Badania fizykalna – Badanie Narządu Wzroku

Badanie ostrości wzroku

Ostrość wzroku to zdolność rozróżnienia szczegółów obserwowanego przedmiotu. Sprawdza się:

• Ostrość wzroku do dali – czytanie każdym okiem osobno, z odległości 5m (prawidłowo 5/5)

• Ostrość wzroku do bliży – czytanie z odległości 30 cm, prawidłowa ostrość wzroku do bliży to 0.5

• Widzenie barwne – za pomocą tablic pseudoizochromatycznych Ishihary

Badanie pola widzenia

W badaniu pola widzenia wykorzystuje się:

• Metodę konfrontacyjną – zorientowanie się czy w polu widzenia nie występują duże ubytki, porównanie pola widzenia badającego i badanego

• Perymetrię – ilościowa metoda badania pola widzenia za pomocą specjalnych aparatów – perymetrów. Dysponują one wieloma programami: badanie przeglądowe całego pola widzenia lub precyzyjne badanie jego części w zależności od spodziewanych uszkodzeń.

Badanie wad refrakcji

Wada refrakcji popularnie nazywana wadą wzroku, powoduje że optyczny układ oka nie skupia na siatkówce równoległej wiązki promieni. Układ optyczny oka to wszystkie jego ośrodki optyczne – rogówka, komora przednia, soczewka i ciało szkliste.

Najbardziej powszechną metodą oceny wad refrakcji jest autorefraktometria – komputerowe badanie wzroku. Pozwala szybko określić wartość wady sferycznej oraz ewentualną niezborność i jej oś. Wadą jest niemożność pełnego wyeliminowania akomodacji, która jest źródłem istotnych błędów, jeśli badający nie pamięta o konieczności farmakologicznego porażenia akomodacji.

Badanie fizykalne oczodołu i narządów dodatkowych gałki ocznej

Badanie oczodołów - zaczyna się od oglądana (pozwala ocenić zewnętrzną symetrię budowy oczodołów i osadzenie gałek ocznych), dalej badanie palpacyjne (zorientowanie się w stanie kości i tkanek miękkich u wejścia do oczodołu)

Zmiany w zakresie kości oczodołu i wypełniających go tkanek mogą uwidaczniać się w postaci:

• Nieprawidłowego osadzenia – wytrzeszcz/zapadniecie gałek

• Ustawienie: zez towarzyszący/porażenny/patologiczny, procesy wewnątrzoczodołowe przemieszczające jedną z gałek

• Ruchomość gałki: zez porażenny, zepchnięcie gałki przez masy wewnątrzoczodołowe lub pourazowe zakleszczenie mięśni gałkoruchowych w złamaniach ścian oczodołu

Ocena szpary powiekowej – szpara powiekowa powinna być obustronnie jednakowej wielkości, a brzeg wolny powieki górnej powinien przykrywać nie więcej niż 2mm rogówki. Szczelność zamknięcia szpary powiekowej sprawdza się, polecając badanemu zamknąć oczy jak do snu

Opadnięcie powieki górnej – może powodować zwężenie szpary powiekowej, przesłaniać źrenice, znosić całkowicie szparę powiekową

Odwinięcie powieki dolnej – nieprawidłowy odpływ łez

Podwinięcie powieki dolnej – nieprawidłowe ustawienie rzęs oraz uszkodzenie nabłonka spojówki i rogówki

Przy podejrzeniu ciała obcego pod powieką górną należy ja odwrócić za pomocą palców obu rąk badającego lub przy użyciu specjalnego odwracadła (serio to się tak nazywa…)

Ocena spojówek – zwraca się uwagę na ukrwienie spojówek, zmiany patologiczne, obecność ciał obcych. Służy do tego lampa szczelinowa.

Ocena układu łzowego – rozpoczyna się oględzinami. Menisk łez nad powieką dolną świadczy albo o wzmożeniu ich wydzielania albo o utrudnieniu odpływu. Uczucie suchości spojówek lub wyraźnie widoczna sucha i matowa powierzchnia spojówek i rogówek świadczą o niedoborze wydzielania łez.

Próba uciskowa – ocena drożności kanału nosowo-łzowego. Próba jest dodatnia gdy przy ucisku palcem okolicy woreczka łzowego pojawia się tam wydzielina śluzowa lub ropna.

Płukanie dróg łzowych – ocena drożności kanału nosowo-łzowego. Płukanie płynem fizjologicznym za pomocą strzykawki zakończonej igłą Anela. Dodatnia gdy płyn cofa się do worka spojówkowego

Test Schirmera – badanie wydzielania łez. Polega na umieszczeniu pasków bibuły filtracyjnej w dolnym sklepieniu worka spojówkowego i pomiarze zwilżenia bibuły.

Badanie fizykalne przedniego odcinka oka

Służy do tego biomikroskop czyli lampa szczelinowa wyposażona w system optyczny powiększający obraz i posiadająca oświetlenie w kształcie szczeliny, którą można ustawić na badanej części oka. Za pomocą biomikroskopu możemy obejrzeć też dno oka, jeśli między okiem a biomikroskopem będzie soczewka. Za pomocą biomikroskopu ocenia się rogówkę, komore przednią, kąt rogówkowo-tęczówkowy, tęczówkę, stan źrenic, soczewkę.

Badanie stanu źrenic i ich odruchów

Nierówność źrenic – objaw patologii układu wegetatywnego lub wynik stosowania leków działających na ten układ

Reakcja bezpośrednia i przeciwstronna (konsensualna) na światło – pozwala określić uszkodzenie drogi dośrodkowej i odśrodkowej odruchu źrenicznego

Uzupełnieniem badania odruchów źrenic na światło jest reakcja zwężenia podczas konwergencji i akomodacji

Badanie fizykalne tylnego odcinka oka

Ciało szkliste – badamy po rozszerzeniu źrenic, zmiany w strukturze są widoczne w świetle lampy szczelinowej. Przy nieprzejrzystości struktur optycznych badanie USG

Dno oka – zwracać uwagę na wygląd tarczy nerwu wzrokowego, dołka centralnego i naczynia krwionośne siatkówki