TEORIE HANDLU MIĘDZYNARODOWEGO
Strona, której szukasz mogła zosac usunięta, zmieniono jej nazwę lub jest tymczasowo niedostępna.
Egzamin na ostatnich zajęciach- pisemny
09.10.2013r
Podr. Krugmana i Oswelda
Handel międzynarodowy- przepływ towarów przez granice celne.
Wiązał się z koniecznością wymiany walut.
Obecna def. Przepływ towarów i usług między granicami politycznymi.
Ekonomista amerykański Irwin, który stwierdził, że jest to wymiana między przedsiębiorstwami różnych krajów.
Rola handlu międzynarodowego w gospodarce:
Gospodarka autarkiczna- zamknięta np. Korea Płn.
Gospodarka w pełni otwarta na handel, nie stosuje żadnych ograniczeń w stosunku do handlu międzynarodowego, w praktyce gospodarka może mierzyć zależność gospodarki od handlu np. poprzez relacje eksportu i importu do PKB lub relacja importu do konsumpcji krajowej lub eksport na jednego mieszkańca, import na jednego mieszkańca, eksport + import na jednego mieszkańca.
Im ten wskaźnik większy tym większa jest zależność gospodarki od handlu.
Wskaźnik może być większy od 1.
Relacja Eksportu towarów i usług do PKB w Polsce ok 40% a na Węgrzech ok 88%. Wskaźnik ten jest uzależniony od takich czynników jak :
PKB per capita ( kraj bardziej zamożny ma wyższy ten wskaźnik i będzie miał większy udział eksportu na jednego mieszkańca, lecz nie zawsze tak musi być)
Liczba ludności ( im kraj ma więcej ludzi tym kraj będzie miał niższy wskaźnik eksportu per capita niż kraj mający mniejszą liczbę ludności) Jest tak, gdyż dany kraj ma większy rynek wewnętrzny i producenci w tym kraju nie muszą być uzależnieni od eksportu, mają zbyt na swoim rynku.
Im niższe stawki celne tym kraj bardziej otwarty na handel międzynarodowy.
Im niższa relacja wpływu z ceł tym kraj bardziej otwarty.
Jeśli ceny w kraju są takie same jak zagranicą tzn. że kraj jest otwarty, jeśli ceny się różnią to kraj jest bardziej zamknięty.
Czym zajmują się teorie handlu międzynarodowego?
1. Dlaczego handel międzynarodowy ma miejsce, jakie są tego przyczyny i dlaczego cały czas się zwiększa?
2. Czynniki, które określają strukturę w ujęciu przedmiotowym (dlaczego akurat tym handlują) i geograficznym (kto z kim handluje, jakie kraje ze sobą)?
3. Co to są i na czym polegają korzyści z handlu międzynarodowego?
4. Jak się te korzyści z handlu dzielą pomiędzy poszczególne kraje? I jak między poszczególne przedsiębiorstwa?
5. Od czego zależy wielkość korzyści? Czy można je zwiększyć?
6. W jaki sposób wzrost gospodarczy wpływa na handel międzynarodowy? W jaki sposób handel wpływa na wzrost gospodarczy?
Teorii jest wiele, bo świat się zmieniał i inne były warunki handlu w poszczególnych wiekach.
Mieliśmy postęp w naukach ekonomicznych, w badaniach empirycznych.
Handel jest bardzo różnorodny i współcześnie jest on bardzo zróżnicowany, występują różne towary.
Ich wspólną cechą jest to że odwołują się do strony podażowej, rzadkie są teorie od strony popytu.
16.10.2013r
Od połowy XIX w. wzrost ludności: 6krotny
Wzrost produkcji: 60krotny
Wzrost handlu: 140krotny
Handel międzynarodowy rósł na przestrzeni 250lat szybciej niż produkcja światowa.
Rewolucja przemysłowa i początek XIX w, wynalazki itd. - rozwój handlu.
Na początku XIX w. dzięki maszynie parowej, kolei napędzanej silnikiem parowym, wybudowano kanał sueski, położono kabel podmorski miedzy Europą a Ameryką zaczęto budować bardziej wyrafinowane statki do przewozu towarów handel mógł się rozwijać w duzo większym wymiarze i mógł obejmować towary inne niż do tej pory.
Relacja handlu do światowego PKB została przekroczona dopiero na początku lat 70, czyli po kilkudziesięciu latach.
