Otępienie naczyniowe, Działy, Neurologia, materiały


Otępienie naczyniowe

Otępienie naczyniowe - to druga co do częstości występowania przyczyna otępienia (5-17%). Zaburzenia funkcji poznawczych są tu wtórne do patologii naczyniowej. 10-18% to chorzy z cechami współwystępowania choroby Alzheimera i otępienia naczyniowego (otępienie mieszane).

Termin "otępienie naczyniowe" obejmuje w rzeczywistości liczne zespoły zaburzeń funkcji poznawczych wtórnych do:

Otępienie naczyniowe może być również związane z chorobą Binswangera lub genetyczną formą demencji- np. CADASIL.

Objawy otępienia naczyniowego są klasyfikowane zgodnie z kryteriami NINDS/AIREN (17). Przy różnicowaniu otępienia naczyniowego i choroby Alzheimera pomocna jest natomiast skala Hachińskiego (tabela 3).

Tabela 3. Skala niedokrwienna Hachińskiego

Objawy:

  • Nagły początek

  • Etapowa progresja

  • Zmienny przebieg

  • Nocne splątanie

  • Względne zachowanie cech osobowości

  • Depresja

  • Dolegliwości somatyczne

  • Labilność emocjonalna

  • Nadciśnienie tętnicze

  • Udar mózgu w wywiadzie

  • Udokumentowana miażdżyca

  • Ogniskowe objawy neurologiczne

  • Ogniskowe zmiany w CT lub MR

Liczba punktów 7 i więcej oznacza otępienie naczyniowe, 1-4 to choroba Alzheimera, 5-6 - otępienie mieszane

Klinicznie można wydzielić dwa typy otępienia naczyniowego.

Pierwszy, otępienie wielozawałowe, jest dość łatwy do różnicowania z chorobą Alzheimera. Od tej choroby różni się nagłym początkiem, często wiąże się z przebytym udarem mózgu, charakteryzuje się skokowym, falującym narastaniem deficytów poznawczych, nierównomiernym uszkodzeniem tych funkcji (upośledzenie jednych przy zachowaniu w dobrym stopniu drugich), obecnością ubytkowych objawów neurologicznych oraz obecnością zmian ogniskowych w CT lub MR mózgu odpowiadających przebytemu udarowi (lub udarom) mózgu. Wywiad jest obciążony obecnością chorób naczyniowych. Przeprowadzone badania wskazują, że po przebytym udarze mózgu objawy demencji pojawiają się w różnym odstępie czasu. Po upływie 1-2 lat zaburzenia funkcji poznawczych stwierdza się jednak aż u 30% chorych.

W drugim typie otępienia naczyniowego "podkorowym" rozpoznanie jest trudniejsze, ponieważ obraz przypomina klinicznie chorobę Alzheimera. Przebieg choroby postępuje powoli, a w badaniu neurologicznym często nie ma objawów przemawiających za ogniskowym uszkodzeniem mózgu. W różnicowaniu tego typu otępienia naczyniowego z chorobą Alzheimera podkreśla się więc występowanie spowolnienia psychoruchowego, dość wczesne zaburzenia zwieraczy, częste nieuzasadnione upadki, znaczną labilność emocjonalną, drażliwość i częstszą, towarzyszącą różnym fazom choroby depresję i apatię (19). Warto tu przypomnieć, że otępienie naczyniowe jest związane najczęściej z chorobą małych naczyń na skutek zmian wywołanych przez źle leczone nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę (szkliwienie i włóknienie naczyń) (20). Do kategorii otępienia naczyniowego podkorowego włącza się zarówno stan zatokowaty, jak i chorobę Binswangera

