SIEĆ BEZP. FIN.- stanowi w warstwie pojęcia zespół rozwiązań instytucjonalnych i regulacyjnych służących zapewnieniu stabilności rynku fin. W WYMIARZE INSTYTUCJONALNYM BEZP. RYNKU FIN. tworzą!!!! FUNKCJE SIECI BEZP. FINANSOWEGO: nadzór bankowy - prewencyjna; banki centralne ZK; system gwarantowania depozytów - zarządcza i ZK NADZÓR NAD INSTYTUCJAMI FINANSOWYMI W RP: Komisja Nadzoru Finansowego- naczelny organ sprawujący nadzór nad rynkiem fin; NBP- podstawowym celem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen przy jednoczesnym wspieraniu polityki gosp. rządu; Rada Ministrów w tym Ministerstwo Finansów; Bankowy Fundusz Gwarancyjny(który posiada uprawnienia zarówno do wypłaty środków gwarantowanych w przypadku ogłoszenia upadłości banku, jak i do udzielania pomocy finansowej bankom znajdującym się w stanie niebezpieczeństwa niewypłacalności) KNF (Komisja Nadzoru Finansowego) – jest centralnym organem władzy państwowej, który sprawuje kontrolę nad rynkiem finansowym. Komisja Nadzoru Finansowego została powołana do życia ustawą z dnia 21 lipca 2006 roku, o nadzorze nad rynkiem finansowym. W momencie utworzenia KNF, przejęła ona kompetencje Komisji Papierów Wartościowych i Giełd, Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych oraz Generalny Inspektorat Nadzoru Banku. Ustawa o KNF weszła w życie z dniem 1 stycznia 2008 roku. Od tamtej pory nadzór nad KNF sprawuje Prezes Rady Ministrów. W skład KNF wchodzi siedem osób, tj.: przewodniczący, dwóch zastępców przewodniczącego i pozostałych czterech członków (prezes Narodowego Banku Polskiego, przedstawiciel Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, minister właściwy do spraw instytucji finansowych i minister właściwy do spraw zabezpieczania społecznego).Komisja Nadzoru Finansowego ma za zadanie dbać o prawidłowe funkcjonowanie rynku finansowego. Musi dbać o jego stabilność oraz bezpieczeństwo. Szczególnie ważne jest zapewnienie ochrony uczestnikom tego rynku. Jest to możliwe dzięki realizacji celów, które są określone w ustawach Prawa Bankowego. Są to przede wszystkim ustawy o nadzorze nad rynkiem kapitałowym, o elektronicznych instrumentach płatniczych, o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych oraz o nadzorze uzupełniającym nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego. ZADANIA KNF- sprawowanie nadzoru nad rynkiem finansowym określonego w art. 1 zakres regulacji ustawy, ust. 2; podejmowanie działań służących prawidłowemu funkcjonowaniu rynku finansowego; podejmowanie działań mających na celu rozwój rynku finansowego i jego konkurencyjności; podejmowanie działań edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego; udział w przygotowywaniu projektów aktów prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym; stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów między uczestnikami rynku finansowego, w szczególności sporów wynikających ze stosunków umownych między podmiotami podlegającymi nadzorowi Komisji a odbiorcami usług świadczonych przez te podmioty; wykonywanie innych zadań określonych ustawami.2. Komisja przedstawia Prezesowi Rady Ministrów coroczne sprawozdanie ze swojej działalności w terminie do dnia 31 lipca następnego roku.3. Komisja wydaje Dziennik Urzędowy Komisji Nadzoru Finansowego. CELE USTAWOWE KNF- zapewnienie prawidłowego funkcjonowania rynku fin. jego stabilności bezp. oraz przejrzystości, zaufania do rynku finansów a także zapewnienia ochrony interesów uczestników tego rynku FUNKCJE KNF- licencyjna (udzielanie zezwoleń), kontrolna (przeprawa) FUNKCJE KONTROLNE KNF DO SEKTORA BANKOWEGO: badania przestrzegania limitów koncentracji zaangażowań; badania przestrzegania określonych przez KNF norm dopuszczalnego ryzyka w działalność banków; ocena sytuacji finansowej banków- badanie wypłat SKŁAD KNF: W skład Komisji wchodzą Przewodniczący, dwóch Zastępców Przewodniczącego i czterech członków. 2. Członkami Komisji są: 1) minister właściwy do spraw instytucji finansowych albo jego przedstawiciel; 2) minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego albo jego przedstawiciel; 3) Prezes Narodowego Banku Polskiego albo delegowany przez niego Wiceprezes Narodowego Banku Polskiego; 4) przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. NBP (Narodowy Bank Polski)- polski bank centralny z siedzibą w Warszawie. Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej. Do zadań NBP należy także: organizowanie rozliczeń pieniężnych, prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi, prowadzenie działalności dewizowej, prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa, regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie, kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej. ORGANY NBP: Prezes NBP (powołany przez parlament na 6 lat; Najważniejszą funkcje pełni Prezes NBP ponieważ jest on Przewodniczącym Rady Polityki Pieniężnej oraz Zarządu NBP. Do jego zadań należy reprezentowanie interesów Rzeczypospolitej Polskiej w instytucjach finansowych i bankowych o wymiarze międzynarodowym. Występuje on w roli reprezentanta banku za zewnątrz i przełożonego wszystkich pracowników NBP. Prezes NBP może uczestniczyć w posiedzeniach Rady Ministrów i Sejmu. Ma prawo użytkowania pieczęci z godłem państwowym przy wydawaniu zarządzeń i decyzji administracyjnych. Ma obowiązek przedstawiania kwartalnych informacji o bilansie płatniczym oraz rocznych bilansów należności i zobowiązań płatniczych państwa. Prezes NPB jest powoływany przez sejm na 6-letnią kadencję. Odbywa się to na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjmuje się, że Prezes NBP powinien pozostawać w swej działalności apolityczny. Oznacza to brak przynależności do partii politycznej i związków zawodowych.), Rada Polityki Pieniężnej (ZADANIA RADY POLITYKI PIENIĘŻNEJ- ustala coroczne założenia polit. pieniężnej i przedkłada je sejmowi równocześnie z podłożeniem przez RM projektu ustawy budżet.; składa sejmowi sprawozdanie z wykonania zadań polityki pieniężnej na 5 miesięcy przez zakończeniem roku budżetowego; dokonuje oceny działalności zarządu NBP w zakresie realizacji założeń polityki pienięznej i uchwala zasady rachunkowości NBP ZADANIA TE RPP WYKONUJE PRZEZ: ustalenie wysokości stóp procentowych NBP; ustalenie zasady i stopy rezerwy obowiązkowej banków; okresla górne granice zobowiązań wynikających z zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych; ustalenie zasady operacji otwartego rynku; przyjmowanie rocznego sprawozdania finansowego NBP), Zarząd (Głównym celem Zarządu jest kierowanie działalnością banku. W jego skład wchodzi prezes oraz członkowie (zazwyczaj 6-8). Członkowie są powoływani i odwoływani przez prezydenta na wniosek prezesa NBP. Do najważniejszych zadań Zarządu należy: - realizowanie uchwał Rady Polityki Pieniężnej, - realizowanie planu finansowego, zatwierdzonego przez Radę, - nadzorowanie operacji otwartego rynku, - ocena działania systemu bankowego, - przygotowywanie i rozpatrywanie projektów uchwał kierowanych do rady, - okresowa ocena obrotu dewizowego, obiegu pieniężnego i rozliczeń pieniężnych.) CELE NBP: kształtowanie i realizacja polit. pieniężnej; tworzenie warunków instytucjonalnych dla zapewnienia niezbędnego poziomu bezp. fin. i stabilności sektora bankowego; regulowanie zasad i mechanizmów w celu zapewnienia płynności CELE NBP OSIAGANY JEST PRZEZ: kształtowanie i realizację polityki pieniężnej; tworzenie warunków instytucjonalnych dla zapewnienia niezbędnego poziomu bezpieczeństwa finansowego i stabilności sektora bankowego; regulowanie zasad i mechanizmów w celu zapewnienia płynności rozliczeń pieniężnych w gospodarce. ZADANIA NBP: 1) organizowanie rozliczeń pieniężnych; 2) prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi; 3) prowadzenie działalności dewizowej w granicach określonych ustawami; 4) prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa; 5) regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie; 6) kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju systemu bankowego, w tym działanie na rzecz stabilności krajowego systemu finansowego ( ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o Komitecie Stabilności Finansowej, Dz. U. Nr 209, poz.1317); 7) opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej; 8) wykonywanie innych zadań określonych ustawami. NIEZALEŻNOŚĆ NBP MA 5 PŁASZCZYZN Narodowy Bank Polski jest bankiem centralnym Rzeczypospolitej Polskiej. Wypełnia zadania określone w Konstytucji RP, ustawie o Narodowym Banku Polskim i ustawie Prawo bankowe. Wymienione akty prawne gwarantują niezależność NBP od innych organów państwa. Niezależność NBP ma miejsce w 5 płaszczyznach: wyznaczania i realizacji celów polityki pieniężnej; dbałość o stabilność systemu bankowego (nadzór sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego); relacji z innymi segmentami polityki gospodarczej (niezależność wobec władzy ustawodawczej i wykonawczej, współpraca z równorzędnymi