Daty-476: Odoaker, wódz ostrogotów zdetronizował ostatniego cesarza rzymskiego; 330-początki cesarstwa bizantyjskiego II stolica w Konstantynopolu; 395-podział państwa przez Teodozjusza I Wielkiego na swych synów; 496-Chlodwig z Merowingów przyjmuje chrzest; 732- zwycięstwo Karola Młota pod Poitiers nad arabami; 622-hidżra czyli ucieczka z mekki do medyny, początek ery mahometańskiej; 800-Koronacja K. Wielkiego na cesarza przez papieża Leona III; 843-traktrat w Verdun; 919-wybór Henryka I Ludolfinga na wladce Niemiec; 934-powstrzymanie Węgrów na rzeką unstrut przez ludolfina; 955-pokonanie Węgrów przez Ottona I na Lechowym polu; 962-koronacja Ottona I na cesarza przez papieża Jana XII i utworzenie pierwszej rzeszy; 1024-Henryk II Kłótnik ostatni z ludolfingów i polityka ekspansji; 1066-bitwa pod Hastings; kolonat-nazwa systemu organizacji wielkiej własności ziemskiej; monastycyzm- na Zach. twórcą Benedykt z Nursji uznany później za świętego, założył klasztor dla którego napisał regułkę funkcjonalności; major dom- dostojnik zarządzający dworem królewskim; hrabstwo-podział administracyjny we wnętrz państwa z hrabią na czele; marchie- na terenach przygranicznych z margrabią na czele; ikonoklazm- uważali że kult do obrazów to przejaw pogaństwa, zostali potępieni; Ikonodułowie- niewolnicy ikon, głęboka cześć dla ikon, przekonani o ich cudownej mocy; ogień gracki- flota państwa składająca się z dużej armii; cezaropapizm- władca stoi na czele instytucji państwowych i kościelnych; Justynian Wielki- odbudował cesarstwo( 527-565) oraz kodyfikacja prawa tzw. Kodeks Justyniana w 529.; Islam- monoteistyczna religia muzułmanów i rola świętej księgi Koran, wiara w jednego boga Allacha, to poddanie się woli bożej, świątynia to mekka , zapoczątkował Mahomet, obowiązuje ich 5 filarów wiary: wyznanie wiary w Allacha, modlitwa przynajmniej 5 razy dziennie z twarzą w stronę mekki, przynajmniej raz w życiu pielgrzymka do mekki, miesiąc postu zwany ramadan; kalif-następcy Mahometa; bazyleus- cesarz i jeden z trzech archontów mający pieczę nad sprawowanymi religiami w starożytnych Atenach; monarchia patrymonialna- forma państwa w której władca traktuje podległy mu kraj jako własność, władzę przekazuje potomstwu; podział państwa K. Wielkiego na wnuków: Lothar- zachował tytuł cesarski i pas ziemi wzdłuż Renu od Morza północnego do Alp, Karol Łysy dawną Galię ziemię na Zach. od Renu czyli późniejszą Francję, Ludwik Niemiec terytoria na wsch. od Renu późniejsze Niemcy które wcześniej nie należały do cesarstwa; Feudalizm – 1. Ustrój lenny. 2. System zbudowany na bezpośredniej zależności – poddaństwie chłopów w stosunków do wielkich właścicieli ziemskich; wasal mego wasala nie jest moim wasalem; Inwestytura – przekazanie wasalowi lenna przez seniora, który wręczał wasalowi jakiś przedmiot wyobrażający lenno; beneficjum- dobrodziejstwo, dobro czyli nadane dobra ziemskie w użytkowanie jako podziękowanie lub wynagrodzenie; przywileje- ekonomiczne czyli zwalniające osoby lub instytucje np. kościół bądź określone obszary od powinności podatkowych na rzecz państwa, sądowy wyłączał ludność zamieszkującą dane dobra ziemskie z pod sądownictwa władcy; renta feudalna- dochód dostarczał chłop feudałowi za użytkowanie ziemi; Czysz czyli świadczenie w pieniądzach; danina czyli świadczenie w bydle, zbożu, wyrobach rzemieślniczych; pańszczyzna czyli przymuszona darowizna praca chłopa na polu feudała oraz tzw. dziesięcina.; oratores- duchowieństwo, modlą się, laboratores- chłopi, pracują; Styl romański styl, który panował w Europie w XI i XII w., a na niektórych terenach także jeszcze w wieku XIII. Jego najbardziej charakterystyczną cechą jest stosowanie w architekturze łuku półpełnego; Słowianie Zach. zajmowali tereny między Łabą a Bugiem od Bałtyku do środkowego Dunaju, na Zach. graniczyli z frankami, przyjmowali chrześcijaństwo z Zach. uznając zwierzchnictwo papieża w Rzymie; Słowianie wsch. Tereny od Bugu do Wołgi, Słowianie płd. Półwysep Bałkański uznając zwierzchność patriarchy z Konstantynopola w liturgii język słowiański i alfabet głagolica przekształcony na cyrylicę