Otępienia potencjalnie odwracalne

Otępienie jest objawem występującym w wielu chorobach neurologicznych, psychiatrycznych, a także internistycznych. Istnieje prawdopodobnie kilkadziesiąt przyczyn otępienia. Nieuzasadnione jest przekonanie o niekorzystnym rokowaniu w każdym przypadku otępienia. Ocenia się, że u około 10% osób zaburzenia funkcji poznawczych mają charakter odwracalny (6). Przyczyną zgłaszanych przez chorego zaburzeń funkcji poznawczych, zwłaszcza w starszym wieku, mogą być zaburzenia hormonalne (niedoczynność tarczycy, nadczynność nadnerczy), przewlekła hipoglikemia, zaburzenia elektrolitowe (hiponatremia), niedobory witamin B1 i B12, niedobór kwasu foliowego i kwasu nikotynowego, choroby wątroby i nerek, neuroinfekcje (neuroborelioza, kiła, gruźlica, AIDS, grzybice), choroby pasożytnicze, procesy rozrostowe, urazy czaszkowo-mózgowe, przewlekłe zatrucia tlenkiem węgla, manganem, rtęcią, złotem, bizmutem, glinem, zaburzenia w krążeniu płynu mózgowo-rdzeniowego (wodogłowie normotensyjne - zespół Hakima). Należy również pamiętać, że bardzo częstą przyczyną przemijających zaburzeń funkcji poznawczych jest stosowanie niektórych leków (np. benzodwuazepin) i nadużywanie alkoholu. Przewlekłe nadużywanie leków i alkoholu może powodować wystąpienie zaburzeń funkcji poznawczych zarówno w mechanizmie uszkodzenia wątroby, niedożywienia, jak i bezpośredniego toksycznego uszkodzenia mózgu. Wszystkie wymienione zaburzenia mogą też nasilać istniejące objawy otępienia.

Wczesne, właściwie postawione rozpoznanie, często już w gabinecie lekarza pierwszego kontaktu i włączenie prawidłowego leczenia jest w tych przypadkach szczególnie istotne, gdyż niektórym postaciom otępieniom można zapobiec lub je wyleczyć.

Inne postępujące choroby neurologiczne z towarzyszącym otępieniem

Do najczęściej spotykanych należą choroby, w których występujące otępienie ma cechy otępienia podkorowego: choroba Parkinsona (w trakcie choroby otępienie rozwija się u około 20-50% chorych), postępujące porażenie nadjądrowe (otępienie występuje u około 50% chorych) i choroba Huntingtona (otępienie, obok ruchów mimowolnych jest stałym objawem). Niektóre inne choroby neurologiczne ze współistniejącym otępieniem to m.in. zwyrodnienie oun z odkładaniem się żelaza w mózgu (dawniej choroba Hallervordena-Spatza), zespół Shy-Dragera, zanik wieloukładowy (MSA- multiple system atrophy), zwyrodnienie korowo-podstawne, zwyrodnienie nigrostriatalne, choroba Wilsona, stwardnienie rozsiane i inne.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
utrata przytomności, Działy, Neurologia, materiały
ZESPOL ZMECZENIA A ZABURZENIA WEGETATYWNE U CHORYCH NA STWARDNIENIE ROZSIANE, Działy, Neurologia, ma
Zespół Hornera, Działy, Neurologia, materiały
PlynMR, Działy, Neurologia, materiały
Patofizjologia udaru niedokrwiennego - udar, Działy, Neurologia, materiały
udarniedokrwienny, Działy, Neurologia, materiały
Laryngologiczne przyczyny monoparez czaszkowych, Działy, Neurologia, materiały
Zespół Browna-Séquarda, Działy, Neurologia, materiały
oponiaki, Działy, Neurologia, materiały
Zaburzenia połykania, Działy, Neurologia, materiały
ZESPÓŁ POST–POLIO, Działy, Neurologia, materiały
Wodogłowie, Działy, Neurologia, materiały
Leczenie farmakologiczne miasteni, Działy, Neurologia, materiały
Zespol wzmozonego cisnienia srodczaszkowego, Działy, Neurologia, materiały
Uszkodzenie nerwów okoruchowych, Działy, Neurologia, materiały
Badanie neurologiczne, Działy, Neurologia, materiały

więcej podobnych podstron