Zawierano również porozumienia handlowe np. o współpracy handlowej między Francja a Anglią w połowie XIX w., które miały wpływ na rozwój handlu.
Załamanie handlu przyszło wraz z I wojną światową, została odbudowana w latach 60.
Kryzys lat 30-1933 spadek obrotów handlowych aż o 2/3 w stosunku do roku 1932.
Wzrost obrotów handlowych nie jest czymś co jest pewne i zagwarantowane.
Lata 50- eksport rósł w tempie ok 8% rocznie, natomiast światowa produkcja rosła w tempie 3% rocznie.
Dużą rolę odgrywała polityka gospodarcza np. plan Marshalla, początki integracji gospodarczej, pojawienie się systemu wielostronnego, kraje zawierały indywidualne porozumienia, po II wojnie światowej powstały m.in. Bank Światowy, GATT, pojawiły się również nowe wynalazki, które obniżały koszty handlowe, pojawiły się w wyniku II wojny światowej. Pojawiły się w wyniku kryzysu sueskiego w latach 50 coraz większe statki handlowe, tankowce. Rozwój transportu lotniczego.
Wynalazki z dziedziny telekomunikacji, dzięki czemu pojawiły się w handlu towary przemysłowe, przetworzone, spowodowało to również pojawienie się nowych towarów w handlu np. świeże kwiaty. Nowe kraje, które do tej pory nie mogły uczestniczyć w handlu międzynarodowym teraz mogły zacząć. Większa liczba uczestników handlu międzynarodowego, nie tylko duże przedsiębiorstwa ale również małe. Pojawiły się usługi na szeroką skalę np. call centres, usługi medyczne.
Od 1980r. światowy handel rozwijał się szybciej niż światowa produkcja. Duży wzrost handlu brał się z:
Większa ekspansja KNT
Wzrost liczby sieci produkcyjnych, delokalizacja
Główni gracze w handlu międzynarodowym:
UE, Chiny, Stany Zjednoczone
Od 1980 do 2011 zmniejszył się w handlu udział krajów rozwiniętych, postęp techniczny i zmiany w polityce gospodarczej spowodowały, że nowe kraje weszły do handlu międzynarodowego.
UE z 37% do 30%
Stany Zjednoczone z 11% do 9%
Kraje rozwinięte: wysokie PKB per capita, wyższy rozwój technologiczny, przewaga sektora usług ( edukacyjne, medyczne, finansowe itd.)
Wyższa wartość światowego importu w porównaniu z eksportem spowodowana jest : przesunięciem czasowym (związana z księgowaniem), niedokładności statystyczne (różnice w podawaniu danych).
Handel usługami: wzrost w 2005r, obecnie nieco spadł.
Na przełomie lat 1990-2011 oscylował na poziomie ok. 20%
Eksport usług: 2011- USA, UK, Niemcy, Chiny
Import usług: 2011- USA, Niemcy, Chiny, UK
Obecnie największe znaczenie w handlu największe znaczenie mają: paliwa, artykuły przemysłu przetwórczego( zmniejszył się od roku 2007), produkty rolne najmniej.
Udział paliw i surowców mineralnych wzrósł, jak również wyroby chemiczne.
Produkty rolne zanotowały spadek, jak również produkty tekstylne, odzież, artykuły przemysłu motoryzacyjnego.
Z obiegu handlu wypadły z obiegu m.in. video, slajdy, aparaty.
Pojawiły się nowe produkty: urządzenia do włókien optycznych, ekrany, wyświetlacze kolorowe, węgiel.
Europa- przede wszystkim handel zewnętrzny (71%)
Kraje Azji coraz więcej handlują ze sobą, handel wewnętrzny.
Afryka 90% to handel zewnętrzny
Ameryka Płn.
23.10.2013r.
30.10.3013r.
Założenia teorii klasycznej:
Mamy dwa kraje, dwa towary, jeden czynnik produkcji (praca)
Zasoby pracy są stałe, praca jest jednorodna, czyli jej krańcowa wydajność jest stała,
stałe koszty jednostkowe
Praca jest różna pomiędzy krajami, a jednorodna w jednym kraju.
Kraje mają różne technologie produkcji.
Praca jest w pełni wykorzystana.
Prowadzimy rachunek ilościowy, bez jednostek pieniężnych.
Gałęzie produkcji są identyczne w obu krajach.
