Planowanie – decydowanie o podjęciu działań zorientowanych na wywołanie zjawisk, które nie zaistniały samoistnie.Proces planowania obejmuje: prognozowanie, programowanie, tworzenie planu.
Proces planowania:ustalenie celów,zidentyfikowanie problemów,poszukiwanie alternatywnych rozwiązań,ocenianie konsekwencji,dokonanie wyboru,wdrażanie planu,kontrola realizacji.
Wynikiem planowania jest zbiór decyzji.
Cechy planów:celowość,prymat planowania,komplement ość,worzenie planu.
Określanie celu to najważniejszy krok planowania.
Gospodarka przestrzenna – całokształt działań biernych i czynnych dotyczących podmiotów i przedmiotów związanych z organizacją użytkowania przestrzeni. Celem gospodarki przestrzennej jest zarówno ochrona określonych wartości przestrzeni jak i racjonalne kształtowanie przestrzeni przez stymulowanie procesów gospodarczych.
Działania ochronne obejmują dążenie do zachowania równowagi pomiędzy elementami naturalnymi środowiska a wytworami działalności ludzkiej. Natomiast kształtowanie przestrzeni to działania przekształceniowe związane z nowymi kierunkami rozwoju społeczno - gospodarczego.
Planowanie przestrzenne – całokształt działań zmierzających do zapewnienia prawidłowego rozwoju poszczególnych obszarów kraju, sztuka organizowania przestrzeni na potrzeby człowieka, przy jednoczesnym uwzględnieniu wzajemnych powiązań poszczególnych regionów, a nawet nadrzędnych interesów ogólnokrajowych.
Urbanistyka – nauka o programowaniu i planowaniu miast i osiedli oraz ich powstawaniu i historii rozwoju. Zajmuje się ona analizą struktur miejskich i na tej podstawie opracowuje koncepcje planistyczne. Zadania urbanistyki obejmują minimalizację konfliktów interesów użytkowników poszczególnych obiektów budowlanych i ochrona środowiska zarówno przyrodniczego jak i kulturowego.
Przestrzeń – specyficzny zbiór pewnej liczby faktów o określonych zależnościach (przestrzeń czterowymiarowa).
W gospodarce przestrzennej najbardziej użyteczna jest przestrzeń określona jako geodezyjna i geograficzna.
Przestrzeń geodezyjna – wywodzi się z wyobrażenia przestrzeni absolutnej, a więc pozbawionej jakichkolwiek granic i istniejącej niezależnie od materii. Jednocześnie musi ona mieć początkowy punkt odniesienia, a tu punktem tym jest powierzchnia ziemi.
Przestrzeń geograficzna – utworzona przez zbiór obiektów materialnych ze wszystkimi własnościami materii a więc zróżnicowana pod względem fizycznym, biologicznym i geochemicznym.
Rozwój - proces kierunkowych przemian i obszarów wiejskich, w którego toku przechodzą one od form lub stanów prostszych do form lub stanów bardziej złożonych. doskonalszych pod określonym względem.
Instrumenty realizacji planów:proceduralne - poprzez podejmowanie decyzji administracyjnych;planistyczne – polegające na wymaganiu posiadania planów;ekonomiczne – zróżnicowana polityka np. polityka podatkowa, systemu kredytowania, zakresu wyposażenia infrastrukturalnego na koszt gminy;informacyjne – mające na celu pobudzenie działań inwestycyjnych i innych na rzecz rozwoju gminy;
Czynniki uwzględnione w zagospodarowaniu przestrzennym:wymagania ładu przestrzennego,walory architektoniczne i krajobrazowe,wymagania ochrony środowiska,wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi,wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego,walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własności,potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa.
Ład przestrzenny – takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy:harmonijną całość,uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania: funkcjonalne,społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe, kompozycyjno estetyczne.