partnerami – np. rządem); trybu powoływania i odwoływania władz banku (tendencja do stabilizowania władz banku); gospodarki finansowej NBP (niezależność finansowa).Niezależność Banku Centralnego zagwarantowana jest przez sposób wyboru członków jego organów. Funkcje banku centralnego :W rozwiniętej gospodarce rynkowej bank centralny odgrywa kluczową rolę. Pełni on trzy podstawowe funkcje, jako: Bank emisyjny - jest jedyną instytucją mającą wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych, będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce. Narodowy Bank Polski określa wielkość emisji oraz moment wprowadzenia pieniądza gotówkowego do obiegu, za którego płynność odpowiada. Ponadto, organizuje on obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu. Bank banków - NBP organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym. Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego. Pełniąc funkcję banku banków, sprawuje on kontrolę nad działalnością banków komercyjnych, a w szczególności nad przestrzeganiem przepisów prawa bankowego. NBP odgrywa ponadto coraz większą rolę w zakresie nadzoru nad systemami płatności w Polsce.Centralny bank państwa - Narodowy Bank Polski prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.
Poza funkcjami nadzorczymi bank centralny pełni w stosunku do banków komercyjnych funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa banków i zgromadzonych w nich wkładów pieniężnych oraz zachowanie płynności w systemie bankowym. Narodowy Bank Polski występuje w tej funkcji również jako kredytodawca ostatniej instancji. W przypadku wystąpienia przejściowych kłopotów z płynnością bank komercyjny może otrzymać od banku centralnego pomoc finansową: albo w formie kredytu redyskontowego, albo kredytu lombardowego. Cele polityki pieniężnej realizowanej przez NBP:Celem polityki pieniężnej realizowanej przez Narodowy Bank Polski jest obniżanie inflacji, a w dalszej perspektywie stabilizacja cen, co jest niezbędne do zbudowania trwałych fundamentów długofalowego wzrostu gospodarczego. Od 1999 r. NBP dąży do realizacji tego celu, wykorzystując tzw. strategię bezpośredniego celu inflacyjnego. W jej ramach bank centralny określa cel inflacyjny w postaci liczbowej, a następnie dostosowuje poziom oficjalnych stóp procentowych tak, by maksymalizować prawdopodobieństwo jego osiągnięcia. NBP utrzymuje poziom stóp procentowych spójny z realizowanym celem inflacyjnym, wpływając na wysokość nominalnych krótkoterminowych stóp procentowych rynku pieniężnego. Stopy rynku pieniężnego oddziałują na oprocentowanie kredytów i depozytów w bankach komercyjnych. Wykorzystywany przez NBP system instrumentów polityki pieniężnej pozwala na odpowiednie kształtowanie rynkowych stóp procentowych. Najwyższa Izba Kontroli – najwyższy organ kontroli Rzeczypospolitej Polskiej, podlegający Sejmowi. Zgodnie z konstytucją Najwyższa Izba Kontroli kontroluje działalność organów administracji rządowej, Narodowego Banku Polskiego, państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności, celowości i rzetelności. Najwyższa Izba Kontroli może kontrolować działalność organów samorządu terytorialnego, komunalnych osób prawnych i innych komunalnych jednostek organizacyjnych z punktu widzenia legalności, gospodarności i rzetelności. Najwyższa Izba Kontroli może również kontrolować z punktu widzenia legalności i gospodarności działalność innych jednostek organizacyjnych i podmiotów gospodarczych w zakresie, w jakim wykorzystują one majątek lub środki państwowe lub komunalne oraz wywiązują się z zobowiązań finansowych na rzecz państwa. Jako rezultat przeprowadzonych kontroli Najwyższa Izba Kontroli przedkłada Sejmowi m.in. analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej oraz opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów. FILARY NIK: I- dotyczy szacowania sumy minimalnej wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego II- określa rolę nadzoru bankowego ZAŁOŻENIA BBN (BIURO BEZ. NAR.) W ODNIESIENIU DO FINANSÓW: zapewnienie stabilności nakładów finansowych na wydatki związane z zagwarantowaniem bezp. i trwałego rozwoju gosp.; utrzymanie równowagi budżetowej oraz zadłużenia wew. i zagranicznego na odpowiednim, bezpiecznym poziomie; stworzenie warunków umożliwiających stabilne obroty płatnicze z zagranicą; utrzymanie trwałej równowagi bilansu płatniczego i należytej swobody przepływów kapitałowych; odpowiedzialne dysponowanie rezerwuarem walutowym