W gospodarce mamy warunki doskonałej konkurencji
W gospodarce panuje wolny handel, nie mam barier takich jak cła, koszty transportu.
Bogactwo krajów zależy od ilości pracy i jej wydajności
Kierunki handlu- jakie powinny być?
Adam Smith- powiedział, że jeśli kraje mają te warunki o których była mowa, to wtedy mogą ze sobą korzystnie handlować, pod warunkiem, że kierują się zasadą przewagi absolutnej.
Produkcja w jednostkach naturalnych na jednego zatrudnionego w jednostkach godziny
Ameryka Europa
Zboże 6t > 3t
Tkaniny 4m < 5m
Jednostkowe koszty produkcji liczone w jednostkach naturalnych
Zboże 1/6roboczogodziny < 1/3rbg
Tkaniny 1/4rbg > 1/5rbg
Ceny obu towarów w jednostkach pracy
Zboże 1/6rbg < 1/3rbg
Tkaniny 1/4rbg > 1/5rbg
Korzyści ze specjalizacji produkcji (w przeliczeniu na jednego zatrudnionego)
Ameryka Europa
Zboże +6t -3t +3t
Tkaniny -4m +5m +1m
Zasoby są takie same (są po prostu lepiej wykorzystane).
Dawid Ricardo i jego przykład
Wielkość produkcji w ciągu jednej rbg
Ameryka Europa
Zboże 9t > 4t 9/4= 2,25
Tkaniny 3m > 2m 3/2= 1,5
Jednostkowe koszty produkcji
Zboże 1/9rbg < 1/4rbg
Tkaniny 1/3rbg < 1/2rbg
Ceny jednostkowe
Zboże 1/9 < 1/4
Tkaniny 1/3 < ½
Korzyści ze
9t zboża= 3m tkaniny wynika z technologii
Na rynku
6t zboża= 3m tkaniny zboże zdrożało
-3m tkanin +9t zboża
+3m tkanin +3t zboża -zysk nadzwyczajny
Czy możliwy jest handel między tymi krajami?
Tak, pod warunkiem, ze kraje będą eksportowały towary, w których mają przewagę względną, czyli kraj potrafi wytworzyć coś względnie taniej lub względnie wydajniej niż jego partner.
Z Ameryki powinno płynąć zboże do Europy, a z Europy tkaniny do Ameryki.
W Europie:
Ameryka 9zb= 3tk
Europa 3zb= 2tk
9zb=?x
(9zbx2tk)/4zb=18/4=4,5tk
W Ameryce:
Europa 2tk= 4zb
Ameryka 3tk= 9zb
2tk=x x=(2tkx9zb)/3tk= 18zb/3=6zb
Jakie byłyby efekty, gdyby Ameryka specjalizowała się w produkcji tkanin a Europa w produkcji zboża (czyli na odwrót).
Am Eur Świat
Zboże 9t -4t +5t
Tkaniny -3m +2m -1m
Am: +5t zb – 1m tk= 5/9rbg -1/3rbg= 5/9 – 3/9= 2/9rbg
Ameryka na tej specjalizacji zarabia 2/9 rbg
Eur: +5t zb – 1m tk= 5/4rbg – 1/2rbg= 5/4- 2/4= 3/4rbg
Produkcja w ciągu 1 godz/1 zatrudnionego
Am Eur Swiat
Zboże 5t 4t 9t
Tkaniny 3m 1m 4m
Obliczyć zyski z wymiany (różnice cen)
Obliczyć korzyści ze specjalizacji
Am:
3m tk – 5t zb
Europa 1m tk – 4t zb
3m tk –12t zb
Europa
4t zb – 1m tk
Ameryka: 5t zb – 3m tk
4t zb - x
X=(4x3)/5= 12/5= 2,4
Am Eur Razem
Zboże -5t +4t -1t zb
Tkaniny +3m -1m +2m tk
Ameryka : -1 tzb + 2 mtk =- 1/5rbg +2/3rbg= -3/15+10/15= 7/15rbg
Europa: -1 tzb + 2 mtk = -1/4rbg + 2 rbg= 1,75rbg
Am Eur Am Eur Am Eur Am Eur
Zboże 5 3 8 10 8 10 3 6
Tkaniny 2 1 2 3 2 1 1 2
Wykład 13.11.2013
Jak sprawdzic przewage absolutną?
Jak stwierdzic przewage wzgledn?