Czynniki wpływające na zachowanie ładu przestrzennego:odpowiednie rozmieszczenie przestrzenne funkcji – poszczególne funkcje w optymalnych miejscjach,odpowiednie sąsiedztwo funkcji – bezkonfliktowe i dające największe korzyści,odpowiednia struktura pionowa – zachowanie proporcji wysokości, występowanie dominanty,odpowiednia struktura pozioma – harmonia w strukturze użytkowania i władania czyli odpowiedni kształt i wielkość działek, rozłogu, pól siewnych i gospodarstwa wiejskiego, odpowiednie oddalenie od podmiotów gospodarczych.
W miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego następuje:ustalenie przeznaczenia terenu,rozmieszenie inwestycji celu publicznego, określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu
Środowisko – ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych przez człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta, rośliny, krajobraz, klimat.
Interes publiczny – uogólniony cel dążeń i działań, uwzględniających zobiektywizowane potrzeby ogółu społeczeństwa lub lokalnych społeczności związanych z zagospodarowaniem przestrzennym.
Inwestycja celu publicznego – działanie o znaczeniu lokalnym (gminnym) i ponadlokalnym (powiatowym, woj. i krajowym), stanowiące realizacje celów, o których mowa w ustawie o gosp. nieruch. (art. 6). Cele publiczne traktujemy przedmiotowo, a nie podmiotowo.
Obszar problemowy – obszar:szczególnego zjawiska z zakresu gosp. przestrzennej,lub występowania konfliktów przestrzennych wskazany w planie zagospodarowania przestrzennego woj. lub określony w SUiKZPG.
Dobra kultury współczesnej – nie będące zabytkami dobra kultury tj. pomniki, miejsca pamięci, budynki, ich wnętrza i detale, zespoły budynków, założenia urbanistyczne i krajobrazowe, będące uznanym dorobkiem współcześnie żyjących pokoleń, jeśli cechuje je wysoka wartość artystyczna lub historyczna.
Teren zamknięty – teren o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa.
Działka budowlana – nieruchomość gruntowa lub działka gruntu, której wielkość, cechy geometryczne, dostęp do drogi publicznej i wyposażenie w urządzenia infrastruktury technicznej spełniają wymogi realizacji obiektów budowlanych wynikające z odrębnych przepisów i aktów prawa miejscowego.
Walory ekonomiczne przestrzeni – cechy, które można określić w kategoriach ekonomicznych.
Powierzchnia sprzedaży – część ogólnodostępnej powierzchni obiektu handlowego stanowiącego całość techniczno – użytkową, w której odbywa się bezpośrednia sprzedaż towarów ( bez wliczania do niej powierzchni usług i gastronomii oraz powierzchni pomocniczej, do której zalicza się powierzchnię magazynów, biur, komunikacji, ekspozycji wystawowej itp.).
Mpzp sporządza się obowiązkowo jeśli:wymagają tego przepisy odrębne (ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych, ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami),są to obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości,dotyczy to obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych powierzchni sprzedaży >2000m2 ,są to obszary przestrzeni publicznej.
Rozporządzenie określa zakres projektu planu miejscowego w części tekstowej i graficznej, a w szczególności wymogi dotyczące:materiałów planistycznych,skali,stosowanych oznaczeńnazewnictwa,standardów
Projekt tekstu planu miejscowego zawiera:podstawę prawną podjęcia uchwały,określenie granic obszaru objętego uchwałą,określenie integralnych części uchwały,ustalenia, o których mowa w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy.
W planie określa się:przeznaczenie terenów, linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu, zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej,wymagania wynikające z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych, parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym linie zabudowy, gabaryty obiektów i wskaźniki intensywności zabudowy, szczególne warunki zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy, szczegółowe zasady i warunki scalania i podziału nieruchomości objętych planem miejscowym,zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej,sposób i terminu tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów,ustalenia dotyczące obszarów rehabilitacji,stawki procentowe, na podstawie których ustala się opłatę planistyczną.