

Przejawy niepowodzeń szkolnych szkoły podstawowe, gimnazja

• Obniżone wymagania programowe-0

• Powtarzanie kilku klas- 0

• Zmiana szkoły- 0

• Powtarzanie klasy- 14%, 18%

• Nauka w klasie terapeutyczno-wyrównawczej- 29%

• Korzystanie z pomocy warunkowej- 43%, 35%

Rodzaje trudności uczniów szkoła podstawowa, gimnazjum

• Czytanie 65%, 57%,

• Logiczne myślenie 43%, 45%,

• Pisanie 41%, 43%,

• Wypowiedzi ustne 18%, 0,

• Pamięciowe opanowanie materiału 6%, 14%,

5.Przyczyny niepowodzeń edukacyjnych

• Czynniki względnie niezależne od ucznia (ekonomiczne, społeczne, biopsychiczne).

• Czynniki względnie zależne od ucznia (indywidualne różnice zainteresowań, motywacja uczenia się).

Skutki niepowodzeń edukacyjnych

• Ekonomiczne: Straty materialne szkolnictwa, brak zdolności zarobkowej,

• Społeczne : Brak kwalifikacji zawodowych,

• Psychologiczne: Niekorzystne zmiany osobowości,

• Pedagogiczne: Niekorzystne zmiany osobowości,

• Etyczne: „Piętno” w życiu społecznym

Indywidualizacja kształcenia. Dydaktyka różnicowania. 21.05.2015

Indywidualizacje nauczania:

Ze względu na nauczyciela:

• Różnica wiedzy nauczyciela (zakresem, głębokością)

• Biegłość w temacie

• Style zachowania

Ze względu na ucznia

1. Możliwość uczenia się

• Możliwości merytoryczne

• Możliwości intelektualne

• (zdolności ogólne, pamięć, wyobraźnia)

• Możliwości emocjonalne (motywacja, zainteresowania, postawy, aspiracje)

• Możliwości fizyczne

2. Sposób uczenia się cechy psychologiczne (reaktywność)

• Cechy społeczne

• Cechy porozumiewania się

• Skłonność do rodzaju pracy

• Skłonność do pozycji w zespole

Cechy indywidualizacji ucznia: Poprawiane wyników uczenia się dzięki wykorzystywaniu indywidualnych.

Właściwość uczącego się i zwiększeniu jego indywidualnych możliwości.

• Dostosowanie do możliwości ucznia

• Wykorzystywanie możliwości w największym stopniu

• Rozwijanie możliwość ucznia

3. Sposoby indywidualizowania

1. Indywidualizowanie przydziały czasu

2. Uzupełnienie wiadomości i umiejętności

3. Zmiana zakresu i układu treści

4. Stanowienie celów indywidualnych

5. Dobieranie metod nauczania

6. Grupowanie uczniów

7. Wykorzystywanie środków nauczania

• Systemy nauczania zindywidualizowanego

• Metoda projektów W.H Klipatrick

• Daltoński plan- Helena Parthurst

• System Winnetowski- przygotowanie do samodzielnego uczenia się oraz uczenia się w zespole

• Metoda ośrodków zainteresowań O.Decroly K.Linke

• Techniki Frienta

Zasady kształcenia. 26.05.2015

1. Znaczenia terminu zasada

1. Twierdzenie naukowe oparte na prawnie naukowym rządzącym procesami

2. Norma postepowania

3. Teza wprowadzona z doktryny

Zasady dydaktyczne- norma postepowania

W.Okoń		Krzysztof Kruszewski
Ogólne normy postepowania system złożony z niewielu elementów dotyczących fundamentalnych prawidłowości dydaktycznych	Dotyczą nauczycieli i uczniów Maja charakter teoretyczno-praktyczny	Przestrzeganie zasad dydaktycznych zapewni realizacje celów kształcenia ogólnego

2. Klasyfikacja zasad kształcenia

Wincenty Okoń, Kupisiewicz	Krzysztof Kruszewski
Świadomej aktywności uczniów Poglądowość Przystępność Systematyczności Łączenia teorii z praktyka Trwałość wiedzy i umiejętności Indywidualizacja i zespołowość	Dotycząc materiału nauczania Motywacji Pracy ucznia Zharmonizowanie systemów pedagogicznych Stosunków społecznych w klasie Czynności nauczania Warunków zewnętrznych

1. Zasady świadomej aktywności ucznia

1. Uświadamianie celów zadań i znaczenia danego przedmiotu

2. Aktywizowanie ucznia w myśleniu przezywania i działaniu

3. Respektowanie samodzielności ucznia przez odwołanie się do jego doświadczeń życiowych, potrzeb i zainteresowań

4. Uświadamianie uczniom postępów

2. Zasada poglądowości

• Zapewnienie wielozmysłowego kontaktu ucznia z poznawana rzeczywistością przez obserwacje i działania praktycznej teoretyczne

• Kojarzenie rzeczy i słów

• Wykonywanie przez uczniów modeli, eksperymentowanie

• Ułatwienie zrozumienia i zapamiętywania wyników myśli naukowej

3. Zasada przystępności: Stopniowanie trudności

• Od tego co znane, bliskie do tego co nieznane, dalekie

• Od łatwiejszego do trudniejszego

• Dostosować do poziomu klasy, nie przeciążać zadaniami

4. Zasada Systematyczności (systematyczność to tu nie ciąg powtórzeń np. słówek tylko uporządkowanie wiadomości)

• Uporządkowanie treści kształcenia przez tworzenie struktury (związki i cechy elementów merytorycznych) i zwraca uwagi na spójność logiczna

• Systematyczność i uogólniać wiadomości aby integrować wiedze w spójny układ

5.Zasada łączenia teorii z praktyką

Zagadnienia: teoria wielostronnego kształcenia

6.Zasada Trwałość wiedzy i umiejętności: Sprawdzanie i kontrolowanie