Ujęcie klasyczne
Podstawa roznic w wydajnosciach pracy , podstawa handlu i specjalizacji sa roznice w technologiach.
Co by było gdyby technologie byky te same? Miedzy Ameryka i Europa? Ekonomisci zauważyły praca nie jest jedynym czynnikiem produkcji jak to utrzymywali klasycy, sa kapitał i ziemia. Gdyby uwzględnić jeszcze te dwa wspomniane to czy te wnioski z rozważań klasyków byłby aktualne.
Modelem (teoria) która rozwiewa dwie ww wątpliwości uwzglednia teoria neoklasyczna i jej wariant, który nazywa się teoria Hekschera- Ohhlina, która powstała w I Pol. XXw. W latach 20.Model ten pokazuje, ze gdyby kraje były jednakowe pod względem wydajności pracy i technologi i gdyby były dwa czynniki produkjcj w dowolnej kombinacji to zakładając ze preferencje nie odgrywaja roli jak w modelu klasycznym to te kraje moglby również specjalizowac i handlowac ze soba , ale pod warunkiem ze będą roznie wyposażone w czynniki produkcji, czyli to wysposazenie będzie mialo charakter względny. Czyli maja względnie rozne wielkości kapitału i pracy. Chodzi tutaj o relacje zasobow kapitału do zasobów pracy.
Naszym celem jest pokazazc jak powstaja korzyści z handlu przy roznym wyposażeniu krajów w czyniki prodkujcji przy tych samych technologiach i tych samych preferencjach konsumentów.
Model:
Opis warunków produkcji
Opis warunków konsumpcji.
1 Kształt krzywej transformacji zalezy od technologii a wielkośc od posiadanych zasobow kapitałów i pracy. Funkcja produkcji pokazuje jakie minimalne wielkości czynników produkcji (kapitału i pracy) sa potrzebne do ronych do roznych ilości produkcji.
100 produkcja 20 kapitał 20 praca
200 40 40
300 80 80
Mpa krzywych jednakowego produkty- pokazuje rozne ilości kapitałui pracy które sa potrzebne do takiej samej ilości produktu. Do wytworzenia jednej jednostki sa potrzebne takie kombinacje.
Jakie właściwości maja te funkcje produkcji?
Mogą mieć rozne właściwości:
Pierwsza wynika z kształtu izokwanty żeby wytworzyc jednostke produktu to możemy uzyc roznych kombinacji kapitału i pracy. Dotyczy stopy substytucji miedzy kapitałem i praca. Jeżeli wycofujemy jedna jednostke kapitału to musimy dołożyć tyle pracy. Wycofując stała wartość kapitału musimy za każdym razem dodawac wieksza wartośc drugiego czynnika produkcji.: -1K/+1L= -1, -!K/+2K= -1/2. Jeśli wycofujemy prace to troszke kapitału trzeba dołożyć, a jeśli wycofamy się z pracy po raz kolejny to trzba go dołożyć wiecej.
Która kombinacje należy wybrac?
Wybierzemy taka jaka nam wyznaczy relacja wymienna albo relacje cen kapitału i pracy. Te kombinacje wyznacza nam prosta która będzie styczna do krzywej jednakowego produktu it o będzie relacja wymienna.
Punkt styczności pokazuje nam ze w tym punkcie ta stopa substytucji miedzy kapitałem a praca jest rowna relacji wymiennej albo relacji cen miedzy kapitałem a praca. Punkt wyboru pokazuje nam najtansza kombinacje kapitału i pracy. Wybieramy to co najtaniej spośród wszystkich wariantów.
Dlaczego styczna do numer 1 a nie do 2 czy 3?
Prosta polega nam pokazuje rozniwz nasze mozliweosci budżetowe. Przy danej relacji cen wybieramy te kombinacje która jest najtansza i w tych ilościach ktoren umozliwa nam nasz budzet. Jeśli nie stac nas na produkcje dwoch jednostek to produkujemy jedna.
3 właściwość dotyczy koszysci skali produkcji. Ta funkcja produkcji wykazuje stałe korzyści skali produkcji. Podwojenia liczby produkcji wymaga podwojenia nakładów. Styczne sa od siebie w jednakowym oddaleniu i to pkazuje stałe korzyści skali.
