Neurologia, wykład V 26.03.08
Guzy mózgu
największa zachorowalność na guzy mózgu na obszarach: USA, Brazylii i Europy
histologiczna klasyfikacja (wg WHO)
ocena patologiczna:
guzy o niskiej złośliwości
guzy o wysokiej złośliwości
ocena radiologiczna:
guzy nie wzmacniające się po kontraście
guzy wzmacniające się po kontraście
ocena neurochirurgiczna:
guzy miękkie (łatwiejsze do operacji)
guzy twarde (trudne do usunięcia, nie da się odessać)
rodzaje złośliwości:
złośliwość histologiczna - ocena cech mikroskopowych (atypii komórkowej, podziałów komórkowych, naciekania, zmian naczyniowych, martwicy - bardzo złośliwe guzy)
złośliwość biologiczna - szybki rozrost, krwawienie do guza, naciekanie
złośliwość kliniczna
stopnie złośliwości:
- guzy łagodne
- guzy łagodne - wolno rosnące
- guzy anaplastyczne
- guzy złośliwe - martwica
ogólne aspekty kliniczne:
postępujący deficyt neurologiczny (68%)
niedowłady, osłabienie motoryki (45%)
bóle głowy (54%)
napady padaczkowe (26%)
bóle głowy:
bóle głowy związane są z podwyższeniem ICP lub bez podwyższenia ICP - 50%
nasilają się podczas kaszlu, wysiłku, pochylania - 30%
związane z nudnościami i wymiotami - 40%
mogą być podobne do napięciowych bólów głowy
etiologia:
podwyższona ciasnota wewnątrzczaszkowa
efekt masy
wodogłowie
efekt masy związany z obrzękiem
efekt masy związany z krwawieniem do mózgu
naciekanie lub ucisk ośrodków unerwionych czuciowo:
okostna
ściany naczyń
opona twarda
guzy tylnego dołu czaszkowego:
wzrost ciasnoty wewnątrzczaszkowej z powodu wodogłowia (objawy):
bóle głowy
nudności, wymioty
obrzęk tarcz nerwów wzrokowych
zaburzenia chodu
zawroty głowy
podwójne widzenie
objawy związane z lokalizacja guza:
półkula móżdżku - bezład kończyn, dysmetria, drżenia zamiarowe
robak móżdżku - chód na szerokiej podstawie, bezład kończyn, zataczanie się
pień mózgu - uszkodzenia nerwów czaszkowych, oczopląs obrotowy lub pionowy
gdy trójdzielny podrażniony - neuralgia, ból
guzy nadnamiotowe:
objawy związane z ciasnota wewnątrzczaszkową:
efekt masy guza i towarzyszący obrzęk
zablokowanie krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego, wodogłowie, rzadko torbiel koloidowa
objawy ubytkowe:
niszczenie miąższu mózgu przez naciekanie
niszczenie poprzez ucisk, obrzęk, krwawienie
ucisk nerwów czaszkowych
bóle głowy
napady padaczkowe
zaburzenia psychiczne
objawy sugerujące TIA lub udar mózgu (z powodu zamknięcia naczynia przez komórki nowotworowe lub krwawienia do guza)
guzy przysadki (zaburzenia endokrynologiczne, udar przysadki, płynotok masowy) (!)
pierwotne guzy mózgu (glejaki):
gwiaździaki - 12000 przypadków rocznie w USA, (bardzo duża torbiel)
czynniki ryzyka - linie wysokiego napięcia, telefonia komórkowa itp.
rozwój glejaków:
z komórek gleju gwiaździstego
z komórek gleju skąpowypustkowego (skapodrzewiak)
z komórek gleju wyściółkowego (wyściółczak)
nowotwory glejowe mieszane
etiologia:
dziedziczenie (oponiaki, gwiaździaki, włókniakonerwiaki)
pochodzenie z pozostałości komórek embrionalnych (czaszkogardlaki,...)
rozwój guza z komórek listków zarodkowych (torbiel naskórkowa i skórzasta - elementy epidermoidalne)
urazy (oponiaki)
promieniowanie jonizujące (glejaki, oponiaki)
wirusy (chłoniaki)
czynniki karcinogenne (linie wysokiego napięcia, telefony komórkowe, węglowodory)
wolne rodniki
patologia:
angiogeneza - szybkie namnażanie się nowych naczyń
niepohamowany rozrost
inwazyjność
zdolność do migracji
glejak wilopostaciowy - największa złośliwość, 3-7 dekada życia, średni wiek wystepowania - niska złośliwość (11 lat, inne AA - 46 lat, GBM - 56 lat), średnie przeżycia - LGA - 7-10 lat