4 wałsciwość będzie wynikala z naszego założenia ze dobro x traktujemy jako dobro pracochłonne a dobro y jako dobro kapitałochłonne. Przebieg tej funkcji wynika z naszgo załeozenia. Izokwanty dla dobra y sa bliżej osi kapitału, a x bliżej osi pracy. T a właściwość jest obowiazujaca i niezależnie od relacji cen. To ze dobrox jest pracochłonne a y kapitałochłonne powoduje ze prowadza linie przez punkty styczne otrzymujemy trojkat. Sciazki ekspansji pokazuja jaka jest relacja kapitału do pracy czy pracy do kapitału w obu przemyslach. To ze dobro jest pracochłonne oznacza ze Kx/Lx < Ky/Ly
Funkcja produkcji dla kraju dla dwoch dóbr praco- i kapitałochłonnego.
Msuimy nałożyć te dwa wykresy na siebie tak by początku układu współrzędnych były naprzeciw siebie.. ten rysunke pokazuje zasoby kapitłu i pracy w danym okresie w danym kraju i nazywamy go diagramem albo skrzynka Edwarda. Irlandzki ekonomista który. To jestII Pol XIX wieku, zmarł w latach 20. Zasłynął tym, ze wprowadził narzędzia matematyczne do ekonomii.
Analiza ściągniętego rysunku
Funkcja produkcji dla dobra x i ma tylko diwe izokwanty , anatomiast dla dobra y mamy trzy izokwanty. Punkt c pokazuje nam jakas kombinacje produkcji onu dóbr. Produkcje dobra y w wielkości y1 i x w wielkości x2. Ten punkt oznacza jednoczesnie oznacza ze w pelni wykorzystane sa zasoby. Czy ten punkt jest optymalny? Czy można np. zwiększyć produkcje jednego dobra bez zmnaijszania produkcji drugiego dobra. Łatwo można zauważyć ze można. Takim punktem będzie punkt D. Pordukujemy tyle samo dobra x ale mniej dobra y. Punkt c jest optymalny bo daje pelne wykorzystanie zsobów. Izokwant sa styczne w punkcie to znaczy e krancowe stopy substytucji kapitału i pracy sa jednakowe. Proporcje zuzycia tego kapitału i pracy pokazuje prosta przechodzaca przez podatek układu współrzędnych i przez punkt D. Wzgledne ceny kapitału i pracy pokazywałaby nam prosta która będzie przechodzila przez ten punkt.
W punkcie efektywnej produkcji mamy określone relacje kapitału i pracy i mamy identyczne relacje cen zasobow . Punkt D to punkt optimum.
Drugim punktem jest E. tez mamy styczności krzywych jednakowego produktu dla dobra x i y. Jaka jest roznica miedzy punktem D i E. Róznica jest taka, ze w punkcie D mamy inna strukture produkcji. W punkcie D jesteśmy dalej od początku układu tzn ze wiecej produkujemy wiecej dobra y a w punkcie E mniej produkcji dobra x. Zmieniło się jeszcze to ze w punkcie D i E jest inna relacja zasobow w obu przemysłach., czyli relacja kapitału do pracy. W punkcie E sciazka ekspansji dla dobra x jest poznizej tej sciazki Ox. To znaczy ze ze tutaj produkcja jest bardziej pracochlonna. A co z dobrem Y Zwikszajc produkcje dobra Y a wiec kapitałochłonnego a wiec ograniczaja cprodkucje dobra x zmieniaja się technologia i staja się bardziej pracochłonne. W tym unkcie zatem wykorzystujemy do produkcji dobra Y wiecej kapitału pracy a to powoduje ze staje się bardziej pracochlonna bo musi te zasoby pracy wchłonąć, wiec zmienia się technologia na mniej zaawansowana.
Punkty Ei D sa na takiej krzywej zielonej Krota się nazywa krzywa kontraktu i ona jest zbiorem wszystkich punktów która pokazuje wszystkie optymalne struktury produkcji obu dórb. Tzn ze nie można zeikwszyc produkcji jednego bez ograniczenia drugiego.
A dlaczego krzywa kontraktu jst taka wypukła?
Nie może być linia prosta bo gdyby była to oznaczałoby to ze w produkcji dobra x i dobra y kapital i praca jest uzywany w takich samych proporcjach a my zakladamy ze nie może być
A dlaczego nie może być wypukła w druga strone?
Gdyby była to oznaczałoby to ze dobro y jest pracochłonnym a dobro x jest dobrem kaiptlochlonnym.
Jak się z krzywej kontraktu tworzy krzywa transformacji?